Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
■ r<br />
Химиялык касиеті жағынан алдыцғы екі элемент-бериллий<br />
алюминийге, магний мырышка уксайды. Бұлар сумен реакцияласканда<br />
да баяу реакцияласады, өйткені реакцияда түзілетін<br />
гидроксид нашар еритін зат, ол металдыц бетін каптап сумен<br />
эрекеттесуге кедергі жасайды.<br />
§ 1. БЕРИЛЛИЙ<br />
Бериллий табиғатта берилл Be3( S i0 3)6 түрінде кездеседі.<br />
Түсті берилл асыл тас, жасыл түстісі — зүмреттас (изумруд)-<br />
Хром косылысы араласканнан кѳкшіл жасылын — а к <br />
вамарин деп атайды.<br />
Бериллийді алу үшін бериллий хлоридін балкытып, электролиздейді.<br />
Бериллий сұрғылт келген ак, әжептәуір катты, бірак морт,<br />
жеціл, ауада тұракты (оксид кабыршағымен капталған) металл.<br />
Бормен салыетарғанда бериллийдіц металдык касиеті күшейеді.<br />
Ол алюминийге ұксас. Алюминий сиякты амфотерлі элементерге<br />
жатады. Сондыктан бериллй калыпты жагдайда жай<br />
иондармен катар комплексті катиондар мен аниондарды да тузеді.<br />
Бериллийді коргауыш кабыршагы сумен реакцияластырмайды,<br />
бірак кышкылдарда жэне сілтілерде еріп кбмплекс түзеді:<br />
Ве + 20Н +-(- 2Н20 = Ве(Н20) 4]2+ Н2<br />
Ве + 2Н20 + 2 0 Н - = [Ве(ОН)4]2' + Н2<br />
Концентрленген салкын HNO3 пен H2S 0 4 бериллийді (Al сиякты)<br />
пассивтендіреді.<br />
Құймаларга 2—3% араласса, оныц қаттылығын, коррозияға<br />
карсылығын, беріктігін өсіреді мысалы,2% Be, 6% С араласкан<br />
темір болаттай катты болады.<br />
Косылыстары. Бериллий сутегімен тікелей әрекеттеспейді<br />
сондыктан бериллий гидридін бериллий хлориді мен литий<br />
гидридініц арасындағы алмасу реакциясыныц нәтижесіцде алады.<br />
Бериллий гидриді ВеН2 — полимерлі катты зат, касиеттері<br />
А1Н3 ұксас.<br />
Судыц әсерінен айырылып, сутекті бөліп шығарады.<br />
Бериллий оксиді ВеО ак түсті, балкуы киын ұнтак<br />
(t6 = 2o30oC) химиялык тұракты, арнаулы керамика жасауда<br />
жэне атомдык энергетикада нейтрондарды тежеуші ретіндекол-<br />
Данылады. Қыздырғанда ВеО кышкылдармен жэне сілтілермен<br />
эрекеттесіп, комплексті аниондар мен катиондар тузеді. Оксид<br />
сумен косылып суда ерімейтін гидроксид Ве(ОН)2 тузеді. Гидроксид!<br />
Ве(ОН)2 амфотерлі зат, кышкылдада да, сілтілерде де<br />
еРиді, бірак негіздік касиеті сәл басымырак:<br />
Ве(0Н )2 + 2НС1 = ВеСЬ + 2Н20<br />
B e(0H )2 + 2Na0H = Na2Be02 + 2H20<br />
Бұл түзілген натрий бериллаты.<br />
|6-2065 481
Change language