2 не
Share Embed Flag
Download ePaper

2 не

2 не 2 не

library.psu.kz
from library.psu.kz More from this publisher
13.01.2015 Views

Күкірт А у а -су - Күкірт * " Т § ІЗГ 117-сурет. S 2 (aJS(,(6 ), S o o ( b) молекулаларынын. схемасы Аса цыздырылган су балқыган кукірт 116-сурет. Күкіртті жер койнауында балқытып ш ығаруға арналған құбы рлар Реакцияны қажетті бағытта тездету үшін катализатор (боксит, ҒегОз т. б.) араластырылады. Күкірт өте маңызды зат, оны ауыл шаруашылық зиянкестерін қыруға, бояу,.шырпы, қопарылғыш заттар өндірісінде, пиротехникада, каучук вулканизациясында, медицинада, қағаз өндірісінде колданады. Кей елдерде күкірт кышкылын өндіру үшін де жүмсайды. Қасиеттері. Атомдар құрамында дара электрондар саны көбейген сайын, ондай атомдардан түзілетін молекулалардың күрамы әр түрлі бола береді. Күкірт атомында (3s Зр4) жұптаспаған екі р — электрон болады (• S •), ондай атомдар иректелген гомотізбек түзгіш келеді: S S s s 7 " s 7 Мұндай тізбектер тұракты болады, түракты болуының себебі мұндағы атомдар sp3— гибридті күйде болады екен, SSS — бұрышы 107°55'. Валенттік бұрыштың бұл мәні, молекуланын пішінін ирек тізбекті сегіз мүшелі сакина етіп тұйыктайды — Sg (117-сурет). Ж ағдайына карай күкірт атомдары S6, S 4 сакиналы, S »о — ашық тізбек және S 2 гантель тэрізді молекулалар да түзеді. Күкірттін физикалык касиеттері кѳбіне онын аллотропиясымен байланысты. Аллотропияның екі түрі де — полиморфизм жэне полимерия — күкіртте бар. Күкірттің полиморфизм і. Күкірт бірнеше түрлі (20 шакты) кристалды пішіндер түзеді. Соның лаборатория жағдайында жиі кездесетін бір екі түрімен танысайык. 354

Күкірт сары түсті, қатты крситалдық зат, тығыздығы 2,07; t6= 112,8°C; суда ерімейді, күкірт көміртекте, бензолда жақсы ериді. Осы ерітіндідегі еріткішті буға айналдырса, еріген күкірт мөлдір, сары түсті, ромбалық жүйеге жататын октаэдр пішінді кристалдар түзеді (118, а-сурет). Мұны ромбалық күкірт дейді. Сатудағы күкірт осыған жатады, бірақ кристалдары ұсақ, сынык болуы мүмкін. Енді сол күкіртті балкытып, оны баяу салкындатып, шала ката бастаған кезде төгіп тастасақ, ыдысымыздың ішкі кабырғасына жабысып каткан, толып жаткан кошқыл сары түсті ине тәрізді кристалдар көреміз. Бұлар моноклиндік жүйе пішіндегі кристалдар (118, б-сурет). Моноклиндік күкірттің меншікті салмағы 1,96 te = 119,3°С. Бірак күкірттін аллотропиялык бұл түрі 96°С жоғары жағдайда ғана тұракты, одан төмен температурада ұзак шыдамай, біртіндеп ромбалык күкіртке ауа бастайды. Бұл екі модификацияньщ бірініқ-біріне ауу температурасы 96°. Күкірттің полимериясы. Полимерия молекуланын кұрамындағы атомдар санының өзгеруі. Кәдімгі күкіртті баяу кыздырып, бакыласа біраз кызык кұбылыстар көрінеді. Әуелі 1 12,8°-та балкып, сары түсті су сиякты сылдыраған сұйыкка айналады, одан әрі 160° шамасында түсі қошкыл тартып күңгірттене бастайды, ал 250° маңында койылып төңкергенде ыдыстан төгілмейтін болады. Қыздыра берсек, 300°-тан аскан кезде сұйылып, бірак түсі коңыр калпында калады, 444,6°-та кайнайды. Салкындатканда жаңағы күбылыстар кері кайталайды. Балкып кайнауға жакындаған күкіртті жіңішке етіп сорғалатып салкын суға кұйса, бұл резина тәрізді жұмсак, жіп тәрізді болып созылатын массаға айналады (119-сурет). Қүкірттің бұл модификациясын пластикалык күкірт дейді. Пластикалык күкірт те біраз уакыт өткен соң ромбалык күкіртке ауады. Мұнда болған кұбылысты түсіну үшін мынаны ескеру керек. Кәдімгі жағдайда күкірттің молекуласы сегіз атомнан тұрады — Sg. Қыздырғанда 160°-тан бастап S6айналып, 9])0°-ка дейін 355

Күкірт<br />

А у а<br />

-су<br />

- Күкірт<br />

* " Т §<br />

ІЗГ<br />

117-сурет. S 2 (aJS(,(6 ), S o o ( b)<br />

молекулаларынын. схемасы<br />

Аса<br />

цыздырылган<br />

су<br />

балқыган<br />

кукірт<br />

116-сурет. Күкіртті жер койнауында<br />

балқытып ш ығаруға арналған құбы рлар<br />

Реакцияны қажетті бағытта тездету үшін катализатор (боксит,<br />

ҒегОз т. б.) араластырылады.<br />

Күкірт өте маңызды зат, оны ауыл шаруашылық зиянкестерін<br />

қыруға, бояу,.шырпы, қопарылғыш заттар өндірісінде, пиротехникада,<br />

каучук вулканизациясында, медицинада, қағаз өндірісінде<br />

колданады. Кей елдерде күкірт кышкылын өндіру үшін де<br />

жүмсайды.<br />

Қасиеттері. Атомдар құрамында дара электрондар саны<br />

көбейген сайын, ондай атомдардан түзілетін молекулалардың<br />

күрамы әр түрлі бола береді. Күкірт атомында (3s Зр4) жұптаспаған<br />

екі р — электрон болады (• S •), ондай атомдар иректелген<br />

гомотізбек түзгіш келеді:<br />

S<br />

S<br />

s s 7 " s 7<br />

Мұндай тізбектер тұракты болады, түракты болуының себебі<br />

мұндағы атомдар sp3— гибридті күйде болады екен, SSS — бұрышы<br />

107°55'. Валенттік бұрыштың бұл мәні, молекуланын пішінін<br />

ирек тізбекті сегіз мүшелі сакина етіп тұйыктайды — Sg<br />

(117-сурет). Ж ағдайына карай күкірт атомдары S6, S 4 сакиналы,<br />

S »о — ашық тізбек және S 2 гантель тэрізді молекулалар да түзеді.<br />

Күкірттін физикалык касиеттері кѳбіне онын аллотропиясымен<br />

байланысты. Аллотропияның екі түрі де — полиморфизм<br />

жэне полимерия — күкіртте бар.<br />

Күкірттің полиморфизм і.<br />

Күкірт бірнеше түрлі (20 шакты) кристалды пішіндер түзеді.<br />

Соның лаборатория жағдайында жиі кездесетін бір екі түрімен<br />

танысайык.<br />

354

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!