2 не

дар тобына да жатады. Ондай атомдар тобын радикал деп
атайды, олардын, маңыздылары:
су қалдығы не гидроксид ОН- — бұл: судын, молекуласынан
(НОН) бір атом сутекті тартып алганда калатын,
теріс бір валенттік қалдық;
кышқылдык қалдықтар — кышқылдың молекуласындағы
металға ауыса алатын сутектерін тартып алғаннан
қалатыны, олардың валенттігі, айрылған сутек атомдарының
санымен анықталады, әр уакыт теріс мәнді болады. Мысалы,
ортофосфор кышқылының Н3РО4 үш түрлі қалдығы бар:
Н2РО4 — бір валентті, НРО4 — екі валентті, РОГ — үш валентті;
негіздік калдық — негіздің молекуласындағы бір не
бірнеше гидроксидті тартып алғаннан калатыны, олардың валенттігі
айрылған гидроксид санымен анықталады. Әр уақыт
ол оң мәнді болады. Мысалы, Ғе(ОН)3 молекуласынан гидроксилдерді
біртіндеп тартып алатын болсақ, мынадай негіздік қалдыктар
қалады: Ғе(О Н )'2 — он бір валентті, ҒеОН"— оң екі
валентті, Ғе‘"— он үш валентті.
Ішінде гидроксид тобы бар негіздік қалдыктар негіздік
тұздар деп аталатын тұздардың құрамына кіреді. Мысалы:
F e0H S04,
Cu2 (ОН) 2СО3.
Дара элементтердің және радикалдардың валенттіктерін білсек,
химиялық косылыстардыц көпшілігінің формулаларын тез
күрастыруға болады, демек, формулаларды жаттаудың керегі
болмайды.
5) Құрылым формулаларыйда әрбір валентік сызыкшамен
көрсетіледі. Мысалы:
Су
кальций
гидроксиді
кышкылы
/ ч / \ / \
к у к і р т О О 0 0 0 0
Химиялық теңдік дейтініміз — х и м и я л ы к белгілер
жэне формулалардың жэрдемімен к ы с к а т ү р -
де жазылған реакция. Тецдікті дұрыс жазып әдеттенген
дұрыс, ол үшін:
а) реакцияға катынасушы заттардыц формулалары жазылып,
арасына косу белгісі, соцына стрелка койылады, оныц оц
жағына реакциядан шығуға тиісті заттардың формулалары
жазылады, мысалы:
40
Fe20 3 + H2S 0 4->-FeS04 + Н20
б) жазылған формулалар, оларды кураушы элементтердіц
А1
А1
алюминий сульфаты