You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
қалпынан өзгереді. Өйткені әр аттас полюстер бірін-бірі тартады<br />
да, аттас полюстер кейін шегініседі. Осының салдарынан поляризация<br />
туады, яғни молекуладағы дипольдың ұзындығы<br />
өседі. Сонымен молекуланыц бағдарласуы мен деформациясы, ол<br />
молекуланың поляризациясына әкеліп соғады.<br />
Молекулалардыц поляризациясы келіп молекулалар арасындағы<br />
байланысты күшейтеді.<br />
Молекулалардыц поляризациясы жайында айтылған жалпы<br />
үғымды, иондар поляризациясына да қолдануға болады. Сонда<br />
диполі бар иондар мысалы, ОН- , CN“ полюсті молекула сиякты,<br />
ал диполі жок иондар (бұлар иондардыц басым кѳпшіліті) полюсаз<br />
молекула сиякты болады.<br />
Жеке ионныц поляризациясы дейтініміз оныц электрондарыныц<br />
ядросына сай орналасуыныц әуелгі қалпынан аууы, дәлірек<br />
айтканда сырткы электрон кауызыныц дефор:<br />
м а ц и я с ы .<br />
Молекуланыц кұрамындағы иондардыц поляризациясы деп<br />
отырғанымызды аныктацқырап алайык. Молекула ионнан туратын<br />
болса, оныц біреуі катион, біреуі анион болады. Осыныц<br />
біреуі поляризациялаушы болса, екіншісі деформацияланушы<br />
болуы керек. Аниондарды алсак, бүларда поляризациялаушылық<br />
касиет жокка жакын екен, ал катиондарда<br />
деформацияланушылық ѳте кем. Сондыктан анионныц катионды<br />
поляризациялауын ескермей-ак, бірыцғай катионды — поляризациялаушы,<br />
анионды — деформацияланушы бѳлшектер деп карауымызға<br />
болады.<br />
Катиондардыц поляризациялағыштык әрекеті бірдей болмайды,<br />
ол олардыц кұрылымына тәуелді. Айталык, жалпы катиондарды<br />
салыстырғанда олардыц поляризациялағыштық әрекеті<br />
мына бағытта өседі:<br />
1. оц заряды кѳбейген сайын,<br />
2 . радиустары кішірейген сайын,<br />
3. электрон кауызыныц беріктігі ѳскен сайын.<br />
Катионныц электрон кауызыныц бёкемдігі оныцжатион күйіндегі<br />
сыртқы электрон кауызыныц құрылымына байланысты.<br />
Ондай кұрылымы жағынан катиондар төменде жазылған ірі<br />
3 топка бөлінеді. Осыныц әрбір келесісініц поляризациялаушы<br />
әрекеті бірдей жағдайда (заряды, радиусы), алдынғысынан<br />
күштірек: әрекеті басым:<br />
а) 8 электронды,<br />
б) 8 электроннан 18 электронға дейін кауызы күрылып бітпеген<br />
(Мп2+, Ғе2+, Ғе3+ т. б.)<br />
в) 18 электронды (Zn2+, Ag+ т. б), 2 электронды (Li+ ,<br />
Ве2+ т. б.) жэне 18 + 2 электронды (Sn2 + , As+ т. б.) иондар.<br />
Аниондардыц деформацияланғыштығы да олардыц зарядына,<br />
радиусына, электрон қүрылымына тэуелді. Аниондардыц деформацияланғыш<br />
кабілеті мына бағытта өседі:<br />
1. кұрылымы бірдей не ұқсас болған жағдайда:<br />
а) электрон кабаттарыныц саны көбейген сайын (периодты<br />
6—2065 161
Change language