Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
2N aI+C l2 = 2NaCl + I2.<br />
Ғалогендердің сутекті косылыстарын салыстырып каралык<br />
(4б-кесте)<br />
46-кесте<br />
Галогендердің сутекті косылыстарының кейбір қасиеттері<br />
Қасиеттер нғ HCI нв Hl<br />
. і Қысылысу<br />
ж ағдайы<br />
Қ араңғы да,<br />
өте суыкта<br />
(—253°С)<br />
ш апш ан копарылыспен<br />
Ж ай ж ары кта<br />
баяу. Тіке түскен<br />
күн сәулесінде,<br />
кыздырғанда<br />
ш апш аң<br />
қопарылыспен<br />
Қыздырса<br />
ғана<br />
Қыздырса<br />
ғана<br />
2 Түзілу (элементтерден)<br />
жылуы<br />
(кдж /м оль) — 268,61 — 92,30 — 35,98 + 25,94<br />
3 Айырылу<br />
ж ағдайы<br />
Қиын, электр<br />
ұш кынынан<br />
1800°<br />
басталады<br />
800°<br />
басталады<br />
180°<br />
басталады<br />
4 Н— Г байланысының<br />
полюстілігі 0,45 0,17 0 ,1 2 0,05<br />
5 0 , 1-н ерітіндісінің<br />
0 ,8 92,6 93,5 95,0<br />
6 Еру жылуы<br />
(к Д ж /м о д ь)<br />
48,5 73,2 83,3 80,3<br />
Кестеде келтірілген косылыстар касиеттерінің айырмашылығы<br />
бірден көзге түседі. Алғашкы үш қасиеттің өзгеру реті галогендердің<br />
электрон тарткыштығының өзгеру ретімен бағыттас;<br />
шынында да бұл касиеттердіц барлығы галогендердің электрон<br />
тарткыштығына, дәлірек айтқанда атомыньщ радиуеының ұзындығына<br />
тәуелді қасиеттер, сондыктан радиустың ұзындығы өзгеруі<br />
тұрғысынан қарасак, бұл касиеттердің неге әр түрлі болатындығы<br />
түсінікті.<br />
Галогенсутекті кышкылдар тотыктырғыштардың әсерінен бос<br />
галогенге айналатынын көрдік. Оньщ ішінде HF мен НС1<br />
, Караганда НВг мен HI, әсіресе HI, оңай тотығады. Тотығу<br />
бұл косылыстардағы Г атомына айналуы ғой, демек галоген<br />
ионынын, тотығуы — артык электронын үзіп алу, олай болса ол<br />
да эрине галогендердід электрон тарткыштығына тәуелді процесс.<br />
Галогенсутек косылыстардыц молекулаларынын полюстігі<br />
фтордан иодка карай кемитінін кѳреміз (46-кесте 4 жол), соған<br />
байланысты диссоциацияланғыштығы өседі; бұл эрине атом<br />
арасыныц кышыктығыныц өсуіне жэне байланыс энергиясынын<br />
кемуіне де (VI-тарау, § 5) тәуелді. Міне, осы себепті галоген-<br />
349
Change language