Nº 11

sos ideais. Foi unha época frustrante e moi difícil para min. Co tempo cheguei a sentir a sensación de
engano que envolvía a escola e iso lévoo fatal.
b) Coido que en A teima de Xan, un libro meu que quero moito, algo disto está aí reflectido.
Os medos, a ocultación de diversos conceptos, os abusos de todo tipo, a pedagoxía destrozada, a marxinación
dos que pensaban distinto, os silencios tensos... tantas e tantas cousas que cos anos chegaches
a comprender, pero que te marcaron.
3. Cales foron os teus heroes literarios na túa infancia e adolescencia? Coñecíchelos por medio da escola?
A escola que sufrín eu vivía á marxe da literatura. Había que aprender longas retahílas de obras, vidas de
escritores que non che dicían nada (malia a enorme valía que tiñan) e iso era a literatura na escola que
eu lembro. Nunca limos un libro na clase. Que era iso? Eu pertenzo á cultura dos tebeos. Na miña casa
había libros (algúns) para adornar. Os meus heroes foron «El Jabato», «El capitán Trueno» e, curiosamente,
«Tom Sawyer» e «Huckleberry Finn» de Mark Twain, a quen coñecín nunha horrorosa edición de letra e
cómic que alguén me agasallou. Gocei coas súa aventuras. Eu lía, claro, o cómic e cheguei a ser moi
amigo de ambos os dous malia seren personaxes ben diferentes.
Non tiven a sorte de que caesen nas miñas mans libros que me interesasen. Envexa que sinto das persoas
que chegaron a gozar cos clásicos de aventuras. Eu non. Eu tería que decubrilos moito máis tarde.
Agora, iso si, leo por todo o que non lera cando era novo.
4. Se escribes/escribiches algo que a xente nova tamén pode ler, o teu traballo como escritor/a precisou
dalgunha situación diferente a cando escribes algo que só poden gustar ou comprender os adultos?
Eu escribo fundamentalmente para xente nova, aínda que teño cinco poemarios para adultos. Cada
volta estou menos seguro cara onde van os meus libros. Tento escribir o que me gusta, o que sinto.
Cústame poñerlles idades. Procuro que dentro do mesmo libro haxa diversos niveis para que se poida
facer a verdadeira lectura, que para min é a relectura. Gústame que a xente nova se mergulle en
todos os temas que os rodean. E que o fagan con espírito crítico e reflexivo se pode ser.
A diferenza entre o adulto e o xove, quizais estea máis ben no vocabulario utilizado, certo ton
narrativo/poético e algunhas estruturas máis complexas. É dicir, na madurez tanto psicolóxica coma
lectora. Pero, en esencia, parto do mesmo para chegar a un mesmo lugar.
5. Que pensas das lecturas obrigadas nas escola? Cres que son un bon método para facer lectores?
Quizais non, quizais si. O que é fundamental é que o/a mediador/a na escola saiba o que trae entre
mans. Que saiba buscar libros suxestivos, que coñeza o que se publica, que cree ambiente lector na
clase, que sexa auténtico, que crea no que fai, que contaxie. Aínda así, non se pode garantir nada.
Cada vez resulta máis difícil que os nenos/as lean. O que non se pode facer é prescribir sen criterios, de
oídas e sen lelo ti antes. De todos os xeitos, a lectura esixe un esforzo e un pouco hai que forzar dunha
maneira sutil. E non nos esquezamos, hoxe en día existe un amplo abano de libros para escoller ben.
6. Tes algunha idea ou suxestión para estimular a lectura dende a escola?
Coido que co que expuxen anteriormente a pregunta case está contestada. Para min haberá que crear
un ambiente idóneo, onde a palabra sexa o centro. Ten que existir un ambiente lector no que o libro
teña vida; haberá que ler en voz alta, facer lectura silenciosa, provocar o interese na lectura dalgún
libro que enganche, falar de novidades, poñer nos taboleiros críticas... Un conxunto de feitos arredor
da palabra literaria.
E, por suposto, establecer un vínculo entre lectura e escrita. Os nenos escribirán a partir de detonantes
literarios (para fuxir do medo ó papel en branco) que os estimulen a crear por escrito. Un bo xeito de
chegar á lectura pode ser a creación escrita e viceversa. Non hai fórmulas máxicas. Eu penso que o
enfoque debe de ir por aí.
7. Cultura, educación lingua, literatura... son fungueiros do mesmo carro. Cres que o escritor galego debe
escribir en galego? Os escritores galegos que escriben en español, fan literatura galega?
Eu creo que temos un compromiso claro coa lingua galega. Sabemos das dificultades que está a padecer.
E debemos de ser conscientes diso. A nosa lingua, a nosa educación, a nosa cultura necesítannos.
12
IDEA 2005