You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Гидроксидтер суға ерігенде біреулері кышқылдык, екіншілёрі<br />
негіздік түрмен диссоциациялануыныц себебі не<br />
Диссоциацияланудың оңай не киын болуы молекуладағы атомдар<br />
арасындағы байланыстың полюстігіне тәуелді екендігі жоғарыда<br />
(§ 6 ) айтылды. Полюстірек байланыстың үзілуі оңайырак<br />
болады.<br />
Екі элемент арасындағы химиялык байланыстың полюстігі<br />
олардың өзара мызғымас касиеті емес, қайта ол екі элементтің<br />
әркайсысымен қосылысып тұрған басқа элементке де тәуелді.<br />
Мысалы, гидроксид ROH-тағы оттек пен сутек арасындағы байланыстың<br />
полюстігі, яғни беріктігі R орнына келетін атомнын,<br />
немесе радикалдың химиялык жаратылысына да байланысты.<br />
Екінші сөзбен айтканда R орнына келетін элемент, периодтык,<br />
системадағы орнына карай, ROH-тағы R мен оттек арасындағы<br />
байланыстардың салыстырмалы беріктігіне үлкен эсер етеді.<br />
Егер R орнына тұратын элементтік күшті металдык қасиеті<br />
болса, онымен оттек арасындағы (R—О) байланыс өте полюсті<br />
болады, онда О—Н арасындағы байланыстыц полюстігі кем болады.<br />
Енді R нағыз бейметалдар қасиеттес болса, R—О арасындағы<br />
байланыстыц полюстігі кем болып, өзі берік болады, ал<br />
О—Н байланысы ѳте полюстіге айналады.<br />
Қорытып айтканда ROH типті қосылыстар екі түрмен диссоциациялана<br />
алады:<br />
I II<br />
R : О Н<br />
Мысалы NaOH алсак, ондағы R орнындағы Na сутекке К а <br />
раганда анағүрлым күшті металл, сондыктан NaOH I түрмен<br />
(негіздерше) диссоциацияланады. Ал, азот кышкылындағы<br />
(O2NOH) радикал N 02 сутекке қарағанда бейметалл, сондыктан<br />
HNO3 И түрмен (қышқылдарша) диссоциацияланады.<br />
R химиялык касиеті жағынан сутектен алыс болмаса калай<br />
болады Онда оттектіц екі жағындағы байланыстыц беріктігі<br />
бірдей. Олай болса, ондай косылыс диссоциацияланудыц екі<br />
түрімен де диссоциациялануы мүмкін. Бірдей жағдайда әрі<br />
сутек иондарын, эрі гидроксид иондарын үзіп<br />
шығара алатын қосылыстарды амфотерлі деп<br />
а т а й д ы .<br />
Амфотерлі гидроксидтердіц қышқылдык жолмен, не негіздік<br />
жолмен диссоциациялануы реакциялык ортаға, яғни ерітіндініц<br />
кышкылдык немесе негіздік реакция көрсетуіне байланысты.<br />
Мысалы, Zn (ОН) г.<br />
негіздік ортада<br />
Zn" + 20H,^Z n0H - + 0 H 'ö Zn(0 H )2 = H2Zn0 2^ H - - f<br />
негізше диесоциациялану<br />
кышкылдык ортада<br />
280<br />
+ H Z n 0 2, ^ 2 H - + Z n 0 2 "<br />
кышкылша диесоциациялану
Change language