You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
баска заттарға айналдыру, орман химиясы, гидролиз, түрлі<br />
тыңайткыштар ѳндірістері, осыныц барлыгы ж аңадан үйымдастырылды.<br />
Сол кезде химия гылымында да бірқатар жаңалықтар ашылды.<br />
1926 ж. Н. Д . Зелинский ж эне баска совет ғалымдары, мүнай<br />
құрамындағы көмірсутектерін ароматтандырып одан изомерлеу<br />
жолдарын тапты.<br />
1929 ж. В. Г. Ш ухов пен М. А. Керелюшникова мұнайды<br />
крекингілеудін ж ана әдісін үсынды.<br />
1923 ж. С. В. Л ебедев каучукты синтездеудің әдісін тапты.<br />
1932 ж. М. Д . Иваненко атомдык ядроның протон-нейтрон<br />
теориясын үсынды.<br />
Міне, осындай ғылыми ж әне өнеркәсіптік табыстар нәтижесінде<br />
бірінші бесжылдықтың аяғы нда-ақ (1933 ж .) Совет Одағының<br />
қазіргі заманға сәйкес ірі химия өнеркәсібі кұрылды.<br />
1930 ж. болған XVI съезде халық шаруашылығынын барлык<br />
салаларын химияландыруды ұсынды. Тыңайткыштар, калий<br />
тұздары, байланыскан азот, жасанды торка, орман химиясы, сланец<br />
ж әне шымтезекті бағалы заттарға айналдыру, бояу, құрылыс<br />
материалдары т. б. өндірістерін күшті қарқынмен өркендетуді<br />
міндеттейді. 1934 ж. болған XVII съезд химия өнеркәсібіне ерекше<br />
көціл бөліп, оныц ішінде тыцайткыштар өндірісін екінші бесжылдыкта<br />
10 есе арттыру туралы каулы алады.<br />
Осы алғашқы екі бесжылдықтағы химияныц өркендеуі елімізді<br />
индустриаландыруда үлкен мацызы болды, әсіресе металлургия,<br />
энергетика, машина ж асау т. б. ѳнеркэсіптерге кѳп ж әрдемі<br />
тиді. Бұл жылдары ж аца 70 химия кәсіпорындары іске<br />
қосылды.<br />
Бұл кезде Совет Одағының түрлі ғылыми мекемелері, жеке ғалымдары<br />
өте бағалығылымижаналықтар енгізді.<br />
1935 ж. акрихинсинтезделді.<br />
1937 ж. кемірді жер астында газға айналдырудыңтұңғышзаводыіске<br />
косылды.<br />
1940 ж. Флеров пенПетржакуранядросыныңѳзінен-ѳзі бѳлінетінінашты.<br />
1940 ж. К. А. Андрианов кремний-органикалыкүлкенмолекулалыкосылыстарды<br />
синтездеді.<br />
1943 ж. ѳте берікорганикалыкшынызаводыістейбастады.<br />
1944—48 жылдарыИ. П. Бардин жэне басқалардың ұсынысыбойынша<br />
шойын, күкіртті ангидрид т. б. заттар ѳндірісінде ауа орнына оттекқолданылды.<br />
1939 ж. болған XVIII съ езд химияга ѳте ерекше кѳціл бѳліп,<br />
«Химия ѳнеркэсібі жалпы ѳнеркаеіптіц жетекші саласыныц<br />
біреуіне айналдырылсын... Үшінші бесжылдык — химия бесжылдығы»<br />
деген болатын. 1941 жылғы фашистік Германияныц басқыншылык<br />
соғысы үшінші бес жылдықтыц жоспарын орындауға<br />
мүмкіншілік бермеді.' Дегенмен 1941 жылы Совет Одағыныц<br />
химиялык ѳнімдері Октябрь революциясыныц алдындағыдан<br />
20 есе артык болды.<br />
14
Change language