2 не

Кейіннен басқа тұздардың да криогидраттары табылды,
мысалы:
NaN03-7H20 т. б.
Сонымен криогидрат дейтініміз ерітіндіде түзілетін химиялык,
қосылыстың жаңа бір түрі — біртекті қатты зат, тұрақты қүрамы,
кесімді кату жэне балку температурасы бар.
Өзгермей қайнайтын ерітінділер. Екі сұйықтың
қоспасын бір-бірінен ажырату үшін көбіне олардын, кайнау
температураларының айырымына сүйеніп, айдау арқылы ажыратады.
Бірақ бүл әдіспен ажыратып бөліп алуға болмайтын да
ерітінділер бар. Мысалы, күкірт қышқылының сұйық ерітіндісінен
қыздыру арқылы ондағы суды буландырып таза 100% күкірт
қышкылын алуға болмайды. Өйткені кыздырғанда қайнау
температурасы төмен болғандықтан әуелі су буланып ушканымен
күкірт кышқылы концентрленіп 98,3% болған кезде, енді
калған 1,7% суды кайнату аркылы ажыратып алуға болмайды;
Оны одан әрі қыздыра берсек температура өсе-өсе 337° С жеткен
кезде, 98,3% күкірт кышкылы сумен ажыраспаған түрінде түгел
кайнайды. Мүның буын жинап, суытып анализдесек, 98,3%
H2S 0 4, 1,7% су бар ерітінді екенін көреміз. Міне, осындай ерітінділерді
— өзгермей қайнайтын ерітінді дейді (бұрын
азеотроптык коспа дейтін). Мұндай ерітінділер көп кездеседі,
мысалы: 37% HF, t°+112°C; 20,2% HCl t°+110° С; 57% HI
t° + 127° т. б.
Бұл өзгермей кайнайтын ерітінділердің түзілуі, еріген зат
пен еріткіш арасында химиялык әрекеттесу барлығын көрсетеді.
Сонымен ерітінділерде бір жағынан физико-механикалык процесс
болып жатады, ол еритін заттыц бѳлшектері үзіліп шығып
еріткіштіц молекулаларымен түйісуі; Вант-Гофф пікіріне сәйкес
бұл арада ерітінділер газға ұксайды. Екінші жағынан ерітінділерде
химиялык процестер жүреді.
Қорытып келгенде осы күнгі ерітінділер теориясында физикалык
жэне химиялык факторлар катар қаралады; бірак ерітінділердіц
жалпы теориясы, айталык компоненттердіц таза
күйіндегі қасиетіне ерітіндініц кұрамына карап, ерітіндінің касиеттерін
болжауға мүмкіншілік беретіндей теория әлі кабылданған
жоқ.
§ 6. ҚЫШҚЫЛ, НЕГІЗ ЖӘНЕ ТҰЗ ЕРІТІНДІЛЕРІНІН, ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Қышқылдар, негіздер, түздардың еруінен түзілген ерітінділердіц
бір ерекшелігі ѳз бойынан электр тоғын өткізуі. Әдетте сұйық
күйдегі таза сусыз кышкылдар токты тым әлсіз ѳткізеді. Олардыц
судағы ерітіндісінің өткізгіштігі әлдекайда жоғары. Құрғак түздар,
кышкылдар мен негіздер катты күйде ешбір ток әткізбейді.
Таза судыц бойына да ток жүрмейді. Еріткіш (су) мен еріген
зат (кышкыл, негіз, тұз) бірге келгенде күрделі ѳзгеріске үшырап
электр тоғын өткізетін касиетке ие болады. Мүндай ерітіндісі
то к ѳткізетін заттарды электролиттер, ток ѳткізбейтіндер-
267