You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
3<br />
84-сурет. Ауа сұйылту машинасының<br />
схемасы<br />
83-сурет. Сынап оксидін<br />
күн сәулесімен қыздырып<br />
оттек алу<br />
Сұйық ауаны арнаулы ыдыстарда сактайды, ол ыдыстар<br />
шыныдан не металдан жасалған кос кабырғалы болады; қабырғалар<br />
арасындағы ауаны сорып алады (85-сурет).<br />
Сұйық ауа 54% сұйық оттек (/к—183°) 44% сұйық азот<br />
(/к— 196°) жэне 2% сұйық аргоннан тұрады, бұларды бөлшектеп<br />
айдау арқылы бірінен-бірі ажыратады.<br />
Кейбір электроэнергиясы арзан жерлерде суды электролиздегенде<br />
сутекпен Катар оттекті де алады.<br />
Лабораторияда алу эдістері:<br />
1. Бертолле тұзын (марганец диоксидінің катынасында)<br />
қыздырып айыру:<br />
2КСЮз = 2КС1 + 302|<br />
2. Калий пермаганатын кыздырып айыру:<br />
2КМп0 4= К2Мп0 4+ Мп02+ 0 2|<br />
Лабораторияларда оттек жэне сол сиякты суда нашар еритін, онымен<br />
реакцияласпайтын газдар — газометр дейтін арнаулы ыдыста сақталады<br />
(86-сурет). Газометр жұмыс істеу үшін А жэне Б шүмектерді ашып койып<br />
В құйғышы аркылы су құйып толтырады. Енді шүмектерді жауып Г тесігіндегі<br />
тыгынды алып, сол тесікке газ келтіретін түтікті енгізеді, Газометрге газ енген<br />
сайын Г тесігінен су ағып шыгып оган орын босатады. Газ керекті мѳлшерде<br />
жиналган кезде Г тесігін жаксылап тыгындап, В құйгышына су кұйып, А<br />
шүмегін ашады. Міне осы күйде газометр Б шүмегін ашса болганы, газ беруге<br />
даяр.<br />
Физикалык жэне химиялык касиеттері. Оттек<br />
туссіз, иіссіз газ, сұйылуы—182,97°, катуы—218,8° 1 л салмағы<br />
1,4289 г, судағы ерігіштігі 0°—100:4,9, 20°— 100:3,1 кѳлем. Атом<br />
қүйіндегі оттектен басқа екі аллотропиялық түрі бар — кәдімгі