Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
§6. КОВАЛЕНТТІК БАЙЛАНЫСТЫН, ПОЛЮСТІГІ<br />
\ Б а й л а н ы с т ы р у ш ы э л е к т р о н б ұ л т ы н ы ң м о л е к у л а д а ғ ы о р н а л а с у<br />
р е т і н е к а р а й к о в а л е н т т і к б а й л а н ы с полюсті ж э н е полю ссіз б о л ы п<br />
е к і г е б ѳ л і н е д і . Б і р н е ш е м ы с а л д а р к а р а с т ы р а й ы к .<br />
Ф т о р м о л е к у л а с ы н д а ғ ы б а й л а н ы с ф т о р а т о м д а р ы н ы н , ( 2 s 22 p 5<br />
j~^jT| ц j ) ж а л қ ы э л е к т р о н д ы 2 р г - о р б и т а л ь д а р ы н ы н б ү р -<br />
2 s 2 рх 2 ру 2 р г<br />
к е с у і а р к ы л ы ж а с а л а д ы :<br />
0 0 + 0 0<br />
2Рг 2Рг Р - Р<br />
О +о о — О о о<br />
S 2 Pz S - Р<br />
Б ұ л м ы с а л ы м ы з д а э л е к т р о н б ұ л т т а р ы н ы ң б ү р к е с у б ө л і г і т у р а<br />
я д р о л а р о р т а с ы н д а б о л а д ы . Е к і ф т о р а т о м ы н ь щ д а э л е к т р т е р і с т і к -<br />
т е р і б і р д е й , с о н д ы к т а н о л а р б а й л а н ы с т ы р у ш ы э л е к т р о н б ү л т ы н а<br />
б і р д е й к ү ш п е н э с е р е т е д і . Б а й л а н ы с т ы р у ш ы э л е к т р о н б ұ л т ы<br />
е ш к а н д а й а т о м ғ а к а р а й ы ғ ы с п а ғ а н , е к і а т о м н ы ң е ш к а й с ы с ы н д а<br />
д а а р т ы к з а р я д ж о қ . М ү н д а й б а й л а н ы с п о л ю с с і з к о в а л е н т т і<br />
б а й л а н ы с д е п а т а л а д ы . Е н д і ф т о р с у т е к м о л е к у л а с ы н к а р а с т ы р -<br />
с а к , о н ь щ т ү з і л у і м ы н а д а й : ф т о р д ь щ э л е к т р т е р і с т і г і ( 4 , 0 ) , я ғ н и<br />
э л е к т р о н т а р т у қ а б і л е т і с у т е к т і к і н е н ( 2 , 1 ) ә л д е к а й д а ж о ғ а р ы ,<br />
с о н д ы к т а н ф т о р а т о м ы б а й л а н ы с т ы р у ш ы э л е к т р о н б ұ л т ы н ( ж ұ -<br />
б ы н ) с у т е к а т о м ы н а к а р а ғ а н д а к ү ш т і р е к т а р т а д ы . О с ы н ь щ с а л д а -<br />
р ы н а н б а й л а н ы с т ы р у ш ы э л е к т р о н б ұ л т ы ф т о р ғ а к а р а й ы ғ ы с ы п ,<br />
ф т о р а т о м ы н д а а р т ы к т е р і с ( — б ) , а л с у т е к а т о м ы н д а а р т ы к<br />
о н ( + 8 ) з а р я д п а й д а б о л а д ы . Қ а з і р г і д е р е к т е р г е к а р а ғ а н д а ф т о р<br />
а т о м ы н д а ғ ы а р т ы к з а р я д 6 f = — 0 , 4 5 , а л с у т е к а т о м ы н д а ғ ы<br />
а р т ы к з а р я д 6 H = - f O , 4 5 .<br />
С о н ы м е н , егер байланыст ыруш ы электрон булты қосьілы сқан<br />
екі атомның біріне қ а р а й ы гы сқан болса, ондай байланысты<br />
полюсті,ховалеяттік байланы с д е п а т а й д ы .<br />
Ш е к т і к ж а ғ д а й д а б а й л а н ы с т ы <br />
р у ш ы э л е к т р о н ж ұ б ы н а с а й к е л е -<br />
т і н э л е к т р о н б ұ л т ы к о с ы л у ш ы<br />
а т о м д а р д ь щ б і р е у і н е к а р а й т о л ы к ,<br />
ы ғ ы с ы п , а т о м д а р и о н д а р ғ а а й н а -<br />
л а д ы . М ұ н д а й ж а ғ д а й д ь щ м ы с а л ы<br />
р е т і н д е л и т и й ф т о р и д і м о л е к у л а <br />
с ы н а л у ғ а б о л а д ы , м ү н д а э л е к т р о н<br />
б ұ л т ы т о л ы ғ ы м е н ф т о р а т о м ы н а<br />
130