2 не

Судың диссоциациялануына әрекеттесуші массалар заңын
қолданып, диссоциациялану константасын жазуға болады:
не болмаса
[H I • [ОН'1 = к
[Н20)
[Н*1 [ОН'] = [Н20]К
Судыц диссоциациялануы өте нашар болғандықтан, диссоциацияланбаған
молекулалар концентрациясын — [НгО] тұрақты
шама деп қарауға болады. Сонда соцғы тецдеудіц оц жағындағы
екі шаманыц екеу де тұрақты шама, сондықтан олардыц көбейтіндісі
де [Н2О]. К тұрақты шама болады, оны КНго Деп белгілесек,
[Н'1 [О Н '1=К Н2о
болады. Бұл тецдеуден су да болсын, це* еұйык ерітінділер де
болсын, температура өзгермеген жағдайда, сутек жэне гидроксид
иондары концентрациясыныц көбейтіндісі тұракты шама екенін
көреміз. Бұл тұрақты шаманы су иондарыныц көбейтіндісі
дейді. Оныц сандық мәнін де табу қиын емес, ол үшін соцғы
тецдеуде сутек жэне гидроксид иондары концентрациясыныц
мэнін қоямыз:
к ню = ю - м о - 7= ю - 14
Осыны басқаша да есептеуге болады, ол үшін
[Н*1 [ОН'1 = [Н20 ]Қ
тецдігініц оц жағындағы екі түрақты шаманыц сандық мәнін
табамыз.
[Н20] дегеніміз судыц диссоциацияланбаған молекулаларыныц
концентрациясы, ал судыц диссоциациялануы ѳте аз болғандықтан,
айталық бір литр судыц ішіндегі диссоциацияланған
молекулаларын есепке алмай-ак, ондағы су молекулаларынын
барлығы диссоциацияланбаған деп қарап, оныц мольдік концентрациясын
табамыз— 1000:18,016 = 55,56.
Екінші түрақты шама К ол 22° С 1,8 - 10 тец, сонда
[Н*1 [ОН'] = [Н20 | - К = 55,56-1,8- 10-16= 10“ 14,
бәрі бір КНг0 = 1 • 10 — 14 болады.
Су нағыз бейтарап зат. Сондықтан ішіндегі сутек жэне гидроксид,
иондарыныц концентрациялары бірдей болып, әр қайсысы
IO- 7 моль/л тец ерітінділер бейтарап ерітінді болады. Қышқыл
ерітінділерде сутек иондары көбірек, сілтілік ерітінділерде гидроксид
иондары көбірек; бірақ ерітіндіміз қышқыл немесе сілтілік
болсын бәрібір Н' жэне ОН' иондары концентрацияларыныц
көбейтіндісі эрдайым түрақты болады.
Егер, таза суға қышқыл қосып сутек иондарыныц концентрациясын
1 0 ~ 3 дейін кѳтерсек, гидроксид иондарыныц концентра-
1С--2065 289