2 не

aHs>iaH6j ідН7 ідН8 fr оның жүру жолына тәуелді
д Н, I л „ емес, тек реагенттер мен өнімлНг.
|ДНз. I д_Н 4
С,Д дердіц күніне тәуелді.
Гесс заңының мағынасын
схёмалық әдГспен і^өрсеткен
68-сурет. Гесс заңының схемасы ЖѲН (68-сурет). Ол схема
термодинамикалык бір функцияның-энтальпияның
ѳзгеруін геометриялык тұрғыдан сипаттайтын
болғандыктан Н мәндері таңбасына сай бір түзу сызықтыц
бойына ғана салынады. Бастапкы А, В заттары бірнеше жолмен
әрекеттесіп С, D реакция ѳнімдерін түзеді дейік. Бастапкы реагенттер
мен соцғы өнімдердіц күші, яғни қызуы Т мен қысымы Р
бірдей болып жабық жүйеде орналасқан болса, Гесстіц заңының
айтуынша реакцияныц жылу эффектті
A Hi = А Я2 + АЯз + А НА= А Я5 + А Я6 + А Н7 + А Я8
Геометриялык түрғыдан алғанда да бүл тецдіктердіц ѳзара
шамасы бірдей екені кѳрініп тұр.
Гесс зацыныц пайдасы үлкен. Соныц бірі белгісіз реакциялардыц
жылу эффектілерін табу. Мысалы, көміртектіц оттекте жанып,
тек бір ғана кѳміртек оксидін СО түзуініц жылуын тікелей тәжірибе
жүзінде табу қиын, ѳйткені СО әрі қарай тотығып С02-ге
айналып кете береді. Бірак кеміртектіц (графит түрінде алынған)
толык жанғандағы, сол сиякты СО-ныц көміртек диоксндіне
айналғандағы жылу эффекттілері мәлім:
С + 4г0 2 = С О АН,=Х"кДж
(г) 2 (г) (г) ^
С ° (Г)+ і - 0 2(г) = С 0 2(г)
АН2= -282,84 кДж
с + 0 2 = С 0 2 А Н з= —393,29 кДж
(г) (г) (г)
Бұлардыц басын біріктіріп бір схема түрінде көрсетсек,
с ( г р ) , 0 2 ( г )
дНз
дНі 1 д Нг ^ С02(г)
С О (г),02(г)
бұдаң АЯ3 = А#і + АЯ2 екені көрініп тұр. Іздеп отырған алғашқы
процестіц жылу эффектті
1
АЯг = АЯз — ДЯ2= [-393,29— (—282,84)] = — 110,45
кДж
яғни графиттіц 1 моль атом СО-ға дейін жанса, экзотермиялык
процестіц нәтижесінде 110,45 кДж жылу бѳлінеді екен. Қөміртек
оксидіне екінші оттек атомы қосылғанда 282 кДж шығады. Біз
бұдан көмірді толық жағудыц каншалықты тиімді екендігін, әрі
190