2 не

б е т і н д е г і б у ы м е н а т м о с ф е р а қ ы с ы м ы н ы ң т е п е - т е ц д і к к е к е л у і т ө -
м е н і р е к ( к е м і г е н ) б у қ ы с ы м ы н д а б о л а д ы .
1 8 8 7 ж ы л ы ф р а н ц у з ф и з и г і Р а у л ь т о л ы п ж а т к а н е р і т і н д і л е р
м е н ж ұ м ы с і с т е й к е л е м ы н а д а й з а ц а ш к а н :
Электролит емес заттардыц сүйык, ерітінділерінің буының
қысымының кемуі, еріткіштің кесімді. мөлшерінде еріген заттың
мөлшеріне пропорционал.
Е г е р т а з а е р і т к і ш т і ң б у қ ы с ы м ы н Р д е п , е р і т і н д і н і к і н P i д е п
б е л г і л е с е к , Р — Р . б у к ы с ы м ы н ы ц к е м у і н к ө р с е т е д і , о н ы ә д е т т е
А Р д е п б е л г і л е й д і . Е н д і е р і г е н з а т т ы ц м о л ь с а н ы н п д е п , е р і т -
к і ш т і ц м о л ь с а н ы н N д е п б е л г і л е с е к , Р а у л ь з а ц ы м а т е м а т и к а т і л і -
м е н б ы л а й ж а з ы л а д ы :
Р а у л ь з а ц ы н а с ұ й ы к е р і т і н д і л е р г а н а б а г ы н а д ы .
Қ ы ш қ ы л , г и д р о к с и д ж э н е т ұ з д а р д ы ц е р і т і н д і л е р і Р а у л ь з а ц ы н а
б а г ы н б а й д ы .
Еріт інділердіц цатуы ж э н е қай на уы . Ә р б і р т а з а з а т т ы ц
ѳ з і н е т э н б е л г і л і к а т у ж э н е к а й н а у т е м п е р а т у р а л а р ы б о л а д ы .
С ұ й ы к т ы ц к а т у т е м п е р а т у р а с ы д е й т і н і м і з о н ы ц с ұ й ы к ж э н е
к а т т ы к ү й л е р і н д е б е т і н д е г і б у ы н ы ц к ы с ы м д а р ы б і р і н е - б і р і т е ц
б о л а т ы н т е м п е р а т у р а е к е н д і г і ж о ғ а р ы д а а й т ы л г а н ( V I I т а р а у )
А й т а л ы к 0 ° - т а м ұ з б е н с ұ й ы к с у д ы ц б е т і н д е г і б у ы н ы ц к ы с ы м ы
т е ц б о л а д ы (0,6 к П а ) . С о н д ы к т а н 0 ° С т а з а с у д ы ц к а т у т е м п е ­
р а т у р а с ы .
0 ° С е р і т і н д і н і ц б е т і н д е г і б у ы н ы ц к ы с ы м ы 0 , 6 к П а ( с ы н . б а г.)
к е м б о л а д ы , с о н д ы к т а н м ұ з б е н с у е р і т і н д і с і н і ц б і р г е б о л у ы 0 ° С
т ѳ м е н і р е к т е м п е р а т у р а д а б о л а д ы . Д е м е к , е р і т і н д і н і ц к а т у т е м ­
п е р а т у р а с ы т а з а е р і т к і ш т і к і н е н т ѳ м е н б о л а д ы . М ы с а л ы , т е ц і з
с у ы н ы ц к а т у т е м п е р а т у р а с ы 0 ° С т ѳ м е н е к е н д і г і н 1 7 5 5 ж ы л ы
М . В . Л о м о н о с о в а ш к а н б о л а т ы н .
С ұ й ы к т ы ц к а й н а у т е м п е р а т у р а с ы д е г е н і м і з с ұ й ы к б е т і н д е г і
б у ы н ы ц к ы с ы м ы с ы р т қ ы а т м о с ф е р а л ы қ қ ы с ы м ғ а т е ц е с е т і н
т е м п е р а т у р а ; с у д ы а л с а к 1 0 0 ° С о н ы ц б у ы н ы ц к ы с ы м ы 101,3 к П а ,
с о н д ы к т а н 1 атм к ы с ы м д а , с у 1 0 0 ° С к а й н а й д ы .
С у д а б і р з а т т ы е р і т к е н д е , б у к ы с ы м ы к е м и д і . С о н ы ц с а л д а р ы ­
нан 1 0 0 ° С е р і т і н д і н і ц б е т і н д е г і б у к ы с ы м ы 101,3 к П а к е м б о л а д ы ;
оны а т м о с ф е р а л ы қ к ы с ы м ғ а ж е т к і з у ү ш і н , е р і т і н д і н і - 1 0 0 ° С ж о ғ а -
ры к ы з д ы р у к е р е к . С о н д ы к т а н , е р і т і н д і н і ц к а й н а у т е м п е р а т у р а с ы
е р і т к і ш т і к і н е н ж о ғ а р ы б о л а д ы . Д е м е к , е р і г е н з а т , е р і т і н -
Дініц к а т у т е м п е р а т у р а с ы н т ө м е н д е т і п , к а й н а у
т е м п е р а т у р а с ы н ж о ғ а р ы л а т а д ы .
Т а з а с у д ы ц д а , е р і т і н д і н і ц д е б у к ы с ы м ы н ы ц т е м п е р а т у р а ғ а
т э у е л д і л і г і н г р а ф и к а р к ы л ы б е л г і л е с е к , е р і т і н д і н і ц б у к ы с ы м ы н ы ц
к и с ы ғ ы т а з а с у д ы ц б у қ ы с ы м ы н ы ц қ и с ы ғ ы н а н т ө м е н ж а т а д ы .
9 7 - с у р е т т е е р і т і н д і н і н к а т у т е м п е р а т у р а с ы ( t \ ) с у д ы ц к а т у
т е м п е р а т у р а с ы н а н (/2) т ѳ м е н е к е н д і г і , а л е р і т і н д і н і ц к а й н а у
263