2 не

фотографияда тұтынылады. Циансутек қышқылы да, оның туздары
да таутомерлі екі турде болады:
Н —C = N ^ H - N = C
улысы он, жақтағысы деп есептеледі.
Калий циандінін ерітіндісін күкіртпен араластырып қайнатса:
K C N +S = KCNS
тиоциан кышкылынын (HCNS) тұзы калий тиоцианаты
түзіледі. Тиоцианқышқыл да, оның түздары да түссіз, ерімтал,
тұракты заттар; аммоний жэне калий туздары жиі колданылады.
Қүрылымы Н — S — C = N.
Дициан да, галоген сықылды, сілтілермен реакцияласып екі қышқылдың
тұздарын береді:
(CN)2 + 2K0H = KCN + KCN0 + H ,0
мұныц екінші KCNO циан қышқылының (Н — N = C = 0 ) калий тұзы. Циан
қышқылыныц полимері үш негізді цианур кышкылы (НОСЫ)з дейтін болады.
Цианур кышкылыныц таутомері
Н—О—C ^N ^H -O —N=C
күркіреуік кышкыл деп аталады, оныц тұзы Hg(ONC )2 сынап дицианаты
детонатор ретінде колданылады.
§ 5. КӨМІРТЕК (II) ОКСИДІ СО
Қөмір, не көміртекті косылыстар, оттек жетімсіз, бірақ жоғары
температура жағдайында жанса, көміртек (II) оксиді түзіледі:
2С + 0 2 = 2С0
(төмен температурада көміртек диоксиді түзіледі), жоғарыда
айткандай көміртек диоксидімен қызған көмірдің реакциясынан
да:
С 02 + С 2СО АН° = 172 кДж/моль
көміртек (II) оксиді түзіледі.
СО молекуласында (N2 сиякты) үш байланыс бар, оның екеуі
электрондар қосақтасуы арқылы түзілген, үшіншісі .донорлы-акцепторлы
байланыс (оттектің электрон жубы мен көміртекте
бос турған 2р — орбитальдыц болуынан):
J 3.
: С = £ О : Н Е М Е С Е : с = О :
Кѳміртек оксиді — туссіз, иіссіз, ауадан жеціл улы газ, — 192°
сұйылады, —267° катады. Суда ѳте аз ериді, эрі сумен реакцияласпайды.
Кѳміртек оксидін иіс газы деп те атайды, ѳйткені иіс
тиіп, бас ауырып, улану бэрі пештегі отын шала жанганнан (пештіц,
төбесін ерте жапканнан) бѳлініп шығатын кѳміртек оксиді
эсерінен болады. Бірақ, иіс, ол пештен бірге араласып шығатын
425