2 не

2 не 2 не

library.psu.kz
from library.psu.kz More from this publisher
13.01.2015 Views

Аккумулятор жасау үшін корғасын тақташаларын ыдысқа қатар-қатар қойып, арасына корғасын оксидін РЬО салып, күкірт қышқылын кұяды (р = 1,5— 1,2; 22—28%); аккумулятор ішінде алдымен мынадай реакция өтеді: Pb0 + H2S 0 4 = PbS04 + H20 Енді аккумуляторды зарядтау үшін оған тұракты ток жібереді, онда мынадай процесс болады: катодта анодта PbS04 + 2е = Pb + S 0 4"; PbS04 — 2e + 2H20 = Pb02 + + 4 H '+ S 0 4" Екі тецдікті коссақ аккумуляторды зарядтағанда болатын реакциялардыц жалпы тецдігі шығады: 2PbS04 + 2H20 = Pb + Pb02 + 4H' + 2S04" Зарядтау нәтижесінде аккумулятордыц бір электродында тотыксыздандырғыш қасиетті металл күйдегі қорғасын, екінші электродында тотықтырғыш қасиетті қорғасынныц диоксиді пайда болады екен. Олардыц арасында белгілі бір потенциалдар айырымы туатындықтан мынадай гальвани элементі түзіледі: ( - ) P b I H2S 0 4 УРЬ021РЬ( + ) Зарядталған аккумулятор, жинаған энергиясын қай уақытта болса да гальваникалык, элемент сияқты беруге даяр. Аккумулятор зарядсызданғанда мынадай процесс болады. теріс электродта оц электродта Pb - 2е + S 0 4" = PbS04; РЬ02 + 2e + S 0 4" + 4Н’ = PbS04 + + 2H20 Екі тецдікті қоссақ аккумулятор жұмыс істеп зарядсызданғанда болатын реакциялардыц жалпы тецдігі шығады: Pb + P b02 + 2 S 0 4" + 4H = 2 P b S 0 4 + 2H20 Зарядтау мен зарядсыздану процесін бір ғана қайтымды реакция теңдеуімен өрнектеуге де болады: . „ зарядталу 2PbS04 + 2H20 Pb + P b02 + 4H + 2 S 0 4" зарядсыздану Қорғасын аккумуляторыныц зарядсыздануы кезінде туатын электр тогыныц кернеуі 2В асады. Сілті аккумуляторлар. Бұл түрдегі аккумуляторлардыц ішінде жиі ұсталатыны темір-никель аккумуляторы. Оныц теріс электроды темірден, оңы — никель гидроксидінен Ni(OH)3 жасалады. Электролит ретінде калий гидроксидініц судағы 23%- тік ерітіндісін (р = 1,21 г/сж3) пайдаланады. Сілті аккумуляторларын арнайы зарядтамайды, электродтар- 444

ды электролит ерітіндісіне малса болғаны, аккумулятор жұмысқа дайын. Зарядсыздану кезінде темір-никель аккумуляторында жүретін химиялык процестер мынадай: теріс электродта Fe + 2e + 20H' = F e(0 H )2 он, электродта Ni (ОН) 3+ е = Ni (ОН) 2 + О Н ' Бастапкы зарядталу кезінде жүретін процесс осыған карамакарсы болғандыктан екеуін біріктіріп бір ғана кайтымды реакция тецдеуімен ѳрнектесек: зарядталу Fe + 2Ni(OH)3 ... .__rFe(OH)2 + Ni(OH)2 ' зарядсыздану Темір-никель аккумуляторлар беретін электр тогыныц кернеуі 1,35 В. Аккумуляторлар автомобильдерді, тепловоздарды, сүцгуір кайықтарды, телефон-телеграф станцияларын, радио кондырғыларды, әртүрлі электр кұралдарын, машиналарын энергиямен коректендіруге колданылады. Отын элементтер і. Гальвани элементтері мен аккумуляторлар электр энергиясын химиялык жолмен шығарып отыратын кез болып табылады. Отын элементтерінде химиялык энергия да, химиялык эрекеттесу нэтижесінде бѳлінетін жылу энергиясы да түгелімен электр энергиясына айналу мүмкіндігі бар. Отын элементтерініц жалпы схемасын мына түрде беруге болады: С I (электролит) || 0 2 | (активсіз электрод). Теория жүзінде мүндай элементтіц Э. Қ. күші кѳмірдіц С + 0 2 = С 02 түзіп жанатын жылуыныц мөлшерімен аныкталып, 1,05 В болуы тиіс. Мұнда отынныц тотығуымен оттектіц тотықсыздануы электрохимиялык жолмен жүруі кажет. Отын элемент - терінде барлык энергия толығымен пайдаланылып, электр энергиясына ауысатындыктан оныц пайдалы эсер коэффициенті 100%-ке жуыктауға тиіс. Қазіргі кезде көптеген елдерде отын элементтерініц жаца, әрі тиімді түрлері іздестірілуде. Жанғыш зат ретінде отын элементтінде көміртектен баска да отындар (көбіне жанғыш газдар: сутек, көмір тотығы) колданылу мүмкіндігі зерттелуде. Әзір кец таралмағанмен кейінгі техниканыц дамуы отын элементтерініц үлкен болашағы бар екендігін дәлелдеп отыр. XIV та р а у МЕТАЛДАРДЫН. ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ Барлык химиялык элементтердіц 4Д-нен кѳбі металдар. Менделеев кестесін сол жактағы жоғарғы бұрышынан оц жактағы төменгі бұрышына карай, Be, Al, Ge, Sb, Po элементтерініц үстімен екіге бөлсек, астыцғы үшбұрышта (жэне 8-топта) металдар болады. Кестеден металдар негізгі топтарда да, косымша топтарда да бар екенін, ал косымша топтардағы элементтердіц

Аккумулятор жасау үшін корғасын тақташаларын ыдысқа<br />

қатар-қатар қойып, арасына корғасын оксидін РЬО салып, күкірт<br />

қышқылын кұяды (р = 1,5— 1,2; 22—28%); аккумулятор<br />

ішінде алдымен мынадай реакция өтеді:<br />

Pb0 + H2S 0 4 = PbS04 + H20<br />

Енді аккумуляторды зарядтау үшін оған тұракты ток жібереді,<br />

онда мынадай процесс болады:<br />

катодта<br />

анодта<br />

PbS04 + 2е = Pb + S 0 4"; PbS04 — 2e + 2H20 = Pb02 +<br />

+ 4 H '+ S 0 4"<br />

Екі тецдікті коссақ аккумуляторды зарядтағанда болатын реакциялардыц<br />

жалпы тецдігі шығады:<br />

2PbS04 + 2H20 = Pb + Pb02 + 4H' + 2S04"<br />

Зарядтау нәтижесінде аккумулятордыц бір электродында<br />

тотыксыздандырғыш қасиетті металл күйдегі қорғасын, екінші<br />

электродында тотықтырғыш қасиетті қорғасынныц диоксиді пайда<br />

болады екен. Олардыц арасында белгілі бір потенциалдар айырымы<br />

туатындықтан мынадай гальвани элементі түзіледі:<br />

( - ) P b I H2S 0 4 УРЬ021РЬ( + )<br />

Зарядталған аккумулятор, жинаған энергиясын қай уақытта<br />

болса да гальваникалык, элемент сияқты беруге даяр. Аккумулятор<br />

зарядсызданғанда мынадай процесс болады.<br />

теріс электродта<br />

оц электродта<br />

Pb - 2е + S 0 4" = PbS04; РЬ02 + 2e + S 0 4" + 4Н’ = PbS04 +<br />

+ 2H20<br />

Екі тецдікті қоссақ аккумулятор жұмыс істеп зарядсызданғанда<br />

болатын реакциялардыц жалпы тецдігі шығады:<br />

Pb + P b02 + 2 S 0 4" + 4H = 2 P b S 0 4 + 2H20<br />

Зарядтау мен зарядсыздану процесін бір ғана қайтымды реакция<br />

теңдеуімен өрнектеуге де болады:<br />

. „ зарядталу<br />

2PbS04 + 2H20 Pb + P b02 + 4H + 2 S 0 4"<br />

зарядсыздану<br />

Қорғасын аккумуляторыныц зарядсыздануы кезінде туатын<br />

электр тогыныц кернеуі 2В асады.<br />

Сілті аккумуляторлар. Бұл түрдегі аккумуляторлардыц<br />

ішінде жиі ұсталатыны темір-никель аккумуляторы. Оныц<br />

теріс электроды темірден, оңы — никель гидроксидінен Ni(OH)3<br />

жасалады. Электролит ретінде калий гидроксидініц судағы 23%-<br />

тік ерітіндісін (р = 1,21 г/сж3) пайдаланады.<br />

Сілті аккумуляторларын арнайы зарядтамайды, электродтар-<br />

444

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!