2 не

Сульфидтерді ауада кыздырғанда көпшілігі оксидке айналады,
ондай реакциялар бұрыннан да мәлім, мысалы:
2ZnS + 3 0 2 = 2Z n0 + 2 S 0 2
кейбіреулері тотығып сульфатқа айналады, мысалы:
CaS + 2 0 2 = C a S 0 4
немесе
F e S + 2 0 2 = F e S 0 4
Сульфидтердің ішінде мацыздысы — натрий сульфиді — сода
өндірісінде, бояғыштар жасағанда, түсті металлургияда колданылатын
зат болғандықтан көп өндіріледі. Натрий сульфатын
тас көмірмен араластырып, айналмалы цемент пештерінде кыздырады.
Онда болатын негізгі реакция:
N a2S 0 4+ 4C = N a2S + 4 C 0
Натрий сульфидін бұлайша алу өнімсіз болды, өйткені процесс
үздікті, пеште реакция толык жүрмейді, таза натрий сульфид!
шықпайды, сондыктан оны суға ерітіп, сүзіп, қайта кристалдап,
бірнеше косымша операциялар ж асау керек. Оныц үстіне
пештен адамныц ден саулығына зиянды тозац, газ бөлініп
шығады. Осы өндірістіц технологиясы артта калғандыктан натрий
сульфидін шетелден сатып алуға мәжбүр болдык.
1951 жылы Қазактыц Мемлекеттік университетініц кызметкерлері,
Қ азақ ССР Ғылым академиясыныц және Балқаш металлургия
заводыныц қызметкерлерімен бірлесе отырып натрий
сульфидін өндірудіц жаца өнімді әдісін ұсынды.
Бұл әдіс бойынша натрий сульфаты мен тас көмір үздіксіз
істейтін шахта пешінде қыздырылады. Онда реакция толык жүреді
натрий сульфиді бірден керекті кондицияда шығады. Өндірістіц
өнімділігі артты, зиянды заттар бөлініп шыкпайтын болды.
Содан бері Балқаш заводыныц химия цехы осы әдіспен істейді.
Күкірттіц гомотізбек түзгіштік кабілеті толып ж-аткан персуль-
.фидтерде (полисульфидтерде)— M 2S„ көрінеді. Персульфидтерді
алу үшін сульфидтіц концентрлі ерітіндісін күкіртпен реакцияластырады:
N a2S + (п — 1) S = N a2S„
Персульфид радикалы ирек тізбек түзеді:
: S S •
Күкіртсутектіц ѳзініц толып жаткан персульфидтері алынған,
жалпы формуласы H 2S„ (ондағы п = 2 — 23) оларды сульфандар
деп атайды. Бүл май сияқты, сары түсті сұйықтықтар.
359