2 не
Share Embed Flag
Download ePaper

2 не

2 не 2 не

library.psu.kz
from library.psu.kz More from this publisher
13.01.2015 Views

мов (1927 жылдан), H. A. Изгаришев, C. A. Балезин т. б. осы жұмысқа көп еңбек сіңіруде. Коррозиямен күресудіқ қазіргі кезде көп әдістері бар. Олардын, маңыздылары: 1) сыртын каптау, 2) тұракты құйма жасау, 3) қоршаушы ортаны өзгерту, 4) электрохимиялык корғау. Металдардын, ішінде көп өндірілетіні де, тез бүлінетіні де темір болғандыктан бұл әдістердің көбі темірге арналған. I. Сыртын каптаудың өзі үш түрлі болады: A) металмен каптау — ол үшін коррозияға беріктігі бар Zn, Al, Pb, Sn, Cd, Ni, Cr т. б. металдарды алып, коррозияланатын металдьщ сыртын мынадай түрлі әдіспен, каптайды: 1. Балкытып батыру — оңай балкитын Zn (

сайды. Бірак екінші металл корғайтын металымыздан актив (кернеу қатарында сол жағында тұратын) болуы керек. Мысалы, бу казандарының бір жеріне бір кесек Zn жанастырып бекітіп' кояды, бул үздіксіз істейтін гальваникалык жұп болып шығады, бірақ казан жасаған шойынымыз аман калып мырыш коррозияланады. Осындай әдісті су кемелерін жүргізетін винттерін корғау үшін, Саратов — Москва газ жолында күбырларды корғау үшін т. б. жерлерде кең колданады. XV тарау ҮШІНШІ НЕГІЗП ТОП Д. И. Менделеевтің периодтык системасының үшінші тобында, баска топтардай 8—9 элемент емес, өте көп (36) элемент бар. Әрі бұл топ бейметалдар мен металдардын тең аралығында орналаскандыктан, мұндағы элементтердін касиеттерінде түрлі ерекшеліктер бар. Үшінші негізгі топка жататын элементтердін біріншісі бор, одан кейінгі алюминий, екеуінін касиеттеріндегі үксастык олардын валенттік электрондарыньщ (2s2p') ұксастығына байланысты, дегенмен бор көпшілік касиеттерінде алюминийге ұксамайды, кайта онын химиясы кремнийдін химиясына ұксайды. Электрондык курылымы бойынша (III тарау § 8 сонғы электрон s не р катпарына конатын элементтерді негізгі топтын элементі дегенбіз) галлий топшасындағы — галлий, индий жэне таллий — осы негізгі топқа жатады (ѳткендегі бром, селен, мышьяк жэне германий топшалары сиякты). Бул уш элементтін сырткы кабатында бор мен алюминийдегідей — уш электроннан (s2pl) болады, бірак онын астындағы екінші кабаты 18 электронды, сондыктан булар типтік элементтерге толык уксас та емес. Үшінші топтын калган элементтері былай жіктеледі. Сонғы электроны d-катпарына конатын скандий топціасындагы — улкен периодтардын так катарларындагы 4 элемент косымша топ түзеді. Осы топтагы скандийден кейін келетін 14 элементтің (рет нѳмірі 58 Се —71 Lu) III тарауда айткандай соңгы электрондары, сырткы емес, сырттан екінші де емес, сырттан үшінші ішкі кабаттың 4f . — катпарында бос турган 7 уяга конады. Сонан сон актинийден кейін келетін 14 элементте де (рет нѳмірі 90ТҺ — 103 Lr) сонгы электрондары сырттан үшінші кабаттың 5/-— катпарына конады. Сонымен бул элементтер f — электронды элементтер, алдыңғы 14 элементті лантаноид Деп, сонғы 14 элементті актиноид деп атап, кестеде косымша катарлар деп берілген орнына сай, негізгі топтын да, косымша топтын да элементтерін окып болғанңан кейін белек ѳтіледі. 66-кестеде де үшінші негізгі топтағы элементтердін жалпы сипаттамасы берілді. 467

сайды. Бірак екінші металл корғайтын металымыздан актив<br />

(кернеу қатарында сол жағында тұратын) болуы керек. Мысалы,<br />

бу казандарының бір жеріне бір кесек Zn жанастырып бекітіп'<br />

кояды, бул үздіксіз істейтін гальваникалык жұп болып шығады,<br />

бірақ казан жасаған шойынымыз аман калып мырыш<br />

коррозияланады. Осындай әдісті су кемелерін жүргізетін винттерін<br />

корғау үшін, Саратов — Москва газ жолында күбырларды<br />

корғау үшін т. б. жерлерде кең колданады.<br />

XV тарау<br />

ҮШІНШІ НЕГІЗП ТОП<br />

Д. И. Менделеевтің периодтык системасының үшінші тобында,<br />

баска топтардай 8—9 элемент емес, өте көп (36) элемент бар.<br />

Әрі бұл топ бейметалдар мен металдардын тең аралығында<br />

орналаскандыктан, мұндағы элементтердін касиеттерінде түрлі<br />

ерекшеліктер бар.<br />

Үшінші негізгі топка жататын элементтердін біріншісі бор,<br />

одан кейінгі алюминий, екеуінін касиеттеріндегі үксастык олардын<br />

валенттік электрондарыньщ (2s2p') ұксастығына байланысты,<br />

дегенмен бор көпшілік касиеттерінде алюминийге ұксамайды,<br />

кайта онын химиясы кремнийдін химиясына ұксайды.<br />

Электрондык курылымы бойынша (III тарау § 8 сонғы электрон<br />

s не р катпарына конатын элементтерді негізгі топтын<br />

элементі дегенбіз) галлий топшасындағы — галлий, индий жэне<br />

таллий — осы негізгі топқа жатады (ѳткендегі бром, селен, мышьяк<br />

жэне германий топшалары сиякты). Бул уш элементтін сырткы<br />

кабатында бор мен алюминийдегідей — уш электроннан<br />

(s2pl) болады, бірак онын астындағы екінші кабаты 18 электронды,<br />

сондыктан булар типтік элементтерге толык уксас та емес.<br />

Үшінші топтын калган элементтері былай жіктеледі. Сонғы<br />

электроны d-катпарына конатын скандий топціасындагы —<br />

улкен периодтардын так катарларындагы 4 элемент косымша<br />

топ түзеді. Осы топтагы скандийден кейін келетін 14 элементтің<br />

(рет нѳмірі 58 Се —71 Lu) III тарауда айткандай соңгы<br />

электрондары, сырткы емес, сырттан екінші де емес, сырттан<br />

үшінші ішкі кабаттың 4f . — катпарында бос турган 7 уяга конады.<br />

Сонан сон актинийден кейін келетін 14 элементте де (рет<br />

нѳмірі 90ТҺ — 103 Lr) сонгы электрондары сырттан үшінші<br />

кабаттың 5/-— катпарына конады. Сонымен бул элементтер<br />

f — электронды элементтер, алдыңғы 14 элементті лантаноид<br />

Деп, сонғы 14 элементті актиноид деп атап, кестеде косымша<br />

катарлар деп берілген орнына сай, негізгі топтын да, косымша<br />

топтын да элементтерін окып болғанңан кейін белек ѳтіледі.<br />

66-кестеде де үшінші негізгі топтағы элементтердін жалпы сипаттамасы<br />

берілді.<br />

467

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!