2 не

I
таллургияда өте жоғары температуралар
алу үшін, металл корыту
процесін тездету үшін пешке үрлейтін
ауаға оттекті араластырады
(30% дейін).
Озон. Электр машинаның
не индукция катушкасыныц жанында
тұрғанда шығатын иіс көпшілікке
таныс. Ол ауадағы оттекке
электр зарядтарыныц әсерінен
түзілген озонныц иісі.
Озон (гректің «иісті» деген
сөзінен) 1840 ж. ашылды. Газ
күйінде кәгілдірлеу түсті, сүйык
озон-кара кѳк, катты озон — кара
түсті. Озон сокканнан, сіліккеннен
копарылады, суда оттектен
жақсырак ериді (100:49).
Озонныц молекулалык массасы
48, демек оныц молекуласы оттектіц
үш атомынан тұрады. Озонныц
молекуласы тец кабырғалы
үщбұрыш сиякты екен, эр қабырғасы 0,126 нм, табаны 0,226 нм.
Ол молекулада екі ковалентті байланыс бар, ұзындығы 0,126 нм
арасындағы бұрыш 127°.
Озон алу үшін оттекке электрдіц баяу разрядтарымен эсер
етеді. Озон алуға арналған аспапты озонатор деп атайды.
Озонатордыц оцай түрі 87-суретте кѳрсетілген. Сымныц кѳрініп
тұрған үштарын индукция катушкасына жалғастырады. Озонатордан
шыккан оттекте бірнеше процент озон болады.
3 0 2^ 2 0 з АН° = 284 кДж/моль
Алексей Николаевич Бах
(1857—1945)
Қалыпты температурада озон тұракты, бірак жылытса болтаны
айрылып, оттекке айналады:
Химиялык жағынан озон тұраксыз косылыс, айрылуы екі
сатыда ѳтеді, соныц біріншісінде оттек атомын бѳліп шығаратын
болуы керек:
I
1) 2 0 з = 2 0 2 + 2 0
2) 20 = Ог
20з = 3 0 2
Озонныц химиялык активтігі оттекке карағанда әлдеқайда
жоғары. Кәдімгі жағдайда оттек әсерінен тотыкпайтын заттар
озон әсерінен оцай тотығады. Мысалы, күміс, сынап жэне т. б.
активтігі нашар металдардын озон әсерінен тотығуы мүмкін:
Ag -)- Оз = Ag20 -)- O2
Ag —e “ -^Ag +
0 3 + 2e-^02 + 0 2-
247