2 не

Өндірілетін вольфрамның бір бөлімі электр шамдарыныц
сымын жасауға колданылады. Вольфрамның да карбидтері
WC, W2C каттылык жағынан алмаска бергісіз. Вольфрамның
карбидтері араластырылған аса катты кұймалар мысалы «победит»
металл өңдеуші (кесуші, жонушы) өнеркәсіптіц өнімділігін
біраз арттырады.
Вольфрам косылыстарында бірнеше (2— 6 ) валенттік көрсетеді,
мысальп WC16 W 0 3 W S 3
WC15 w 2o 5 —
WCU W 0 2 W S 2
WC13 — - —
WC12 — -
Қосылыстарында маңыздылары вольфрам кышкылы
H2WO4 жэне оның вольфрамат деп аталатын тұздары.
Вольфрамат, мысалы M 2W 0 4 — металл оксиді мен вольфрам
триоксидінен тұратын M20 - W 0 3 деп карауға болады. Бұл екі
оксидтің ара катынасының өзгеруі мүмкін — M20 - 4 W 0 3 (мета
вольфрамат), 5M20 -1 2 W 0 3 (пара вольфрамат).
Г етерополикышкылдар. Вольфраматт^рдыц ерітіндісінде
кремний кышкылы еріп суалғанда, бір кристалдык
тұздын түзілетіндігі байкалады, оларды кремний вольфраматы
деп атайды, мысалы— S i0 2- 12W 03-8K0H • 10Н20,
не болмаса H4S i0 4- 12W 03-8KOH-8Н20 . Бұл 1862 жылы ашылған
еді, бері келе ол жалғыз кремний кышкылымен емес, бор,
фосфор, мышьяк жэне баска кышкылдармен де сондай күрделі
косылыс түзетіндігі аныкталды, мысалы:
Н3В 0 3- 12W 03-5K0H • 14Н20 — боровольфрамат,
Н3Р 0 4- 12W 03-3K 0H -2,5H 20 фосфоровольфрамат,
H3A s0 4 ■9W 0 3 • ЗКОН • 4Н20 арсеновольфрамат.
Бұл келтірілгендердің барлығын күрделі тұздар, демек курдел!
кышқылдардын, тұздары болып табылады. Осындай күрделі
(комплексті) кышкылдарды — түзілуіне ең кемі екі кышкыл
калдығы катынасатын кышкылдарды гетерополикышк
ы л дейді.
Гетерополикышкылдардың кұрылысын түсіну ушіц Вернердің
координациялык теориясына (XVIII тарау) кайта ораламыз.
Мысалы, кремний вольфрам кышкылы (H4S i0 4- 12W03-
•2Н20 ); кремний кышкылында H4S i0 4-2H 20 ( S i 0 2-4H 20 ) кремний
4 валентті, координациялык саны = 6, сонда ол лиганд ретінде
оттектіц алты атомын координациялайды:
О