2 не

температурасы (t4) таза судың қайнау температурасынан (13 )
жоғары екендігі көрініп тұр.
ерітінділердің қату жэне кайнау температуларын өлшеп,
осы мәселенің сан жағын есептеген Рауль болатын. Оның экспериментальдық
корытындылары Рауль (1887 ж.) заңы деп
аталады.
1. Кату темпер ату расының төмендеуі, еріткіштің сол салмак,
мөліиерінде еріген заттың мөлшеріне пропорционал.
Мысалы: 100 г суда 20 г кант ерісе, ол ерітінді минус 1,08°
қатады, ал 40 г кант ерісе, минус 2,16° қатады.
2. Түрлі заттардыц эквимолекулалык, мөлшерлері бір еріткіштің
бірдей етіп алынған мөлшерінде ерітілген болса, ол ерітінділердіц
қату температурасы бірдей градус санына төмендейді.
Мысалы: ғлюкозаның 0,1 молін (18 г) 1 000 г суға ерітсек,
одан кату температура 0,186° С төмендейді. Енді этил спиртінің
0,1 молін (4,6 г), немесе канттың 0,1 молін (34,2 г) ерітсек, олар
да ерітінділерінің қату температурасын 0,186° С төмендетеді.
Бір моль затты 1 000 г еріткіште еріткендегі кату температурасының
төмендеуі әрбір еріткіштің өзіне тән тұрақты шама.
Оны еріткіштін криоскопиялык константасы (34-кесте)
дейді (грек тілінде kryos — салкын, skopeo — караймын).
Ерітіндінің кайнау температурасының көтерілуі жөнінде де
Рауль осындай зандар тапкан. Бір моль зат 1 000 г еріткіште
ерігендегі кайнау температурасының көтерілуін еріткіштін
эбулиоскопиялык константасы (34-кесте) дейді (латынша
ebullire— қайнап біту).
34-кесте
Еріткіштер
Криоскопиялык
константа
Эбулиоскопиялык
Су 1 ,8 6 ° 0,52°
Сірке қышқылы
Бензол
3,90°
5,10°
3,10°
2,57°
Рауль заңы математика тілінде былай жазылады:
А< = К- С
Мұндағы At қату температурасының төмендеуі, кайнау темперасының
көтерілуі; К — криоскопиялык немесе эбулиоскопиялык
константа: С — 1 000 г еріткіште еріген заттың моль саны.
Моль саны дейтініміз заттың граммен алынған массасын
молекулалык массаға бөлгеннен шығатыны бұрын айтылған,
демек С орнына
коямыз, сонда
264