You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
соңғысының қышқылдық қасиегі күштірек. Бұл оарлык элементтерде<br />
де бар ортақ заңдылыктың көрінісі — э лементтің<br />
валенттігі жоғарырак гидроксидінің кышкылдык<br />
қасиеті күштірек, негіздік касиеті<br />
әлсізірек болады.<br />
Мышьякты ң күкіртпен жэне галогендермен косылыс<br />
т а р ы. Мышьяктың кышкылдарына тұз кышкылын араластырып барып<br />
күкіртсутек жіберсе, димышьяк трисульфиді AS2S 3 жэне димышьяк пентасульфид!<br />
AS2S5 — түзіледі. Ондагы болатын реакцияларды былай жазуға болады:<br />
H 3A s0 3 + 3HC1 = AsCls + ЗН2О<br />
2AsC13 + 3H2S = As2S 3 + 6HC1<br />
H 3AsO, + 5HC1 = AsCb + 4H20<br />
2AsC15 + 5H2S = A s 2S5+ 10HCI<br />
Бүл мышьяк сульфидтерін сілтілік металдың сульфидімен әрекеттесе тиомышьякты<br />
H3AsS3 және тиомышьяк H 3AsS4 қышкылдарының тұздары — тиоарсенит<br />
және тиоарсенат түзіледі:<br />
As2S 3 3 Na2S = 2Na3AsS3 AS2S 5 -(- 3N агЭ = 2Na3AsS4<br />
Бұлардыц кейбіреулері ауыл шаруашылык зиянкестерімен күресте колданылады.<br />
Мышьяк галогендермен тікелей косылады АвГ3 сиякты косылысты барлык<br />
галогендермен де түзеді. Asrs-тен тек AsFs жэне AsCls бар. Барлыгы суда жаксы<br />
гидролизденеді.<br />
§ 11. СУРЬМА<br />
Сурьма жаратылыста сурьма сульфиді не антимонит<br />
Sb2S3 (сурьма жылтыры) түрінде кездеседі. Сурьманы алу оңай,<br />
сурьма сульфидін катты кыздырса, тотыгып, оксидке Sb20 3 айналады,<br />
оны барып кѳмірмен тотыксыздандырады, не болмаса<br />
мына реакциямен алады:<br />
Sb2S3 + 3Fe = 2Sb + 3FeS<br />
Сурьма күмістей ак жылтыр металл, каттылығы 3 тең. Металдык<br />
сурьмадан баска онын аллотропиялык үш түрі бар: сары<br />
сурьма (ак фосфор жэне сары мышьякка сэйкес), кара сурьма<br />
жэне аморфты сурьма.<br />
Сурьма күймаларға каттылык беру ушін косылады. Сурьма,<br />
қорғасын жэне калайы куймасынан баспахана шрифтаоын жасайды.<br />
Подшипникке, бытыра, шрапнель октарын жасауға уста<br />
йды.<br />
Химиялык касиеттері жағынан сурьма мышьякка уксайды,<br />
бірак одан металдык касиеттері басым.<br />
Сурьмасутек SbH3 — с т и б и н арсин сиякты, касиеттері<br />
де сондай, улы газ.<br />
Оксидтері мен гидроксидтері. Дисурьма триоксиді<br />
БЬ20 з сурьмалы ангидрид деп атағанмен ол нағыз а м ф о -<br />
т е р л і оксид, мысалы:<br />
Sb20 3 + 2K0H = 2KSb02 + H20<br />
Sb20 3 + 6HCl=2SbCl3-f 3H20<br />
шынына келгенде Sb2C>3 негіздік касиеті басымырак. Үш валентті<br />
сурьманын гидроксидін алу үшін түзын сілтімен әрекеттейді:<br />
411