2 не

қасиетінен әлдекайда басым. Р 0О2 сілтілермен балқытқанда ғана
әрекеттеседі, ал қышқылдармен негіздік оксидтер сиякты әрекеттесіп
Ро4+ катионының тұздарын түзеді:
Р о 0 2 + 2H2S 0 4= Po (S 0 4) 2 + 2Н20
Полоний триоксиді Р 0О3 әлі алынбаған.
XII тарау
БЕСІНШІ НЕГІЗГІ ТОП
Д. И. Менделеевтіц периодтық системасының бесінші негізгі
тобына — а зот, фосфор, мышьяк, сурьма жэне
висмут жатады.
51-кестеде бұл элементтердің жалпы сипаттамасы келтірілді.
Бул топтағы элементтердің электрондык формулалары ұксас,
демек, баска топтардағы сиякты химиялык касиеттері де ѳзара
ұксас. Атомнын сырткы электрон кабатында бес электрон
болуы, бұлардың электрон косып алуға бейім екендігін кѳрсетеді,
демек, оларды бейметалл деп сипаттауға мүмкіншілік береді.
Бірак бұл элементтердің активтігі (электртерістігі) жетінші және
алтыншы негізгі топтардағы сәйкёс элементтерден кем. Бұлар
металдармен жэне сутекпен косылғанда, теріс үш валентті бей-.
металіл болып реакцияласады.
50-кестеде V негізгі топшадағы элементтердіц сутекті косылыстарыныц
кейбір касиеттері көрсетілген.
•' Снпатта.ма H3N Н,Р H3As H3Sb
50-кесте
t 6, ° с - 7 7 ,8 - 1 3 3 ,8 — 1 16 - 8 8
t K, ° с - 3 3 - 8 7 ,7 — 62 — 18
d ЭН, нм 0 , 1 0 2 0,144 0,152 0,171
Е э н , кД ж /м о л ь 380 323 281 256
LH3H 107,3° 93,3° 92° 91°
Д иполь моменті, D 0,48 0,19 0,07 0,04
Н түз, к Д ж /м о л ь —46,19 5,4 66,4 145
H 3N — Н 3Р — H 3As — H 3Sb — Н 3Ві-катарында Э — Н байланысының
полюстігі мен тұрактылығы төмендейді. Валенттік
бұрыштың LH 3H мәні 90°-қа жуықтайды жэне молекулалардыц
дипольдік моменті төмендегені байкалады. Осы катар бойынша
түзілу энтальпиясы да төмендейді.
Сутекті косылыстарын жетінші жэне алтыншы негізгі топтардағы
элементтердіц сондай косылыстарымен салыстырғанда
полюстігі кем, сондыктан бүл косылыстар суға ерігенде диссоциацияланып
сутек ионын үзіп шығармайды, демек ерітінділерінін
кышкылдык қасиеттері жок. Бұл элементтер өздерінен гөрі
электртерістігі басым элементтермен кездессе, сырткы электронда-
376