2 не
2 не 2 не
Аккумулятор жасау үшін корғасын тақташаларын ыдысқа қатар-қатар қойып, арасына корғасын оксидін РЬО салып, күкірт қышқылын кұяды (р = 1,5— 1,2; 22—28%); аккумулятор ішінде алдымен мынадай реакция өтеді: Pb0 + H2S 0 4 = PbS04 + H20 Енді аккумуляторды зарядтау үшін оған тұракты ток жібереді, онда мынадай процесс болады: катодта анодта PbS04 + 2е = Pb + S 0 4"; PbS04 — 2e + 2H20 = Pb02 + + 4 H '+ S 0 4" Екі тецдікті коссақ аккумуляторды зарядтағанда болатын реакциялардыц жалпы тецдігі шығады: 2PbS04 + 2H20 = Pb + Pb02 + 4H' + 2S04" Зарядтау нәтижесінде аккумулятордыц бір электродында тотыксыздандырғыш қасиетті металл күйдегі қорғасын, екінші электродында тотықтырғыш қасиетті қорғасынныц диоксиді пайда болады екен. Олардыц арасында белгілі бір потенциалдар айырымы туатындықтан мынадай гальвани элементі түзіледі: ( - ) P b I H2S 0 4 УРЬ021РЬ( + ) Зарядталған аккумулятор, жинаған энергиясын қай уақытта болса да гальваникалык, элемент сияқты беруге даяр. Аккумулятор зарядсызданғанда мынадай процесс болады. теріс электродта оц электродта Pb - 2е + S 0 4" = PbS04; РЬ02 + 2e + S 0 4" + 4Н’ = PbS04 + + 2H20 Екі тецдікті қоссақ аккумулятор жұмыс істеп зарядсызданғанда болатын реакциялардыц жалпы тецдігі шығады: Pb + P b02 + 2 S 0 4" + 4H = 2 P b S 0 4 + 2H20 Зарядтау мен зарядсыздану процесін бір ғана қайтымды реакция теңдеуімен өрнектеуге де болады: . „ зарядталу 2PbS04 + 2H20 Pb + P b02 + 4H + 2 S 0 4" зарядсыздану Қорғасын аккумуляторыныц зарядсыздануы кезінде туатын электр тогыныц кернеуі 2В асады. Сілті аккумуляторлар. Бұл түрдегі аккумуляторлардыц ішінде жиі ұсталатыны темір-никель аккумуляторы. Оныц теріс электроды темірден, оңы — никель гидроксидінен Ni(OH)3 жасалады. Электролит ретінде калий гидроксидініц судағы 23%- тік ерітіндісін (р = 1,21 г/сж3) пайдаланады. Сілті аккумуляторларын арнайы зарядтамайды, электродтар- 444
ды электролит ерітіндісіне малса болғаны, аккумулятор жұмысқа дайын. Зарядсыздану кезінде темір-никель аккумуляторында жүретін химиялык процестер мынадай: теріс электродта Fe + 2e + 20H' = F e(0 H )2 он, электродта Ni (ОН) 3+ е = Ni (ОН) 2 + О Н ' Бастапкы зарядталу кезінде жүретін процесс осыған карамакарсы болғандыктан екеуін біріктіріп бір ғана кайтымды реакция тецдеуімен ѳрнектесек: зарядталу Fe + 2Ni(OH)3 ... .__rFe(OH)2 + Ni(OH)2 ' зарядсыздану Темір-никель аккумуляторлар беретін электр тогыныц кернеуі 1,35 В. Аккумуляторлар автомобильдерді, тепловоздарды, сүцгуір кайықтарды, телефон-телеграф станцияларын, радио кондырғыларды, әртүрлі электр кұралдарын, машиналарын энергиямен коректендіруге колданылады. Отын элементтер і. Гальвани элементтері мен аккумуляторлар электр энергиясын химиялык жолмен шығарып отыратын кез болып табылады. Отын элементтерінде химиялык энергия да, химиялык эрекеттесу нэтижесінде бѳлінетін жылу энергиясы да түгелімен электр энергиясына айналу мүмкіндігі бар. Отын элементтерініц жалпы схемасын мына түрде беруге болады: С I (электролит) || 0 2 | (активсіз электрод). Теория жүзінде мүндай элементтіц Э. Қ. күші кѳмірдіц С + 0 2 = С 02 түзіп жанатын жылуыныц мөлшерімен аныкталып, 1,05 В болуы тиіс. Мұнда отынныц тотығуымен оттектіц тотықсыздануы электрохимиялык жолмен жүруі кажет. Отын элемент - терінде барлык энергия толығымен пайдаланылып, электр энергиясына ауысатындыктан оныц пайдалы эсер коэффициенті 100%-ке жуыктауға тиіс. Қазіргі кезде көптеген елдерде отын элементтерініц жаца, әрі тиімді түрлері іздестірілуде. Жанғыш зат ретінде отын элементтінде көміртектен баска да отындар (көбіне жанғыш газдар: сутек, көмір тотығы) колданылу мүмкіндігі зерттелуде. Әзір кец таралмағанмен кейінгі техниканыц дамуы отын элементтерініц үлкен болашағы бар екендігін дәлелдеп отыр. XIV та р а у МЕТАЛДАРДЫН. ЖАЛПЫ СИПАТТАМАСЫ Барлык химиялык элементтердіц 4Д-нен кѳбі металдар. Менделеев кестесін сол жактағы жоғарғы бұрышынан оц жактағы төменгі бұрышына карай, Be, Al, Ge, Sb, Po элементтерініц үстімен екіге бөлсек, астыцғы үшбұрышта (жэне 8-топта) металдар болады. Кестеден металдар негізгі топтарда да, косымша топтарда да бар екенін, ал косымша топтардағы элементтердіц
- Page 396 and 397: сүйығы» (орысша «ца
- Page 398 and 399: Ауа иіргізетін Нит
- Page 400 and 401: Тарихынан. XVII ғасыр
- Page 402 and 403: I Осы арада айта кет
- Page 404 and 405: Фосфордың үш оксид
- Page 406 and 407: Фосфордың кышкылда
- Page 408 and 409: Фосфорлау қ ЫІц к ы
- Page 410 and 411: Бірак бұл реакция ж
- Page 412 and 413: АзНз-суйытылган қы
- Page 414 and 415: SbCl3 + 3NaOH = !Sb(O Hh + 3NaCl Sb
- Page 416 and 417: Өткен негізгі топт
- Page 418 and 419: наль торынан тұрад
- Page 420 and 421: Заттың сыртқы беті
- Page 422 and 423: ды. Қазақстанда Қар
- Page 424 and 425: С у газы генератор
- Page 426 and 427: Кальций карбиді ац
- Page 428 and 429: басқа газдардын, иі
- Page 430 and 431: К0Н + С 0 2 = КНС0з КНСО
- Page 432 and 433: тастар, шлифтайтын
- Page 434 and 435: Кәдімгі к ұ м да ква
- Page 436 and 437: Кремний кышкылы өт
- Page 438 and 439: мен кремнеземнен ш
- Page 440 and 441: Цемент казіргі зам
- Page 442 and 443: GeCl2 + 2KOH = Ge(OH)2 + 2KCl Те
- Page 444 and 445: PbO + C = Pb + CO Пиромета
- Page 448 and 449: барлығы металдар, н
- Page 450 and 451: бос жыныстан бѳліп
- Page 452 and 453: ұшкыштығына сай қо
- Page 454 and 455: жақсы өткізетін эл
- Page 456 and 457: өзгерту арқылы, тех
- Page 458 and 459: Қосмостық ракетала
- Page 460 and 461: тін металдардын, құ
- Page 462 and 463: сак, бұлар реакциял
- Page 464 and 465: шығарады. Ал, онын,
- Page 466 and 467: Металдардағы қоспа
- Page 468 and 469: мов (1927 жылдан), H. A.
- Page 470 and 471: I Үшінші негізгі то
- Page 472 and 473: 148-сурет. Тетрагона
- Page 474 and 475: кылдары окай гидра
- Page 476 and 477: х(Э20з-у5102-2Н20Э = А1, Cr,
- Page 478 and 479: сондыктан транспор
- Page 480 and 481: (1040°С) бірден булан
- Page 482 and 483: р электрондар) болғ
- Page 484 and 485: Бериллий туздарыны
- Page 486 and 487: міне, осы ак магнез
- Page 488 and 489: Шыққан кальций окс
- Page 490 and 491: Оксидтері мен ги др
- Page 492 and 493: Қышқылдармен, кышк
- Page 494 and 495: л и т Na2S 0 4 • 10Н20, те
Аккумулятор жасау үшін корғасын тақташаларын ыдысқа<br />
қатар-қатар қойып, арасына корғасын оксидін РЬО салып, күкірт<br />
қышқылын кұяды (р = 1,5— 1,2; 22—28%); аккумулятор<br />
ішінде алдымен мынадай реакция өтеді:<br />
Pb0 + H2S 0 4 = PbS04 + H20<br />
Енді аккумуляторды зарядтау үшін оған тұракты ток жібереді,<br />
онда мынадай процесс болады:<br />
катодта<br />
анодта<br />
PbS04 + 2е = Pb + S 0 4"; PbS04 — 2e + 2H20 = Pb02 +<br />
+ 4 H '+ S 0 4"<br />
Екі тецдікті коссақ аккумуляторды зарядтағанда болатын реакциялардыц<br />
жалпы тецдігі шығады:<br />
2PbS04 + 2H20 = Pb + Pb02 + 4H' + 2S04"<br />
Зарядтау нәтижесінде аккумулятордыц бір электродында<br />
тотыксыздандырғыш қасиетті металл күйдегі қорғасын, екінші<br />
электродында тотықтырғыш қасиетті қорғасынныц диоксиді пайда<br />
болады екен. Олардыц арасында белгілі бір потенциалдар айырымы<br />
туатындықтан мынадай гальвани элементі түзіледі:<br />
( - ) P b I H2S 0 4 УРЬ021РЬ( + )<br />
Зарядталған аккумулятор, жинаған энергиясын қай уақытта<br />
болса да гальваникалык, элемент сияқты беруге даяр. Аккумулятор<br />
зарядсызданғанда мынадай процесс болады.<br />
теріс электродта<br />
оц электродта<br />
Pb - 2е + S 0 4" = PbS04; РЬ02 + 2e + S 0 4" + 4Н’ = PbS04 +<br />
+ 2H20<br />
Екі тецдікті қоссақ аккумулятор жұмыс істеп зарядсызданғанда<br />
болатын реакциялардыц жалпы тецдігі шығады:<br />
Pb + P b02 + 2 S 0 4" + 4H = 2 P b S 0 4 + 2H20<br />
Зарядтау мен зарядсыздану процесін бір ғана қайтымды реакция<br />
теңдеуімен өрнектеуге де болады:<br />
. „ зарядталу<br />
2PbS04 + 2H20 Pb + P b02 + 4H + 2 S 0 4"<br />
зарядсыздану<br />
Қорғасын аккумуляторыныц зарядсыздануы кезінде туатын<br />
электр тогыныц кернеуі 2В асады.<br />
Сілті аккумуляторлар. Бұл түрдегі аккумуляторлардыц<br />
ішінде жиі ұсталатыны темір-никель аккумуляторы. Оныц<br />
теріс электроды темірден, оңы — никель гидроксидінен Ni(OH)3<br />
жасалады. Электролит ретінде калий гидроксидініц судағы 23%-<br />
тік ерітіндісін (р = 1,21 г/сж3) пайдаланады.<br />
Сілті аккумуляторларын арнайы зарядтамайды, электродтар-<br />
444