2 не

тұрақты болғанымен, ерітіндіде
құрам бөліктеріне ыдырап
кетеді. Мысалы, Na2SiF6
және CuS0 4-4NH3 қатты жэне
еріген күйінде тұрақты, ал
A12(S 04) • K2S 0 4-24H20 катты
күйінде тұракты, ерітіндіде
алюминий А13+, калий Қ+ жэне
сульфат S 0 4“ иондарына
ыдырайды. Мұндай катты
күйінде де және еріген
күйінде де тұракты
болып келетін ж о -
ғары ретті косылыстар
комплексті косылыстар
деп аталады.
Комплексті косылыспен танысу
үшін мынадай мысал келтірейік.
НҒ мен SiF реакцияласканда:
2HF + SiF4 = H2SiF6
Лев Александрович Чугаев „ ,
(1873—1922) кремнии фторсутек кышкылы
түзіледі. Мүндай химиялык косылыстың
түзілуін валенттікке сай химиялык байланыстың түрлерімен
түсіндіре алмаймыз, шынында HF мен SiF4 молекулаларынын,
курамындағы атомдардын, валенттіктері қанык, бүл молекулаларда
химиялык байланыстың негізі —- электрон жубын
түзетін не булттары тоғысып каптасатын жалкы электрон жоқ.
Солай бола түрса да бул екі газ жап-жаксы реакцияласады, су
ерітіндісінде екеуі түгел косылысады.
Мундағы косылысудыц ретін түзілген H2SiF6 касиеттері көрсетеді;
бул екі негізді күшті кышкыл, былай диссоциацияланады:
H2SiF6 4=t 2H -f SiF6"
SiF6" ионыныц түзілуі нейтрал молекула SiF4 фтор ионымен Ғ'
косылысатындығын көрсетеді. Айталык, НҒ мен SіҒ4 арасындағы
реакцияны көрнекі түрде былай жазуға болады:
Н Ғ - Ғ-
2HF + SiF4 =
Si4 +
Н' _Ғ+ ғ+ Ғ-1
Демек, SіҒ4 курамындағы кремний HF күрамындағы Ғ_ ионын
өзіне тартып алады. Осы арадағы теріс зарядты фтор иондары,
эрине, кейін тебіседі, бірак оц зарядты кремнийдіц оларды
ѳзіне тартуы басым болғандыктан, оц 4 зарядты бір кремний
теріс зарядты алты фтормен бірігіп, ѳткенде кѳрсеткендей комплекс
тузеді, ол комплекс теріс 2 зарядты ион болып шығады.
Комплекс иондары эдетте квадрат жакшаға алып жазылады.
498