You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Фосфордың үш оксиді бар: Р 20 3, Р 20 4, Р 20 5.<br />
Дифосфор триоксиді — Р 20 з фосфор баяу тотыққанда,<br />
немесе оттек жеткіліксіз болғанда түзілетін, ақ түсті кристалдык<br />
зат 16 = 23,8°, t к= 175,4 ° С . Төмен температурада полимер.іеніп<br />
Р4Об түзеді. Суык сумен косылып фосфорлы кышк<br />
ы л Н 3 Р О 3 түзеді, жылы сумен реакцияласканда, фосфорлы<br />
кышқылдың термиялык айрылуында түзілетін заттар шығады<br />
( 4 Н з Р 0 з ^ Р Н з + З Н з Р 0 4 ) .<br />
Р 20 3 ауада 50—60°С өздігінен тотығып, 70°С түтанып, екеуінде<br />
деР20 5 айналады. Р 20з ак фосфордың өзіндей улы.<br />
Дифосфор триоксидтің кристалы, Р 40б молекулаларынан түзілген<br />
молекулалык тордан тұрады. Р 40б молекуласы, Р 0 3-тің<br />
төрт пирамидасынан тұрады, ол пирамидалар ортак оттек атомдары<br />
аркылы қосылыскан (128-сурет). Р 20 3-тің тағы бір модификациясы<br />
полимерлік косылыстар, мұның екеуі де күшті тотықсыздандырғыштык<br />
касиеті бар заттар.<br />
Дифосфор тетраоксид і Р 20 4, түссіз, жылтыр кристалдык<br />
зат. Бұл оксидті, N 20 4 сиякты, аралас ангидрид деп карауға<br />
болады, ѳйткені сумен реакцияласканда:<br />
Р 20 4 + ЗН20 = НзР0 4 + НзРОз<br />
фосфор жэне фосфорлы кышқылдар түзеді.<br />
Дифосфор пентаоксиді P2Os фосфор ауада, не<br />
оттек ішінде жанғанда ак кар сиякты кѳп кѳлем алатын масса болып<br />
түзіледі, / б = 563°С.<br />
Фосфор (V) оксиді сумен ѳте шабыт косылады, суды тіпт-і<br />
баска заттан тартып алып та косылады, сондыктан мұны су тартып<br />
алғыш зат ретінде де колданады. Фосфор (V) оксиді бу күйініц<br />
ѳзінде де Р4Ою молекулаларынан түрады. Р4Ою молекуласы,<br />
Р 0 4-тің төрт тетраэдрынан күралған, оныц эр кайсысы кѳрші<br />
жаткан үшеуімен ортак оттек атомдары аркылы косылыскан.<br />
(128-сурет).<br />
Қатты P2Os бірнеше модификациясы бар, айырмашылыктары<br />
§ 8. Ф О С Ф О РД Ы Ң ОТТЕКТІ ҚО С Ы Л Ы С ТА РЫ<br />
Р 0 4 тетраэдрларыныц орналасуында (ромб сиякты, шыны<br />
тәрізді) бүлардың барлығы P2Os<br />
полимерЛері (келесі бетті кара).<br />
Фосфор қышқылдары. Ф о с -<br />
форлылау (Н3Р 0 2), фосфорлы<br />
(Н3РО 3) жэне о р то -<br />
фосфор (Н3Р 0 4) кышкылдарының<br />
күрамында бір ғана атом<br />
фосфор бар. Фосфорлылау кышкылда<br />
бір атом, фосфорлыда екі<br />
128-сурет. Фосфор оксидтері P (0 6<br />
жэне P4Oio кұрылымы<br />
(ш трихталғаны — Р,<br />
ш трихталмағаны — О)<br />
402<br />
ортофосфор кышкылында үш<br />
атом сутек металға ауысып түз<br />
түзе алады, мысалы: NaH 2P 0 2,<br />
Ыа2НРОз, Na3P 0 4. Осыған карап