2 не

Алтын активтігі тіпті нашар металл, активтік қатарында
ол акырғы орында тұр. Оттекпен тікелей еш жағдайда да косылмайды.
Сұйық заттардан тек калий немесе натрийцианидынык
ерітіндісінде, хлор суында жэне «патша сұйығында» ериді.
«Патша сұйығы» үш көлем тұз кышкылымен бір көлем азот
кышкылынын коспасы
3HCI + H N 0 3 = 2C1 + NOCl+2H20
A u -f 2C1 + NOC1 =AuC13 + NO
AuC13 + HC1 = H[AuC14].
Алтын селен кышкылында да (күшті тотықтырғыш) ериді:
2Au-|-6H 2S e 0 4 = Au2(S e 0 4) 3 + 3 S e 0 2 + 6H20
Алтын ұсак ұнтак түрінде хлормен, 400—650° С фосфор
буымен реакцияласады.
Алтыннан монета (акша) жасайды (түтынуға шығарылған
кағаз ақшаныц қорғауышы ретінде банкта жатады); тіс салады,
баска металдардын бетіне жалатады және әсемдікке тұтынатын
әшекей бүйымдар жасайды.
Алтынның косылыстары. Алтын косылыстарда бір
және үш валенттік көрсетеді, бірак үш валентті косылыстары
берігірек. Бір валентті алтынныц тұздары бір валентті мыстыц
косылыстары сиякты диспропорцияланып үш валентті
косылыс жэне дербес алтын береді:
3AuCl = AuCl3 + 2Au
3AuC1 + KC1 = K[AuC14] + 2 A u
Бір валентті алтынныц комплексті косылыстары ауриттер
түрақтырақ, мысалы K [A u(C N )2]. Алтынныц (I) оксиді да
кыздырса тотығу-тотыксыздану реакциясына ұшырайды
2Au20 = 4 A u - f 0 2
Алтынныц үш валентті косылыстары көбірек.
Алтынныц (III) оксиді Au20 3— кара коцыр, Au2S3— кара,
Au(OH)3— күрец түсті барлығы катты заттар, суда еритіні тек
AuCl3.
Алтынныц (III) гидроксиді Au(OH )3 амфотерлі зат, сілтілерде
жэне кышкылдарда еріп аниондык комплекстер түзеді:
NaOH + Au(OH )3 = Na [Au(OH)4] ,
Au(OH ) 3 + 4HC1 = H[AuCI4] + 3 H 20
A u (0 H ) 3 + 4 H N 0 3 = H [A u (N 0 3) 4] + ЗН20
Аниондык комплекс түзілуінен алтынныц галогенидтері галогеноаураттарға
айналғыш келеді:
NaBr + AuBr3 = Na [AuBr4]
AuCl3 гидролизінде аквокышқылдар түзіледі.
A uC13 + H 20 = H 2 [A u 0 C 1 3]
525