2 не

2 не 2 не

library.psu.kz
from library.psu.kz More from this publisher
13.01.2015 Views

Cr20 3 + 2КОН = 2КСг0 2 + Н20. Сг2Оз жасыл бояу ретінде кең колданылады. Хром (III) гидроксидін — Сг20 3хН20 — кыскартып Сг(ОН) 3 деп жазады, бұл амфотерлі зат, оны алу үшін үш валент+і хром тұздарына сілтімен эсер етеді: CrCl3 + 3NaOH = |C r(O H ) 3 + NaCl Сг20 3-Н20 деп жазылу себебі, ол жаңа тұндырылған кезінде кұрамы аумалы болып келеді. Бүл өзі көп ядролы координацняланған полимер, оның лигандтары ОН пен Н20, мұнда ОН — тобы ядроларды байланыстыру кызметін аткарады. Алыну жағдайына байланысты құрамы мен күрылымы мынадай өнім түзеді: Н г О Н Н г О Н н 2о 1 / < Ч І / 0 \ І / ) С Г Х / С г \ / С Г \ / I ^ О I о ' ! Н О 2 Н Н О Н Ht O Сг20 3-Н20 біртіндеп Cr(OH ) 3 айнал’ып, активтігінен айрылады. Жаңа түндырылған Сг(ОН) 3 (яғни Сг20 3-Н20) координациялык полимеріндегі байланыстары кышқылдар мен сілтілердіц әсерінен үзіліп реакцияласады: кышкылдармен С г(0Н ) 3 + ЗН30 + — [Сг(Н20 ) 6]3+ сілтілермен Сг(ОН) 3 + ЗОН^— [Сг(ОН)6]3" Демек, үш валентті хром әрі катиондық, әрі аниондык комплекс түзетін болды. Катиондық аквокомплекстердіц кұрамы, жағдайына (температура, концентрация, кышкылдык) қарай өзгеріп тұрады, соған сәйкес ол қосылыстардың' түсі де күлгіннен жасылға дейін өзгереді, мысалы: [Сг (Н20)б] Cl3 — көгілдір-күлгін, [Cr (Н20 )5СІ] С12- Н20 — ашык жасыл, [Cr (Н20 ) 4С12) -2H2Ö — кою жасыл түсті. Cr (III) косылыстары суға ерігенде әркайсысы гидролизденеді, мысалы: [Сг(Н20 ) 6] 3+ + Н 20 ^ [С г (0 Н ) (Н20 ) 5]2+ + 0Н 3+ одан әрі бұл комплекстен полимер түзіледі. Аквокомплекстерден баска катиондык аминокомплекстер [Cr(NH3)6]3+ бар (күлгін түсті). Бұл аммиакаттар катты күйде түракты, суда ерігенде айырыла бастайды: 546 [Cr(NH3)6]Cl3 + 6H2O^Cr(OH)3 + 3NH4C l+ 3N H 4OH

Сондыктан аммиакаттардын судан баска еріткіштерде, не сұйык аммиакта алады. Cr (III) аниондык комплекстерінің туындылары — хромиттер алуан түрлі болады, мысалы: ЗКОН + Сг (ОН)з = Кз [Сг (ОН)6] (жасыл тусті) калий гексагидроксохромиті (III) ЗКСІ + СгС13 = Кз[СгС1б] (қызыл түсті) калий гексахлорохромиті (III) ЗКСЫ + Сг(СЫ)3 = КзСг(СЫ)б] (сары түсті) калий гексацианохромиті (III) 3H2S04 + Cr2(S04)3 = 2H3(Cr(S04)3] (жасыл түсті) сутек трисульфатохромиті (III) Осы комплекстермен катар, Cr2(S04)3 жэне Me2S04 ерітінділері әрекеттескенде күлгін түсті Me2S0 4 -Cr2(S0 4 b - 2 4H20 — ашудастар түзіледі, бұлар комплекс емес кос тұз екендігі аныкталды, мысалы, хром калий ашудасы — KCr(S04)2- 12H20, көгілдір күлгін түсті кристалдык зат, тері («хром» деп аталатын терінің сортын алғанда) жэне токыма ѳнеркэсіптерінде колданылады. Cr(N 03)3, Cr2S3, Cr2(S0 4)3 сиякты тұздары бар, оларда алюминийдің тұздары сиякты, гидролизденгіш. Алты валентті хром косылыстары. Cr (VI валентті) бір катар косылыстары бар: CrF6, СгОз, аралас оксидтері C r0 2F2, C r0 2Cl2 — о к с о г а л о г е н и д т е р . Сг0 2С12-хром диоксид-дихлориді — кызыл коңыр түсті сұйық (t6= —95,5° С, tK= 117° С), кұрғак СгОз пен газ күйдегі HCl реакцияласуынан түзіледі: Сг0 з + 2НС1 = Сг0 2С12 + Н20 Күкірттің осы сиякты косылыстарынан айырмашылығы, мұның гидролизі кайтымды реакция: Сг0 2С12 + 2Н20 ^ Н 2Сг0 + 2НС1 Хромныц бұл оксогалогенидіне сәйкес тұздар да бар: KCl + СгОз = К [Cr03Cl] Дихроматтың канык ерітіндісіне концентрлеген күкірт кышкылымен әрекет етсе: К2Сг20 7 + H2S 0 4 = |2СгОз + K2SO4 + Н20 Кошкыл кызыл түсті, ине тәрізді кристалдар түзіп, СгОз түнбаға түседі. Бұл күшті тотыктырғыш, органикалык заттармен копарылыс береді; күшті у (0,6 г улатып өлтіреді). Тотыктыргыш ретінде колданады. Алты валентті хромныц бірнеше кышкылы бар, көбірек белгілісі: 2Сг0 Сг0 3 + Н 2 0 = Н2Сг0 4 хром қышқылы 3 + Н20 = Н2Сг207 дихром кышкылы 547

Сондыктан аммиакаттардын судан баска еріткіштерде, не<br />

сұйык аммиакта алады.<br />

Cr (III) аниондык комплекстерінің туындылары — хромиттер<br />

алуан түрлі болады, мысалы:<br />

ЗКОН + Сг (ОН)з = Кз [Сг (ОН)6] (жасыл тусті)<br />

калий гексагидроксохромиті (III)<br />

ЗКСІ + СгС13 = Кз[СгС1б] (қызыл түсті)<br />

калий гексахлорохромиті (III)<br />

ЗКСЫ + Сг(СЫ)3 = КзСг(СЫ)б] (сары түсті)<br />

калий гексацианохромиті (III)<br />

3H2S04 + Cr2(S04)3 = 2H3(Cr(S04)3] (жасыл түсті)<br />

сутек трисульфатохромиті (III)<br />

Осы комплекстермен катар, Cr2(S04)3 жэне Me2S04 ерітінділері<br />

әрекеттескенде күлгін түсті Me2S0 4 -Cr2(S0 4 b - 2 4H20 —<br />

ашудастар түзіледі, бұлар комплекс емес кос тұз екендігі<br />

аныкталды, мысалы, хром калий ашудасы — KCr(S04)2- 12H20,<br />

көгілдір күлгін түсті кристалдык зат, тері («хром» деп аталатын<br />

терінің сортын алғанда) жэне токыма ѳнеркэсіптерінде колданылады.<br />

Cr(N 03)3, Cr2S3, Cr2(S0 4)3 сиякты тұздары бар, оларда алюминийдің<br />

тұздары сиякты, гидролизденгіш.<br />

Алты валентті хром косылыстары. Cr (VI<br />

валентті) бір катар косылыстары бар: CrF6, СгОз, аралас оксидтері<br />

C r0 2F2, C r0 2Cl2 — о к с о г а л о г е н и д т е р . Сг0 2С12-хром<br />

диоксид-дихлориді — кызыл коңыр түсті сұйық (t6= —95,5° С,<br />

tK= 117° С), кұрғак СгОз пен газ күйдегі HCl реакцияласуынан<br />

түзіледі:<br />

Сг0 з + 2НС1 = Сг0 2С12 + Н20<br />

Күкірттің осы сиякты косылыстарынан айырмашылығы, мұның<br />

гидролизі кайтымды реакция:<br />

Сг0 2С12 + 2Н20 ^ Н 2Сг0 + 2НС1<br />

Хромныц бұл оксогалогенидіне сәйкес тұздар да бар:<br />

KCl + СгОз = К [Cr03Cl]<br />

Дихроматтың канык ерітіндісіне концентрлеген күкірт кышкылымен<br />

әрекет етсе:<br />

К2Сг20 7 + H2S 0 4 = |2СгОз + K2SO4 + Н20<br />

Кошкыл кызыл түсті, ине тәрізді кристалдар түзіп, СгОз түнбаға<br />

түседі. Бұл күшті тотыктырғыш, органикалык заттармен копарылыс<br />

береді; күшті у (0,6 г улатып өлтіреді). Тотыктыргыш<br />

ретінде колданады. Алты валентті хромныц бірнеше кышкылы<br />

бар, көбірек белгілісі:<br />

2Сг0<br />

Сг0 3 + Н 2 0 = Н2Сг0 4 хром қышқылы<br />

3 + Н20 = Н2Сг207 дихром кышкылы<br />

547

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!