2 не

Демек, хлордың % = 4— ^’^ 100 = 92,2;
Көміртектің % = 12і'54°0 =7,8.
нін көрсетеді; Na деген белгі,
алынған натрий екенін, оныц
бір атом, 23 с. б. екенін көрсетеді.
Сонымен химиялык белгі
элементтің атомын сипаттайды.
Химиялық формулалар.
Х и м иялык формула
молекуланың сапалык
және салмактык к ү р а -
мын көрсетеді. Молекулалар
жай және күрделі болып
келеді, мысалы, 0 2 не 0 3 оттек
элементінің белгісі емес, 0 2 —
жай зат күйіндегі (мысалы
ауадағы) оттектің молекуласынын,
формуласы, ал О з озон
деген жай заттың молекуласынын
формуласы. Бұл форму-
„ „ _ лалар біріншісінде екі атом
И . Я. Берцелиус г о о ^ . . .
(1779—1848) оттек, яғни 32 с. б., екіншісінде
үш атом оттек, яғни 48 с. б.
бар екенін кѳрсетеді. Күрделі зат Na2S 0 4 формуласы натрий
сульфаты деген косылыстыц бір молекуласын кѳрсетеді, оның
кұрамында натрийден екі атом, күкірттен бір атом, оттектен тѳрт
атом бар екенін жэне онын молекулалык массасы 142 к. б.
екенін кѳреміз.
Енді химиялык формулалардың мазмұнымен танысалык:
1) химиялык формула бойынша химиялык косылыстыц кұра-
мындағы элементтердің процент мѳлшерін есептеп шығаруға
болады.
Мысалы, кѳміртек тетрахлоридініц СС14 проценттік кұрамын
есептеп шығарайык.
СС14 молекулалык массасы 12 + 4-35,5=154
2) Осыған керісінше, химиялык косылыстың кұрамындағы
элементтердің проценттік мәні белгілі болса, формуласын шығаруға
болады.
Мысалы, хромның оттекті косылысының біреуінде . хром
68,4%, оттек 31,6% екен, формуласын шығарайык.
Ол үшін алдымен косылыстың кұрамындағы элемёнттердің
берілген масса қатынасын моль катынасына айналдырамыз:
38
68,4 г хром, 6^4 =1,32 моль болады,