You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
нын кұрамына колданылады. Онымен катар жылу жэне жарык<br />
энергиясын тікелей электрге айналдыратын термоэлемент ѳндіруге,<br />
шалаѳткізгіштер материалына колдануға кең жол ашылмак.<br />
§ 7. Т Е Л Л У Р Ж Э Н Е ОНЫҢ Қ О С Ы Л Ы СТАРЫ<br />
Теллур сирек элементтердің катарына жатады. Теллурды<br />
да селен алатын калдык, шаңдардан алады, екеуі кѳбіне бірге<br />
кездеседі. Екеуін ажырату үшін селен жэне теллур бар ѳнімдерді<br />
күкірт кышкылымен эрекеттестіреді, сонда мысалы NagSeCb<br />
ерітіндіде кала береді де, теллур оксид түрінде тұнбаға түседі:<br />
ЫагТеОз-f-H 2SO4= N a2S0 4-j- J ТеОг-І-НгО<br />
Теллурдың да аморфты жэне металл сиякты жалтыраган кристалдык<br />
түрі бар. Теллур жылуды, электрді жаксы ѳткізеді, ол<br />
жагынан металдарга жакындайды.<br />
Теллурсутек жэне теллуридтер, күкірт пен селеннің сондай<br />
косылыстарына өте ұксас. Теллур диоксиді ТеОг жэне теллурлы<br />
кышкыл Н2Т е 0 3 селеннің сондай косылыстары сиякты.<br />
Теллур кышкылы кұрамы, кұрылысы жэне касиеттері жагынан<br />
күкірт пен селен кышкылдарына мүлдем ұксамайды. Онын, молекуласынын<br />
формуласы Т е(О Н )6= Н 6ТеОб, кұрылысы октаэдрлі.<br />
Теллур кышкылы — ак түсті кристалдык зат, ^б=136°С , тыгыздыгы<br />
3,158 г/см3, ыстык суда жаксы ериді. Н6Т е0 6-алты<br />
негізді әлсіз кышқыл. Сілтімен бейтараптағанда, әдетте, кышкыл<br />
бір немесе екі сутек атомы ғана металл атомына алмасып, кышкыл<br />
тұздар — гидротеллураттар түзіледі. Мысалы, М' Н5Т е0 6, Мг<br />
Н4ТеОб. Орта тұзды, мысалы натрий теллуратын N a6Te06 теллур<br />
кышкылын натрий сілтісіне косып балкыту аркылы алады.<br />
Ag6Te06, H g6TeÖ6 сиякты тұздары да алынган.<br />
Қыздырса, екі молекула су шығарып, Н 2Те04 айналады, одан<br />
эрі кыздырса ТеОз — теллур триоксидіне ауады.<br />
Теллур триоксиді Т е 0 3(^б= 195°С)— кызғылт — сары түсті,<br />
суда ерімейтін кристалдык зат. Сілтілерде ериді.<br />
Теллур триоксиді T e03( /s = 195°С)— кызғылт-сары түсті,<br />
ғыштығын жаксарту үшін, кышкылға беріктігін к^шейту үшін,<br />
электр өткізгіштігін көтеру үшін тағы баска касиеттерін жаксарту<br />
үшін косады.<br />
§ 8 . П О Л О Н И Й Ж Ә Н Е ОНЫН, Қ О С Ы Л Ы С ТА РЫ<br />
Полоний сирек элементтерге жатады. Полонийдін тұракты<br />
изотоптары белгісіз, тек радиоактивті изотоптары ғана болады.<br />
Полоний изотоптарының ішіндегі маңыздысы — 210 Ро. Ол а —<br />
бөлшектердін көзі есебінде колданылады.<br />
Полоний сутек Н2Ро — өте тұраксыз, кәдімгі жагдайда тез<br />
арада өздігінен элементтерге ыдырап кетеді.<br />
Полонийдің РоО жэне Р 0О2 оксидтері бар. Полоний оксидінің<br />
РоО касиеттері толык зерттеліп бітпеген. ТеО-ға карағанда<br />
РоО түракты. Полоний мен оттекті.тікелей әрекеттестіру аркылы<br />
полоний диоксиді-РоОг алады. Оның негіздік касиеті кышкылдык<br />
375
Change language