99201-3

่
3-18 วิทยาศาสตร์ส าหรับเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร
สารตั้งต้น สารผลิตภัณฑ์ + พลังงาน
เช่น D B + 100 กิโลจูล
หรือ D E ∆H = -100 กิโลจูล
เมื ่อ ∆H คือ ค่าปริมาณความร้อนหรือเอนทัลปี (enthalpy) ที ่เปลี ่ยนแปลงไปของปฏิกิริยาเคมีซึ ่งเป็นค่า
ความแตกต่างระหว่างปริมาณความร้อนของผลิตภัณฑ์และตัวท าปฏิกิริยา ถ้ามีเครื ่องหมายบวกแสดงว่าเป็นปฏิกิริยา
แบบดูดกลืนความร้อน แต่ถ้ามีเครื ่องหมายลบแสดงว่าเป็นปฏิกิริยาแบบคายความร้อน
ดังนั้นในปฏิกิริยาคายพลังงานสารตั้งต้นจะมีพลังงานสูงกว่าสารผลิตภัณฑ์ สามารถเขียนกราฟความ
สัมพันธ์ระหว่างพลังงานกับการด าเนินไปของปฏิกิริยาในแง่ของปฏิกิริยาคายพลังงานได้ภาพที ่ 3.9 ข
(ก) ปฏิกิริยาแบบดูดกลืนความร้อน
(ข) ปฏิกิริยาแบบคายความร้อน
ภาพที่ 3.9 กราฟความสัมพันธ์ระหว่างพลังงานกับการด าเนินไปของปฏิกิริยา
สัญลักษณ์ E a ในกราฟ คือ พลังงานก่อกัมมันต์หรือพลังงานกระตุ้น (activated energy) เป็นค่าเฉพาะ
ของปฏิกิริยาหนึ ่งๆ และเป็นพลังงานน้อยสุดที ่ท าให้เกิดปฏิกิริยา
ส าหรับปัจจัยที ่มีผลต่อการเกิดปฏิกิริยาเคมี คือ ธรรมชาติของสารตั้งต้น ความเข้มข้นของสารตั้งต้น พื ้นที
ผิวของสารที ่เข้าไปท าปฏิกิริยา อุณหภูมิ ความดันส าหรับปฏิกิริยาของแก๊ส และตัวเร่งหรือตัวหน่วงในปฏิกิริยา