Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
сақтаудың әдісін тапты (78-сурет).<br />
. Ол әдіс оңай ғана әдіс еді — ішіне<br />
күкірт қышкылы құйылып, темір шегелер<br />
салынған бөтелкені азғана кукірт<br />
қышкылы бар ыдыска төңкерсе, бөлініп<br />
шыккан сутектің көпіршіктері<br />
жоғары көтеріліп, қышқылды ығыстырып,<br />
бөтелкенің ішін толтырады.<br />
Одан кейін Г е л ь с газ алынатын жер<br />
мен (79-сурет, а) газ жинайтын жердін<br />
(79-сурет, б) арасын бѳлді. Бұл<br />
принцип осы күнге дейін лабораторияларда<br />
сакталып келеді.<br />
А л у тэсілдері. Сутек-<br />
Ti алатын сарқылмас қор — су.<br />
Бұл мақсатта суды кѳбіне таза<br />
турде, кейде қышқыл немесе<br />
сілті ерітіп пайдаланады. Сутекті<br />
осы кезде табиғи газдардан<br />
да алатын болды.<br />
Сутекті алудын, тэсілдерін<br />
ғылыми негізі жағынан химиялык,<br />
физикалык жэне электрохимиялык<br />
деп ушке бѳлуге<br />
болады.<br />
Су молекуласындағы сутек<br />
оттекпен ѳте берік косылыскан.<br />
Парацельс<br />
(1493— 1541)<br />
Судын, бір молін (бу күйінде) айыру ушін 242,6 кДж керек.<br />
Демек, сутегін айырып алу үшін сумен реакцияластыратын затымыздын,<br />
оттекпенен қосылғыштығынан басым болуы қажет.<br />
Ондай заттар актив металдар мен он, зарядтылығы соларға<br />
жуык кѳміртек сиякты бейметалдар. Судағы сутек электронсыз<br />
ион Н+ күйіне жакын болады, сондыктан он, зарядтылығы күшті<br />
элементтер Н+ ионына электрондарын беріп, оны бейтарап атом-<br />
78-сурет. Сутек алудың алгашкы<br />
карапайым аспабы<br />
79-сурет. Гельс аппараты<br />
233