2 не

Кремний фторидін S'iF4 суға жіберсе, онда кремний фторсутек
кышкылы сутекгексафторосиликаты H2SiF6 түзіледі:
3SiF4 + 3H20 = 2H2SiF6 + j H2Si03
Кремний фторсутек кышкылын былайша, тікелей де алуға
болады:
2HF + SiF4 = H2SiF6
Ерітіндісін салкындатса екі молекула суды коса кристалданады.
Кремний фторсутек кышкылы H2SiF6 кушті кышкылдардыц
бірі, 0,1 н. ерітіндісінің диссоциациялану дәрежесі 75%. Күшті
дезинфектор. Түздары — ф торосиликаттар, көпшілігі
ерімтал, өсімдік зиянкестерін кыруға тутынылады, Na2SiF6 эмаль
жасағанда жумсалады.
Кремнийдіц азотты косы л ы стары. Кремний
нитриді Si3N4 химиялык ѳте туракты, ыстыкка тѳзімді (/б =
= 1900°С) косылыс. Ол фторсутек әсеріне тѳзімді, балқыған металдар
мен сілтілерде ѳзгеріске ұшырамайды. S3N4 кристалдары
түссіз, гексогоналды күрылымы бар шала еткізгіш (АЕ = 3,9 эВ).
Кремний нитриді отка, коррозияға тѳзімді материалдар, қиын
балкитын куймалар жасауда шалаөткізгіштер алуға пайдаланылады.
§ 9. КРЕМНИЙДІҢ ОТТЕКТ1 ҚОСЫЛЫСТАРЫ
Кремнийдіц көп кездесетін, әрі өте туракты косылысы оныц
диоксиді Sі02, оныц элементтерден түзілуі оңай, әрі кѳп жылу
бөліп шығаратын реакциялар катарына жатады:
Si-{102 = Si02
АН0 = —848,5 кДж/моль
Кремний диоксиді — түссіз катты зат, ^6=1713°С.
Кремнийдің бұдан баска оксиді (SiO)x бар, жаратылыста кездеспейді,
колдан алады (1700“С):
Si02+ Si = 2Si0
Қошкыл сары түсті борпылдак, ұнтак, баяу тотығып Si02айналады, «монокс»
деген бояу жасау үшін жэне изоляцияға колданылады.
Кремнийдіц диоксиді — кремний ангидриді жэне кремнезем
деп те аталады; бул жаратылыста кѳп кездесетін зат, дербес
күйінің өзі жер кыртысы массасыныц жартысынан артыгы кремний
диоксиді үлесіне келеді. Кремнезем кристалдык жэне
аморфты күйде болады.
Кристалдык кремнеземніц мацыздысы к варц деген минерал,
ол түссіз, мѳлдір алты кырлы призма, ұшы алты кырлы пирамида
болып бітетін кристалдар, оны т а у хрусталі (134-сурет)
деп атайды. Тау хрусталі түрлі түздар араласуынан түсі ѳзгереді,
оныц жасылдауын — а метист, күцгірттеуін түтінді
(дымчатый) топаз дейді» Кварцтыц бір түрі шакпак тас, Кварцтыц
ѳте усак кристалды түрін агат, яшМа деп атайды.
431