13.01.2015 Views

2 не

2 не

2 не

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

сак, бұлар реакцияласа бастайды, мырыш еріп, ерітіндіден корғасын<br />

бөлініп шығады, бұл ығыстыру реакциясынын. теңдігі өздеріңе<br />

бұрыннан таныс:<br />

ион түрінде:<br />

Zn + Pb(N03)2= Pb + Zn(N03)2<br />

Zn + Pb = Pb -+- Zn<br />

Бұл арада мырыш корғасынды ығыстырып шығарып оты'р,<br />

демек мырыш корғасыннан гѳрі актив екенін көреміз. Реакцияның<br />

мазмұнына келеек, мырыш атомдары өзінін, валенттік электрондарын<br />

Pb иондарына беріп, олар нейтралданып, металдык<br />

қорғасын түрінде бөлініп шыкты.<br />

Қорғасынды мыспен салыстырсак:<br />

Pb + Cu = С и + РЬ ,<br />

корғасынның мыстан актив екендігін көруге болады, сонымен бұл<br />

салыстырған үш металдын, активтігі мына бағытта төмендейді:<br />

Zn->-Pb->-Cu.<br />

Металдардын активтігін алғаш рет толык зерттеп салыстырған<br />

.H. Н. Бекетов (1865 ж.) болды; металдарды активтігінің<br />

төмендеу ретімен тізіп, оны «ығыстыру катары» деп атаған.<br />

Қазіргі кезде Бекетовтың тәжірибелері де, айтканы да дұрыс<br />

екендігі аныкталды, ол бұрын ығыстыру катары, не активтік<br />

катары деп аталатын катарды<br />

казірде металдардын<br />

кернеу катары деп атайды,<br />

ѳйткені ол катардағы эр<br />

бір металдын орыны, осы күнгі<br />

көзқарас бойынша, онын электрлік<br />

кернеу шамасымен аныкталады,<br />

яғни сол металды ѳз<br />

тұзының ерітіндісіне батырранда<br />

туатын кернеу айырымымен<br />

аныкталады.<br />

460<br />

Николай Николаевич<br />

Бекетов (1826—1911) кѳп уакыт<br />

Харьков университетінің профессоры<br />

болды, кейін академик ірі окымысты<br />

Бекетовтың негізгі ғылыми жұмысы<br />

заттын жалпы касиеті мен химиялык<br />

кұбылыстардың байланысын табуға<br />

арналды. Н. Н. Бекетовтын тамаша<br />

еңбегі «Бір элементтін екінші элементті<br />

ығыстырып шьіғару кұбылыстарын<br />

зерттеу» 1865 жылы жарияланды.<br />

Алюминийдін баска металдарды ок-

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!