2 не
2 не 2 не
0 2 ғ2 Ne2 , So с. Vx — — f t Ж у 7 % * ° с 4 - 4- 4+ Ц -и- 4+ 5 Г у ° Г З Г /° " 4 f И I f 44 44 14- j байл.
^ Ч Б К і Х > У / ' £ а. 4-------- ф ~-д> бг -ш> ѵ ^ ч й > •5айл 51-сурет. СО молекуласынын орбитальдарына электрондардын, орналасуы ВБ эдісі бойынша да кѳміртек (II) оксидінде атомдар үш байланыспен байланыскан деп есептеледі. Онын, екеуі жалқы электронды орбитальдардын жұптасуы нәтижесінде, ал үшіншісі кѳміртектін (2 s2 2 p'x 2p[v 2 p'1г) бос орбиталі мен оттектіц (2s~2p-x 2 p'y 2 р'г) кос электронды орбиталінің бүркесуі нәтижесінде жасалады. Сондықтан көміртек (II) оксидінің қүрылым формуласын былай жазу керек: С*=0. Стрелка үшінші байланыстың донорлы-акцепторлы жолмен түзілгенін жэне оттектіц донор, ал кѳміртектіц акцептор екенін кѳрсетеді. § 1 1 . И О Н Д Ы Қ Б А Й Л А Н Ы С Жоғарыда иондык байланыс полюсті коваленттік байланыстыц шектік түрі екенін айтып кеткенбіз. Енді иондык байланыстыц табиғатын, иондык косылыстардыц құрылысы мен касиеттерін толығырак қарастыруға кірісеміз. Иондык байланыстыц бірінші теориясын 1916 жылы неміс ғалымы Коссель ұсынды. Қоссель теориясы бойынша иондык, байланыс қарама-қарсы зарядталған иондардың электростатикалық тартылысуынан болады. Коссель теориясыныц кағидалары мынадай: 1) Сырткы кабатында 2 не болмаса 8 электроны бар инертті газдар химиялык, жағынан ѳте инертті, демек, олардыц сырткы электрондык кабаты ѳте тұракты. 2) Атомдар молекулаға біріккенде электрон беріп жіберу, не болмаса косып алу аркылы сырткы кабаттарын инертті газдардікіне ұксаткысы келеді. 3). Әрекеттесуші атомдардыц электронын беріп жібергені оң ион — катионға, ал электрон к,осып алғаны теріс ион — анионға айналады. Түзілген иондар біріне-бірі Кулон зацы бойынша 147
- Page 98 and 99: ц е н т р л е р і н і ң
- Page 100 and 101: т е р д і н , х и м и я
- Page 102 and 103: 3 . Э л е к т р о н д ы
- Page 104 and 105: Б і р і н ш і т о п т а
- Page 106 and 107: 17-к.есте К ей б ір э
- Page 108 and 109: н е 1 - д е н 7 - г е д е
- Page 110 and 111: П е р и о д т ы қ с и с
- Page 112 and 113: XIX ғасырдың аяғында
- Page 114 and 115: В а л е н т т і к б а й
- Page 116 and 117: м о л е к у л а т ү з г
- Page 118 and 119: Қ о з ғ а н к ү й д е г
- Page 120 and 121: VI негізгі топшадағ
- Page 122 and 123: 27-сурет. А м м иак м
- Page 124 and 125: т е н , э н е р г и я л
- Page 126 and 127: ( S + P x + P „ ) ЗІ-сурет
- Page 128 and 129: 35-сурет. а) ж а з ы қ
- Page 130 and 131: п а й д а л а н ы л м а
- Page 132 and 133: §6. КОВАЛЕНТТІК БАЙ
- Page 134 and 135: ^ ғ ков = = 130 ,9 + „1 5 4 =
- Page 136 and 137: о р б и т а л ь д а р ы
- Page 138 and 139: 1 ) Ж а к ь ш д а с у ш
- Page 140 and 141: ө з а р а б ү р к е с у
- Page 142 and 143: 41-сурет. Н2+ ионында
- Page 144 and 145: Б ұ л ф о р м у л а б о
- Page 146 and 147: С о н ы м е н , е к і н
- Page 150 and 151: тартылысып, иондық
- Page 152 and 153: сиякты хлор ионы на
- Page 154 and 155: Кейбір қосылыстард
- Page 156 and 157: молекуладан С12 тұр
- Page 158 and 159: ныстарының диполь
- Page 160 and 161: машылыктары бар. Бі
- Page 162 and 163: молекула ішінде де
- Page 164 and 165: системада вертикал
- Page 166 and 167: түсті. Кейде түссіз
- Page 168 and 169: ды бір дэу молекула
- Page 170 and 171: § 1. Х И М И Я Л Ы Қ Р Е
- Page 172 and 173: энергиясын активті
- Page 174 and 175: Реакция журуі ,—,» H
- Page 176 and 177: реакцияларды мысал
- Page 178 and 179: А К + Б = АБ + К Бұл сх
- Page 180 and 181: арасындағы байланы
- Page 182 and 183: Химиялык, тепе-теңд
- Page 184 and 185: Ле-Шательенің (1887^ ж
- Page 186 and 187: ғылыми бағасы аса з
- Page 188 and 189: § 6. И З О Б А Р А Л Ы К
- Page 190 and 191: Тұракты қысымда өт
- Page 192 and 193: aHs>iaH6j ідН7 ідН8 fr оны
- Page 194 and 195: Гесс заңының маңыз
- Page 196 and 197: физикалық процесте
^ Ч Б К і Х ><br />
У<br />
/<br />
'<br />
£<br />
а.<br />
4-------- ф ~-д><br />
бг<br />
-ш> ѵ<br />
^ ч й ><br />
•5айл<br />
51-сурет. СО молекуласынын орбитальдарына<br />
электрондардын, орналасуы<br />
ВБ эдісі бойынша да кѳміртек (II) оксидінде атомдар үш<br />
байланыспен байланыскан деп есептеледі. Онын, екеуі жалқы<br />
электронды орбитальдардын жұптасуы нәтижесінде, ал үшіншісі<br />
кѳміртектін (2 s2 2 p'x 2p[v 2 p'1г) бос орбиталі мен оттектіц (2s~2p-x<br />
2 p'y 2 р'г) кос электронды орбиталінің бүркесуі нәтижесінде<br />
жасалады. Сондықтан көміртек (II) оксидінің қүрылым формуласын<br />
былай жазу керек: С*=0. Стрелка үшінші байланыстың<br />
донорлы-акцепторлы жолмен түзілгенін жэне оттектіц донор, ал<br />
кѳміртектіц акцептор екенін кѳрсетеді.<br />
§ 1 1 . И О Н Д Ы Қ Б А Й Л А Н Ы С<br />
Жоғарыда иондык байланыс полюсті коваленттік байланыстыц<br />
шектік түрі екенін айтып кеткенбіз. Енді иондык байланыстыц<br />
табиғатын, иондык косылыстардыц құрылысы мен касиеттерін<br />
толығырак қарастыруға кірісеміз. Иондык байланыстыц бірінші<br />
теориясын 1916 жылы неміс ғалымы Коссель ұсынды. Қоссель<br />
теориясы бойынша иондык, байланыс қарама-қарсы зарядталған<br />
иондардың электростатикалық тартылысуынан болады. Коссель<br />
теориясыныц кағидалары мынадай:<br />
1) Сырткы кабатында 2 не болмаса 8 электроны бар инертті<br />
газдар химиялык, жағынан ѳте инертті, демек, олардыц сырткы<br />
электрондык кабаты ѳте тұракты. 2) Атомдар молекулаға<br />
біріккенде электрон беріп жіберу, не болмаса косып алу аркылы<br />
сырткы кабаттарын инертті газдардікіне ұксаткысы келеді.<br />
3). Әрекеттесуші атомдардыц электронын беріп жібергені оң<br />
ион — катионға, ал электрон к,осып алғаны теріс ион — анионға<br />
айналады. Түзілген иондар біріне-бірі Кулон зацы бойынша<br />
147
Change language