2 не

Бұл теңдіктен нашар еритін электролиттің канык
ерітіндісіндегі иондары концентрациясыныц
көбейтіндісі, сол температурада тұракты
шама екендігін көреміз. Осы шама электролиттіц
ерігіштігін көрсететін болғандыктан оны ерігіштік көбейт
і н д і с і деп атап, Д деп белгілейді. Сонда соцғы тецдік орнына
caso, Ек = [Ca] " [S04"]
деп жазамыз.
Электролиттіц молекуласында бір ионныц бірнешеуі болса,
мысалы:
Са3 (Р0
4) 2^ 3 Са + 2Р(Ѵ"
ол ионыныц концентрациясының дәрежесі ретінде кѳрсетіледі.
с.,(Ро4), Е - [ С а **] 3 [Р О / " ] 2
Ек сандык мэнін табу үшін ол электролиттің ерігіштігін білу
керек. Мысалы, 20° С CaSCH ерігіштігі 1,5* 10~ 2 моль/л., CaS0 4
диссоциацияланғанда эр молекуласы бір Са ионын, бір S 04"
ионын түзеді, сондыктан олардыц эркайсысыныц концентрациясы
1,5-10~ 2 г-ион/л болады. Сонда:
caso, Қ = [Са*'] • [S04"1 = 1,5-10“ 2- 1,5- 10~ 2 = 2,25• 1 0 “ 4,
Кальций сульфатыныц канык ерітіндісіне, күрамында баска жаксы
еритін S 0 4" не Са ионы бар электролит, мысалы Na2S 0 4
ерітіндісін коссак не болар еді SO4" иондарыныц концентрациясы
кѳбейгендіктен [Са”’] [SÜ4//] иондары концентрациясыныц кѳбейтіндісі
Caso, Ек асып кетеді, ерітінді аса канык түрге айналып,
ондағы тепе-тецдік бүзылып, түнбадағы CaSCU көбею жағына
карай ауады. Демек, нашар еритін электролиттіц
ерітіндісіне аттас ион косса, э л е к т р о л и т т і ц
ерігіштігі кемиді.
Осы ережені химияда, әсіресе аналитикалык химияда көп
колданады.
§ 12. СУДЫҢ ДИССОЦИАЦИЯЛАНУЫ
Су өте нашар диссоциацияланатын заттыц бірі. Таза су электр
тогын тіпті нашар ѳткізеді, бірак ѳлшеуге келетін электр ѳткізгіштігі
бар, ѳйткені су өте аз түрде болса да диссоциацияланады.
2Н2 О^НзО' + ОН'
оны оцайлату үшін былай жазады:
Н 2О ^ Н - + О Н '
Таза судыц электр ѳткізгіштігін ѳлшеу аркылы, ондағы сутек
иондарыныц жэне әрине оған тец гидроксид иондарыныц концентрациясын
есептеп шығаруға болады. Ол 1 0 - 7 моль/л тен.
288