Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Усанович теориясы бойынша қарастырсак күшті кышкыл мен<br />
ә л с із негіздерден түратын тұздың гидролизі дейтініміз — соның<br />
к ү ш т і бөлігі, яғни кышкылдың ғана сумен әрекеттесіп, кышкылдың<br />
а р т а беруі болып шығады.<br />
3 . Күшті қышкыл мен күшті н е г і з д е н түратын түз.<br />
Онын мысалы: CH3COONH4, А1(СНзСОО)з, (NH4)2S, A12S3,<br />
Cr2S3 т. т. Бұл тұздардыц катионы да, анионы да сумен реакциялас<br />
а д ы , ѳйткені екеуі де күшті. Гидролиздіц өнімдері әлсіз кышкыл<br />
мен әлсіз негіздіц молекулалары. Мысалы,<br />
CH3COONH44=tCH3COO'<br />
+NH%<br />
+ +<br />
H2O ^H -<br />
tl<br />
СНзСООН<br />
+ О Н '<br />
tl<br />
NH4OH<br />
Мұны молекулалык және иондық түрде де жазуға болады:<br />
CH3COONH4 + H2O ^C H 3COOH + NH4OH<br />
СНзСОО' + NH% + Н20^±СН3С00Н + NH4OH<br />
Аммоний ацетатыныц гидролизінен екі элсіз электролит:<br />
сірке кышкылы жэне аммоний гидроксиді түзілді, сырттай караранда<br />
Н' пен ОН' иондарыныц концентрациясы ѳзгерген жок.<br />
Бірак гидролиз ѳнімдері элсіз электролит болганымен аздап ионДана<br />
алатыны белгілі. Олай болса түзілетін кышкыл мен негіздіц<br />
күшіне карай, кайсысы басым болса, ерітіндініц реакциясы аздаган<br />
кышкылтым немесе азгана сілтілік болуы мүмкін. Қышкылдар<br />
мен негіздердіц жалпы теориясы бойынша күшті кышкыл-катион<br />
мен күшті негіз-анион түгелдей сумен эрекеттесіп, жаца тұздарэлсіз<br />
электролиттер түзеді.<br />
Демек, бастапкы алынған түзды суға салғанда баска заттарға<br />
айналып, өз касиетінен толык айырылады.<br />
4. Әлсіз кышкыл мен әлсіз негізден түратын<br />
түз. Мұндай. түздар көп, мысалға ас тұзын NaCl алалык,<br />
мүныц иондары Na' мен СГ, судан түзілетін Н* жэне ОН' иондарымен<br />
косылыспайды. Өйткені мұнда түзілетін наиіар диссоциацияланатын<br />
косылыстар емес. Сондыктан судан түзілетін иондардыц<br />
концентрациясы ѳзгермейді, ерітінді бейтарап реакция кѳрсетеді.<br />
Демек, э л с і з кышкыл мен әлсіз негіздіц түзы<br />
гидролизге ұшырамайды.<br />
Осы айтылғанныц бэрінен гидролиз — бейтараптану реакциясына<br />
кері реакция екенін кѳріп отырмыз. Демек, кышкыл мен<br />
сілтініц эквиваленттік мөлшері бар ерітінділерін араластырсақ<br />
электролиттер күшті болса ғана реакция аяғына дейін барады,<br />
ал егер кышкыл, не негіз әлсіз болса, онда араластырғаннан<br />
кейін ерітіндіде қышкылдыц, не негіздіц молекулаларыныц бірнещеуі<br />
ионданбаған калпында калады, сондыктан ерітінді бейтарап<br />
бола алмайды.<br />
Гидролиздену дәрежесі. Қарап танысып өткен<br />
мысалдардыц бәрінде де гидролиз кайтымды процесс екенін<br />
297
Change language