You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ұшкыштығына сай қоспадан бөліп алады. Ал, кейбір металдар<br />
төменгі температурада аса ұшқыш косылыстар тузеді, оларды<br />
катты кыздырса, ыдырап таза металл бѳледі. Зоналап балкыту<br />
әдісі коспаның катты жэне балкыған металда эртурлі еруіне<br />
негізделген. Ѳте жоғары кызуы бар зонадан эрлі-берлі баяу<br />
жылжып өтіп туратын металдьщ таза кристалдары ортасына<br />
шоғырланып, коспасы шеттеріне ығысады. Осылайша кѳптеген<br />
кайталаулардан соң ѳте таза металл алынады.<br />
Ѳте таза куйдегі металдардын касиеттері калыпты жағдайдағыдан<br />
біршама ѳзгеше болады. Мысалы, олардың серпімділігі,<br />
иілгіштігі өте жоғары болып, электр, жылу өткізгіштігі артады.<br />
§ 2. МЕТАЛДЫҚ БАЙЛАНЫС<br />
Металдардағы химиялык байланыстың табиғатын түсіну үшін,<br />
оның бұрын карап өткен коваленттік жэне иондык байланыстардан<br />
басты екі ерекшелігі бар екенін білу кажет. Біріншісі —<br />
металдардын жоғары электрөткізгіштігі мен жылуөткізгіштігі,<br />
екіншісі — калыпты жағдайда кристалдык күйде болуы (сүйык<br />
сынапты коспағанда). Металдарға ғана тэн бірінші ерекше касиет<br />
онын, өне бойында еркін козғалатын электрондардын, (бұрын<br />
«электрон газы» деп атаған) болатынын кѳрсетсе, екінші касиет<br />
кристалдағы атомдар өзара кос электронды локальданған (бір<br />
жерге шоғырланған) байланыспен үстаса алмайтындығын көрсетеді,<br />
себебі олардын, арасындагы валенттік электрондар саны<br />
мұндай кос электронды ковалентті байланыстар түзуге жетімсіз<br />
келеді.<br />
Металдардағы химиялык байланыстың табиғаты, әрі олардағы<br />
ерекшеліктерді литийді мысалға ала отырып түсіндірейік. Литий<br />
кубтык көлемді центрлеген тор кура кристалданады (138, а-сурет)<br />
демек, оның кубтың ортасында орналаскан 1 атомы кѳрші<br />
турған бурыштардағы 8 атоммен байланыс түзеді. Кәдімгі ковалентті<br />
кос электронды 8 байланыс түзу үшін, ортадағы литий<br />
атомы 8 электрон жумсар еді, ал оньщ бар болғаны бір ғана валенттік<br />
2s1электроны бар. Кристалдык тор тузіп атомдар жакындасканда<br />
кѳрші орналаскан атомдардын, валенттік орбиталь-<br />
Г ѵ Л<br />
450<br />
1 3 8 -с у р ет . Металл литийдін,<br />
энергетикалык деңгейлерінің<br />
орналасуы<br />
ш я ш т Ш т 1 3 7 -с у р ет . Флотация схемасы<br />
5) 1 2 3 =<br />
а з N<br />
Атомдар саны
Change language