07.06.2013 Views

Redactarea reĠetelor în medicina veterinară Prescriptions writing in ...

Redactarea reĠetelor în medicina veterinară Prescriptions writing in ...

Redactarea reĠetelor în medicina veterinară Prescriptions writing in ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

<strong>Redactarea</strong> reetelor <strong>în</strong> <strong>medic<strong>in</strong>a</strong> veter<strong>in</strong>ar<br />

<strong>Prescriptions</strong> <strong>writ<strong>in</strong>g</strong> <strong>in</strong> veter<strong>in</strong>ary medic<strong>in</strong>e<br />

Romeo Teodor Crist<strong>in</strong>a<br />

Facultatea de Medic<strong>in</strong> Veter<strong>in</strong>ar Timioara, Farmacologie i Farmacie veter<strong>in</strong>ar<br />

Cuv<strong>in</strong>te cheie: reeta de uz veter<strong>in</strong>ar, pi componente, <strong>in</strong>struciuni<br />

Keywords: the veter<strong>in</strong>ary prescription, components, <strong>in</strong>structions<br />

Rezumat<br />

4<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

Etichetarea, eliberarea i prescrierea medicamentelor ocup un rol important <strong>in</strong> activitatea curent a practicianului<br />

veter<strong>in</strong>ar circulaia medicamentelor fi<strong>in</strong>d reglementat pr<strong>in</strong> legea veter<strong>in</strong>ar româneasc. Norma sanitar<br />

veter<strong>in</strong>ar priv<strong>in</strong>d condiiile de organizare i funcionare a unitilor farmaceutice veter<strong>in</strong>are i a unitilor<br />

dest<strong>in</strong>ate comercializrii animalelor de companie aprobat pr<strong>in</strong> Ord<strong>in</strong>ul Preed<strong>in</strong>telui Autoritii Naionale<br />

Sanitare Veter<strong>in</strong>are i pentru Sigurana Alimentelor nr. 16 d<strong>in</strong> 27 februarie 2008 publicat <strong>in</strong> Monitorul Oficial al<br />

României, Partea I, nr.176 d<strong>in</strong> 7 martie 2008, cu modificrile i completrile ulterioare prez<strong>in</strong>t pr<strong>in</strong>cipalele<br />

atribuii i responsabiliti ale medicului veter<strong>in</strong>ar. O rememorare ale prescrierii medicamentelor veter<strong>in</strong>are a fost<br />

solicitat <strong>in</strong> repetate rânduri de ctre numeroi practicieni d<strong>in</strong> teren i, de aceea, considerm oportun reluarea<br />

prezentrii pr<strong>in</strong>cipalelor elemente <strong>in</strong> acest topic datorit <strong>in</strong>cluderii subiectului <strong>în</strong> cursurile SNEC/2012 organizate<br />

de ctre Colegiul i Asociaia Medicilor Veter<strong>in</strong>ari d<strong>in</strong> România.<br />

Abstract<br />

Label<strong>in</strong>g, dispens<strong>in</strong>g and prescrib<strong>in</strong>g plays an important role <strong>in</strong> current veter<strong>in</strong>ary practitioner activity, movement of the<br />

veter<strong>in</strong>ary medic<strong>in</strong>es be<strong>in</strong>g governed by the Romanian law. Veter<strong>in</strong>ary norm concern<strong>in</strong>g the conditions of organization<br />

and function<strong>in</strong>g of veter<strong>in</strong>ary pharmaceutical units and units for sale pets approved by the Order of the National Sanitary<br />

Veter<strong>in</strong>ary and Food Safety no. 16 of 27 February 2008 published <strong>in</strong> the Official Monitory, Part I, nr.176 of March 7,<br />

2008, as amended and supplemented presents the ma<strong>in</strong> duties and responsibilities of the veter<strong>in</strong>arian. A remembrance<br />

of veter<strong>in</strong>ary medic<strong>in</strong>es prescription has been requested repeatedly by many practitioners <strong>in</strong> the field and, therefore we<br />

consider, opportune re present<strong>in</strong>g the ma<strong>in</strong> elements <strong>in</strong> this topic, due also to the <strong>in</strong>clusion <strong>in</strong> national SNEC/2012<br />

subject courses organized by the College and the Association of Veter<strong>in</strong>arians from Romania.<br />

Conform legislaiei <strong>in</strong> vigoare, <strong>in</strong> ceea ce<br />

privete farmacia, medicul veter<strong>in</strong>ar are<br />

urmtoarele atribuii i responsabiliti:<br />

prepar, conserv i elibereaz<br />

preparatele magistrale i ofic<strong>in</strong>ale i rspunde<br />

de calitatea acestora;<br />

eticheteaz preparatele magistrale i<br />

ofic<strong>in</strong>ale <strong>in</strong> conformitate cu prevederile<br />

Farmacopeei Române, ediia <strong>in</strong> vigoare,<br />

precizându-se calea de adm<strong>in</strong>istrare, perioada<br />

de valabilitate, precum i alte precauii<br />

necesare „a se agita <strong>in</strong>a<strong>in</strong>te de folosire”, „cap<br />

de mort” etc.) i le elibereaz <strong>in</strong> ambalaje<br />

adecvate, potrivit formei farmaceutice i<br />

caracteristicilor acestora;<br />

asigur condiiile de pstrare i<br />

eliberare a produselor <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le veter<strong>in</strong>are i<br />

a celorlalte produse veter<strong>in</strong>are existente <strong>in</strong><br />

farmacia veter<strong>in</strong>ar, conform prevederilor<br />

legale <strong>in</strong> vigoare;<br />

efectueaz recepia calitativ i<br />

cantitativ a produselor <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le veter<strong>in</strong>are<br />

i a celorlalte produse de uz veter<strong>in</strong>ar, la<br />

primirea lor <strong>in</strong> farmacia veter<strong>in</strong>ar;<br />

rspunde de activitatea de<br />

farmacovigilen, <strong>in</strong>formând imediat DSVSA,<br />

dup semnalarea de ctre proprietarii de<br />

animale despre reaciile adverse provocate de<br />

produsele <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le veter<strong>in</strong>are livrate<br />

acestora<br />

trebuie cunoasc legislaia sanitarveter<strong>in</strong>ar<br />

<strong>in</strong> vigoare, <strong>in</strong> special cea referitoare<br />

la produsele <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le veter<strong>in</strong>are i s se<br />

<strong>in</strong>formeaz permanent cu privire la noutile<br />

terapeutice i de farmacovigilen la nivel<br />

naional i <strong>in</strong>ternaional;<br />

supravegheaz, verific i evalueaz<br />

activitatea personalului cu studii medii de<br />

specialitate d<strong>in</strong> cadrul farmaciei veter<strong>in</strong>are,<br />

unde este cazul;<br />

trebuie sa cunoasc i s aplice<br />

procedurile de primire i de eliberare a<br />

reetelor, care implic urmtoarele: verificarea<br />

autenticitii reetei; identificarea<br />

medicamentelor, verificarea formei<br />

farmaceutice, a dozei, a concentraiei, a<br />

prezentrii i a schemei de tratament;


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

elibereaz produsele farmaceutice<br />

preparate <strong>in</strong>dustrial cu <strong>in</strong>scrierea pe ambalajul<br />

secundar a modului de adm<strong>in</strong>istrare,<br />

preparatele magistrale i ofic<strong>in</strong>ale;<br />

manipuleaz i elibereaz produsele<br />

toxice, stupefiante i psihotrope, conform<br />

legislaiei <strong>in</strong> vigoare.<br />

5<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

completeaz registrul de toxice,<br />

stupefiante i psihotrope - produse pstrate la<br />

Separanda i Venena (vezi tabelele 1 i 2).<br />

Tabelul 1<br />

Substane cu posibile utilizri <strong>in</strong> <strong>medic<strong>in</strong>a</strong> veter<strong>in</strong>ar de la grupa Venena<br />

Substane puternic active<br />

Substane stupefiante i preparatele<br />

farmaceutice care le con<strong>in</strong><br />

Acenocoumarolum Coca<strong>in</strong>i hydrochloridum<br />

Amfetam<strong>in</strong>i sulfas**) Code<strong>in</strong>i hydrochloridum*)<br />

Atrop<strong>in</strong>i sulfas Code<strong>in</strong>i phosphas*)<br />

Bromocript<strong>in</strong>i mesylas Code<strong>in</strong>um*)<br />

Clonid<strong>in</strong>um Ethylmorph<strong>in</strong>i hydrochloridum*)<br />

Colchic<strong>in</strong>um Hydromorphoni hydrochloridum<br />

Deslanosidum Methadoni hydrochloridum<br />

Digitox<strong>in</strong>um Morph<strong>in</strong>i hydrochloridum<br />

Digox<strong>in</strong>um Opium<br />

Dihydroergotam<strong>in</strong>i mesylas Opium pulveratum<br />

Ep<strong>in</strong>ephr<strong>in</strong>um Pethid<strong>in</strong>i hydrochloridum<br />

Ergometr<strong>in</strong>i hydrogenomaleas Pulvis Opii et Ipecacuanhae<br />

Ergotam<strong>in</strong>i tartras T<strong>in</strong>ctura anticholer<strong>in</strong>a***)<br />

Histam<strong>in</strong>i dihydrochloridum T<strong>in</strong>ctura Opii<br />

Lanatosidum C<br />

Methylergometr<strong>in</strong>i hydrogenomaleas<br />

Neostigm<strong>in</strong>i bromidum<br />

Norep<strong>in</strong>ephr<strong>in</strong>i hydrogenotartras<br />

Physostigm<strong>in</strong>i salicylas<br />

Pilocarp<strong>in</strong>i hydrochloridum<br />

Pilocarp<strong>in</strong>i nitras<br />

Reserp<strong>in</strong>um<br />

Scopolam<strong>in</strong>i hydrobromidum<br />

Tabelul 2<br />

Substane cu posibile utilizri <strong>in</strong> <strong>medic<strong>in</strong>a</strong> veter<strong>in</strong>ar de la grupa Separanda<br />

Substane active<br />

Acetazolamidum<br />

Substane active i preparatele<br />

farmaceutice care le con<strong>in</strong><br />

Acidum aceticum Cyclobarbitalum<br />

Acidum hydrochloricum Cyclobarbitalum calcicum<br />

Acidum iopanoicum Diazepamum<br />

Acidum lacticum Glutethimidum<br />

Acidum nicot<strong>in</strong>icum Imipram<strong>in</strong>i hydrochloridum<br />

Acidum phosphoricum Levomepromaz<strong>in</strong>i hydrogenomaleas<br />

Aconiti tuber Lithii carbonas<br />

Am<strong>in</strong>oglutethiimdum Maprotil<strong>in</strong>i hydrochloridum<br />

Am<strong>in</strong>ophyll<strong>in</strong>um Meprobamatum<br />

Amitriptyl<strong>in</strong>i hydrochloridum Nitrazepamum<br />

Amobarbitalum natricum Phenobarbitalum<br />

Argenti nitras Phenobarbitalum natricum<br />

Barbitalum<br />

Barbitalum natricum<br />

Belladonnaefolium<br />

Benzoca<strong>in</strong>um<br />

Bromisovalum<br />

Butylscopolammonii bromidum<br />

Ch<strong>in</strong>id<strong>in</strong>i sulfas


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

Ch<strong>in</strong><strong>in</strong>i hydrochloridum<br />

Ch<strong>in</strong><strong>in</strong>i sulfas<br />

Chior diazepoxidum<br />

Chloropyram<strong>in</strong>i hydrochloridam<br />

Clomipram<strong>in</strong>i hydrochloridum<br />

Coffe<strong>in</strong>um<br />

Coffe<strong>in</strong>um et acidum citricum<br />

Coffe<strong>in</strong>um et natrii benzoas<br />

Colecalciferolum<br />

Cortisoni acetas<br />

Cyclophosphamidum<br />

Dequal<strong>in</strong>ii chloridum<br />

Desoxycortoni acetas<br />

Dexamethasonum<br />

Digitalis purpureae folium<br />

Digitalis purpureae pulvis titratus<br />

Dihydralaz<strong>in</strong>i sulfas<br />

Disulfiramum<br />

Ephedr<strong>in</strong>i hydrochloridum<br />

4'-Epidoxorubic<strong>in</strong>i hydrochloridum<br />

Ergocalciferolum<br />

Ethacrid<strong>in</strong>i lactas<br />

Eth<strong>in</strong>ylestradiolum<br />

Ethionamidum<br />

Extractum Belladonnae siccum<br />

Furosemidum<br />

Glyceryli tr<strong>in</strong>itratis solutio concentrata<br />

Guanethid<strong>in</strong>t sulfas<br />

Hydrargyri oxydum flavum<br />

Hydrochlorothiazidum<br />

Hydrocortisoni acetas<br />

Hydrocortisoni hemisucc<strong>in</strong>as<br />

Hydrocortisonum<br />

Hydroxyprogesteroni acetas<br />

Hydroxyprogesteroni caproas<br />

Indometac<strong>in</strong>um<br />

Iodum<br />

Ipecacuanhae radix<br />

Isoniazidum<br />

Isoprenal<strong>in</strong>i hydrochloridum<br />

Lidoca<strong>in</strong>i hydrochloridum<br />

Mepacr<strong>in</strong>i hydrochloridum<br />

Metamizolum natricum<br />

Methotrexatum<br />

Methyltestosteronum<br />

Naphazol<strong>in</strong>i hydrochloridum<br />

Natrii fluoridum<br />

Natrii iodidum<br />

Natrii nitris<br />

Nifedip<strong>in</strong>um<br />

Nitrofuranto<strong>in</strong>um<br />

Nortriptyl<strong>in</strong>i hydrochloridum<br />

Noscap<strong>in</strong>i hydrochloridum<br />

Papaver<strong>in</strong>i hydrochloridum<br />

Paracetamolum<br />

Pentaerithrityli tetranitras dilutum<br />

Phenylhydrargyri boras<br />

Phenyto<strong>in</strong>um<br />

Podophylli res<strong>in</strong>a<br />

6<br />

Vol. 6 (1) 2012, May


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

Prednisoloni acetas<br />

Prednisolonum<br />

Prednisoni acetas<br />

Prednisonum<br />

Primidonum<br />

Proca<strong>in</strong>i hydrochloridu<strong>in</strong><br />

Prochlorperaz<strong>in</strong>i hydrogenomaleas<br />

Progesteronum<br />

Promethaz<strong>in</strong>i hydrogenomaleas<br />

Propranololi hydrochloridum<br />

Pyraz<strong>in</strong>amidum<br />

Resorc<strong>in</strong>olum<br />

Ret<strong>in</strong>oli acetatis solutio oleosa<br />

Solutio hydrogenii peroxydi concentrata<br />

Sparte<strong>in</strong>i sulfas<br />

Tamoxifeni citras<br />

Testosteroni pbenylpropionas<br />

Testosteroni propionas<br />

Theobrom<strong>in</strong>um<br />

Theophyll<strong>in</strong>um<br />

T<strong>in</strong>ctura Aconiti<br />

T<strong>in</strong>ctura Belladonnae<br />

Tolbutamidum<br />

Triamc<strong>in</strong>oloni acetonidum<br />

Trifluoperaz<strong>in</strong>i dihydrochloridum<br />

Trihexyphenidyli bydrochloridum<br />

Trimethoprimum<br />

Xant<strong>in</strong>oli nicot<strong>in</strong>as<br />

Z<strong>in</strong>ci chloridum<br />

Z<strong>in</strong>ci sulfas<br />

<strong>in</strong>tocmete fiele de gestiune care s<br />

cupr<strong>in</strong>d <strong>in</strong>trrile, ieirile de produse<br />

<strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le veter<strong>in</strong>are pe prescripii medicale,<br />

<strong>in</strong> funcie de produs i stocul faptic la zi;<br />

Prescrierea medicamentelor, dei a fost<br />

neglijat mult timp este necesar d<strong>in</strong> mai multe<br />

motive, pr<strong>in</strong>tre acestea, cele mai actuale sunt:<br />

necesitatea de a atrage atenia asupra<br />

perioadelor de <strong>in</strong>terzicere (de ateptare) pentru<br />

unele condiionri veter<strong>in</strong>are (mai ales pentru<br />

animalele de rent) i<br />

adaptarea multor medicamente d<strong>in</strong><br />

<strong>medic<strong>in</strong>a</strong> uman (aprobate pentru terapia la om),<br />

<strong>in</strong> cea veter<strong>in</strong>ar, dar care <strong>in</strong>c nu sunt aprobate<br />

legal pentru animale, (mai ales la animalele de<br />

companie).<br />

Motivele pentru care ordonana ANSVSA<br />

dev<strong>in</strong>e obligatorie sunt mult mai numeroase, dar<br />

i doar cele am<strong>in</strong>tite mai sus sunt suficiente<br />

pentru a <strong>in</strong>elege de ce este necesar eliberarea<br />

acestui document medical.<br />

Actul medical corect <strong>in</strong>sui, reclam un<br />

control al medicamentelor adm<strong>in</strong>istrate (care pot<br />

fi regsite uor <strong>in</strong> reete).<br />

In str<strong>in</strong>tate, nici o cl<strong>in</strong>ic sau spital<br />

veter<strong>in</strong>ar, nu accept eliberarea unui animal <strong>in</strong><br />

regim ambulatoriu, f a se elibera reete care<br />

7<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

ateste clar tipul tratamentului i diagnosticul<br />

stabilit, ca o msur a competenei (i de ce nu,<br />

ca o contramsur <strong>in</strong> caz de litigii).<br />

Legislaia european impune acest lucru,<br />

actul medical fi<strong>in</strong>d de neconceput <strong>in</strong> lipsa<br />

ordonanelor.<br />

D<strong>in</strong> acest considerent, cunoaterea<br />

legislaiei noi legate de acest aspect sunt<br />

obligatorii. Regimul eliberrii medicamentelor<br />

veter<strong>in</strong>are poate fi:<br />

medicamente care se pot v<strong>in</strong>de doar pe<br />

baz de reeti<br />

medicamente care se pot v<strong>in</strong>de la liber,<br />

reet <strong>in</strong> regim de drogherie sau pet-shop.<br />

Dac <strong>in</strong> urm cu câteva decenii, majoritatea<br />

medicamentelor se eliberau la liber, astzi lista<br />

produselor care se elibereaz pe baz de reet<br />

este <strong>in</strong> cretere, recomandându-se eliberarea de<br />

reete <strong>in</strong> cazul tuturor medicamentelor care au<br />

atenionri explicite <strong>in</strong> legtur cu toxicitatea,<br />

reaciile secundare sau dependena pe care le<br />

pot da.<br />

i la noi <strong>in</strong> ar <strong>in</strong>c s-au stabilit <strong>in</strong> mod clar<br />

(oficial) criteriile de eliberare a medicamentelor<br />

de uz veter<strong>in</strong>ar i d<strong>in</strong> acest considerent s-a<br />

împrumutat modul de eliberare d<strong>in</strong> <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

uman (eliberarea pe baz de reet a categoriei<br />

Separandai pe baz de reet cu timbru sec a<br />

categoriei Venena).<br />

In momentul actual <strong>in</strong> Europa, <strong>in</strong> unele ri<br />

cu legislaie sanitar – veter<strong>in</strong>ar sever, toate<br />

medicamentele veter<strong>in</strong>are sunt eliberate doar cu<br />

reet, <strong>in</strong> altele, doar cele care au perioad de<br />

<strong>in</strong>terzicere (retragere) sau, medicamentele se pot<br />

v<strong>in</strong>de toate la liber cu câteva derogri care<br />

reclam reet (<strong>in</strong> spe Separandai Venena).<br />

D<strong>in</strong> aceast cauz un medicament care <strong>în</strong>tro<br />

ar se elibereaz doar cu reet, <strong>in</strong> alta poate<br />

fi cumprat la liber (grevând medicii veter<strong>in</strong>ari de<br />

un control asupra acestui aspect al actului<br />

medical). In aceast direcie, <strong>in</strong> cadrul Comiiei<br />

Europene de profil s-a <strong>in</strong>fi<strong>in</strong>at <strong>in</strong>c d<strong>in</strong> 1997,<br />

Drug Distribution Work Group (Grupul de Lucru<br />

pentru Distribuia Medicamentelor), care a avut<br />

ca miiune uniformizarea modului de distribuire,<br />

a clasificarea i prescrierii medicamentelor<br />

veter<strong>in</strong>are. Pân <strong>in</strong> prezent, acest organism a<br />

pus la punct un program pentru stabilirea<br />

criteriilor de clasificare a medicamentelor<br />

veter<strong>in</strong>are, dup necesitatea prescrierii acestea<br />

fi<strong>in</strong>d categorisite <strong>in</strong> urmtoarele grupe majore:<br />

substane care fac obiectul unor restricii<br />

oficiale (narcotice, produse hormonale, furaje<br />

medicamentate);<br />

substane care sunt rezultatul asocierii mai<br />

multor substane puternic active;<br />

substane farmacologic active noi i cu o<br />

rat nou de adm<strong>in</strong>istrare;<br />

substane care <strong>in</strong>a<strong>in</strong>tea folosirii necesit<br />

diagnosticarea veter<strong>in</strong>ar;<br />

substane care prez<strong>in</strong>t un risc potenial<br />

pentru animal, pentru mediul <strong>in</strong>conjurtor sau<br />

pentru cel care îl adm<strong>in</strong>istreaz.<br />

De asemenea, nu s-au omis nici aspectele<br />

legate de etichetarea produselor veter<strong>in</strong>are i<br />

<strong>in</strong>scripionrile legate de valabilitatea produselor<br />

<strong>in</strong> afara reetei.<br />

Acestea trebuie s avertizeze clar despre<br />

utilizarea corect a medicamentului i despre<br />

situaiile când medicamentele nu trebuie folosite,<br />

supl<strong>in</strong><strong>in</strong>d astfel lipsa supravegherii calificate.<br />

Scrierea reetelor apar<strong>in</strong>e ramurii<br />

farmacologiei, denumite farmacografia.<br />

Farmacografia (arta de a formula reete)<br />

reprez<strong>in</strong>t acea parte a farmacologiei care<br />

studiaz prescrierea ordonanelor, adic tehnica<br />

de redactare corect a ordonanelor medicale.<br />

Sarc<strong>in</strong>a prescrierii medicamentelor îi rev<strong>in</strong>e<br />

medicului veter<strong>in</strong>ar 1 , sarc<strong>in</strong>a de a le prepara<br />

1 La noi <strong>în</strong> ar, medicamentele de uz veter<strong>in</strong>ar se afl <strong>în</strong><br />

competena Comisiei de Control ti<strong>in</strong>ific al Produselor de<br />

Biologice i Medicamentelor de uz Veter<strong>in</strong>ar. Scrierea<br />

8<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

(magistralele) i elibera rev<strong>in</strong>e farmacistului sau<br />

medicului veter<strong>in</strong>ar farmacist.<br />

Mijlocul de legtur d<strong>in</strong>tre medicul care<br />

prescrie medicamentul i farmacistul care-l<br />

prepar i îl elibereaz, îl constituie prescripiile<br />

sau ordonanele medicale denumite curent<br />

reete.<br />

Reeta <strong>in</strong>mânat posesorului de animal va<br />

servi la eliberarea medicamentelor d<strong>in</strong> farmaciile<br />

veter<strong>in</strong>are. In <strong>medic<strong>in</strong>a</strong> veter<strong>in</strong>ar modul de<br />

eliberare “formula nosocomialis” este, d<strong>in</strong> pcate,<br />

<strong>in</strong>c destul de restrâns, el lrg<strong>in</strong>du-se pe msura<br />

dezvoltrii reelei de cl<strong>in</strong>ici i spitale veter<strong>in</strong>are.<br />

Incercând o def<strong>in</strong>iie:<br />

Reeta (recepta, ordonana medical,<br />

prescripia medical) este un act oficial pr<strong>in</strong> care<br />

medicul veter<strong>in</strong>ar se adreseaz farmacistului<br />

solicitându-i eliberarea unui medicament,<br />

<strong>in</strong>dicând, totodat, modul de preparare, de<br />

dozare i de adm<strong>in</strong>istrare a acestuia.<br />

Fi<strong>in</strong>d un act oficial, reeta angajeaz<br />

responsabilitatea juridic, atât a medicului care a<br />

redactat-o, cât i a farmacistului care o execut,<br />

fi<strong>in</strong>d considerat un document medico-legal.<br />

Intocmirea ei se face cu grij, atât <strong>in</strong> ceea ce<br />

privete fondul cât i forma.<br />

Pr<strong>in</strong> fond, <strong>in</strong> acest caz, se <strong>in</strong>elege modul de<br />

alegere a substanelor medicamentoase, corecta<br />

lor îmb<strong>in</strong>are, evitarea <strong>in</strong>compatibilitilor, dozarea<br />

judicioas i prescrierea adecvat pentru<br />

adm<strong>in</strong>istrare.<br />

Un obicei bun este acela de a pune reeta<br />

dup redactare câteva m<strong>in</strong>ute deoparte i de a o<br />

reciti <strong>in</strong>a<strong>in</strong>te de a fi semnati parafat.<br />

Acest lucru este benefic deoarece se pot<br />

strecura greeli, <strong>in</strong> cazul distragerii ateniei<br />

medicului <strong>in</strong> cab<strong>in</strong>et.<br />

Ca form, ordonana trebuie s<br />

<strong>in</strong>depl<strong>in</strong>easc unele condiii care, <strong>in</strong> f<strong>in</strong>al, s<br />

permit farmacistului o <strong>in</strong>elegere perfect a<br />

celor exprimate.<br />

<strong>Redactarea</strong> reetelor se face pe blanchete<br />

de hârtie de form dreptunghiular cu dimensiuni<br />

de 17-20 cm lungime i 10-12 cm lime.<br />

Uneori acestea au tiprite pe ele<br />

componentele fixe ale reetei (antetul <strong>in</strong>stituiei<br />

reetelor e apanajul strict al medicului veter<strong>in</strong>ar; este<br />

dreptul i datoria sa care nu pot fi transmise personalului<br />

ajuttor. Este <strong>in</strong>terzis <strong>în</strong>cred<strong>in</strong>area unui cadru mediu de<br />

reete parafate <strong>în</strong> alb care urmeaz a fi completate la nevoie.<br />

Nu este recomandat nici tehnica de a dicta reeta unui cadru<br />

mediu sau de a compune mai multe reete “tip” aplicabile mai<br />

multor situaii cl<strong>in</strong>ice (bronite, bronhopneumonii, dermatite<br />

etc.). Maniera de redactare trebuie s fie f ezitare,<br />

hotrât, cu o oarecare vitez, ceea ce va demonstra<br />

posesorului de animal, competena profesional, având<br />

menirea s creasc <strong>în</strong>crederea <strong>în</strong> actul medical prestat.


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

emitente, adresa, nr. de telefon, Rp./, Dg., data,<br />

Nr. d<strong>in</strong> registrul de consultaii etc.).<br />

Scrierea reetei se face cu cerneal sau cu<br />

past, corect, ftersturi. In partea stâng a<br />

blanchetei, se las un spaiu de câiva cm pe<br />

care farmacistul îl utilizeaz pentru calcule sau<br />

alte adnotri pe care le va face.<br />

In prescriere, se vor folosi numai termeni<br />

convenionali stabilii <strong>in</strong>ternaional, cu<br />

prescurtrile admise ale acestora.<br />

Reeta se redacteaz de prefer<strong>in</strong> <strong>in</strong> limba<br />

lat<strong>in</strong>, aceasta fi<strong>in</strong>d exprimarea <strong>in</strong>ternaional,<br />

<strong>in</strong>s, se pot redacta i <strong>in</strong> limba român (pentru<br />

9<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

uz naional) dar f a se <strong>in</strong>locui termenii lat<strong>in</strong>i<br />

convenionali unanim recunoscui.<br />

Insemnrile pe care farmacistul le face pe<br />

reete sunt denumite adnotaii (adnotatia) fi<strong>in</strong>d<br />

considerate (<strong>in</strong> unele ri) chiar pi separate ale<br />

reetelor.<br />

Acestea sunt de fapt completri ale<br />

farmacistului legate de adugarea unor excipieni<br />

sau a unor substane ajuttoare (conservani,<br />

stabilizani etc.).<br />

In tabelul 3 sunt redate pr<strong>in</strong>cipalele abrevieri<br />

folosite mai frecvent <strong>in</strong> prescripiile medicale<br />

Tabelul 3.<br />

Termenii uzuali i abrevierile lor folosite <strong>in</strong> receptura veter<strong>in</strong>ar<br />

Termenul lat<strong>in</strong> Prescurtarea Traducerea<br />

acidum ac. acid<br />

ad (100 ml) - pân la (100 ml)<br />

ad capsulas gelat<strong>in</strong>osas ad. caps. gelat. <strong>in</strong> capsule gelat<strong>in</strong>oase<br />

ad chartam ceratam ad. char. cer. <strong>in</strong> hârtie cerat<br />

ad libitum ad libit. dup plac, dup voie<br />

ad scatulatum ad. scat. <strong>in</strong> cutie<br />

ad usum<br />

(externum, <strong>in</strong>ternum)<br />

ad us. (ext., <strong>in</strong>t.) de uz (extern, <strong>in</strong>tern)<br />

ad usum veter<strong>in</strong>arum ad us. vet. de uz veter<strong>in</strong>ar<br />

ad vitrum (coeruleum, fuscum, nigrum) ad vitr. (coer., fusc., nigr.)<br />

<strong>in</strong> sticl (albastr, brun,<br />

neagr)<br />

adde add. adaug, s se adauge<br />

aequalis aeq. egal<br />

ampulla - fiol<br />

ana aa câte, d<strong>in</strong> fiecare câte<br />

ante cibum a.c. <strong>in</strong>a<strong>in</strong>te de mas<br />

aqua aq. ap<br />

aqua (sterilisata, bullientis, fervida,<br />

aq. (steril., bull., ferv., ap (comun, fierb<strong>in</strong>te, fiart,<br />

communis, fontana)<br />

comm., font.)<br />

sterilizat, de fântân)<br />

aqua destillata aq. destill. ap distilat<br />

balneum baln. baie<br />

bis <strong>in</strong> diae b.i.d. de dou ori pe zi<br />

bolus, boli bol. bol, boluri<br />

capsula caps. capsul<br />

citissime citiss. foarte repede, urgent<br />

cito - repede<br />

compositus comp. compus<br />

comprei compr. comprimate<br />

concentratum conc. concentrat<br />

consperge consp. presar<br />

cortex cort. scoar, coaj<br />

crudus - brut<br />

da, detur, dentur D , s se dea<br />

detur signetur D.S. i eticheteaz<br />

detur sub signo veneni D.s.s.ven. cu etichet de otrav<br />

detur tales doses D.t.d. asemenea doze<br />

doses d. doze<br />

ex tempore ex. temp. <strong>in</strong> momentul folosirii<br />

excipiens excip. excipient<br />

externum ext. extern<br />

extractum extr. extract<br />

extractum (fluidum, spissum, siccum) extr. (fl., spiss., sicc.) extract (fluid, moale, uscat)<br />

extractum (aquosum, aethereum, spirituosum) extr. (aq., aeth., spir.) extract (apos, eterat, alcoolic)<br />

fiat solutio f. sol. soluie<br />

fiat, fiant f. , s se fac<br />

filtretur filtr. filtreaz<br />

flavus - galben


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

10<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

florea flor., fl. flori<br />

fluidum fl. fluid, lichid<br />

folium fl. frunz<br />

fructus fruct. fruct<br />

fusus - topit<br />

globulis (vag<strong>in</strong>ale) glob. (vag.) globule (vag<strong>in</strong>ale)<br />

gramma g gram<br />

guttas gtts. picturi<br />

herba herb. iarb, partea aerian<br />

hora h. or<br />

<strong>in</strong>fusum <strong>in</strong>f. <strong>in</strong>fuzie<br />

<strong>in</strong>jectione <strong>in</strong>j. <strong>in</strong>jecie<br />

<strong>in</strong>ternum <strong>in</strong>t. Intern<br />

l<strong>in</strong>imentum l<strong>in</strong>im., l<strong>in</strong>. l<strong>in</strong>iment<br />

liquidis liq. lichid<br />

liquor liq. licoare<br />

massa boli mass. bol. mas de bol<br />

massa pilularum mass. pil. mas pilular<br />

misce M. amestec<br />

misce detur signetur M.D.S. amestec, di eticheteaz<br />

misce fiat pulvis M. f. pulv. amestec, f pulbere<br />

mixtura mixt. mixtur<br />

mucilago mucil. mucilag<br />

numero, numerus N., Nr. numr, <strong>in</strong> numr de<br />

oleum ol. ulei<br />

pars, partes p. parte, pi<br />

partes aequales p. aeq. i egale<br />

per se - ca atare, s<strong>in</strong>gur<br />

pilulae pil. pilule<br />

praeparatus praep. preparate<br />

pulvis subtilis pulv. subtil. pulbere f<strong>in</strong><br />

pulvis, pulveres pulv. pulbere, pulberi<br />

purissimum puriss. foarte pur<br />

purum pur. pur, <strong>in</strong> stare pur<br />

quantum satis Q.S., q.s. atât cât este necesar<br />

quantum satis ad Q.S. ad atât cât trebuie pân la<br />

quaque 4 hora q.4.h. la fiecare 4 ore<br />

quaque diae q.d. <strong>in</strong> fiecare zi<br />

quarter <strong>in</strong> diae q.i.d. de patru ori pe zi<br />

radix rad. c<strong>in</strong><br />

recipe Rp./ se ia<br />

rectificatus rectif. rectificat<br />

rhizoma rhiz. rizom<br />

ruber, rubrum - rou<br />

sal - sare<br />

scatula scat. Cutie<br />

semen sem. Sem<strong>in</strong>e<br />

sic volo - a vreau! Aa doresc!<br />

siccum sicc. Uscat<br />

signa, signetur S. Eticheteaz<br />

simplex simpl., spl. Simplu<br />

sirupus sir., syr. Sirop<br />

solutio sol. Soluie<br />

solve - Dizolv<br />

species sp., spec. specii, ceaiuri<br />

spiritus spir. Spirt<br />

spissum spiss. Moale<br />

statim - Imediat! Pe loc!<br />

sterilisatus steril. Sterilizat<br />

sterilisetur - Sterilizeaz<br />

suppositoria suppos. Supozitoare<br />

tales (doses) t. (d.) asemenea (doze)<br />

ter <strong>in</strong> die t.i.d. de trei ori pe zi<br />

t<strong>in</strong>ctura t<strong>in</strong>ct. T<strong>in</strong>ctur<br />

tritus - zdrobit, sfrâmat<br />

unguentum ung. Unguent<br />

ustus - Calc<strong>in</strong>at


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

ut - ca s, pentru ca s<br />

ut dictum ut. dict. dup <strong>in</strong>struciuni<br />

venenum - Otrav<br />

verte - Intoarce<br />

vitrum vitr. Sticl<br />

Citirea prescripiei medicale se face cu<br />

atenie, <strong>in</strong> aa fel <strong>in</strong>cât s nu existe nici cel mai<br />

mic dubiu <strong>in</strong> legtur cu natura <strong>in</strong>gredientelor i<br />

operaiunii farmaceutice necesare preparrii<br />

medicamentului. 2<br />

D<strong>in</strong> cauza responsabilitii pe care o are,<br />

farmacistul are dreptul i chiar obligaia de a<br />

resp<strong>in</strong>ge orice formulare neclar, echivoc,<br />

ilizibil, cu tersturi sau având greeli de<br />

exprimare.<br />

Verificarea dozelor maxime pentru pro dois<br />

i pro die este obligatorie, farmacistul putând<br />

apela pentru medicamentele de uz comun,<br />

uman-veter<strong>in</strong>ar, la Farmacopeea Român sau,<br />

pentru cele de uz strict veter<strong>in</strong>ar, la<br />

Farmacopeea Veter<strong>in</strong>ar, la "Indexul<br />

medicamentelor de uz veter<strong>in</strong>ar ", precum i la<br />

suplimentele i nomenclatoarele de productor<br />

aprute periodic.<br />

In cazul <strong>in</strong> care dozele pentru 24 de ore sunt<br />

depite farmacistul are obligaia s reduc la<br />

dozele maxime admise.<br />

Dac doza maxim pentru o dat este<br />

depit, dar cea pentru 24 de ore este corect,<br />

prescripia nu se va modifica.<br />

De asemenea, farmacistul mai are obligaia<br />

urmreasc dac <strong>in</strong> cadrul aceleiai reete nu<br />

sunt prescrise substane active cu aciune<br />

similar. In aceast situaie se va <strong>in</strong>e seama de<br />

doza total a asociaiei.<br />

Etichetele ambalajelor substanelor luate <strong>in</strong><br />

lucru se citesc cu atenie <strong>in</strong>a<strong>in</strong>te i dup<br />

cântrire. Cântrirea se execut cu balane<br />

adecvate, iar msurarea lichidelor prescrise la<br />

volum se face numai <strong>in</strong> vase gradate.<br />

Substanele se cântresc pe rând, iar<br />

borcanele se aeaz imediat la locul lor, dup<br />

cântrire, <strong>in</strong> ord<strong>in</strong>ea utilizrii. Medicamentul<br />

preparat se eticheteaz f <strong>in</strong>târziere, fcânduse<br />

apoi un autocontrol al operaiunilor efectuate.<br />

2 În <strong>în</strong>tocmirea reetelor magistrale trebuie s se cunoasc:<br />

Doza care se adm<strong>in</strong>istreaz (doza unic, pro dosis) pentru<br />

fiecare substan medicamentoas care <strong>in</strong>tr <strong>în</strong> compoziia<br />

formulrii magistrale;<br />

Numrul de adm<strong>in</strong>istrri (doze) care se fac <strong>în</strong> cursul unei<br />

zile (pro die);<br />

Numrul total al zilelor de tratament (pro cura), cunoaterea<br />

acestora va permite calculul dozei totale de adm<strong>in</strong>istrat<br />

pentru fiecare component al reetei <strong>în</strong> parte. În practica<br />

veter<strong>in</strong>ar dozele sunt date <strong>în</strong>tre un m<strong>in</strong>im i un maxim per kg<br />

corp, recomandându-se ajustarea acestora dup fiecare caz<br />

<strong>în</strong> parte <strong>în</strong> funcie de starea fiziologic, vârsta, gravitatea<br />

cazului etc., dozele medii ale medicamentelor fi<strong>in</strong>d<br />

considerate doze uzuale.<br />

11<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

Toate vasele i aparatura <strong>in</strong>trebu<strong>in</strong>ate la<br />

prepararea i la expedierea medicamentelor<br />

trebuie s fie <strong>in</strong> perfect stare de curenie.<br />

Prepararea unei prescripii nu se <strong>in</strong>trerupe<br />

pân la term<strong>in</strong>are, prepararea a dou prescripii,<br />

<strong>in</strong> acelai timp, nefi<strong>in</strong>d recomandat.<br />

Ordonanele se execut cu exactitate,<br />

respectând toate <strong>in</strong>dicaiile de ord<strong>in</strong> calitativ sau<br />

cantitativ.<br />

Este <strong>in</strong>terzis omiterea sau schimbarea<br />

componentelor reetei, care ar putea antrena<br />

modificarea aciunii medicamentului.<br />

Etichetarea medicamentului trebuie s se<br />

fac precis i cite, <strong>in</strong> conformitate cu <strong>in</strong>dicaiile<br />

prevzute <strong>in</strong> ordonana medical.<br />

Etichetarea va cupr<strong>in</strong>de numrul i adresa<br />

farmaciei, data eliberrii i denumirea<br />

preparatului.<br />

Dup operaiunea de preparare, pe reet<br />

se poate face calculul costurilor medicamentelor.<br />

Prescripiile medicale dup preparare se vor<br />

trece <strong>in</strong> registrul farmaciei unde se menioneaz<br />

pe lâng prescripia medical propriu-zis, data,<br />

numele medicului sau farmacistului care a<br />

preparat formele medicamentoase.<br />

1.1 Pile componente ale reetei<br />

Reeta este compus d<strong>in</strong> 6 pi:<br />

1. Inscriptio (Antetul)<br />

2. Invocatio (Praepositio)<br />

3. Designatio materiarum (Ord<strong>in</strong>atio sau<br />

Praescriptio)<br />

4. Subscriptio<br />

5. Signatura (Instructio) et nomen aegroti<br />

6. Nomen medici<br />

1.1.1 Inscriptio (Superscriptio)<br />

Inscriptio ocup partea superioar a<br />

blanchetei cupr<strong>in</strong>zând: antetul <strong>in</strong>stituiei emitente,<br />

numrul d<strong>in</strong> registrul de consultaie, data i<br />

diagnosticul.Aceast parte poate fi tiprit direct<br />

pe blanchete tipizate, datele respective<br />

(diagnostic, numr, dat etc.) putând fi<br />

completate <strong>in</strong> momentul <strong>in</strong>tocmirii ordonanei.<br />

Antetul cu toate datele complete poate fi<br />

imprimat i cu ajutorul unei tampile.<br />

1.1.2 Invocatio (Praepositio)<br />

Este partea cea mai scurt a reetei ea<br />

urmând imediat dup Inscriptio i const numai


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

d<strong>in</strong> cuvântul „Recipe” (lat. ia, s se ia)<br />

prescurtat, „Rp./” scris <strong>in</strong> partea stâng a<br />

blanchetei. Aceasta este o formul clasic de<br />

adresare a medicului ctre farmacist.<br />

Pe o blanchet se pot scrie mai multe<br />

reete, pentru fiecare reet redactat, fi<strong>in</strong>d<br />

obligatorie <strong>in</strong>ceperea cu Invocatio.<br />

Între reete delimitarea lor pe blanchet se<br />

va face pr<strong>in</strong> semne dist<strong>in</strong>ctive (#, X, +), acestea<br />

putându-se i numerota.<br />

O reet, trebuie obligatoriu redactat de la<br />

<strong>in</strong>ceput pân la sfârit pe aceeai fa a<br />

blanchetei, <strong>în</strong> cazul <strong>in</strong> care se dorete<br />

cont<strong>in</strong>uarea i pe contrapag<strong>in</strong> se va folosi<br />

cuvântul “verte “ (<strong>in</strong>toarce) sau semnul “. /.”,<br />

<strong>în</strong>scris <strong>în</strong> partea dreapt jos a blanchetei, ceea<br />

ce va atrage atenia farmacistului c prescripia<br />

cont<strong>in</strong>u.<br />

1.1.3 Designatio materiarum<br />

(Ord<strong>in</strong>atio sau Praescriptio)<br />

Este cea mai important parte a reetei i<br />

const <strong>in</strong> enunarea medicamentelor i a<br />

cantitilor <strong>in</strong> care se vor utiliza, acestea pot fi<br />

formule concepute de ctre medicul veter<strong>in</strong>ar<br />

sau produse ale <strong>in</strong>dustriei de medicamente.<br />

Formulele prescrise de ctre medic<br />

(formulele magistrale) vor con<strong>in</strong>e denumirea<br />

componentelor i cantitile respective.<br />

Enumerarea se poate face <strong>in</strong> limba român<br />

sau lat<strong>in</strong> (i atunci se va face folos<strong>in</strong>d<br />

obligatoriu genitivul pozitiv).<br />

Intotdeauna se vor folosi denumirile<br />

oficializate de farmacopee. Este total greit s se<br />

scrie o prescripie parial <strong>in</strong> român i parial <strong>în</strong><br />

limba lat<strong>in</strong>, aceasta ducând la greeli i confuzii.<br />

De asemenea, nu se admite decât utilizarea<br />

prescurtrilor consacrate.<br />

În cadrul acestui subcapitol este important<br />

o scurt rememorare a unor noiuni elementare<br />

de limb i term<strong>in</strong>ologie lat<strong>in</strong>, pe care le<br />

considerm foarte importante pentru formarea<br />

unui medic-farmacist, cu riscul de a fi poate prea<br />

“gramaticale”.<br />

Cunoaterea noiunilor de limb lat<strong>in</strong> se<br />

justific, cu atât mai mult, cu cât limba<br />

<strong>in</strong>ternaional de redactare a reetelor este limba<br />

lat<strong>in</strong>. Exemplele de mai jos vor fi un prilej pentru<br />

medicii practicieni de a cunoate denumirile<br />

pr<strong>in</strong>cipalelor substane, droguri, activiti sau<br />

formule utilizate <strong>in</strong> farmacie.<br />

Farmacologia, ca discipl<strong>in</strong> medical<br />

fundamental are o “Nom<strong>in</strong>a farmacologica”,<br />

D.C.I. (Denumirea Comun Internaional) a<br />

substanelor i preparatelor medicamentoase,<br />

denumirea plantelor i a drogurilor, a soluiilor<br />

12<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

extractive, precum i a preparatelor galenice<br />

care au la baz nomenclatura lat<strong>in</strong>,<br />

recomandat de O.M.S.<br />

Substantivele<br />

In limba lat<strong>in</strong>, sunt cupr<strong>in</strong>se <strong>în</strong> cadrul a<br />

c<strong>in</strong>ci tipuri de decl<strong>in</strong>are:<br />

Decl<strong>in</strong>area I<br />

Substantivele de decl<strong>in</strong>area I sunt, <strong>în</strong><br />

general, de genul fem<strong>in</strong><strong>in</strong> cu unele excepii (ex.:<br />

agricola, -ae = agricultor).<br />

Cazul S<strong>in</strong>gular Plural<br />

Nom<strong>in</strong>ativ t<strong>in</strong>ctur-a t<strong>in</strong>ctur-ae<br />

Genitiv t<strong>in</strong>ctur-ae t<strong>in</strong>ctur-arum<br />

Dativ t<strong>in</strong>ctur-ae t<strong>in</strong>ctur-is<br />

Acuzativ t<strong>in</strong>ctur-am t<strong>in</strong>ctur-as<br />

Ablativ t<strong>in</strong>ctur-a t<strong>in</strong>ctur-is<br />

Iat câteva substantive d<strong>in</strong> decl<strong>in</strong>area I,<br />

folosite <strong>in</strong> prescrierea reetelor, având term<strong>in</strong>aia<br />

<strong>in</strong> “-a”:<br />

Althea Nalb mare<br />

ampulla fiol, flacon<br />

Angelica Angelic<br />

aqua ap<br />

Areca Nuca de arec<br />

Arnica Carul zânelor<br />

Avena ovz<br />

Belladona Mtrgun<br />

Betula Mesteacn<br />

calcaria var, calcar<br />

Calendula Glbenele<br />

camphora camfor<br />

capsula capsul<br />

cera cear<br />

Chamomilla Muel<br />

charta hârtie<br />

C<strong>in</strong>a Limbricari<br />

Coca Arbust de coca<strong>in</strong><br />

Coffea Arborele de cafea<br />

colatura filtrat<br />

colla clei, coaj, vezic<br />

Convallaria Lcrmioar<br />

creta cret<br />

Datura Ciumfaie<br />

essentia esen<br />

Euphorbia Laptele câ<strong>in</strong>elui<br />

Faba Fasole<br />

Farfara Podbal<br />

far<strong>in</strong>a f<strong>in</strong><br />

formula formul<br />

Frangulla Cru<strong>in</strong><br />

gelat<strong>in</strong>a gelat<strong>in</strong><br />

Gentiana Gh<strong>in</strong>ura<br />

Glycyrrhiza Lemn dulce<br />

Gutta pictur<br />

Hara ou<br />

Ipecacuanha Ipeca<br />

lana lân<br />

Lavandula Levic<br />

Liquiritia Lemn dulce<br />

magnesia Magnezie<br />

massa mas<br />

<strong>medic<strong>in</strong>a</strong> Medic<strong>in</strong><br />

Melissa Ro<strong>in</strong>i (Melis)<br />

Mentha Ment


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

mixtura mixtur, amestec<br />

nota not<br />

offic<strong>in</strong>a farmacie, ofic<strong>in</strong><br />

Oliva Msl<strong>in</strong><br />

olla oal<br />

Oryza Orez<br />

pasta past<br />

pilula pilul<br />

placenta turt, reziduu<br />

planta plant<br />

Primula Ciuboica cucului<br />

pulpa miez, past<br />

receptura receptur<br />

re<strong>in</strong>a rez<strong>in</strong><br />

Salvia Salvie<br />

Saponaria Spunaria<br />

Scilla Ceap de mare<br />

Signatura etichetare<br />

Sophora Salcâm japonez<br />

tabula mas<br />

tabuletta tablet<br />

tela tifon, estur, pânz<br />

terebenthia terebent<strong>in</strong><br />

Tillia Tei<br />

Tormentilla Sclipei<br />

Tragacantha Tragacant<br />

tuba tub<br />

urea uree<br />

uva strugure, ciorch<strong>in</strong>e<br />

Valeriana Valerian<br />

vesica pung, vezic<br />

via cale<br />

Decl<strong>in</strong>area a II-a<br />

Substantivele d<strong>in</strong> aceast decl<strong>in</strong>are se<br />

term<strong>in</strong> la nom<strong>in</strong>ativ s<strong>in</strong>gular <strong>in</strong> -us (cele de<br />

genul mascul<strong>in</strong>) i <strong>in</strong> –um (cele de genul neutru).<br />

Ex.: bulbus = bulb; unguentum = unguent<br />

Cazul S<strong>in</strong>gular Plural<br />

Nom<strong>in</strong>ativ bulbu-us bulb-I<br />

Genitiv bulb-I bulb-arum<br />

Dativ bulb-e bulb-is<br />

Acuzativ bulb-um bulb-os<br />

Ablativ bulb-a bulb-is<br />

Cazul S<strong>in</strong>gular Plural<br />

Nom<strong>in</strong>ativ unguent-um unguent-a<br />

Genitiv unguent-i unguent-orum<br />

Dativ unguent-e unguent-is<br />

Acuzativ unguent-um unguent-a<br />

Ablativ unguent-o unguent-is<br />

Ali termeni apar<strong>in</strong>ând decl<strong>in</strong>rii a II-a<br />

având term<strong>in</strong>aiile -usi -um:<br />

Abs<strong>in</strong>thium Pel<strong>in</strong><br />

acetum oet<br />

acidum acid<br />

Aconitum Omag (Mrul lupului)<br />

alum<strong>in</strong>ium alum<strong>in</strong>iu<br />

ammonium amoniu<br />

amylum amidon<br />

Anisum Anason<br />

antidotum antidot<br />

argentum arg<strong>in</strong>t<br />

arsenum arsen<br />

atrop<strong>in</strong>um atrop<strong>in</strong><br />

aurum aur<br />

bacillus bastona<br />

balneum baie<br />

balsamum balsam<br />

barium bariu<br />

13<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

bismutum bismut<br />

bolus bol<br />

bromurum brom<br />

butyrum unt<br />

calcium calciu<br />

Capsicum Ardei iute rou<br />

carboneum carbon<br />

Carvum Chimion<br />

Centaurium Fierea pmântului<br />

cereolus bujiu<br />

Chelidonium Rostopasca<br />

Chenopodium Chenopodiu<br />

Ch<strong>in</strong><strong>in</strong>um Ch<strong>in</strong><strong>in</strong><br />

chloroformum cloroform<br />

coca<strong>in</strong>um coca<strong>in</strong><br />

coffe<strong>in</strong>um cofe<strong>in</strong><br />

colatorium filtru de tifon<br />

colleplastrum emplastru cauciucat<br />

collodium colodiu<br />

Conium Cucuta<br />

cuprum cupru<br />

decoctum decoct<br />

Delph<strong>in</strong>ium Nemor de câmp<br />

electuarium electuar<br />

emplastrum emplastru<br />

Eucalyptus Eucalipt<br />

extractum extract<br />

Fagus Fag<br />

ferrum fier<br />

Foeniculum Fenicul<br />

foliculus folicul<br />

folium frunz<br />

fomentum cataplasm, pansament<br />

fungus burete, ciuperc<br />

globulus globul<br />

glycerolum glicer<strong>in</strong><br />

Hordenum Orz<br />

hydrargyrum mercur<br />

hydrogenium hidrogen<br />

Hyosciammus Mselari<br />

<strong>in</strong>fusum <strong>in</strong>fuzie<br />

iodoformium iodoform<br />

iodum iod<br />

kalium potasiu<br />

lanol<strong>in</strong>um lanol<strong>in</strong><br />

Laurus Daf<strong>in</strong><br />

Levisticum Leutean<br />

lignus lemn<br />

L<strong>in</strong>um In<br />

Lycopodium l<strong>in</strong>imentum<br />

magneium magneziu<br />

Melillotus Sulf<strong>in</strong><br />

mentholum mentol<br />

modus mod<br />

morph<strong>in</strong>um morf<strong>in</strong><br />

natrium sodiu<br />

oculentum oculent<br />

oleum ulei<br />

operculum capac<br />

opium opiu<br />

paraff<strong>in</strong>um paraf<strong>in</strong><br />

pastillus pastil<br />

Penicillus pensul<br />

pep<strong>in</strong>um pep<strong>in</strong><br />

phenolphtale<strong>in</strong>um fenoftale<strong>in</strong><br />

phenolum fenol<br />

physostigm<strong>in</strong>um fiziostigm<strong>in</strong><br />

pilocap<strong>in</strong>um pilocarp<strong>in</strong><br />

P<strong>in</strong>us P<strong>in</strong><br />

Piperus Piper<br />

pistillum pistil<br />

plumbum plumb<br />

Poligonum Troscot<br />

praeceptum prescripie


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

resorc<strong>in</strong>um rezorc<strong>in</strong><br />

Ric<strong>in</strong>us Ric<strong>in</strong><br />

Rubus Mur, Zmeur<br />

saccharosum zaharoz<br />

santon<strong>in</strong>um santon<strong>in</strong><br />

sebum seu<br />

signum semn<br />

sirupus sirop<br />

Solanum Cartof<br />

stannium staniu<br />

stibium stibiu<br />

Strammonium Ciumfaie<br />

strophantus strofant<br />

strychn<strong>in</strong>um stricn<strong>in</strong><br />

stylus vârf, cui<br />

succus suc<br />

suppositorium supozitor<br />

Symphitum Tneas<br />

talcum talc<br />

taurus taur<br />

taxus tij<br />

thymol timol<br />

titanum titan<br />

Triticum Grâu<br />

ursus urs<br />

vasel<strong>in</strong>um vasel<strong>in</strong><br />

vehiculum vehicul, excipient<br />

venenum otrav<br />

Verbascum Lumânric<br />

v<strong>in</strong>um v<strong>in</strong><br />

vitrum sticl<br />

z<strong>in</strong>cum z<strong>in</strong>c<br />

Decl<strong>in</strong>area a III-a<br />

Aceast decl<strong>in</strong>are are o mare varietate de<br />

forme. Mai jos sunt prezentate term<strong>in</strong>aiile la<br />

nom<strong>in</strong>ativ a substantivelor de genul mascul<strong>in</strong>,<br />

fem<strong>in</strong><strong>in</strong> i neutru, cu câte un exemplu de<br />

decl<strong>in</strong>are:<br />

liquor, liquoris m. licoare<br />

radix, radicis f. c<strong>in</strong><br />

rhizoma, rizhomatis n. rizom<br />

Cazul S<strong>in</strong>gular Plural<br />

Nom<strong>in</strong>ativ liquor liquor-es<br />

Genitiv liquor-is liquor-um<br />

Dativ liquor-i liquor-ibus<br />

Acuzativ liquor-em liquor-es<br />

Ablativ liquor-e liquor-ibus<br />

Cazul S<strong>in</strong>gular Plural<br />

Nom<strong>in</strong>ativ radix radic-es<br />

Genitiv radic-is radic-um<br />

Dativ radic-i radic-ibus<br />

Acuzativ radic-em radic-es<br />

Ablativ radic-e radic-ibus<br />

Cazul S<strong>in</strong>gular Plural<br />

Nom<strong>in</strong>ativ rhizoma rhizomat-a<br />

Genitiv rhizomat-is rhizomat-um<br />

Dativ rhizomat-ib rhizomat-ibus<br />

Acuzativ rhizoma rhizomat-a<br />

Ablativ rhizomat-e rhizomat-ibus<br />

Excepii:<br />

Unele substantive formeaz la genitiv plural<br />

-ium.<br />

Acestea sunt:<br />

a) cuv<strong>in</strong>tele care se term<strong>in</strong> la nom<strong>in</strong>ativ cu<br />

-a dup o consoan;<br />

14<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

b) unele cuv<strong>in</strong>te ce se term<strong>in</strong> <strong>in</strong> -ea i -is;<br />

c) substantivele neutre ce se term<strong>in</strong> <strong>in</strong> -e, -<br />

al i –ar.<br />

Abies, Abietis f. Brad<br />

adeps, adipis m. untur, grsime<br />

Adonis m. Ruscu<br />

aether, aetheris m. eter<br />

albumen, album<strong>in</strong>is n. album<strong>in</strong><br />

alcohol, alcoholis m. alcool<br />

alumen, alum<strong>in</strong>is n. alaun<br />

apis, apis (pl. apium) f. alb<strong>in</strong><br />

arachis, arachidis f. arahid<br />

bos, bovis m. bov<strong>in</strong><br />

calis, calicis m., f. caliciu<br />

calor, caloris m. cldur<br />

cantharis, cantharitidis f. cantarid<br />

carbo, carbonis m., f. crbune<br />

color, coloris m. culoare<br />

confectio, confectionis f. preparat f<strong>in</strong>it<br />

cortex, corticis m. scoar<br />

crassitude, crassitud<strong>in</strong>is f grosime<br />

cremor, cremoris m. crem, terci<br />

Digitalis f. Degeel<br />

dois, dois f. doz<br />

faex, faecis f. drojdie<br />

febris, febris f. febr<br />

Filix, Filicis f. Ferig<br />

flos, floris m. floare<br />

Fuliga, Fulig<strong>in</strong>is f. Tciune<br />

Fumigatio, fumigationis, f fumigaie<br />

Gramen, Gram<strong>in</strong>is n. Gram<strong>in</strong>eu<br />

Iris, Iridis f. Iris, Stânjenel<br />

jecor, jecoris n. ficat<br />

lac, lactis n. lapte<br />

legumen, legum<strong>in</strong>is n. legum<br />

longitude, longitud<strong>in</strong>is f. lungime<br />

mel, mellis n. miere<br />

mixtio, mixtionis f. amestec<br />

muciago, mucilag<strong>in</strong>is f. mucilag<br />

Nux, Nucis f. Nuc<br />

Ononis, Ononidis f. Osul iepurelui<br />

ord<strong>in</strong>atio, ord<strong>in</strong>ationis f. ordonan<br />

ovis, ovis f. (pl. ovium) oaie<br />

Papaver, Papaveris n. Mac<br />

pectus, pectoris n. piept<br />

pix, picis f. gudron<br />

Plantag<strong>in</strong>is f. Ptlag<strong>in</strong>a<br />

potio, potionis f. poiune<br />

praescriptio, praescriptionis f prescripie<br />

pulvis, pulveris m. pulbere<br />

Rosa f. Mce<br />

Rumex rumex m. Mcri<br />

sal, salis n. sare<br />

Salix, Salicis f. Salcie<br />

sapo, saponis m. spun<br />

saturatio, saturationis f. saturare<br />

Secale, Secalis n. Secar<br />

semen, semenis n. smân<br />

<strong>in</strong>apis, <strong>in</strong>apis f. Mutar<br />

solutio, solutionis f. soluie<br />

stipes, stipitis m. Peduncul<br />

Subero, Suberis m. Plut<br />

sulfur, sulfuris n. sulf<br />

trituratio, triturationis f. triturare<br />

tuber, tuberis n. tubercul<br />

tussia, tussis f. tuse<br />

vapor, vaporis n. vapor<br />

Decl<strong>in</strong>area a IV-a<br />

In aceast decl<strong>in</strong>are <strong>in</strong>tr substantivele cu<br />

term<strong>in</strong>aia -usi -u la nom<strong>in</strong>ativ s<strong>in</strong>gular.


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

Substantivele term<strong>in</strong>ate <strong>in</strong> -us sunt<br />

mascul<strong>in</strong>e (ex.: fructus - fruct), cele term<strong>in</strong>at <strong>in</strong> -u<br />

sunt neutre (ex.: coernu - corn).<br />

Cazul S<strong>in</strong>gular Plural<br />

Nom<strong>in</strong>ativ fruct-us fruct-us<br />

Genitiv fruct-us fruct-uum<br />

Dativ fruct-ui fruct-ibus<br />

Acuzativ fruct-um fruct-us<br />

Ablativ fruct-u fruct-ibus<br />

Cazul S<strong>in</strong>gular Plural<br />

Nom<strong>in</strong>ativ corn-u corn-ua<br />

Genitiv corn-us corn-uum<br />

Dativ corn-u corn-ibus<br />

Acuzativ corn-u corn-ua<br />

Ablativ corn-u corn-ibus<br />

artus, artus m. articulaie<br />

casus, casus m. caz<br />

exitus, exitus m. moarte<br />

gelu, gelus n. ger, <strong>in</strong>gheat<br />

Genu, genus n. genunchi<br />

Heleborus f. Spânz<br />

Quercus, Quercus f. Stejar<br />

spiritus, spiritus m. spirt, alcool<br />

usus, usus m. folosire<br />

Decl<strong>in</strong>area a V-a<br />

Substantivele d<strong>in</strong> aceast decl<strong>in</strong>are se<br />

term<strong>in</strong> la nom<strong>in</strong>ativ s<strong>in</strong>gular <strong>in</strong> -es i fac<br />

genitivul s<strong>in</strong>gular <strong>in</strong> -ei.<br />

Ele sunt, cu unele excepii (dies - zi i<br />

meridies - amiaz), de genul fem<strong>in</strong><strong>in</strong>.<br />

Cazul S<strong>in</strong>gular Plural<br />

Nom<strong>in</strong>ativ speci-es speci-es<br />

Genitiv speci-ei speci-erum<br />

Dativ speci-ei speci-ebus<br />

Acuzativ speci-em speci-es<br />

Ablativ speci-e speci-ebus<br />

diei, dies n. zi<br />

glaciei, glacies f. ghea<br />

meridiei, meridies n. amiaz<br />

seriei, series f. serie<br />

species, specierum f. specie<br />

Adjectivul<br />

Substantivul i adjectivul trebuie s fie <strong>in</strong><br />

acord priv<strong>in</strong>d cazul, numrul i genul<br />

Exemple:<br />

concisus, concisa, concisum - iat buci;<br />

glaber, glabra, glabrum – glabru, f pr;<br />

niger, nigra, nigrum – negru;<br />

ruber, rubra, rubrum – rou).<br />

Cazul S<strong>in</strong>gular<br />

Nom<strong>in</strong>ativ<br />

m<br />

concis-us<br />

f<br />

-a<br />

n<br />

-um<br />

Genitiv concis-I -ae -I<br />

Dativ concis-o -ae -o<br />

Acuzativ concis-um -am -um<br />

Ablativ concis-o -a -o<br />

Cazul Plural<br />

Nom<strong>in</strong>ativ<br />

m<br />

concis-I<br />

f<br />

-ae<br />

n<br />

-a<br />

Genitiv concis-orum -arum -orum<br />

15<br />

Dativ concis-is -is -is<br />

Acuzativ concis-os -as -a<br />

Ablativ concis-is -is -is<br />

ablongus acoperit<br />

absolutus absolut<br />

acidus acru<br />

adspersorius presrat, aspersat<br />

aethereus eterat<br />

album<strong>in</strong>atus album<strong>in</strong>at<br />

albus alb<br />

amarus amar<br />

ammoniatus amoniacal<br />

amplus volum<strong>in</strong>os<br />

analgeticus analgezic<br />

anhidricus anhidru<br />

anisatus anisat<br />

anthelm<strong>in</strong>ticus antihelm<strong>in</strong>tic<br />

antiphlogisticus antiflogistic<br />

antispasmodicus antispastic<br />

aquosus apos<br />

arabicus arabic<br />

aromaticus aromatic<br />

iaticus aiatic<br />

aureus auriu<br />

benzoatus benzoic<br />

Betul<strong>in</strong>us Mesteacn<br />

birectificatus dublu rectificat<br />

calc<strong>in</strong>atus calc<strong>in</strong>at<br />

camphoratus camforat<br />

candidus strlucitor<br />

carm<strong>in</strong>ativus carm<strong>in</strong>atic<br />

Carol<strong>in</strong>us de Karlsbad<br />

causticus caustic<br />

cholagogus colagog<br />

c<strong>in</strong>ereus cenuiu<br />

compositus compus<br />

compressus presat<br />

concentratus concentrat<br />

condensus condensat<br />

cornutus cornut<br />

crassus gros<br />

cristallisatus cristalizat<br />

crudus crud, brut<br />

denaturatus denaturat<br />

depuratus purificat<br />

destillatus distilat<br />

diaphoreticus diaforetic<br />

dilutus diluat<br />

diureticus diuretic<br />

diurnus diurn<br />

durus dur<br />

elasticus elastic<br />

electus ales<br />

expressus stors<br />

exsiccatus uscat<br />

externus extern<br />

factitius artificial<br />

ferratus cu fier<br />

fibrosus fibros<br />

fissus crpat, biongulat<br />

flavus galben<br />

fluidus fluid, lichid<br />

foetidus fetid<br />

frigidus rece<br />

fuscus brun<br />

gallicus galic; francez<br />

gelat<strong>in</strong>osus gelat<strong>in</strong>os<br />

germanicus german<br />

globusus form sferic<br />

glycerolatus glicer<strong>in</strong>at<br />

granulatus granulat<br />

griseus gri, cenuiu<br />

grossus grosier<br />

Vol. 6 (1) 2012, May


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

gummosus gumos<br />

helveticus elveian<br />

hispanicus spaniol<br />

humidus umed<br />

hydricus hidric<br />

immaturus imatur<br />

<strong>in</strong>dicus <strong>in</strong>dian<br />

<strong>in</strong>spissatus concentrat<br />

<strong>in</strong>ternus <strong>in</strong>tern<br />

islandicus islandic<br />

kal<strong>in</strong>us potasic<br />

liquefactus lichefiat<br />

liquidus lichid<br />

longus lung<br />

lotus splat<br />

luteus galben<br />

maculatus ptat, pestri<br />

magnus mare<br />

maturus matur<br />

maximus maxim, foarte mare<br />

medicatus medical<br />

m<strong>in</strong>imus m<strong>in</strong>im, foarte mic<br />

mucosus cu mucus<br />

mundatus decorticat<br />

nerv<strong>in</strong>us cu aciune asupra S.N.<br />

novus nou<br />

obductus alungit<br />

obscurus obscur<br />

odoratus mirositor<br />

oleosus uleios<br />

opiatus opiaceu<br />

oxydatus oxidat<br />

paratus gata preparat<br />

parvus foarte mic<br />

perliquidus (foarte) lichid<br />

peruvianus peruvian<br />

phyiologicus fiziologic<br />

piceus gudronat<br />

plenus pl<strong>in</strong><br />

praecipitatus precipitat<br />

praeparatus preparat<br />

pulveratus pulverizat<br />

purus pur<br />

pyrolignosus pirolignos<br />

raff<strong>in</strong>atus raf<strong>in</strong>at<br />

raspatus rzuit<br />

rectificatus rectificat<br />

reductus redus<br />

repletus umplut, pl<strong>in</strong><br />

rotundus rotund<br />

russicus rusesc<br />

saccharatus zaharat<br />

salicylatus salicilat<br />

sanus stos<br />

saponatus saponat<br />

siccatus deshidratat<br />

siccus uscat<br />

solidus solid<br />

spirituosus alcoolic<br />

stellatus stelat<br />

sublimatus sublimat<br />

subliquidus vâscos<br />

suillus su<strong>in</strong>, de porc<br />

syntheticus s<strong>in</strong>tetic<br />

technicus tehnic<br />

tectus acoperit, fumuriu<br />

terebent<strong>in</strong>th<strong>in</strong>atus cu terebent<strong>in</strong><br />

totus totul<br />

ustus uscat, calc<strong>in</strong>at<br />

venenatus otrvitor<br />

verus adevrat, veritabil<br />

veter<strong>in</strong>arius veter<strong>in</strong>ar<br />

v<strong>in</strong>osus cu v<strong>in</strong><br />

volum<strong>in</strong>osus volum<strong>in</strong>os<br />

16<br />

Decl<strong>in</strong>area consonantic<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

Adjectivele d<strong>in</strong> decl<strong>in</strong>area consonantic vor<br />

fi decl<strong>in</strong>ate ca i substantivele d<strong>in</strong> aceast<br />

decl<strong>in</strong>are.<br />

Ele se împart <strong>in</strong> trei grupe:<br />

a) adjective care se term<strong>in</strong> la mascul<strong>in</strong> i<br />

la fem<strong>in</strong><strong>in</strong> <strong>in</strong> -eri la neutru <strong>in</strong> -e;<br />

b) adjective care se term<strong>in</strong> la mascul<strong>in</strong> i<br />

la fem<strong>in</strong><strong>in</strong> <strong>in</strong> -isi la neutru <strong>in</strong> -e;<br />

c) adjective care se term<strong>in</strong> la mascul<strong>in</strong>,<br />

fem<strong>in</strong><strong>in</strong> i neutru <strong>in</strong> -s sau <strong>in</strong> -x.<br />

Exemple:<br />

1. acer, acris, acre - ascuit, tios, picant<br />

2. brevis, brevis, breve - scurt<br />

3. simplex, simplex, simplex - simplu<br />

Cazul S<strong>in</strong>gular<br />

Nom<strong>in</strong>ativ<br />

m<br />

ac-er<br />

f<br />

-ris<br />

n<br />

-e<br />

Genitiv acr-is -is -is<br />

Dativ acr-i -i -i<br />

Acuzativ acr-em -em -e<br />

Ablativ acr-i -i -i<br />

Cazul Plural<br />

Nom<strong>in</strong>ativ<br />

m<br />

acr-es<br />

f<br />

-es<br />

n<br />

-ia<br />

Genitiv acr-ium -ium -ium<br />

Dativ acr-ibus -ibus -ibus<br />

Acuzativ acr-es -es -ia<br />

Ablativ acr-ibus -ibus -ibus<br />

Cazul S<strong>in</strong>gular<br />

Nom<strong>in</strong>ativ<br />

m<br />

breve-is<br />

f<br />

-is<br />

n<br />

-e<br />

Genitiv brev-is -is -is<br />

Dativ brev-i -i -i<br />

Acuzativ brev-em -em -e<br />

Ablativ brev-i -i -ibus<br />

Cazul Plural<br />

Nom<strong>in</strong>ativ<br />

m<br />

brev-es<br />

f<br />

-es<br />

n<br />

-ia<br />

Genitiv brev-ium -ium -ium<br />

Dativ brev-ibus -ibus -ibus<br />

Acuzativ brev-es -es -ia<br />

Ablativ brev-ibus -ibus -ibus<br />

Cazul S<strong>in</strong>gular<br />

Nom<strong>in</strong>ativ<br />

m<br />

simple-x<br />

f<br />

-x<br />

n<br />

-x<br />

Genitiv simplic-is -is -is<br />

Dativ simplic-i -i -i<br />

Acuzativ simplic-em -em -x<br />

Ablativ simplic-i -i -i<br />

Cazul Plural<br />

Nom<strong>in</strong>ativ<br />

m<br />

simplic-es<br />

f<br />

-es<br />

n<br />

-ia<br />

Genitiv simplic-ium -ium -ium<br />

Dativ simplic-ibus -ibus -ibus<br />

Acuzativ simplic-es -es -ia<br />

Ablativ simplic-i -ibus -ibus<br />

In cont<strong>in</strong>uare, se dau exemple de adjective<br />

d<strong>in</strong> decl<strong>in</strong>area consonantic.


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

Cele care se term<strong>in</strong> <strong>in</strong> -er, -is, -e vor fi<br />

redate <strong>in</strong> toate cele trei forme.<br />

Adjectivele care la mascul<strong>in</strong> i fem<strong>in</strong><strong>in</strong> se<br />

term<strong>in</strong> <strong>in</strong> -is i la neutru <strong>in</strong> -e se redau <strong>in</strong> cele<br />

dou forme. Cele care se term<strong>in</strong> la mascul<strong>in</strong>,<br />

fem<strong>in</strong><strong>in</strong> i neutru <strong>in</strong> -s sau <strong>in</strong> -x vor fi redate <strong>în</strong>tr-o<br />

s<strong>in</strong>gur form.<br />

animalis,animale animal<br />

artificialis, artificiale artificial<br />

communis, commune comun<br />

detergens detergent<br />

dulcis, dulce dulce<br />

duplex dublu<br />

emolliens emolient<br />

emulificans emulsionant<br />

fortis, forte puternic<br />

fumans fumegând<br />

juvans folositor<br />

laxans laxativ<br />

leniens l<strong>in</strong>ititor, calmant<br />

letalis, letale letal<br />

<strong>medic<strong>in</strong>a</strong>lis, <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>l<br />

mitis, mite or, blând<br />

mollis, molle moale<br />

offic<strong>in</strong>alis, offic<strong>in</strong>ale ofic<strong>in</strong>al<br />

Adverbul<br />

17<br />

ovvilis, oville ov<strong>in</strong><br />

pectoralis, pectorale pectoral<br />

purgans purgativ<br />

recens recent<br />

roborans roborant<br />

silvester, silvesteris silvestru<br />

solubilis, solubile solubil<br />

solvens solvent,<br />

subtilis, subtile subtil<br />

venalis, venale ob<strong>in</strong>uit<br />

viridis, viride Verde<br />

vulgaris, vulgare comun<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

Forme de comparaie ale adjectivului<br />

Comparativul pentru genul mascul<strong>in</strong> i<br />

fem<strong>in</strong><strong>in</strong> se formeaz cu sufixul -ior, iar pentru<br />

neutru cu sufixul -ius.<br />

Toate adjectivele la comparativ se<br />

<strong>in</strong>cadreaz <strong>in</strong> decl<strong>in</strong>area consonantic.<br />

Superlativul se formeaz cu sufixul -<br />

issimus, -issima, -issimum.<br />

Adjectivele care la nom<strong>in</strong>ativ s<strong>in</strong>gular se<br />

term<strong>in</strong> <strong>in</strong> -er fac superlativul cu term<strong>in</strong>aia -<br />

erimus, -erima, -ericum (ex.: acer, acris, acre).<br />

Forma M F N Traducerea<br />

Pozitiv longus longa longum lung<br />

Comparativ longior longior longius mai lung<br />

Superlativ longissimus longissima longissimum cel mai lung<br />

Pozitiv brevis brevis breve scurt<br />

Comparativ breviar breviar brevius mai scurt<br />

Superlativ brevissimus brevissima brevissimum cel mai scurt<br />

Pozitiv acer acris acre ascuit<br />

Comparativ acridor acrior acrius mai ascuit<br />

Superlativ acerrimus acerrima acerrimum cel mai ascuit<br />

Excepii<br />

Pozitiv magnus magna magnum mare<br />

Comparativ maior maior maius mai mare<br />

Superlativ maximus maxima maximum cel mai mare<br />

Pozitiv parva parva parvum mic<br />

Comparativ m<strong>in</strong>or m<strong>in</strong>or m<strong>in</strong>us mai mic<br />

Superlativ m<strong>in</strong>imus m<strong>in</strong>ima m<strong>in</strong>imum cel mai mic<br />

Pozitiv bonus bona bonum bun<br />

Comparativ melior melior melius mai bun<br />

Superlativ optimus optimua optimum cel mai bun<br />

Pozitiv malus mala malum u<br />

Comparativ peior peior peius mai ru<br />

Superlativ pessimus pessima pessimum cel mai ru<br />

Formele de adverb term<strong>in</strong>ate <strong>in</strong> -e prov<strong>in</strong> d<strong>in</strong><br />

adjective de decl<strong>in</strong>area a/o la gradul<br />

De exemplu:<br />

pozitiv sau<br />

superlativ.<br />

Adjectiv Adverb Traducere<br />

Grossus, grossa, grossum grosse grosier<br />

Humidus, humida, humidum humide umed<br />

Longissimus, longissima, longissimum longissime foarte lung<br />

Subtilissimus, subtilissima, subtilissimum subtilissime foarte f<strong>in</strong><br />

Formele de adverb care se term<strong>in</strong> <strong>in</strong> -iter<br />

apar<strong>in</strong> adjectivelor decl<strong>in</strong>aiei consonantice.<br />

Adjectivele care se term<strong>in</strong> <strong>in</strong> -ns, -nt îi<br />

vor transforma term<strong>in</strong>aia <strong>in</strong> -nter.


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

De exemplu:<br />

m.<br />

Adjectiv<br />

f. n.<br />

Adverb Traducere<br />

brevis brevis breve breviter scurt<br />

recens - - recenter proaspt<br />

subtilis subtilis subtile subtiliter f<strong>in</strong><br />

Verbul<br />

Exist patru forme de conjugare a verbelor:<br />

conjugarea a filtrare a filtra<br />

conjugarea e miscere a amesteca<br />

conjugarea i lenire a atenua<br />

consonantic solvere a solubiliza<br />

Numeralul<br />

Inf<strong>in</strong>itiv Imperativ Conjunctiv<br />

18<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

In ordonana medical verbele se exprim <strong>in</strong><br />

general la imperativ sau la persoana a III-a<br />

s<strong>in</strong>gular sau plural de la conjunctiv.<br />

Acestea sunt utilizate <strong>in</strong> Instructio i<br />

Subscriptio pentru a ateniona farmacistul asupra<br />

anumitor manopere.<br />

De exemplu :<br />

Inf<strong>in</strong>itiv : dare - a se da<br />

Imperativ : da! - d!<br />

Conjunctiv :<br />

- sg.:detur-s se dea (o bucat)<br />

- pl.: dentur - s se dea (mai multe buci).<br />

addere - a aduga adde! addatur, addantur<br />

cavere - a se pzi cave!<br />

colare - a strecura cola!<br />

concidere-a tia <strong>in</strong> buci concide!<br />

conquere - a fierbe conque! conquator<br />

conspergere-a consperga consperge!<br />

contundere - a zdrobi contunde! contundatur, contundantur<br />

dare - a da da! detur, dentur<br />

dispensare - a doza dispensa! dispensetur, dispensentur<br />

dividere - a divide divide!<br />

filtrare - a filtra filtra!<br />

formare - a forma formentur<br />

<strong>in</strong>fundere-a uda, a <strong>in</strong>eca <strong>in</strong>funde!<br />

iterare - a repeta iteretur (ne iteretur)<br />

macerare - a macera macere!<br />

miscere - a amesteca misce! misceatur, misceantur<br />

obducere - a acoperi obduce! obducantur<br />

parare - a prepara para!<br />

recipere - a primi, a lua recipe!<br />

signare - a eticheta signa! signetur<br />

solvere - a solubiliza solve!<br />

sterilisare - a steriliza sterilisa! sterilisetur<br />

vertere - a <strong>in</strong>toarce verte!<br />

Cantitile se exprim sub forma numerelor<br />

card<strong>in</strong>ale, <strong>in</strong> cifre arabe.<br />

Aceste cantiti se scriu <strong>in</strong> grame i se<br />

citesc <strong>in</strong> multiplii sau submultiplii acestuia:<br />

gramma - gram (s<strong>in</strong>gular), grammata - grame<br />

(plural). In reet se va citi:<br />

5,0 - grammata qu<strong>in</strong>que<br />

0,5 - decigrammata qu<strong>in</strong>que<br />

0,05 - centigrammata qu<strong>in</strong>que<br />

0,005 - miligrammata qu<strong>in</strong>que<br />

1 unus, una, unum<br />

2 duo, duae, duo<br />

3 tres, rtes, tria<br />

4 quattuor<br />

5 qu<strong>in</strong>que<br />

6 sex<br />

7 septen<br />

8 octo<br />

9 novem<br />

10 decem<br />

11 undecim<br />

12 duodecim<br />

13 tredecim<br />

14 quattordecim<br />

15 qu<strong>in</strong>decim<br />

16 sedecim<br />

17 heptadecim<br />

18 octodecim<br />

19 nonadecim<br />

20 vig<strong>in</strong>ti<br />

21 vig<strong>in</strong>ti unus<br />

30 trig<strong>in</strong>ta<br />

40 quadrag<strong>in</strong>ta<br />

50 qu<strong>in</strong>quag<strong>in</strong>ta<br />

60 sexag<strong>in</strong>ta<br />

70 septuag<strong>in</strong>ta<br />

80 octog<strong>in</strong>ta<br />

90 nonag<strong>in</strong>ta<br />

100 centum<br />

1.000 mille<br />

Numrul dozelor, flacoanelor, picturilor se<br />

exprim <strong>in</strong>totdeauna <strong>in</strong> cifre romane:<br />

I 1<br />

II 2<br />

III 3<br />

IV 4


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

V 5<br />

VI 6<br />

VII 7<br />

VIII 8<br />

IX 9<br />

X 10<br />

XX 20<br />

XXX 30<br />

XL 40<br />

L 50<br />

LX 60<br />

LXX 70<br />

LXXX 80<br />

XC 90<br />

19<br />

C 100<br />

CC 200<br />

CCC 300<br />

CD 400<br />

D 500<br />

DC 600<br />

DCC 700<br />

DCCC 800<br />

CM 900<br />

M 100<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

Mai jos sunt redate pr<strong>in</strong>cipalele grupe de<br />

medicamente <strong>in</strong> term<strong>in</strong>ologia lat<strong>in</strong><br />

Termeni lat<strong>in</strong>i folosii pentru grupele de medicamente<br />

S<strong>in</strong>gular Plural In limba român<br />

adstr<strong>in</strong>gens adstr<strong>in</strong>gentia astr<strong>in</strong>gent<br />

analgeticum analgetica analgezic<br />

antarthriticum antarthritica antiartritic<br />

anthelm<strong>in</strong>thicum anthelm<strong>in</strong>tica antihelm<strong>in</strong>tic<br />

anthidroticum anthidrotica antisudorific<br />

antidiarrhoicum antidiarrohica antidiareic<br />

antiphlogisticum antiphlogistica anti<strong>in</strong>flamator<br />

antirheumaticum antirheumatica antireumatic<br />

antispasmodicum antispasmodica antispastic<br />

ataractium ataractica ataractic<br />

dermaticum dermatica dermatic, topic al pielii<br />

diureticum diuretica diuretic<br />

cardiotonicum cardiotonica cardiotonic<br />

carm<strong>in</strong>ativum carm<strong>in</strong>ativa carm<strong>in</strong>ativ<br />

cholagogum cholagoga colagog<br />

expectorans expectorantia expectorant<br />

externum externa extern<br />

hypnoticum hypnotica hipnotic<br />

<strong>in</strong>ternum <strong>in</strong>terna <strong>in</strong>tern<br />

laxans laxantia laxativ<br />

nerv<strong>in</strong>um nerv<strong>in</strong>a cu aciune asupra S.N.<br />

ophtalmicum ophtalmica oftalmic<br />

otologicum otologica cu aciune asupra urechii<br />

purgans purgatia purgativ<br />

rh<strong>in</strong>ologicum rh<strong>in</strong>ologica cu aciune asupra mucoasei nazale<br />

roborans roborantia roborant<br />

sedativum sedativa sedativ<br />

stomachicum stomachica stomachic, stimulent al apetitului<br />

uter<strong>in</strong>um uter<strong>in</strong>a cu aciune asupra uterului<br />

Denumirea lat<strong>in</strong> a acizilor, srurilor, oxizilor<br />

i hidroxizilor:<br />

acidum boricum acid boric<br />

acidum sulfuricum acid sulfuric<br />

acidum hypochlorosum acid hipocloros<br />

acidum chlorosum acid cloros<br />

acidum chloricum acid cloric<br />

acidum perchloricum acid percloric<br />

arsenicocus arsenicos<br />

chlorosus cloros<br />

nitrosus nitros<br />

sulfurosus sulfuros<br />

phosphorosus fosforos<br />

aceticus acetic<br />

benzoicus benzoic<br />

boricus boric<br />

carbonicus carbonic<br />

chloricus cloric<br />

nitricus nitric<br />

lacticus lactic<br />

phosphoricus fosforic<br />

salycylicus salicilic<br />

tannicus tanic<br />

tartaricus tartric<br />

bromatus bromur<br />

chloratus clorur<br />

fluoratus fluorur<br />

jodatus iodur<br />

sulfuratus sulfur<br />

Natrium carbonicum carbonat de sodiu<br />

Natrium<br />

hydrogencarbonicum<br />

bicarbonat de sodiu<br />

Natrium phosphoricum fosfat acid de sodiu<br />

Bismuthum<br />

carbonat de bismut<br />

subcarbonicum<br />

Z<strong>in</strong>cum oxydatum oxid de z<strong>in</strong>c<br />

Kalium hydroxydatum hidroxid de potasiu<br />

Natrium hydroxydatum hidroxid de sodiu<br />

În funcie de componena "Designatio<br />

Materiarum " se cunosc:<br />

reete simple, când Ord<strong>in</strong>atio este<br />

compus d<strong>in</strong>tr-un s<strong>in</strong>gur component, substan<br />

medicamentoas, preparat ofic<strong>in</strong>al sau produs<br />

tipizat;<br />

reete compuse, <strong>în</strong> care apar dou sau<br />

mai multe substane ce urmeaz a fi preparate


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

împreun. Acestea sunt reetele magistrale,<br />

adic reetele <strong>în</strong> care farmacistul trebuie s<br />

execute o operaie de preparare dup ordonana<br />

medical.<br />

1.1.3.1 Modul de ordonare al<br />

componentelor <strong>in</strong> reete<br />

O aezare corect pe blanchet evit<br />

ne<strong>in</strong>elegerile sau o <strong>in</strong>terpretare echivoc (care<br />

ar putea conduce la accidente).<br />

Substanele medicamentoase (<strong>in</strong>diferent de<br />

tipul lor) 3 se <strong>in</strong>scriu una sub alta pe vertical,<br />

fiecare <strong>in</strong>cepând cu prima liter majuscul.<br />

3 Reetele magistrale (neofic<strong>in</strong>ale extemporanee) sunt<br />

concepute de ctre medic care va seleciona substanele<br />

active, dozele i forma farmaceutic cea mai adecvat<br />

situaiei cl<strong>in</strong>ice i pacientului. Executarea reetei se va face <strong>în</strong><br />

farmacie, pe baza reetei, substanele medicamentoase<br />

<strong>in</strong>troduse <strong>în</strong> formulare fi<strong>in</strong>d notate cu denumirile lor ofic<strong>in</strong>ale,<br />

prevzut <strong>în</strong> farmacopee.<br />

Reetele ofic<strong>in</strong>ale (galenice) au compoziie b<strong>in</strong>e stabilit<br />

<strong>în</strong>tâlnite <strong>în</strong> farmacopee. Ele trebuie s se gseasc gata<br />

preparate <strong>în</strong> farmacie spre a fi eliberate la cerere. Iat câteva<br />

preparate ofic<strong>in</strong>ale care trebuie s se <strong>în</strong>tâlneasc <strong>în</strong> farmacie:<br />

l<strong>in</strong>iment amoniacal, apa de var, mucilagiile, picturile pentru<br />

ochi cu sulfat de atrop<strong>in</strong> 1%; cu azotat de pilocarp<strong>in</strong> 2%;<br />

pun de potasiu, sirop de clorur feroas 5%; soluia de<br />

acetotartrat de alum<strong>in</strong>iu (Burow); spirt camforat, poiunea<br />

Riviere (soluia efervescent); soluia alcoolic de iod iodurat;<br />

supozitoare de glicer<strong>in</strong>, t<strong>in</strong>ctura de opiu, unguent emulgator,<br />

unguent cu glicer<strong>in</strong>, unguent cu oxid de z<strong>in</strong>c i acid salicilic<br />

(pasta Lassari) etc. Medicamentele d<strong>in</strong> aceast categorie se<br />

prescriu folos<strong>in</strong>du-se numele d<strong>in</strong> farmacopee, f a scrie<br />

compoziia (când preparatul este compus d<strong>in</strong> mai multe<br />

substane active). În anumite situaii preparatele ofic<strong>in</strong>ale nu<br />

se utilizeaz ca atare, ci asociate cu alte substane active<br />

<strong>în</strong>globate <strong>în</strong> formulri magistrale (ex. julepul gumos -<br />

mucilagiul de gum arabic).<br />

Reetele tipizate (comerciale, specialiti farmaceutice).<br />

Medicamentele tipizate sunt livrate farmaciilor <strong>în</strong> forma lor<br />

f<strong>in</strong>it. Aceste medicamente au denumiri comerciale<br />

(<strong>în</strong>registrate) care vor fi trecute pe reet <strong>în</strong>soit <strong>în</strong> mod<br />

obligatoriu de forma farmaceutici de cantitatea la o unitate<br />

de doz (ex. Rombendazol comprimate a 0,01g – exist i<br />

comprimate de 0,1 g ca i soluii 2,5 sau 10%). În<br />

conformitate cu dispoziiile <strong>în</strong> vigoare medicamentele<br />

cupr<strong>in</strong>se <strong>în</strong> nomenclatorul medicamentelor de uz veter<strong>in</strong>ar,<br />

dup modul de eliberare d<strong>in</strong> farmacie, se împart <strong>în</strong>:<br />

medicamente care se elibereaz numai pe baz de<br />

reet care se va re<strong>in</strong>e <strong>în</strong> farmacie (ex. ac. folic,<br />

adrenal<strong>in</strong>, ampicil<strong>in</strong>, kanamic<strong>in</strong> sulfat, ergomet<strong>in</strong>,<br />

ocitoc<strong>in</strong> etc.).;<br />

medicamente care se elibereaz pe baz de reet care<br />

nu se va re<strong>in</strong>e <strong>în</strong> farmacie. Acest tip de reet este<br />

valabil timp de 6 luni de la emitere (ex. ac.nalidixic,<br />

clordelaz<strong>in</strong>, meprobamat, saprosan, mexaform etc. – <strong>în</strong><br />

cazul ultimelor dou medicamente valabilitatea reetei<br />

este de doar 10 zile);<br />

medicamente care se elibereaz la cerere nefi<strong>in</strong>d<br />

necesar prescripia medical (vat, romplast,<br />

rbunele <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>l, viplexul, acidul acetilsalicilic etc.)<br />

De remarcat este c <strong>în</strong> unele situaii denumirea<br />

<strong>in</strong>ternaional a unui medicament este folosit i <strong>în</strong><br />

farmacopee (ofic<strong>in</strong>al) cât i pentru a denumi produsul<br />

comercial (ex. acid acetilsalicilic, am<strong>in</strong>ofenazon,<br />

cortizon, ergomet, ciclobarbital, prednison etc.).<br />

20<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

Denumirile substanelor se vor scrie <br />

prescurtri i f a se folosi simbolurile chimice.<br />

Nu sunt recomandate denumirile chimice<br />

(de obicei complicate) cu excepia substanelor<br />

simple (de exemplu: CuSO4, NaHCO3, nici<br />

bicarbonat de Na ci, corect: Bicarbonat de<br />

sodiu).<br />

De asemenea, nu se <strong>in</strong>trebu<strong>in</strong>eaz<br />

denumirile populare ale medicamentelor (ex:<br />

sare amar ci sulfat de magneziu).<br />

Denumirea medicamentelor sau formulelor<br />

farmaceutice pot fi uneori prescurtate (ex.<br />

atrop<strong>in</strong> sulfuric; t<strong>in</strong>ct. sau t<strong>in</strong>ctura. – t<strong>in</strong>ctur;<br />

extr. – extract etc.), dar sunt contra<strong>in</strong>dicate<br />

prescurtrile care pot genera confuzii, care pot<br />

provoca accidente grave (ex. clorura de potasiu<br />

– Kalii chloridi(um) – nu va fi prescurtat pentru a<br />

nu se confunda cu cloratul de potasiu – Kalium<br />

chloricum – care este foarte toxic.<br />

In dreptul fiecrei substane se va trece<br />

cantitatea, <strong>in</strong> cifre arabe i se exprim <strong>in</strong> grame.<br />

Cifrele <strong>in</strong>tregi reprez<strong>in</strong>t gramele, iar<br />

zecimalele submultiplii gramului (exemplu: 1,0 =<br />

un gram, 0,20 = douzeci de centigrame, 0,03 =<br />

trei centigrame etc.).<br />

Cifrele se vor aeza una sub alta <strong>in</strong> aa fel<br />

<strong>in</strong>cât virgulele s fie exact pe aceeai l<strong>in</strong>ie<br />

vertical.<br />

Lichidele se pot prescrie <strong>in</strong> mililitri (mai rar <strong>in</strong><br />

centimetri cubi). Pentru unele soluii, care se<br />

scriu <strong>in</strong> cantiti foarte mici, exprimarea se face <strong>in</strong><br />

picturi folos<strong>in</strong>d cifre romane i simbolul gtts.<br />

(guttas = picturi) (exemplu: Ol. crotoni X gtts.).<br />

Tot cu cifre romane se exprim numrul<br />

flacoanelor, fiolelor, comprimatelor, plicurile cu<br />

pulberi, pilulele, bolurile, capsulele etc.<br />

În general, nu se ob<strong>in</strong>uiete a se trece<br />

simbolul g (grame) dup cifr, virgula fi<strong>in</strong>d cea<br />

care face ca acest simbol s fie sub<strong>în</strong>eles.<br />

De asemenea, cantitatea se poate evidenia<br />

i pr<strong>in</strong> subl<strong>in</strong>ierea <strong>in</strong>tregului d<strong>in</strong>a<strong>in</strong>tea virgulei (de<br />

exemplu: 40,0; 0,25; 0,001).<br />

In reet se folosesc <strong>in</strong> general uniti de<br />

sur precise i mai rar uniti de msur<br />

aproximative.<br />

Pentru exprimarea greutilor se folosesc:<br />

gramul (grama = g),<br />

miligramul 10 -3 g i<br />

microgramul (g = 10 -6 gamma).<br />

Pentru msurtorile de capacitate se<br />

folosesc mililitrul (ml = 10 -3 ), microlitrul (10 -6 ).<br />

Farmacopeea prevede patru moduri de<br />

exprimarea a formulrilor lichide:<br />

% g/g = cantitatea <strong>in</strong> grame de substan<br />

con<strong>in</strong>ut <strong>in</strong> 100g produs f<strong>in</strong>al.


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

Farmacopeea prevede c formele<br />

farmaceutice lichide de uz <strong>in</strong>tern i extern<br />

(<strong>in</strong>diferent de vehicul) se prepar g/g (ex. 10 g<br />

sirop la 100 g poiune);<br />

% g/v = cantitatea <strong>in</strong> grame de substan<br />

con<strong>in</strong>ut <strong>in</strong> 100 ml produs f<strong>in</strong>al.<br />

In acest fel se vor nota concentraiile<br />

soluiilor <strong>in</strong>jectabile (ex. 2g proca<strong>in</strong> clorhidric la<br />

100 ml sol. apoas);<br />

% v/v = volumul <strong>in</strong> ml con<strong>in</strong>ut <strong>in</strong> 100 ml<br />

produs f<strong>in</strong>al (ex. alcoolul diluat con<strong>in</strong>e 70% v/v<br />

alcool etilic);<br />

% v/g = volumul <strong>in</strong> ml con<strong>in</strong>ut <strong>in</strong> 100g<br />

produs f<strong>in</strong>al.<br />

La medicamentele care se exprim <strong>in</strong><br />

picturi, trebuie s fie cunoscut numrul de<br />

picturi <strong>in</strong> care poate fi divizat un gram d<strong>in</strong> lichid,<br />

ex:<br />

Denumirea<br />

Numr de<br />

picturi/gram<br />

Eter 90<br />

Alcool 95% (v/v) 63<br />

Alcool diluat 70% (v/v) 56<br />

Ap distilat 20<br />

Când se prescriu droguri vegetale, numele<br />

proprii ale drogurilor <strong>in</strong>cep de asemenea cu<br />

majuscule <strong>in</strong>dicându-se i poriunea drogului<br />

care <strong>in</strong>tereseaz (ex.: Radix Gentianae, Herba<br />

Abs<strong>in</strong>thi, Flores Chamommillae).<br />

Medicul veter<strong>in</strong>ar va prescrie<br />

medicamentele <strong>in</strong> ord<strong>in</strong>ea <strong>in</strong> care le amestec<br />

farmacistul.<br />

De obicei (exist i excepii) ord<strong>in</strong>ea de<br />

amestecare a medicamentelor se face <strong>in</strong> ord<strong>in</strong>ea<br />

crescând a greutii lor, ultimul fi<strong>in</strong>d excipientul.<br />

În cazul substanelor toxice, puternic active<br />

sau al stupefiantelor, cantitile se scriu <strong>in</strong> cifre i<br />

litere, <strong>în</strong> parantez, pentru a se evita posibilitatea<br />

unei greeli sau a unei operaiuni frauduloase.<br />

Exemplu:<br />

Rp./<br />

Strychn<strong>in</strong>i sulfurici 0,001 (un miligram )<br />

In cazul acestor substane când medicul<br />

prescrie <strong>in</strong>tenionat o doz mrit, peste doza<br />

maxim, el este obligat s subl<strong>in</strong>ieze cantitatea<br />

i s adauge meniunea "sic volo " (a vreau,<br />

a doresc).<br />

Aceast situaie apare când se <strong>in</strong>staleaz<br />

rezisten sau toleran la un medicament,<br />

motivându-se astfel mrirea dozelor <strong>in</strong> aceste<br />

situaii.<br />

Când dou sau mai multe componente care<br />

se succed sunt prescrise <strong>in</strong> aceleai cantiti, nu<br />

21<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

este necesar s se <strong>in</strong>dice cantitatea la fiecare <strong>in</strong><br />

parte, ci doar la ultima component, cifra fi<strong>in</strong>d<br />

precedat de literele aa (ana partes = <strong>in</strong> pi<br />

egale).<br />

Exemplu, <strong>în</strong> loc de:<br />

Rp/<br />

Sulfur precipitatae 10,0<br />

Z<strong>in</strong>ci sulfurici 10,0<br />

Sapo kal<strong>in</strong>i 10,0<br />

Aquae 5,0<br />

Ung. simplicis ad. 80,0<br />

Se poate prescrie:<br />

Rp/<br />

Sulfur precipitatae<br />

Z<strong>in</strong>ci sulfurici<br />

Sapo kal<strong>in</strong>i aa 10,0<br />

Aquae 5,0<br />

Ung. simplicis ad. 80,0<br />

Termenul ad (pân la) se utilizeaz uzual<br />

pentru a nu mai fi nevoie s se calculeze<br />

diferena excipientului (de obicei) pân la<br />

cantitatea dorit. In general, pentru excipieni<br />

cantitatea nu se <strong>in</strong>dic, ci se scrie q.s. sau Q.S.<br />

(quantum satis = atât cât trebuie).<br />

În aceste cazuri, farmacistul stabilete<br />

s<strong>in</strong>gur cantitatea <strong>în</strong> funcie de tehnica de<br />

preparare i va meniona pentru prescripie,<br />

obligatoriu, cantitatea i natura excipientului<br />

folosit (aceast term<strong>in</strong>ologie se poate utiliza<br />

adecvat <strong>in</strong> cazul pilulelor, bolurilor, unguentelor,<br />

pulberilor etc.).<br />

a cum deja s-a artat, <strong>in</strong> reetele<br />

magistrale (compuse) exist o enumerare de<br />

dou sau mai multe substane medicamentoase,<br />

care vor urma a fi preparate împreun.<br />

Iniruirea acestor substane (remedii) nu se<br />

face la <strong>in</strong>tâmplare, ci <strong>în</strong>tr-o anumit ord<strong>in</strong>e:<br />

1. Remedium card<strong>in</strong>ale - medicament<br />

pr<strong>in</strong>cipal (de baz)<br />

2. Remedium adjuvans - medicament<br />

secundar (ajuttor)<br />

3. Remedium corrigens - medicament<br />

corector al gustului i / sau al mirosului<br />

4. Remedium constituens - medicament de<br />

constituie (de <strong>in</strong>globare, excipient)<br />

Remedium card<strong>in</strong>ale - este reprezentat de<br />

substana cea mai important pentru tratamentul<br />

prescris, aceea care imprim aciunea curativ<br />

dorit.<br />

Remedium adjuvans - este reprezentat de<br />

una sau mai multe substane care au rol de a<br />

completa aciunea medicamentului pr<strong>in</strong>cipal, fie<br />

r<strong>in</strong>du-i activitatea pr<strong>in</strong> s<strong>in</strong>ergism sau<br />

potenare, fie dim<strong>in</strong>uându-i unele efecte nedorite.


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

Remedium corr<strong>in</strong>gens - apare <strong>în</strong> reet<br />

numai <strong>in</strong> cazul existenei unor substane cu gust<br />

i/sau miros neplcut, care se adm<strong>in</strong>istreaz<br />

oral.<br />

Poate fi reprezentat de una sau mai multe<br />

substane dulci sau aromate, care au rolul de a<br />

corecta astfel gustul substanelor am<strong>in</strong>tite.<br />

Remedium constituens reprez<strong>in</strong>t partea<br />

<strong>in</strong> care se <strong>in</strong>globeaz celelalte substane<br />

medicamentoase. Excipienii sunt <strong>in</strong> general<br />

substane <strong>in</strong>active.<br />

El poart i denumirea de excipiens<br />

(excipient). Astfel, pentru soluii apoase<br />

excipientul uzual este apa; pentru unguente,<br />

vasel<strong>in</strong>a, lanol<strong>in</strong>a; pentru supozitoare, untul de<br />

cacao. In funcie de formele medicamentoase<br />

care se prepar, excipienii vor fi substane<br />

lichide, moi sau solide.<br />

Exemplu:<br />

Reete Nedozate<br />

Simple<br />

Compuse<br />

Rp./<br />

D.S.<br />

………… 50,0<br />

Rp./<br />

………… 10,0<br />

………… 15,0<br />

………… 75,0<br />

M.f. ……….. *<br />

D.S. ………..<br />

22<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

Uneori, remedium corrigens i remedium<br />

constituens pot fi reprezentate de un s<strong>in</strong>gur<br />

medicament (ex. cazul siropurilor).<br />

1.1.4 Subscriptio<br />

Este partea care urmeaz lui Designatio<br />

Materiarum.<br />

Aici, medicul veter<strong>in</strong>ar <strong>in</strong>dic farmacistului<br />

modul cum vor trebui preparate substanele<br />

medicamentoase, forma medicamentoas care<br />

va rezulta i <strong>in</strong> câte doze s se divid acestea.<br />

Exprimarea <strong>in</strong> Subscriptio se face numai <strong>in</strong><br />

termeni lat<strong>in</strong>i convenionali, redai prescurtat <strong>in</strong><br />

formule b<strong>in</strong>e def<strong>in</strong>ite.<br />

Dup modul cum se formuleaz Subscriptio,<br />

reetele pot fi împite <strong>in</strong> 6 grupe, dup cum<br />

urmeaz:<br />

Dozate<br />

Forma divizat Forma dispensat<br />

Rp./<br />

Rp./<br />

………… 500,0 ………… 50,0<br />

Div.p.aeq. X D.t.d. X<br />

D.S.<br />

D.S.<br />

Rp./<br />

Rp./<br />

………… 10,0 ………… 1,0<br />

………… 15,0 ………… 1,5<br />

………… 75,0 ………… 7,5<br />

M.f. ……….. * M.f. ……….. *<br />

Div.p.aeq. X D.t.d. X<br />

D.S. ……….. S. ………..<br />

* se va <strong>in</strong>dica forma medicamentoas de preparat: pulv. (pulvis), sol. (solutio), ung (unguentum),<br />

l<strong>in</strong>im. (l<strong>in</strong>imentum), pil. (pilulae), bolus, suppos. (supositoriae) etc.<br />

Dup cum se poate vedea d<strong>in</strong> schema de<br />

mai sus, atât reetele simple, cât i cele compuse<br />

se împart <strong>în</strong> nedozate (medicamentul se<br />

elibereaz <strong>în</strong>tr-o s<strong>in</strong>gur doz) i dozate<br />

(medicamentul se elibereaz împit <strong>in</strong> mai<br />

multe doze).<br />

În cazul reetelor nedozate, Subscriptio va<br />

const <strong>în</strong> cazul reetelor simple d<strong>in</strong> formula D.S.<br />

(Detur Signetur = s se dea i s se eticheteze)<br />

i, <strong>in</strong> cazul reetelor compuse d<strong>in</strong> formula M.f.<br />

(Misce fiat = s se amestece i s se fac),<br />

<strong>in</strong>dicându-se forma medicamentoas respectiv<br />

(exemplu: M.f. pulv.; M.f. sol.; M.f. ung.; M.f. pil.;<br />

M.f. suppos. etc.).<br />

In reetele magistrale <strong>in</strong> care cantitatea de<br />

excipient nu este precizat dup Q.S., se va<br />

cont<strong>in</strong>ua cu formula ut (<strong>in</strong> loc de M = misce).<br />

Rp./<br />

Acetanilidi 0,30<br />

Excipiens q.s.<br />

ut f. pilulae<br />

Exprimat <strong>in</strong> limba român aceasta<br />

<strong>in</strong>seamn "excipient atât cât trebuie ca s se<br />

fac pilule".<br />

Reetele dozate. Sunt cele <strong>în</strong> care<br />

medicamentul se elibereaz <strong>în</strong> mai multe doze,<br />

dup modul de împire, având:<br />

Forma divizat - <strong>in</strong> acest caz, împirea<br />

substanelor medicamentoase se va face "dup<br />

ochi ", <strong>in</strong> tot atâtea doze egale câte se prescriu;<br />

manopera poate avea un procent de eroare<br />

admis de 8-15%.<br />

Exactitatea sa dep<strong>in</strong>de <strong>in</strong> cea mai mare<br />

sur de <strong>in</strong>demânarea i experiena<br />

farmacistului, fi<strong>in</strong>d o metod expeditiv.<br />

Nu se aplic niciodat la reetele care con<strong>in</strong><br />

substane de la Venenai Separanda.<br />

Formula de exprimare este: Div. p. aeq.<br />

(divide <strong>in</strong> partes aequales = divide <strong>in</strong> pi egale),<br />

putând urma apoi numrul de doze <strong>in</strong> care<br />

trebuie împit medicamentul exprimat <strong>in</strong> cifre<br />

romane (ex.: Div. p. aeq. VI sau Div. p.aeq.N VI).


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

Rp./<br />

Exemplu:<br />

Magnesii sulfas 100,0<br />

Div.p.aeq. N. X<br />

D.S.<br />

Forma dispensat. Reprez<strong>in</strong>t un mod de<br />

divizare absolut exact, împirea fcându-se<br />

pentru fiecare doz pr<strong>in</strong> cântrire, acestea<br />

deven<strong>in</strong>d riguros egale. Operaiunea necesit un<br />

timp mai <strong>in</strong>delungat dar este mult mai sigur.<br />

Medicamentele care con<strong>in</strong> substane d<strong>in</strong><br />

grupele Venena i Separanda se prescriu<br />

<strong>in</strong>totdeauna dozate astfel. Exprimarea <strong>in</strong> form<br />

dispensat este D.t.d. (detur tales doses = s se<br />

dea asemenea doze), dup care urmeaz<br />

numrul dozelor exprimate <strong>in</strong> cifre romane.<br />

Rp./<br />

Exemplu:<br />

Phenobarbitalum 0,30<br />

D.t.d. N. X<br />

S.<br />

Dup cum se vede d<strong>in</strong> exemplul de mai sus,<br />

dup formula D.t.d., nu mai urmeaz D.S., ci<br />

doar S. (signetur), deoarece D. (dentur)<br />

figureaz deja <strong>in</strong> formul (evitându-se astfel<br />

repetarea termenului de dou ori).<br />

Intotdeauna, <strong>in</strong> dozarea pr<strong>in</strong> metoda<br />

divizat, cantitatea se împarte la numrul de<br />

doze, pe când <strong>in</strong> metoda dispensat ea se<br />

multiplic la acest numr.<br />

i <strong>in</strong> cazul reetelor dozate vor exista reete<br />

simple i reete compuse. Ele au aceeai formul<br />

de exprimare, cu meniunea c reetele compuse<br />

<strong>in</strong>cep <strong>in</strong>totdeauna cu M.f. sau „ut f.”(aa cum s-a<br />

artat de altfel i la formele nedozate).<br />

1.1.5 Signatura (Instructio) et<br />

nomen aegroti<br />

Signatura (Instructio) este acea parte a<br />

reetei care se adreseaz <strong>in</strong> aceeai msur<br />

farmacistului cât i executantului tratamentului.<br />

Ea cupr<strong>in</strong>de <strong>in</strong>dicaii legate de: calea de<br />

adm<strong>in</strong>istrare (<strong>in</strong>tern – etichet albastr, extern<br />

– etichet roie sau parenteral pr<strong>in</strong> <strong>in</strong>jecie 4 )<br />

<strong>in</strong> câte reprize, frecvena (2 x 1/zi, 3 x 1/zi, d<strong>in</strong> 6<br />

<strong>in</strong> 6 ore etc.), momentul adm<strong>in</strong>istrrii (<strong>in</strong>a<strong>in</strong>te de<br />

4 Dup acesta urmeaz enunarea concret a modalitii de<br />

adm<strong>in</strong>istrare: D.S. <strong>in</strong>t. cu sonda bucoesofagian; D.S. <strong>în</strong> furaj;<br />

D.S. <strong>in</strong>t. <strong>în</strong> apa de but; D.S. <strong>in</strong>t. <strong>în</strong>globat <strong>în</strong> bol de carne.<br />

Tabletele, capsulele, pilulele, bolurile se adm<strong>in</strong>istreaz <strong>in</strong>tern<br />

dup tehnici cunoscute (D.S. ext. friciuni; D.S. ext.<br />

comprese; D.S. ext. <strong>in</strong>trauter<strong>in</strong>; D.S. ext. <strong>in</strong>stilaii, D.S. ext.<br />

<strong>in</strong>trarectal; D.S. ext. pudrri; D.S. ext. s<strong>in</strong>apisme etc.; D.S. <strong>in</strong>j.<br />

s.c.; D.S. <strong>in</strong>j. i.m.; D.S: <strong>in</strong>j. i.v.; D.S: <strong>in</strong>j. i.peritoneal; D.S. <strong>in</strong>j.<br />

articular; D.S. i. ocular etc.)<br />

23<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

mas) etc. Explicaiile de la Signatura se fac<br />

recomandabil <strong>in</strong> limba român, existând i<br />

câteva formule <strong>in</strong> limba lat<strong>in</strong> (ex.: bis <strong>in</strong> die = de<br />

dou ori pe zi, ante cibum = <strong>in</strong>a<strong>in</strong>te de hrnire;<br />

ter <strong>in</strong> die = de trei ori; quaque 4 hora = la fiecare<br />

patru ore; quarter <strong>in</strong> die = de patru ori pe zi;<br />

quaque diae = <strong>in</strong> fiecare zi).<br />

In situaia <strong>in</strong> care medicaia de adm<strong>in</strong>istrat i<br />

tratamentul necesit explicaii suplimentare se va<br />

apela la exprimarea "dup aviz" ceea ce<br />

<strong>in</strong>seamn c pe dosul blanchetei sau pe o alt<br />

coal alturat reetei, medicul veter<strong>in</strong>ar le va da<br />

<strong>in</strong> scris, clar i f echivoc.<br />

La reetele tipizate se mai poate scrie la<br />

Signaturai "D.S. dup prospect".<br />

Dac medicul solicit farmacistului s<br />

copieze pe eticheta formulrii <strong>in</strong>treaga<br />

compoziie i se poate adresa pr<strong>in</strong> "D.S. cum<br />

formula " (s se eticheteze i s se scrie<br />

formula), iar dac medicul veter<strong>in</strong>ar dorete s<br />

adm<strong>in</strong>istreze personal medicamentul va scrie<br />

"D.S. suo nom<strong>in</strong>e" (eticheteaz i scrie pentru<br />

uzul medicului).<br />

Nomen aegroti reprez<strong>in</strong>t identificarea<br />

pacientului (a animalului la care se va face<br />

tratamentul).<br />

Aici se va identifica precis animalul sau<br />

animalele pr<strong>in</strong> <strong>in</strong>dicarea numrului matricol,<br />

numelui, specia, eventual sexul, vârsta,<br />

greutatea, numele proprietarului (exemplu: câ<strong>in</strong>e<br />

rasa Doberman, 10Kg; vaca nr. 9826; calul<br />

„Murgu”; porc de 80 kg etc.).<br />

In pr<strong>in</strong>cipiu, diagnosticul se va trece <strong>in</strong> reet<br />

atunci când se vor prescrie substane foarte<br />

active d<strong>in</strong> grupele Venenai Separanda.<br />

1.1.6 Nomen medici<br />

Reeta va avea valabilitate numai dac va<br />

con<strong>in</strong>e parafa i semntura medicului.<br />

Parafa (tampila) medicului va con<strong>in</strong>e<br />

numele i prenumele medicului precum i<br />

calificarea acestuia ("Dr. medic veter<strong>in</strong>ar" sau<br />

"Doctor <strong>in</strong> medic<strong>in</strong> veter<strong>in</strong>ar"). Pe blanchetele<br />

cu multe reete, Nomen medici va figura doar o<br />

s<strong>in</strong>gur dat <strong>in</strong> subsolul ultimei reete redactate.<br />

Conform ultimelor <strong>in</strong>struciuni ale Colegiului<br />

Medicilor Veter<strong>in</strong>ari, <strong>în</strong> Statutul Medicului<br />

Veter<strong>in</strong>ar, publicat <strong>in</strong> Monitorul Oficial Nr. 147 d<strong>in</strong><br />

01/03/2011 medicul veter<strong>in</strong>ar practician va<br />

folosi obligatoriu o paraf dup urmtorul model:<br />

Form: dreptunghiular;<br />

Lungimea: 5 cm; Limea: 2 cm;<br />

Numele i prenumele;<br />

Gradul ti<strong>in</strong>ific;<br />

Gradul profesional;<br />

Cod, numrul atestatului de liber practic,( este<br />

numrul cii de identitate).


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

Model:<br />

Dr. Barbu Ionel<br />

Doctor <strong>în</strong> medic<strong>in</strong> veter<strong>in</strong>ar<br />

Medic primar veter<strong>in</strong>ar<br />

Cod: 037181<br />

Medicul veter<strong>in</strong>ar de liber practic titular<br />

al cab<strong>in</strong>etului medical veter<strong>in</strong>ar <strong>in</strong>dividual (unitate<br />

medical veter<strong>in</strong>ar f personalitate juridic)<br />

folosete obligatoriu tampila dup modelul:<br />

a) form rotund, cu diametrul de 3 cm;<br />

b) rândul exterior: forma de organizare;<br />

c) rândul 1 central: Colegiul Medicilor Veter<strong>in</strong>ari<br />

(CMV) i judeul / municipiul Bucureti;<br />

d) rândul 2 central: numrul d<strong>in</strong> Registrul unic al<br />

cab<strong>in</strong>etelor medicale veter<strong>in</strong>are cu sau f personalitate<br />

juridic;<br />

e) rândul 3 central: codul de identificare fiscal;<br />

f) rândul 4 central: localitatea.<br />

Model de tampil<br />

Medicul veter<strong>in</strong>ar de liber practic<br />

asociat / acionar al unei uniti medicale<br />

veter<strong>in</strong>are cu personalitate juridic folosete<br />

obligatoriu tampila dup urmtorul model:<br />

a) form rotund, cu diametrul de 3 cm;<br />

b) rândul exterior: denumirea societii i forma de<br />

exercitare (cab<strong>in</strong>et medical veter<strong>in</strong>ar/farmacie veter<strong>in</strong>ar/<br />

punct farmaceutic veter<strong>in</strong>ar/cl<strong>in</strong>ic veter<strong>in</strong>ar/spital<br />

veter<strong>in</strong>ar), dup caz;<br />

c) rândul 1 central: Colegiul Medicilor Veter<strong>in</strong>ari<br />

(CMV) i judeul / municipiul Bucureti;<br />

d) rândul 2 central: numrul d<strong>in</strong> Registrul unic al<br />

cab<strong>in</strong>etelor medicale veter<strong>in</strong>are cu sau f personalitate<br />

juridic;<br />

e) rândul 3 central: cod unic de <strong>in</strong>registrare;<br />

f) rândul 4: localitatea.<br />

Model de tampil<br />

1.2 Reeta cu timbru sec<br />

Medicamentele d<strong>in</strong> grupa Venena (toxice i<br />

stupefiante) nu sunt eliberate decât pe blanchete<br />

cu reete speciale care au imprimat o tampil<br />

cu timbru sec (tampil metalic ce imprim <strong>in</strong><br />

relief f tu) eliberat de ctre serviciile<br />

sanitare judeene pe baz de adres oficial.<br />

24<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

Aceste reete se <strong>in</strong> <strong>in</strong> evidene speciale,<br />

dup emitere fi<strong>in</strong>d re<strong>in</strong>ute <strong>in</strong> farmacia care<br />

elibereaz substanele.<br />

Totodat se <strong>in</strong>registreaz o serie de date ce<br />

permit s se cunoasc exact dest<strong>in</strong>aia luat de<br />

aceste medicamente, <strong>in</strong> registre speciale.<br />

Formularele vizate cu timbru sec se vor<br />

utiliza exclusiv pentru ordonane <strong>in</strong>dividuale, fi<strong>in</strong>d<br />

<strong>in</strong>terzis deturnarea dest<strong>in</strong>aiei lor. Pierderea,<br />

sustragerea sau distrugerea formularelor vizate<br />

cu timbru sec va fi anunat <strong>in</strong> scris, <strong>in</strong> 24 de ore,<br />

Direciei Sanitare a judeului i Poliiei Judeene<br />

(serviciul Substane toxice i Stupefiante)<br />

Dac pr<strong>in</strong> reet sunt cerute produse<br />

stupefiante pentru uz veter<strong>in</strong>ar, eliberarea lor se<br />

efectueaz <strong>in</strong> limita dozelor maxim admise<br />

(pentru uzul veter<strong>in</strong>ar) timp de 3 zile.<br />

Unitile unde se <strong>in</strong>tâlnesc substane<br />

stupefiante vor fi controlate i avizate periodic<br />

(anual) de ctre reprezentanii M<strong>in</strong>isterului de<br />

Interne, <strong>in</strong>soi de specialiti <strong>in</strong> domeniu d<strong>in</strong><br />

partea m<strong>in</strong>isterului sau altor organe centrale sau<br />

ierarhic superioare.<br />

Regimul produselor toxice a fost prima dat<br />

reglementat pr<strong>in</strong> Decretul nr. 466/28. XII.1979<br />

care se refer la fabricarea, manipularea,<br />

depozitarea, ambalarea, livrarea, expedierea,<br />

transportul i folosirea produselor i substanelor<br />

toxice. Substanele apar<strong>in</strong>toare acestei<br />

categorii sunt stabilite pr<strong>in</strong> Ord<strong>in</strong>ul M<strong>in</strong>isterului<br />

ii 43/1980 i mai apoi pr<strong>in</strong> legea<br />

143/2000. Activitile de desfacere i<br />

aprovizionare cu substane d<strong>in</strong> categoriile mai<br />

sus am<strong>in</strong>tite sunt permise unitilor sanitar<br />

veter<strong>in</strong>are pe baza autorizaiei de funcionare<br />

emis de ctre Direciile sanitare veter<strong>in</strong>are sau<br />

Centrele sanitare antiepidemice i Inspectoratele<br />

judeene de protecia muncii.<br />

Unitile care au ob<strong>in</strong>ut autorizaia au<br />

obligaia de a se <strong>in</strong>scrie la Poliia judeean pe<br />

raza creia <strong>in</strong>stituia îi are sediul.<br />

Registrele speciale de eviden a<br />

substanelor toxice vor fi numerotate, sigilate,<br />

tampilate i semnate de ctre conductorul<br />

unitii. Registrele vor fi vizate anual de ctre<br />

organele de poliie abilitate.<br />

Potrivit Ord<strong>in</strong>ului Comun al m<strong>in</strong>istrului<br />

ii i familiei, al m<strong>in</strong>istrului agriculturii,<br />

alimentaiei i pdurilor i al m<strong>in</strong>istrului<br />

<strong>in</strong>dustriei i resurselor pentru aprobarea Listei<br />

cupr<strong>in</strong>zând produsele farmaceutice de uz<br />

uman i veter<strong>in</strong>ar care con<strong>in</strong> substane care<br />

<strong>in</strong>tr sub <strong>in</strong>cidena Legii nr. 143/2000 i a<br />

Ord<strong>in</strong>ului nr. 848 d<strong>in</strong> 12/09/2003, priv<strong>in</strong>d<br />

combaterea traficului i consumului ilicit de<br />

droguri <strong>in</strong>cont<strong>in</strong>uare sunt prezentate produse


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

farmaceutice de uz veter<strong>in</strong>ar <strong>in</strong>registrate <strong>in</strong><br />

România (tabelul 4).<br />

Ultimul document aprut <strong>in</strong> domeniu este:<br />

Norma metodologica d<strong>in</strong> 14/08/2006 (Norma<br />

metodologica d<strong>in</strong> 2006) referitoare la utilizarea<br />

formularului de prescriptie medical pentru<br />

eliberarea produselor <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le veter<strong>in</strong>are,<br />

precum i a formularului cu timbru sec pentru<br />

eliberarea produselor i substanelor<br />

stupefiante de ctre farmaciile veter<strong>in</strong>are,<br />

publicat <strong>în</strong> Monitorul Oficial 717 d<strong>in</strong> 22 august<br />

2006 (M. Of. 717/2006).<br />

Pentru claritatea i <strong>în</strong>elegerea noiunilor,<br />

vom reproduce actul <strong>în</strong> totalitate cu subl<strong>in</strong>ierile<br />

necesare:<br />

Art. 1. - Farmaciile veter<strong>in</strong>are elibereaz,<br />

pe baza de prescripie medical, numai acele<br />

produse <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le veter<strong>in</strong>are care sunt<br />

autorizate de Institutul pentru Controlul<br />

Produselor Biologice i Medicamentelor de Uz<br />

Veter<strong>in</strong>ar pentru a fi comercializate <strong>in</strong><br />

Romania.<br />

Art. 2. - Produsele <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le veter<strong>in</strong>are<br />

pot fi eliberate de orice farmacie veter<strong>in</strong>ar<br />

autorizata de autoritatea competenta, conform<br />

actelor normative <strong>in</strong> vigoare.<br />

Art. 3. - Prescrierea produselor <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le<br />

veter<strong>in</strong>are se face pe formulare cu regim<br />

special, care sunt prevazute <strong>in</strong> anexele nr. 1 i<br />

2 la norma sanitar veter<strong>in</strong>ar.<br />

Art. 4. - Produsele <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le veter<strong>in</strong>are<br />

ce con<strong>in</strong> substante active care sunt <strong>in</strong>scrise <strong>in</strong><br />

lista substanelor care se elibereaz fara<br />

prescriptie medical, conform hotrârii<br />

Comitetului pt. Produse Medic<strong>in</strong>ale Veter<strong>in</strong>are,<br />

fac exceptie de la prevederile art. 3.<br />

Art. 5. - Utilizarea altor formulare decat<br />

cele prevazute <strong>in</strong> anexele nr. 1 i 2 la norma<br />

sanitar veter<strong>in</strong>ar pentru prescrierea<br />

produselor <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le veter<strong>in</strong>are, precum i<br />

eliberarea fara prescriptie medical a<br />

produselor <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le veter<strong>in</strong>are pentru care<br />

este obligatorie prescripia medical atrag<br />

raspunderea adm<strong>in</strong>istrativa, contraventionala<br />

sau penala, dupa caz, a persoanelor v<strong>in</strong>ovate.<br />

Art. 6. - Medicii veter<strong>in</strong>ari sunt obligai sa<br />

pastreze exemplarul de culoare roz al<br />

prescriptiilor medicale emise o perioada de 3<br />

ani de la data emiterii lor.<br />

Art. 7. - Este obligatorie prescrierea de<br />

tre medicul veter<strong>in</strong>ar competent pe<br />

formularele cu regim special a urmatoarelor<br />

produse <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le:<br />

a) produsele <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le dest<strong>in</strong>ate<br />

animalelor de <strong>in</strong>teres economic;<br />

25<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

b) produsele <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le veter<strong>in</strong>are pt care<br />

medicul veter<strong>in</strong>ar trebuie s ia masuri speciale<br />

<strong>in</strong> scopul evitrii oricarui risc <strong>in</strong>util fa de:<br />

(i) speciile-<strong>in</strong>t;<br />

(ii) persoana care adm<strong>in</strong>istreaza produsul<br />

<strong>medic<strong>in</strong>a</strong>l veter<strong>in</strong>ar;<br />

(iii) mediul <strong>in</strong>conjurator;<br />

c) produsele dest<strong>in</strong>ate tratamentului<br />

starilor patologice care presupun un diagnostic<br />

corect sau pentru o utilizare ce poate provoca<br />

efecte care impiedica sau <strong>in</strong>fluenteaza<br />

masurile terapeutice sau de tratament<br />

ulterioare;<br />

d) formula ofic<strong>in</strong>ala, <strong>în</strong> <strong>in</strong>elesul art. 3 d<strong>in</strong><br />

Ord<strong>in</strong>ul preed<strong>in</strong>telui Autoritii Nationale<br />

Sanitare Veter<strong>in</strong>are i pentru Sigurana<br />

Alimentelor nr. 69/2005, dest<strong>in</strong>ata animalelor<br />

de <strong>in</strong>teres economic.<br />

Art. 8. - In cazul produselor <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le<br />

eliberate numai pe baza de prescriptie,<br />

medicul veter<strong>in</strong>ar este obligat sa prescrie<br />

cantitatea necesara pentru efectuarea<br />

completa a tratamentului <strong>in</strong> cauza.<br />

Art. 9. - Formularele cu regim special<br />

pentru prescriptiile medicale care nu se ret<strong>in</strong> <strong>in</strong><br />

farmacia veter<strong>in</strong>ar vor fi <strong>in</strong>registrate <strong>in</strong> registre<br />

speciale dest<strong>in</strong>ate acestui scop, specificanduse<br />

data eliberarii, produsul <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>l veter<strong>in</strong>ar<br />

eliberat, cantitatea, numele medicului veter<strong>in</strong>ar<br />

care a emis prescriptia i numele persoanei<br />

care a ridicat produsul. Farmaciile veter<strong>in</strong>are<br />

vor pastra aceste registre i le vor pune la<br />

dispozitie autoritatilor competente, la cererea<br />

acestora.<br />

Art. 10. - Prescrierea de ctre medicii<br />

veter<strong>in</strong>ari a produselor substanelor i<br />

preparatelor stupefiante i psihotrope,<br />

reglementate de Legea nr. 339/2005 priv<strong>in</strong>d<br />

regimul juridic al plantelor, substanelor i<br />

preparatelor stupefiante i psihotrope, precum<br />

i a celor care <strong>in</strong>tra sub <strong>in</strong>cidenta Legii nr.<br />

143/2000 priv<strong>in</strong>d combaterea traficului i<br />

consumului ilicit de droguri, cu modificarile i<br />

completarile ulterioare, se face exclusiv pe<br />

formularele cu timbru sec, care se re<strong>in</strong> <strong>in</strong><br />

farmacia veter<strong>in</strong>ar.<br />

Art. 11. - Produsele <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le veter<strong>in</strong>are<br />

d<strong>in</strong> grupele: antibiotice, chimioterapice,<br />

sulfamide, antihelm<strong>in</strong>tice, antiparazitare<br />

externe pentru speciile de <strong>in</strong>teres economic,<br />

desensibilizare, antidiareice, cu exceptia celor<br />

care nu cont<strong>in</strong> substante pentru care au fost<br />

stabilite limite maxime de reziduuri, analeptice<br />

cardiorespiratorii i hormoni, se elibereaz pe<br />

baz de prescripie medical, al carei model e<br />

prevazut <strong>in</strong> A1 la norma sanitar veter<strong>in</strong>ar.


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

Art. 12. - Formularele cu regim special<br />

pentru prescriptiile medicale vor fi tiprite pe<br />

hartie autocopiativa <strong>in</strong> doua culori, vernil i roz.<br />

Exemplarul de culoare vernil, orig<strong>in</strong>al, va fi<br />

pastrat de farmacia veter<strong>in</strong>ar, iar exemplarul<br />

de culoare roz va fi pastrat de medicul<br />

veter<strong>in</strong>ar care a emis prescripia. In cazul<br />

eliberarii partiale a cantitatii prescrise,<br />

prescripiile nu se ret<strong>in</strong> la farmacie i vor fi<br />

anulate partial pr<strong>in</strong> <strong>in</strong>scrierea meniunii<br />

"ANULAT PARTIAL" <strong>în</strong>soit de stampila<br />

farmaciei. Numrul i seria prescriptiei<br />

eliberate partial vor fi consemnate, dupa<br />

eliberarea produsului <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>l veter<strong>in</strong>ar, <strong>in</strong><br />

registrul de evidenta a prescriptiilor.<br />

Art. 13. - Formularele cu regim special<br />

pentru prescriptiile medicale se tiparesc potrivit<br />

modelului d<strong>in</strong> anexele nr. 1 i 2 i se prez<strong>in</strong>t<br />

doar <strong>in</strong> carnete de cate 50 de file bicolore (total<br />

100 de file).<br />

Art. 14.<br />

(1) Carnetele <strong>in</strong>seriate i numerotate se<br />

distribuie medicilor veter<strong>in</strong>ari, la cerere, contra<br />

cost, conform legii, de ctre fiecare colegiu al<br />

26<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

medicilor veter<strong>in</strong>ari judetean, respectiv al<br />

municipiului Bucuresti.<br />

(2) Gestionarea carnetelor care con<strong>in</strong><br />

formularele cu regim special pentru<br />

prescriptiile medicale la nivelul colegiilor se va<br />

face potrivit reglementarilor legale <strong>in</strong> vigoare.<br />

Art. 15. - Formularele cu regim special<br />

pentru prescriptiile medicale cu timbru sec<br />

pentru eliberarea de ctre farmacia veter<strong>in</strong>ar<br />

a produselor i substanelor stupefiante se<br />

completeaza conform prezentelor norme<br />

metodologice, cu respectarea prevederilor<br />

Legii nr. 339/2005 priv<strong>in</strong>d regimul juridic al<br />

plantelor, substanelor i preparatelor<br />

stupefiante i psihotrope.<br />

Art. 16. - Autoritatea Naionala Sanitar<br />

Veter<strong>in</strong>ari pentru Sigurana Alimentelor, pr<strong>in</strong><br />

Directia de control i coordonare a activitatii<br />

farmaceutice veter<strong>in</strong>are, i Institutul pentru<br />

Controlul Produselor Biologice i<br />

Medicamentelor de Uz Veter<strong>in</strong>ar vor controla<br />

modul de conformare i aplicare a prezentelor<br />

norme metodologice.<br />

Tabelul 4<br />

Produse farmaceutice de uz veter<strong>in</strong>ar <strong>in</strong>registrate eliberabile cu timbru sec <strong>in</strong> România<br />

Nr.<br />

crt.<br />

Denumire<br />

substan activ<br />

Produsul farmaceutic ce<br />

con<strong>in</strong>e substana<br />

Denumire comercial<br />

Forma farmaceutic,<br />

concentrat<br />

Mod de<br />

prescriere i<br />

eliberare<br />

1. Apomorf<strong>in</strong>a Filtalon sol.<strong>in</strong>j.fiole x 2ml P-TS<br />

2. Acepromaz<strong>in</strong>a maleat Neurotranq sol.<strong>in</strong>j.flac.x 50ml P-RF<br />

Ketam<strong>in</strong>e 10%<br />

sol.<strong>in</strong>j.flac.x 10ml i 25ml P-RF<br />

Ketam<strong>in</strong>e<br />

sol.<strong>in</strong>j.flac.x l0ml<br />

P-RF<br />

Imalgene 500<br />

sol.<strong>in</strong>j.flac.x l0ml<br />

P-RF<br />

Imalgene 1000<br />

sol.<strong>in</strong>j.flac.x l0ml<br />

P-RF<br />

3. Ketam<strong>in</strong>a clorhidrat Vetased<br />

sol.<strong>in</strong>j.flac.x l0ml<br />

P-RF<br />

Ketam<strong>in</strong>ol 5<br />

sol.<strong>in</strong>j.flac.x 20ml<br />

P-RF<br />

Ketam<strong>in</strong>ol 10<br />

sol.<strong>in</strong>j.flac.x 20ml<br />

P-RF<br />

Ketalrom<br />

sol.<strong>in</strong>j.flac.x l0ml i 20ml P-RF<br />

Ketamidor 10%<br />

sol.<strong>in</strong>j.flac.x l0ml<br />

P-RF<br />

4. Medetomid<strong>in</strong>a clorhidrat<br />

Domosedan<br />

Domitor<br />

sol.<strong>in</strong>j.flac.x l0ml<br />

sol.<strong>in</strong>j.flac.x l0ml<br />

P-RF<br />

P-RF<br />

5. Pentobarbital sodic Euthanyl sol.<strong>in</strong>j.flac.x 250ml P-RF<br />

6. Petid<strong>in</strong>a clorhidrat Mialg<strong>in</strong> 5% sol.<strong>in</strong>j.flac.x 250ml P-TS<br />

7. Prometaz<strong>in</strong>a<br />

Alergotrat 3%<br />

Alergotrat b<br />

sol.<strong>in</strong>j.flac.xl0ml, 20ml i 50ml<br />

sol.<strong>in</strong>j.flac.x 20ml i 50ml<br />

P-RF<br />

P-RF<br />

8. Propionil promaz<strong>in</strong> fosfat Combelen sol.<strong>in</strong>j.flac.x 25ml i l00ml P-RF<br />

9. Tiopental sodic Rompental sol.<strong>in</strong>j.flac. x 20ml P-RF<br />

10. Xilaz<strong>in</strong>a clorhidrat Xylaject 2% sol.<strong>in</strong>j.flac.x 25ml P-RF<br />

Nota:<br />

P-TS = prescripie medical cu timbru sec;<br />

P-RF = prescripie medical care se re<strong>in</strong>e <strong>in</strong> farmacie.<br />

Conform Normei sanitare veter<strong>in</strong>are<br />

priv<strong>in</strong>d formularele de prescripie medical cu<br />

regim special i cu timbru sec pentru<br />

eliberarea produselor <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le veter<strong>in</strong>are i<br />

normele metodologice referitoare la utilizarea<br />

acestora d<strong>in</strong> 14/08/2006, Publicat <strong>in</strong> Monitorul<br />

Oficial, Partea I nr. 717 d<strong>in</strong> 22/08/2006<br />

Modelul unic, al imprimat cu regim special<br />

i cel al formularului de prescripie medical cu<br />

timbru sec necesar pentru eliberarea<br />

produselor i substanelor stupefiante de ctre<br />

farmaciile veter<strong>in</strong>are, necesar pentru<br />

eliberarea produselor <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le veter<strong>in</strong>are e<br />

prevzut <strong>in</strong> anexele nr. 1 i 2 la aceast norm<br />

sanitar veter<strong>in</strong>ar, fi<strong>in</strong>d prezentate mai jos:


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

Seria .........../nr. .........<br />

REGIM SPECIAL<br />

Unitatea sanitar veter<strong>in</strong>ar emitent .............................<br />

Localitatea ....................................................................<br />

Judeul ..........................................................................<br />

Numele persoanei fizice sau juridice de<strong>in</strong>toare de animale<br />

Domiciliul/adresa sediului social:<br />

Localitatea .....................................................................<br />

Strada ............................................................................<br />

Nr. ........., judeul ............................., telefon ................<br />

Animalul/Animalele d<strong>in</strong> specia ......................................<br />

Numrul/Numerele de identificare.................................<br />

Categoria ......................................................................<br />

Sexul ............................................................................<br />

Greutatea medie/animal (kg) ........................................<br />

Diagnosticul ..................................................................<br />

......................................................................................<br />

Nr. d<strong>in</strong> registrul de consultaii ..................../data ...........<br />

Rp/<br />

REGIM SPECIAL<br />

Seria ................................./ nr. ...................<br />

Unitatea sanitar veter<strong>in</strong>ar emitent ...........................<br />

Localitatea .....................................................................<br />

Judeul ..........................................................................<br />

Numele persoanei fizice sau juridice de<strong>in</strong>toare de animale<br />

Domiciliul/adresa sediului social:<br />

Localitatea .....................................................................<br />

Strada ............................................................................<br />

Nr. ........., judeul ............................., telefon ................<br />

Animalul/Animalele d<strong>in</strong> specia ......................................<br />

Numrul/Numerele de identificare ................................<br />

Categoria ......................................................................<br />

Sexul .............................................................................<br />

Greutatea medie/animal (kg) ........................................<br />

Diagnosticul ..................................................................<br />

.......................................................................................<br />

Nr. d<strong>in</strong> registrul de consultaii .................../data ............<br />

.<br />

Rp/<br />

Data ......................<br />

Semntura i parafa medicului veter<strong>in</strong>ar,<br />

...............................................<br />

Timbru<br />

sec<br />

Semntura i parafa medicului veter<strong>in</strong>ar,<br />

...............................................<br />

Data ......................<br />

Colegiul Medicilor Veter<strong>in</strong>ari d<strong>in</strong> România<br />

organizeaz tiprirea, distribuirea, <strong>in</strong>serierea i<br />

numerotarea formularelor de prescripie<br />

medical pentru eliberarea produselor<br />

<strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le veter<strong>in</strong>are i a formularelor de<br />

27<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

prescripie medical cu timbru sec pentru<br />

eliberarea produselor i substanelor<br />

stupefiante de ctre farmaciile veter<strong>in</strong>are.<br />

Normele metodologice referitoare la<br />

utilizarea formularului de prescripie medical,<br />

precum i a celui cu timbru sec, ca imprimate<br />

cu regim special, necesare pentru eliberarea<br />

produselor <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le veter<strong>in</strong>are i a<br />

produselor i substanelor stupefiante de ctre<br />

farmaciile veter<strong>in</strong>are sunt prevzute <strong>in</strong> anexa<br />

nr. 3 la prezenta norm.<br />

Pr<strong>in</strong>cipalele 10 nereguli care pot apare i<br />

sunt de evitat <strong>în</strong> cazul eliberrii reelor cu<br />

regim special sunt redate <strong>în</strong> tabelul 5.<br />

Tabelul 5<br />

Pr<strong>in</strong>cipalele nereguli care sunt de evitat <strong>în</strong> cazul<br />

eliberrii reetelor cu regim special care pot<br />

atrage efectele legii<br />

Neregula de evitat i care<br />

atrag efectele legii<br />

Livrarea ctre persoane fizice neautorizate a<br />

substantelor d<strong>in</strong> aceste grupe<br />

Lipsa registrelor pentru evidena produselor de la<br />

Separanda si Venena,<br />

Nerespectarea modelului prevazut <strong>în</strong> legislaie a<br />

registrului pentru substanele depozitate la Separanda<br />

Venena, neconcordanele <strong>în</strong>tre stocurile de achiziie i<br />

registrul substane periculoase<br />

Nerespectarea prevederilor legale priv<strong>in</strong>d eliberarea<br />

produselor<br />

Lipsa certificatelor de calitate, conformitate sau a<br />

bulet<strong>in</strong>elor de analiz pentru produsele <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le<br />

achiziionate<br />

Nerespectarea prevederilor legale priv<strong>in</strong>d pstrarea<br />

evidenelor substanelor psihotrope i stupefiante<br />

Registru pentru evidena substanelor periculoase<br />

netampilat, nenumerotat i necompletat<br />

corespunztor. completarea <strong>in</strong>corect a registrului de<br />

eviden a substanelor toxice, neactualizarea acestuia<br />

Dulapul Separanda i Venena ne<strong>in</strong>scripionat i<br />

nefuncional;<br />

Inexistena copiilor facturilor <strong>în</strong> baza crora s-au<br />

achiziionat substanele psihotrope i stupefiante<br />

1.3 Alte <strong>in</strong>dicaii legate de redactarea i<br />

eliberarea reetei<br />

In cazul când eliberarea medicamentelor d<strong>in</strong><br />

reet este urgent medicul poate folosi cuv<strong>in</strong>te<br />

de urgentare <strong>in</strong> ord<strong>in</strong>ea gravitii i urgenei <strong>in</strong><br />

<strong>in</strong>tervenie, dup cum urmeaz:<br />

cito = repede<br />

citissimo = foarte repede<br />

statim = imediat, pe loc<br />

antidotum = antidot<br />

Aceste cuv<strong>in</strong>te pot fi scrise pe blanchete cu<br />

o alt culoare pentru a atrage atenia<br />

farmacistului. In anumite situaii reeta mai poate<br />

cupr<strong>in</strong>de i <strong>in</strong>dicaii repetatur sau <strong>in</strong>teretur <strong>in</strong>


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

cazul <strong>in</strong> care <strong>in</strong>dicaia trebuie repetat sau<br />

dimpotriv (non repetatur sau non iteretur).<br />

In cazul absenei acestor <strong>in</strong>dicaii,<br />

farmacistul va proceda conform reglementrilor<br />

<strong>in</strong> vigoare. In cazul <strong>in</strong> care medicul veter<strong>in</strong>ar nu<br />

tie dac medicamentul solicitat se afl <strong>in</strong><br />

farmacie el poate (<strong>in</strong> cazul <strong>in</strong> care este de acord<br />

ca farmacistul s elibereze ceva similar 5 ) s se<br />

scrie <strong>in</strong> dreptul medicamentului <strong>in</strong> cauz: "at<br />

similia " (ceva asemtor).<br />

In orice reet pr<strong>in</strong> cuvântul "ap" se va<br />

<strong>in</strong>elege ap distilat, pr<strong>in</strong> "alcool", alcool de 96,<br />

iar pr<strong>in</strong> "alcool diluat", alcool de 70.<br />

Medicamentele lichide prescrise <strong>in</strong> cantiti<br />

mici sub form de picturi se msoar numai cu<br />

pictorul normal. Cu pictorul normal 20 de<br />

picturi de ap distilat care cad liber, la 20C<br />

cântresc 1 g (±0,005 g).<br />

Medicamentele lichide se elibereaz<br />

totdeauna limpezi, de aceea ele trebuie s se<br />

filtreze. Formele farmaceutice lichide <strong>in</strong>scrise <strong>in</strong><br />

farmacopee, <strong>in</strong>diferent de dizolvant, se prepar<br />

la greutate (g/g). Fac excepie soluiile <strong>in</strong>jectabile<br />

care se prepar la volum, adic se exprim<br />

cantitatea de substan <strong>in</strong> grame, iar solventul <strong>in</strong><br />

volume (g/v). In unele cazuri, <strong>in</strong> reete, cantitile<br />

unor componente nu sunt precizate.<br />

In acest caz se iau <strong>in</strong> lucru cantitile<br />

prevzute de farmacopee, avându-se <strong>in</strong> vedere<br />

se noteze pe reet cantitile utilizate.<br />

Adesea, <strong>in</strong> partea de Subscriptio pentru<br />

unele forme medicamentoase se poate folosi i<br />

M.D.S. = Misce Detur Signetur, fi<strong>in</strong>d o formulare<br />

prescurtat a pilor Subscriptio i Signetur<br />

(aplicat mai ales <strong>in</strong> cazul formulrilor lichide).<br />

Recipientele i materialele de ambalaj <strong>in</strong><br />

care se face expediia trebuie s fie alese de<br />

necesitile de conservare. Nu este recomandat<br />

se elibereze medicamente <strong>in</strong> sticle folosite <strong>in</strong><br />

mod curent pentru pstrarea alimentelor (sticle<br />

de lapte, bere, v<strong>in</strong>, buturi rcoritoare) pentru a<br />

nu da loc la confuzii. Este <strong>in</strong>terzis, de<br />

asemenea, utilizarea cutiilor i dopurilor de plut<br />

care au mai fost utilizate pentru a se evita o<br />

eventual impurificare sau contam<strong>in</strong>are cu ageni<br />

bacterieni.<br />

1.4.1 Eliberarea reetelor <strong>in</strong> S.U.A.<br />

5 Dac <strong>în</strong> farmacie lipsete vreo substan d<strong>in</strong> compoziia<br />

unui medicament, farmacistul este obligat s ia i el legtura<br />

cu medicul veter<strong>in</strong>ar, cruia s-i propun <strong>în</strong>locuirea<br />

substanei, altfel, farmacistul nu are voie s fac substituii<br />

doar <strong>în</strong> cazuri speciale, <strong>în</strong>tre substane cu activitate<br />

terapeutic identic (ex. <strong>în</strong>tre srurile aceluiai alcaloid:<br />

cofe<strong>in</strong>a citrat poate fi <strong>în</strong>locuit cu cofe<strong>in</strong> natribenzoic;<br />

code<strong>in</strong>a fosfat cu sarea clorhidrat etc.).<br />

28<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

In pr<strong>in</strong>cipiu, nu exist diferene notabile <strong>in</strong><br />

unele state (europene mai ales) existând<br />

formulare tipizate (blanchete) pentru eliberare,<br />

<strong>in</strong> alte state (de ex. SUA) nu exist<br />

reglementri legate de blanchet.<br />

Toate reetele <strong>in</strong>s trebuie s con<strong>in</strong><br />

obligatoriu:<br />

numele, adresa, telefonul i numrul atestatului<br />

medicului curant;<br />

numele i adresa posesorului de animal;<br />

date despre animal;<br />

data eliberrii ordonanei;<br />

denumirea i cantitatea medicamentului;<br />

<strong>in</strong>dicaii de folosire<br />

numele medicului i semntura.<br />

Pentru exemplificare prezentm un model<br />

de reet editat <strong>in</strong> SUA. In general la acest tip<br />

de reet, nu sunt recomandate abrevierile<br />

lat<strong>in</strong>e, fi<strong>in</strong>d preferate textele clare, explicite.<br />

Exemple:<br />

<strong>in</strong> loc de t.i.d – de trei ori pe zi – se<br />

prefer “three times a day” sau<br />

“every eight hours” = la fiecare opt ore).<br />

De asemenea, <strong>in</strong>struciunile sunt foarte<br />

concise, pentru evitarea ambiguitilor (ex: nu<br />

se va folosi niciodat o formulare de tipul: “take<br />

as directed” = “s se adm<strong>in</strong>istreze conform<br />

<strong>in</strong>struciunilor” ci, de exemplu: “adm<strong>in</strong>ister one<br />

tablet orally every 8 hours” = “s se<br />

adm<strong>in</strong>istreze o tablet, oral, la fiecare 8 ore”).<br />

Un alt aspect important, <strong>in</strong>diferent de ar,<br />

este c eliberarea cantitilor se va face doar<br />

<strong>in</strong> sistemul metric. La eliberarea ordonanelor<br />

<strong>in</strong> rile occidentale se recomand utilizarea<br />

denumirii comerciale <strong>in</strong>registrate (existând liste<br />

exhaustive de denumiri generice echivalente<br />

cu denumirile comerciale <strong>in</strong>registrate).<br />

Specimen de reet <strong>in</strong> SUA<br />

(dup, Veter<strong>in</strong>ary Pharmaceuticals and Biologicals, 8 th<br />

Edition, 1993/1994)<br />

Animal’s Name: Sophie Species: Can<strong>in</strong>e Weight:10 kg<br />

Owner’s Name: Ms. John August<strong>in</strong>e<br />

Address : 1306 Howard Avenue, Blacksburg, VA 24060<br />

Rx<br />

Amoxicill<strong>in</strong>, 250 mg, capsules<br />

No. 15<br />

Date:10/30/93<br />

Label: Adm<strong>in</strong>ister one capsule orally every eight hours<br />

< > Vountary Formulary Permitted<br />

< > Dispense as written<br />

Signature of Prescriber:<br />

.....……………………….<br />

Richard B. Talbot, DVM<br />

Refills 0-1-2-3-PRN Controled Substance Registration Number


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

1.4.2 Eliberarea reetelor <strong>in</strong> Marea Britanie<br />

Specimen de reet <strong>in</strong> Anglia<br />

(dup, Veter<strong>in</strong>ary Applied Pharmacology & Therapeutics, 5 th<br />

Mixture for dog<br />

Rx<br />

Edition, 1991)<br />

A.Knifton & W. Jenk<strong>in</strong>s M.R.C.V.S.<br />

270 North Street, Manderton, Sussex<br />

Aceasta are exact aceleai pi ca<br />

ordonana clasic: head<strong>in</strong>g (antet), the<br />

superscription (<strong>in</strong>vocatio), Inscription (ord<strong>in</strong>atio<br />

materiarum), the subscription (subscriptio),<br />

Signature (Signatura), micellaneous<br />

requirements (Instructio), prescribers signature<br />

and qualifications (semntura i calificarea<br />

medicului) cu remarca c la toate reetele nu<br />

trebuie omis s<strong>in</strong>tagma: “for animal treatment<br />

only” = numai pentru tratamentul animalelor.<br />

1.4.3 Eliberarea reetelor <strong>in</strong> Frana<br />

Specimen de formular special pentru prescripia<br />

stupefiantelor d<strong>in</strong> Frana<br />

(dup Dictionaire des Medicaments Veter<strong>in</strong>aire, 1997)<br />

CARNET 0016 STUPÈFIANTS<br />

(ART. R. 5212)<br />

CARNET 0016<br />

ORDONANCE 0001 USAGE PROFESSIONEL<br />

PRESCRITE STUPÈFIANTS<br />

(ART. R. 5212)<br />

DOCTEUR VETERINAIRE ……………………………..<br />

Docteur-Veter<strong>in</strong>aire RUE ……………........…………..<br />

Inscrit au tableau ……………………………..<br />

De l’Ordre sous VILLE………………………<br />

………………….…………..<br />

Tel………………………….<br />

Le Nº………………… Nº de l’ORDRE:<br />

Nº de serie NOM :<br />

Du departement……. PRENOM :<br />

ADRESSE DU DETENTEUR DE L’ANIMAL:<br />

01 September 1991<br />

Light Kaol<strong>in</strong> 20 g<br />

Light Magnesium carb. 5 g<br />

Sodium bicarb. 5 g<br />

Water to 100 ml<br />

Make a mixture. Send 100 ml<br />

Label: Shake the bottle<br />

Give one dessertspoonfull twice daily<br />

For animal treatment only<br />

This prescription is issued for an animal under my care.<br />

For animal treatment only.<br />

A.Knifton, M.R.C.V.S.<br />

………………………….<br />

L. Gentle. Castle Farm,Broadbeach,Sussex<br />

Ordonance faite le Le :<br />

Pour M ………………...<br />

Adresse ANIMAL – espece<br />

Natur du Produit……..<br />

Nº Identification :<br />

Quantite :<br />

Signature et Cachet<br />

Du Docteur-Veter<strong>in</strong>aire<br />

29<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

Eliberarea medicamentelor se face identic<br />

ca la noi, uor diferit fi<strong>in</strong>d eliberarea<br />

substanelor de la categoria stupefiante<br />

Pentru orientarea colegilor d<strong>in</strong> teren<br />

dornici s afle care medicamente se elibereaz<br />

pe reet, recomandm vizitarea site-ului<br />

Institutului pentru Controlul Produselor<br />

Biologice i Medicamentelor de Uz Veter<strong>in</strong>ar,<br />

la adresa: http://www.icbmv.ro/<strong>in</strong>foutile.aspx<br />

Aici pot fi gsite produsele <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le<br />

veter<strong>in</strong>are autorizate <strong>in</strong> perioada ianuarie 2007<br />

- octombrie 2011, care se elibereaz cu / f<br />

prescripie medical, precum i lista produselor<br />

<strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le veter<strong>in</strong>are aflate <strong>in</strong> curs de<br />

re<strong>in</strong>noire a Autorizaiilor de Comercializare la<br />

data de 14.03.2012.<br />

Bibliografie<br />

Prezenta lucrare se bazeaz pe Capitolul 5 –<br />

Prescrierea reetelor (Ordonana medical), pp.<br />

348-379, d<strong>in</strong> lucrarea Ghid de farmacie i<br />

Terapeutic Veter<strong>in</strong>ar, Autori: Crist<strong>in</strong>a T. Romeo,<br />

Teudea Valer, Ed. Brumar, Timioara îmbunit<br />

cu documentele:<br />

1. Directive 2009/53/EC of the European<br />

Parliament and of the council of 18 June 2009<br />

amend<strong>in</strong>g Directive 2001/82/EC and Directive<br />

2001/83/EC, as regards variations to the terms<br />

of market<strong>in</strong>g authorisations for <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>l<br />

products<br />

2. Legea nr. 215/2004 d<strong>in</strong> 27/05/2004 pentru<br />

aprobarea Ordonanei Guvernului nr. 42/2004<br />

priv<strong>in</strong>d organizarea activitii veter<strong>in</strong>are cu<br />

modificarile si completarile ulterioare-Monitorul<br />

Oficial, Partea I nr. 531 d<strong>in</strong> 14/06/2004<br />

3. Ord<strong>in</strong> nr. 848 d<strong>in</strong> 12 septembrie 2003 priv<strong>in</strong>d<br />

modificarea i completarea Ord<strong>in</strong>ului m<strong>in</strong>istrului<br />

sanatatii i familiei, al m<strong>in</strong>istrului agriculturii,<br />

alimentatiei i padurilor i al m<strong>in</strong>istrului <strong>in</strong>dustriei<br />

i resurselor nr. 251/240/292/2002 pentru<br />

aprobarea Listei cupr<strong>in</strong>zand produsele<br />

farmaceutice de uz uman i veter<strong>in</strong>ar care cont<strong>in</strong><br />

substante ce <strong>in</strong>tra sub <strong>in</strong>cidenta Legii nr.<br />

143/2000 priv<strong>in</strong>d combaterea traficului i<br />

consumului ilicit de droguri<br />

4. Ord<strong>in</strong> nr. 4/2004 d<strong>in</strong> 30/04/2004 pentru<br />

aprobarea Normei veter<strong>in</strong>are priv<strong>in</strong>d producerea,<br />

prelucrarea, depozitarea, transportul,<br />

comercializarea i utilizarea produselor<br />

<strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le veter<strong>in</strong>are i a altor produse de uz<br />

veter<strong>in</strong>ar -Monitorul Oficial, Partea I nr. 458 d<strong>in</strong><br />

21/05/2004<br />

5. Ord<strong>in</strong> nr. 184/2006 d<strong>in</strong> 14/08/2006 pentru<br />

aprobarea Normei sanitare veter<strong>in</strong>are priv<strong>in</strong>d<br />

formularele de prescripie medical cu regim<br />

special i cu timbru sec pentru eliberarea<br />

produselor <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le veter<strong>in</strong>are i a normelor


Romeo T. Crist<strong>in</strong>a Medicamentul Veter<strong>in</strong>ar / Veter<strong>in</strong>ary Drug<br />

metodologice referitoare la utilizarea acestora -<br />

Monitorul Oficial, Partea I nr. 717 d<strong>in</strong> 22/08/2006<br />

6. Ord<strong>in</strong> nr. 16/2008 d<strong>in</strong> 27/02/2008 pentru<br />

aprobarea Normei sanitare veter<strong>in</strong>are priv<strong>in</strong>d<br />

condiiile de organizare i funcionare a unitilor<br />

farmaceutice veter<strong>in</strong>are i a unitilor dest<strong>in</strong>ate<br />

comercializrii animalelor de companie -<br />

Monitorul Oficial, Partea I nr. 176 d<strong>in</strong> 07/03/2008<br />

7. Ord<strong>in</strong> nr. 22/2010 d<strong>in</strong> 26/03/2010 pentru<br />

modificarea Normei sanitare veter<strong>in</strong>are priv<strong>in</strong>d<br />

condiiile de organizare i funcionare a unitilor<br />

farmaceutice veter<strong>in</strong>are i a unitilor dest<strong>in</strong>ate<br />

comercializrii animalelor de companie,<br />

aprobat pr<strong>in</strong> Ord<strong>in</strong>ul preed<strong>in</strong>telui Autoritii<br />

Naionale Sanitare Veter<strong>in</strong>are i pentru<br />

30<br />

Vol. 6 (1) 2012, May<br />

Sigurana Alimentelor nr. 16/2008 - Monitorul<br />

Oficial, Partea I nr. 194 d<strong>in</strong> 26/03/2010<br />

8. Ord<strong>in</strong> nr. 58/2010 d<strong>in</strong> 24/06/2010 pentru<br />

modificarea Normei sanitare veter<strong>in</strong>are priv<strong>in</strong>d<br />

formularele de prescripie medical cu regim<br />

special i cu timbru sec pentru eliberarea<br />

produselor <strong>medic<strong>in</strong>a</strong>le veter<strong>in</strong>are i a normelor<br />

metodologice referitoare la utilizarea acestora,<br />

aprobat pr<strong>in</strong> Ord<strong>in</strong>ul preed<strong>in</strong>telui Autoritii<br />

Naionale Sanitare Veter<strong>in</strong>are i pentru<br />

Sigurana Alimentelor nr. 184/2006 - Monitorul<br />

Oficial, Partea I nr. 475 d<strong>in</strong> 09/07/2010

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!