Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Қышқылдар ерігенде сутек катионына жэне кышкыл калдығы<br />
анионына диссоциацияланады мысалы:<br />
HCl =Н’ + СГ<br />
H2S 0 4 = 2Н’ + S 0 4"<br />
Қышкылдың түріне карай бұл кышкыл калдыктары әр түрлі болуы<br />
мүмкін, бірак кышқылдардың бәріне ортак белгі, сулы ерітіндісінде<br />
сутек ионын түзу. Демек, кышкыл дейтініміз суға ерігенде<br />
сутек иондарын беретін косылыстар.<br />
Сутек ионы дейтініміз он зарядты — протон — ерітіндіде бос<br />
жеке бола алмайды, судын полюсті молекулаларымен ракцияласады:<br />
н- + н 2о = н 3о*<br />
НзО' ионын оксоний деп атайды.<br />
Сонымен кышкыл диссоциацияланғанда оның молекуласы бір<br />
жағынан ионға ажырайтын болса, екінші жағынан босаған протоны<br />
су молекуласымен реакцияласады, мысалы:<br />
НС1 + Н20 = Н30* + СГ<br />
Алайда, реакция тецдіктерінде жецілдік үшін Н30 ’ деп жатпай<br />
Н' деп жазады.<br />
Негіздер ерігенде металдардын катионына жэне су калдығы<br />
анионына диссоциацияланады, мысалы:<br />
NaOH = Na' + OH'<br />
С а(0Н ) 2 = Са + 20Н'<br />
Негіздердіц бэріне ортак белгі — су ерітіндісінде су калдығы<br />
гидроксид ионын түзу. Демек, негіз дейтініміз суға<br />
ерігенде гидроксид иондар ын беретін косылыстар.<br />
Нағыз кышкылдар мен нағыз негіздерден баска амфотерлі<br />
гидроксид дейтіндер белгілі; бұл кейде Н" ионын, кейде<br />
ОН7 ионын түзіп диссоциацияланатын, демек әрі кышкылдык<br />
әрі негіздік касиет көрсететін заттар. Мысалы, мырыш гидроксиді<br />
Zn(OH)2, алюминий гидроксиді А1(ОН)з, т. б. амфотерлі гидроксидтер<br />
жайында ілгеріде айтылады.<br />
Тұздар ерігенде металдардын катионы мен кышқыл калдығы<br />
анионына диссоциацияланады, мысалы:<br />
NaCl = Na- + Cr<br />
M g(N 0 3) 2 = Mg + 2N 0 3<br />
A12 (S 0 4) 3 = 2A1” ’ + 3SO"<br />
Түздар диссоциацияланғанда ешбір ортак иондар түзілмейді,<br />
сондыктан т ұ з дейтініміз суға ерігенде металл<br />
жэне кышкыл калдығы иондар ын беретін косылыстар.<br />
271