2 не

Металл-І-су^гидраттанған металл ионы + электрондар
(ерітіндіде) (металл кристалында)
Металл мен ерітіндініц түйіскен жерінде түзілген қабатты
электрлік кое кабатдеп атайды ( 1 0 2-сурет), кабат.тар арасындағы
потенциалдар айырымын металдың электродтык потенциалы
дейді (латынша potentia — мүмкіндік, қуат).
Егер таза суға металдын, ерімтал түздарының бірін коссак,
кабаттар арасындағы тепе-теңдік күй өзгереді. Ерітіндіде еріген
металл иондарынын,*көбейюі оның металл бетіне барып кайта
конуын арттырады. Неғүрлым еріген тұздың концентрациясы
молайса, соғүрлым металдыц еруі азая береді. Жоғары концентрлі
тұз ерітіндісіне малынған металл ерімей, зарядталған кабат түзілмеуі
де мүмкін.
Металл активтігі төмен болып, ерітіндідегі иондарыныц мелшері
жеткілікті болса, керісінше оц иондар ерітіндіден бөлініп,
металл бетіне барып жабылады да, ерітінді теріс, металл »ц
зарядталады. Мүнда да белгілі бір электродтык потенциал айырымы
туады. Ѳз тұздарыныц ерітіндісіне малынған электродтар
активтігіне сай теріс (өте актив металдар), немесе оц (активтігі
тым темен металдар) зарядталып отырады.
Іс жүзінде суға яки электролит ерітіндісіне батырылған кез
келген металды электрод деп ала береді.
Айта кетерлік бір жай, металды ѳз тұзыныц ерітіндісіне салғанда
ерітіндіге ауысатын иондар мѳлшері тым аз, оны химиялык
әдіспен оп-оцай анықтау мүмкін де емес, бірак кос электр кабатыныц
арасында туатын потенциалдар айырымын кашанда арнаулы
күралдармен ѳлшеуге жетерліктей болады.
Электродтык потенциал дегеніміз металл (электрод) мен сұйық
фазаныц (су яки электролит ерітіндісі) түйіскен жерінде туатын
электростатикалык потенциал болып табылады.
Металл мен сүйыктыц арасында тұракталған тепе-тецдік
күйді колдан ѳзгертуге болады, ол үшін металл бетіне жиналған
артык электрондарды үздіксіз алып кетіп отырса болғаны. Дэл
осы негізде жүмыс істейтін химиялык энергияны электр энергиясына
айналдырып отыратын гальвани элементтері
болады.
Гальвани элементтерініц карапайымдарыныц бірі мыс-мырыш
гальвани элементтіц схемасы 103-суретте кѳрсетілген. Мүндағы
ѳз тұздары ZnS0 4 пен C11SO4 ерітіндісіне батырылған мырыш
пен мысты гальвани элементініц электродтары деп атайды. Екі
тұздыц ерітіндісі ѳзара кеуек тоспамен бөлініп тұрады.
Актив металл мырыш пластикасыныц бетінде электрондар
қалатындықтан теріс, ал активтігі тѳмен мыс пластикасына он
иондар жиналатындыктан оц зарядталады. Егер осы екі пластинканы
өзара сыммен жалғастырсак мьірыштағы артык электрондар
тобы электрондар жетпей гұрған мыска карай ағады, нәтижесінде
сырткы тізбекте электр тогы туады.
4 .400 X
\