Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
алмасу реакциясында түзіледі, Zn(0 H )2 сиякты борпылдак ак<br />
тұнба, аммиак ерітіндісінде аммиакат түзе ериді.<br />
Cd(OH ) 2 + 6 NH3 = [Cd(NH3)e] (OH) 2<br />
Cd (OH) 2 негіздік касиеті ете басым косылыс, кышкылдык<br />
касиеті2п(ОН)2-ден анағұрлым кем. Концентрленген сілті ерітіндісімен<br />
араластырып ұзак кайнатканда гидроксидті к а д-<br />
м а тт ар К2 [Cd (ОН) 4] , Ba2[Cd(OH)6J т. б. түзеді. Кадмий<br />
комплекс түзгіш, тіпті автокомплекс те түзеді. Мысалы:<br />
3Cdl2 = Cd [Cdl3] г<br />
Кадмий сульфиді алмасу реакциясы аркылы алынады:<br />
C d S 0 4 + N a2S = |CdS + N a 2S 0 4<br />
CdS сары кейде қызыл сары түсі болады, бояу есебінде колданылады.<br />
§ 6. С Ы Н А П<br />
Сынап ѳте сирек сап түрінде тау жыныстарында тамшытамшы<br />
болып кездеседі. Негізінде сынап сыр деп аталатын минерал<br />
HgS сынап сульфидініц кұрамында болады. Сыр айкын<br />
кызыл түсті болгандыктан кызыл сыр ретінде де колданылады.<br />
Совет Одагында сынап Донбасс мацында ѳндіріледі.<br />
Сынапты алу үшін сырды арнаулы пештерде күйдіреді, онда<br />
күкірт күкірт диоксиді түрінде бөлініп шығады, сынап буы арнаулы<br />
жинағышта салқындатылып, жиналады;<br />
HgS + 0 2 = Hg + S 0 2<br />
Сынап — сұйық металл, күмістей ак, жалтырап тұрады,—<br />
39°С қатты күйге көшеді.<br />
Кыздырганда 0— 100°С арасында көлемі газдардай ұлғаяды.<br />
Сынап калыпты температурада-ак ұшып буға айналады. Буы y.<br />
Сынап кец колданылады — кѳп сынап күркіреуік сынап деп<br />
аталатын қопарылғыш зат жасауға жұмсалады, ол барлык, октардыц<br />
пистондарыныц кұрамына кіреді; біраз сынаіі физикалык<br />
аспаптар — термометр, барометр, насостар т. б. жасауға кетеді;<br />
сынап амальгама жасауға пайдаланылады.<br />
Мырыш топшасындагы металдардыц активтігі нашары сынап,<br />
оныц электрон беруі басқасынан киын. Күкірт, тұз кышкылдары<br />
сұйық кейде жэне сілтілер сынапка еш эсер етпейді. Азот кышкылында<br />
оцай ериді: Hg + 4H N 0 3 = H g (N 0 3) 2 + 2N 02 + 2H20<br />
сынап артык алынса, түзілген түзда [Hg2] 2+ ионы болады<br />
2Hg + 4 H N 0 3 = [Hg2] (N 0 3)2 + 2 N 0 8 + 2H20.<br />
Сынап (Hg2+, [Hg2] 2+) мырыш пен кадмийға карағанда едәуір<br />
күшті тотыктыргыш, концентрленген күкірт кышкылында кыз-<br />
ДЬірса ғана ериді.<br />
Сынаптыц косылыстары.. Сынап металдардыц көпшілігін<br />
ерітіп амальгама түзеді. Амальгама да қүйма (XIV та-<br />
531
Change language