You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Сол диоксид кышкылдармен реакцияласып оксотұздар<br />
(Ѵ02+) түзеді, оның ішіндегі бар атом оттек ванадиймен ковалентті<br />
байланыскан:<br />
Ѵ 02 + H2S 0 4—v o s o 4 + Н20<br />
Ванадий триоксиді кышкылдармен реакцияласып тұз түзеді<br />
Ѵ20 3 + 3H2S 0 4—Ѵ2 (S 0 4) з + 3H20<br />
эсіресе кос түздары тұракты KV(S04)2-12Н20.<br />
Ванадий (II) оксиді VO — негіздік оксид. Түракты тұздары —<br />
кос тұздар Me2S 0 4- VS0 4-6H20.<br />
Бес валентті ванадий косылыстары күкірт кышкылын ѳндіруде<br />
кымбат платинаныц орнына катализатор ретінде жұмсалады.<br />
Ванадийдіц баска косылыстары -— резина, шыны, керамика,<br />
бояу, фото материалдар ѳнеркэсіптерінде жэне медицинада<br />
колданылады.<br />
Ванадийдіц косылыстары у.<br />
§ 5. НИОБИЙ ЖЭНЕ ТАНТАЛ<br />
Ниобий мен тантал колумбит Fe (ІМЬОз) 2 жэне танталит<br />
Ғе(Та03) 2 минералдары түрінде Кола түбегінде, Оралда кездеседі.<br />
Бұларды жеке күйде алу ѳте киын, мысалы ниобий 1844 жылы<br />
ашылғанмен, оны алудыц эдісі тек 1907 жылы табылды.<br />
Ниобий мен тантал коррозияға ерекше тұракты, тіпті ол жағынан<br />
платинадан да артык. Ѳздері платинадан кѳп арзан болғандыктан<br />
химиялык ыдыс, химиялык аппараттардыц негізгі бөлімдерін<br />
жасауда платинаны ығыстырып шығарып келе жатыр.<br />
Бұл металдардыц t£ ѳте жоғары болғанымен, кыздырылмаған<br />
күйде оларды механикалык ѳцдеу, жаю (прокат), созу, соғу<br />
оцай. Ниобий мен танталдыц карбидтері, аса катты зат ретінде,<br />
кесуші-тілуші кұралдардыц өткір үшын жасауға таптырмайтын<br />
заттар. Ұзак кыздыруға, үлкен кысымға шыдамды, сондыктан<br />
турбинаға, реактивті самолетке керекті күймаларға 1—4%<br />
ниобий болуы міндет.<br />
Тантал хирургияда сынған сүйектерді біріктіруге жүмсалатын<br />
болды, ейткені дене тканін бүлдірмейді. Оксидтері — Nb2Os,<br />
Та20 5 катты заттар, гидроксидтері Э20 5-Н20 коллоидты тұнба,<br />
қасиеттері амфотерлі.<br />
XXI тарау<br />
АЛТЫНШЫ ЖЭНЕ ЖЕТІНШІ ҚОСЫМША<br />
ТОПТАРДАҒЫ МЕТАЛДАР<br />
Менделеев системасынын алтыншы жэне жетінші топтарындағы<br />
косымша (VI В, VII В) топтар хром жэне марганец топтарыныц<br />
металдары үлкен периодтардыц жұп катарыныц эле-<br />
541
Change language