You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Fe (OH) Cl25=±FeOH" + 2СГ<br />
металл мен гидроксидтің иондары жеке кездеспейді.<br />
§ 10. Д И С С О Ц И А Ц И Я Л А Н У К О Н С Т А Н Т А С Ы<br />
Электролиттердіц диссоциациялануы кайтымды процесс екендігі,<br />
онда тепе-тецдік туатындығы жоғарыда айтылды, демек ол<br />
процесс эрекеттесуші массалар зацына бағынып, электролиттік<br />
диссоциациялануды сипаттайтын тепе-тецдік константасы (К)<br />
болу керек, мысалға бір әлсіз электролиттіц диссоциациялануын<br />
алалық:<br />
СНзСООН^Н- + СНзСОО'<br />
Химияда келісім бойынша бір заттыц концентрациясын белгілеу<br />
үшін, ол заттыц химиялык тацбасын немесе формуласын<br />
тік жақшаға алып жазады, сонда жацағы жазылған сірке қышқылыныц<br />
диссоциациялану тепе-тецдігініц константасы былай<br />
жазылады:<br />
[СНзСОО'1 ■[Н-l<br />
[СНзСООНІ — к<br />
Бұл тепе-тецдік константасын (К) диссоциациялану<br />
константасы деп атайды. Ол электролиттіц ионға диссоциацияланғыштық<br />
қабілетін көрсетеді. К мәні неғұрлым<br />
үлкен болса, ерітінді тепе-тецдік ке жеткен<br />
кезде, иондар концентрациясы ныц көп болғаны,<br />
яғни ол электролит диссоциациялануыныЦ күшті<br />
болғаны.<br />
Диссоциациялану константасы мен диссоциациялану дәрежесініц<br />
арасында байланыс бар, оныц бірі белгілі болса, екіншісін<br />
есептеп шығаруға болады. Электролиттіц мольдік концентрациясын<br />
С аркылы, диссоциациялану дэрежесін а аркылы белгілесек,<br />
эр бір ионныц концентрациясы аС, ал диссоциацияланбаған<br />
молекулалардыц концентрациясы С (1—а) болады. Осыларды<br />
диссоциациялану константасыныц тецдеуіне эркайсысын ѳз орнына<br />
койсак, ол тецдеу мынадай болады:<br />
(f «)2 = К не К = - г ^ ~ -С<br />
С(1—а) 1—а<br />
Бұл тәуелділікті Оствальдтыц сұйылту зацы деп атайды.<br />
Диссоциациялану константасы, диссоциациялану дэрежесіндей<br />
емес, концентрациямен байланысты ѳзгермейді, сондыктан<br />
бұл диссоциациялану дәрежесінен гѳрі электролиттіц күйін дұрысырак<br />
толығырак сипаттайды.<br />
Ерітіндініц концентрациясы өзгерсе де, диссоциациялану конс-<br />
ТШТгасы өзгермейтінін сірке қышқылын мысалға алып көрсетуге<br />
болады; оныц 0,1 н ерітіндісініц а = 0,0132, енді константасын<br />
есептеп шығаралык:<br />
286