Repertorio Tabernario - Área de Normalización Lingüística ...

REPERTORIO TABERNARIO
Luis Torres Vázquez

Edita:
Asociación de PAS da Universidade de Vigo-
Campus de Pontevedra
Colabora:
Área de Normalización Lingüística
© da escolma: Luis Torres, 2012
ISBN: 978-84-8158-553-7
Depósito legal: VG 69-2012
Edición técnica: www.rb.gl

PRÓLOGO
Cantart’ei, Galicia,
Na lengua galega,
Consolo dos males,
Alivio das penas.
...
Qu’asi mó pediron,
Qu’asi mó mandaron
Que cant’e que cante
Na lengua qu’eu falo.
Rosalía de Castro
A Asociación de PAS da Universidade
de Vigo-Campus de Pontevedra
naceu coa intención de promover a
cultura e a lingua galegas e fomentar
as relacións no seo da Asociación e
desta coa sociedade. Ao editarmos
esta escolma de cantigas avanzamos
neste eido.

Cambian os modos, pero permanece
o costume. Así continuamos a
celebrar o Nadal, entroido, patróns dos
centros etc. nos que o canto e o baile,
seguen a ser actividades que unen os
grupos; non obstante, e fronte ao parcial
abandono das cantigas tradicionais,
o novo non acaba de prender,
fundamentalmente pola condición de
efémero, de consumo compulsivo.
Con esta edición presentámosvos
un instrumento que nos permite reproducir
integramente as cancións tradicionais
que logo de tantas décadas
permanecen na memoria colectiva de
xeito fragmentado e das que coñecemos
as estrofas iniciais ou as máis
repetidas. Nesta recompilación ofrecémosvos
as versións completas para
continuar a tradición ta-vernácula: cancións
nosas na lingua propia do país.
Tradición, alegría, riqueza cultural,
proxección da nosa lingua, identidade,
cohesión social, son boa empresa para
unha asociación que agrupa traballadoras
e traballadores da Universidade.

Unha forte aperta para Luis Torres
polo encomiable traballo que fixo
e que serve de faro para que outros
vexamos canto se pode facer pola lingua
e a cultura galegas.
Federico Fernández Fernández
Presidente da Asociación de PAS
da Universidade de Vigo
Campus de Pontevedra

INTRODUCIÓN
�Si canta mal, no cante; si canta
bien, cante fuera�. Este era o texto dun
letreiro colocado na barra dun bar da
zona vella de Compostela, alá polos
anos oitenta. Afortunadamente, non
sucedía o mesmo en todos os locais
e o celme do canto tabernario foi
quedando, alentado por algúns irredutibles,
xeralmente afeccionados á
música ou que xa cantaban en corais,
que o practicaban case de maneira
anecdótica.
A cantiga tabernaria, porén, non
só se escoita nas tabernas; para os que
nos gusta a música, o botarlle unhas
cantigas sempre supuxo un remate perfecto
para unha celebración familiar ou
unha comida entre amigos.

Hoxe en día, afortunadamente,
parece que volve a rexurdir das súas
cinzas o canto tabernario. Por varias
vilas do país convócanse concursos e
promociónase, non sen esforzo por
parte dos organizadores, todo hai que
decilo, dunha maneira ou doutra.
Mais non nos levemos a engano,
non todo vale nin é canto tabernario.
Nun artigo de Pérez Labaca, publicado
na revista Pregón de Ponteareas aló
polo ano 2001, defínese o canto
tabernario da seguinte maneira: «É
coñecido o canto tabernario aquel
que, en grupo, se facía e aínda se fai
―moi pouco xa― en bares e tabernas.
É un canto espontáneo e non sometido
a máis regras que a sensibilidade, o
gusto, a entoación e o ritmo. Calquera
pode intervir neste tipo de canto sempre
coa premisa básica de que non
berre, nin orne e, ó tempo, saiba escoitar
ao do lado». O canto tabernario,
xa que logo, non debe perder ese certo
carácter de «canto furtivo» que é o que
lle dá o sabor. Facíase nas tabernas, ás

veces con nocturnidade, e polo xeral,
tanto a formación de executantes
como de instrumentos non era fixa
dun día para outro. Unha guitarra
pendurada na parede ou un
acordeón, como moito unha gaita,
eran os instrumentos que acompañaban
os cantares. E logo a percusión...,
aí si que non se reparaba en utilizar o
que estivera a man, as cunchas dos cinceiros,
a botella de anís etc.
Ao meu entender os grupos que
introducen instrumental de tipo
vento-metal, varias gaitas, excesiva
corda etc. non están a facer canto
tabernario, esas formacións xa están
tipificadas doutra maneira e teñen o
seu nome específico (charangas, grupo
de gaitas, grupo folk, rondallas etc.).
Pero esta opinión sométoa a outra
mellor fundada.
Por outra banda, coido que non
sería de recibo, facer unha recolleita de
cantigas tabernarias sen lembrarnos
do grupo A Roda, verdadeiro garante
da pervivencia deste xénero no país.

Eles, dende o ano da súa creación,
1976, viñeron facendo versións de
temas clásicos adaptándoos de tal
xeito que non perderan en ningún momento
o seu espírito orixinal. Temos
que agradecerllelo pois é de recoñecer
que sen eles, ao mellor, este libriño non
existiría.
A idea de facer unha recolleita
como a que tendes nas mans, xurdiu
xa alá polo ano 2008, e é froito de
constatar que si existía o desexo de
cantar, pero por esquecemento do
texto, moi poucas veces ou ningunha,
se chegaba ao remate da peza.
Púxenme logo mans á obra e
comecei a recopilación das cantigas
que a min me parecían as máis representativas
do «panorama tabernario»
e de sobremesa no noso país.
De aí naceu a primeira autoedición
do repertorio tabernario, a denominada
V 1.1 no entroido de 2008. Froito
dun uso intensivo desta, constatei que
había algunhas pezas que «soaban
máis» ou eran máis populares que

outras. Pola contra, houbo pezas que
non se cantaron nunca. Facíase preciso,
xa que logo, elaborar outra
versión, máis axeitada ao panorama
actual. E de aí naceu a V 2.0 no verán
de 2010, na que eliminei pezas da
versión anterior e incluín algunhas
novas que botei en falta na V 1.1.
Como se pode ver a colocación
das cantigas non segue unha orde
estruturada. Ao principio de cada
unha vai o nome do compositor e ao
remate o nome do grupo que, ao meu
entender, executa a versión que máis
se achega ao texto escrito. E como
en toda obra pode haber erros, son
consciente de que nesta tamén pode
habelos e pido desculpas de antemán
por estes, froito do descoñecemento e
nunca da intención.
O resultado final, que agora tes
nas mans, é froito da colaboración dos
usuarios e usuarias que ao longo de
estes tres anos levaron no seu peto
ás festas e tabernas do país o libro
das cantigas; pero quero agradecer

especialmente a colaboración de
Cándido Pérez Betanzos, que fixo
unha primeira corrección, e de Xan
Herrera Taboada, polo seu entusiasmo
na difusión dos primeiros exemplares.
Luis Torres Vázquez

PANDEIRADA DE TELLA
Popular
Veño do lugar de Tella
de ver unha telleana,
(que me rouba o corazón
e se me meteu na ialma.) [BIS]
Ailala ailala
Ai lalai lalai la lai la [BIS]
A pandeira sen ferreñas
e as ferreñas sen pandeira
(son como a barca sen remo
e o remo sen mariñeiro.) [BIS]
Ailala ailala
Ai lalai lalai la lai la [BIS]
O pandeiro ten a culpa,
o pandeiro tena toda,
(o pandeiro ten a culpa
que lle dan e non resoa.) [BIS]
Ailala ailala
Ai lalai lalai la lai la [BIS]
A Roda
15

16
SAN BENITIÑO
Popular
Non vaias ao de Paredes
se vas ao San Benitiño,
non vaias ao de Paredes,
que hai outro máis milagreiro: [BIS]
San Benitiño de Lérez.
San Benitiño do ollo redondo
hei de ir alá miña nai se non morro,
hei de levar una bota de viño
e unha bola de pan pró camiño.
A que lle foron armar-e
ao San Benito de Lérez,
a que lle foron armar-e
que tiña un bo viño mosto [BIS]
debaixo do seu altar-e.
Retrouso
Ao ver as flores se aleda
o paxariño do prado,
ao ver as flores se aleda.
Eu con ver a túa cara [BIS]
boto fóra as miñas penas.
Retrouso

Que cho teño ben gardado,
heiche de dar o que teño
que cho teño ben gardado,
nena cando foras miña, [BIS]
o caraveliño encarnado.
Retrouso
A FILLA
Popular
A Roda
Mireille prá cara só tiña un dente,
parecía o demo en forma de xente. [BIS]
E collina por un brazo e leveina xunto á nai:
Eiquí ten a súa filla
que non sabe facer nada,
non fai máis que chorar.
Un pouquiño abaixo mireille o embigo,
un niño de porcos que ela había tido. [BIS]
Retrouso
Un pouquiño abaixo mireille o pitín,
que bonitas cordas pró meu violín! [BIS]
Retrouso
A Roda
17

18
CANTIGA DE PONTEVEDRA
Popular
Pontevedra de coral-e,
Lugo da cor do aceiro,
Pontevedra de coral-e,
Ourense de limoeiro,
A Coruña de cristal-e. [BIS]
Ailalelo ailalalo
Polo mar abaixo vai unha sartén,
vai fritindo peixes han de saber ben,
han de saber ben, han de saber ben,
polo mar abaixo vai unha sartén.
Dá de beber a quen pasa,
Pontevedra é boa vila,
dá de beber a quen pasa,
a fonte na Ferrería,
San Bartolomeu na praza. [BIS]
Ailalelo ailalalo
Retrouso
Ten unha pipa no monte,
San Antonio da Caeira
ten unha pipa no monte.
As mulleres beben viño,
os homes auga da fonte. [BIS]
Ailalelo ailalalo
Retrouso

E mulleres con mulleres,
ao bailar homes con homes
e mulleres con mulleres
é como a gaita sen fol-e
e o tambor-ee sen cordel-ee. [BIS]
Ailalelo ailalalo
Retrouso
EU CHORAR CHOREI
Popular
A Roda
Eu chorar chorei o domingo á tarde,
eu chorar chorei o domingo á tarde,
que veña Lourenzo, que veña Lourenzo,
que diga verdade.
Que diga verdade pero con cautela,
que diga verdade pero con cautela,
túa nai é meiga, túa nai é meiga
teño medo dela.
Teño medo dela e ela non me come,
teño medo dela e ela non me come,
túa nai é meiga, túa nai é meiga,
teu pai e un mal home.
Uxía
19

20
O GAITEIRO
Popular
Bota viño do ribeiro,
taberneiro bota viño,
bota viño do ribeiro
que os de Vigo pra cantar-e
temos que beber primeiro. [BIS]
Ailalelo ailalalo
Alá vai o gaiteiro por detrás do pinar,
vai tocando unha gaita, ai deixalo pasar.
Ai deixalo pasar, ai deixalo pasar,
alá vai o gaiteiro por detrás do pinar.
Sonche de moito palique
as rapaciñas da Guarda,
sonche de moito palique,
elas botan o anzuelo,
quen queira picar que pique. [BIS]
Ailalelo ailalalo
Retrouso
Ben se poden alabar-e,
as rapaciñas da Guarda
ben se poden alabar-e,
son bonitas e ben feitas
e salgadas coma o mar-e. [BIS]
Ailalelo ailalalo
Retrouso

Pensando que te casabas
fixéchela permamente,
pensando que te casabas
fixéchela vinte veces
e quedaches como estabas. [BIS]
Ailalelo ailalalo
Retrouso
Non é unha que son todas
as rapaciñas da Guarda,
non é unha que son todas
poñen dous pares de medias
pra facer as pernas gordas. [BIS]
Ailalelo ailalalo
Retrouso
A Roda
21

22
MARICA
Popular
Marica se vas ao río a lavar
non batas a roupa que a podes rachar,
que a podes rachar, que a podes prender
Marica se vas ao río a beber.
Non chas quero, non chas quero
castañas do teu magosto;
non chas quero, non chas quero
que me cheiran a chamosco. [BIS]
Ailalelo ailalalo
Retrouso
Que ben baila, que ben baila
a do zapato baixiño,
que ben baila, que ben baila
ai na beira do camiño. [BIS]
Ailalelo ailalalo
Retrouso
Non chas quero, non chas quero
navizas do teu naval-e;
non chas quero, non chas quero
que me poden facer mal-e. [BIS]
Ailalelo ailalalo
Retrouso

Que ben baila que ben baila
a da chaqueta máis longa,
moito mellor bailaría
se a tivera redonda. [BIS]
Ailalelo ailalalo
Retrouso
APAGHA O CANDIL
Popular
A Roda
Apagha o candil, Marica, chus, chus,
apagha o candil que ten moita lus,
que ten moita lus, moita claridá,
apagha o candil e chéghate alá.
Pasei pola túa porta e mirei polo ferrollo,
e a ladra da túa nai
ai meteume un pau por un ollo,
meteume un pau por un ollo,
ailalelo, ailalalo.
Retrouso
A túa nai é chiculate, o teu pai chiculateiro,
a túa nai lambe as cazolas,
o teu pai lambe os pucheiros, [BIS]
ailalelo, ailalalo.
Retrouso
23

24
FOLIADA DE OLÁS
Popular
Dáme o que che pido nena,
que non che pido diñeiro.
Dáme a túa ovella negra
pra xuntar-e ao meu carneiro,
pra xuntar-e ao meu carneiro, ailalelo
ailalala.
E ti telo telo, non o queres dar
e despois de vella pódelo salgar;
pódelo salgar, pódelo salgar
e ti telo telo, non o queres dar. (1)
Fuxe de aí sapoconcho, ai la la,
mañá teño que cocer-e, trailalala,
se non teño barredoiro, ai la la,
contigo hei de barrer-e trailalala.
E chíscao por diante e chíscao por tras
e tócalle as cunchas churrascarraschás,
churrascarraschás, churrascarraschás,
e chíscao por diante e chíscao por tras. (2)
Dáme o que che pido nena,
dámo que non é pecado,
unha muxica de lume
pra prender o meu cigarro,
pra prender o meu cigarro, ailalelo ailalala.
Retrouso (1)

Pensas por seres herdeiro, ai la lá,
que te hei traguer pola man-e, trailalalá,
moitas sedas ten o porco, ai la lá,
e non pasa de marran-e, trailalalá.
Retrouso (2)
Por esta carballeiriña
moito me gusta cantar-e,
anque non teñas a gracia
ela hache resoar-e,
ela hache resoar-e, ailalelo ailalala.
Ei veñen, ei veñen, ei veñen, ei van
sardiñas fresquiñas de pola mañá,
de pola mañá, de pola mañá,
ei veñen, ei veñen, ei veñen, ei van.
Fuxan os Ventos
25

26
CANTIGA DE MONTEFURADO
Popular
E pra que non digas que tal e que cual,
que foi e non foi que tal que sei eu,
eu aló non fun, ela acó non veu,
nin eu llo pedín nin ela mo deu.
Maruxiña, dáme un bico [BIS]
que che hei de dar un pataco.
(Non quero bicos dos homes
que me cheiran ao tabaco.) [BIS]
Retrouso
Maruxiña do forneiro [BIS]
se coceras faime un bolo,
(se mo fas faimo de millo
que eu de trigo non cho como.) [BIS]
Retrouso
Maruxiña ti es o demo, [BIS]
sempre me andas atentando,
(ou nos ríos ou nas fontes
sempre te atopo lavando.) [BIS]
Retrouso
Maruxiña cando chove [BIS]
pon o neno no tellado;
(o neno de Maruxiña
cando chove está mollado.) [BIS]

Retrouso
Maruxiña sempre chora [BIS]
arrimadiña a un palleiro,
(tiña a gaitiña na man
e faltáballe o gaiteiro.) [BIS]
Retrouso [BIS]
CAMARIÑAS
Popular
A Roda
(Ao pasar por Camariñas,
por Camariñas pasei cantando.) [BIS]
(As nenas de Camariñas quedan no río,
quedan lavando) [BIS]
(Camariñas, Camariñas,
ai que xa me vas camariñando.) [BIS]
(Por unha de Camariñas vivo no mundo,
vivo penando.) [BIS]
(Miña Virxiña do Monte,
que os mariñeiros sempre vixías!,) [BIS]
(non permitades que morra lonxe da terra,
da terra miña!) [BIS]
Petapouco
27

28
CANTINELA DA FONSAGRADA
Popular
Moreniña por morena [BIS]
téñoche o ollo botado,
(has de ser miña muller-e
ou non hei de ser casado.) [BIS]
Eu teño un canciño criado a boa fé
que baila a muiñeira na punta do pé,
na punta do pé dá un pincho patrás
e baila a muiñeira do chascarraschás.
Miña sogra cando roña [BIS]
ponse no medio da casa;
(ela dime: voume, voume
e de marchar nunca acaba.) [BIS]
Retrouso
Ten coidado Maruxiña [BIS]
cando te vaias prá cama,
(non che vaia vir o trasno
a fecerche unha trasnada.) [BIS]
Retrouso
Unha pera, dúas peras [BIS]
non tiña máis a pereira;
(unha pera fixo o xastre
á conta da costureira.) [BIS]
Retrouso

Nós de eiquí e vós de aí [BIS]
somos tantos coma vós,
(nós comemos o carneiro
e os cornos son para vós.) [BIS]
Retrouso
FOLIADA DE BETANZOS
Popular
A Roda
O primeiro no amor sonche os bicos,
o segundo beliscos pequenos,
(o terceiro ben achegadiños
e ao remate sonche os nenos.) [BIS]
Arroz con chícharos, patacas novas,
repolos de Betanzos e mais cebolas
e mais cebolas e mais cebolas,
arroz con chícharos, patacas novas.
Se o teu mozo che pide aquel conto
e por el che fai un xuramento,
(non llo deas nena, non llo deas
que o xurar lévacho o vento.) [BIS]
Retrouso
A Roda
29

30
A RUMBOIA
Popular/B. Iglesias
[SÓ]
Heime de casar pra Castro,
terriña de moita leña,
hei de traguer un feixiño
pra cando a rumboia veña.
[CORO]
Anda Xoana, árdeche a troia,
vente comigo bailaremos a rumboia.
Viva a rumboia, rumboia viva,
viva a rumboia, anque sea noite e día.
--------
[SÓ]
Miña comadre Polonia
non vin muller coma ela,
os ósos dállos ao home,
a carne cómea ela.
[CORO]
Ou lindo lindo, ou miña xoia,
imos a Lugo bailaremos a rumboia.
Viva a rumboia, rumboia viva,
viva a rumboia rumboia da miña vida.
--------

[SÓ]
Todos os carabineiros
dormen cos pés á xiada
e de alí ao outro día
a festa da rumbeirada.
[CORO]
Anda Xoana, árdeche a troia,
vente conmigo bailaremos a rumboia.
Viva a rumboia, rumboia viva,
viva a rumboia anque sea noite e día.
--------
A Quenlla
31

32
A CAROLINA
Popular
A saia da Carolina
ten un lagarto pintado;
cando a Carolina baila,
o lagarto dálle ao rabo.
Bailaches Carolina?
Bailei, si señor.
Dime con quen bailache.
Bailei co meu amor. [2BIS]
Bailaches Carolina?
Bailei, si señor.
A Carolina é unha tola
que todo o fai ao revés,
vístese pola cabeza
e díspese polos pés.
Bailaches Carolina?
Bailei no cuartel.
Dime con quen bailache.
Bailei co coronel. [2BIS]
Bailaches Carolina?
Bailei, no cuartel.
O señor cura non baila
porque ten unha coroa.
Baile, señor cura, baile,
que Dios todo llo perdoa.

Bailaches Carolina?
Bailei, abofé.
Dime con quen bailaches.
Bailei co meu Xosé. [2BIS]
Bailaches Carolina?
Bailei, abofé.
No curro da Carolina
non entra carro pechado,
namais entra a Carolina
co seu cocho polo rabo.
Bailaches Carolina?
Bailei, si señor.
Dime con quen bailache.
Bailei co meu amor.
Co teu amor, Carolina,
non volvas a bailar,
porque che levanta a saia
e é moi mala de baixar. [BIS]
Fuxan os Ventos
33

34
AMOR RIANXEIRO
Popular
E outro en Vilagarcía,
teño un amor en Rianxo
e outro en Vilagarcía,
para ver os meus amores
teño que cruzar a ría. [2BIS]
Teño un amor en Rianxo
e outro en Vilagarcía.
Non lle temas mariñeiro
ao ventiño do mar,
porque o vento mareiro
dá mellor navegar.
Se navegas pola ría
de Rianxo verás
as estrelas e a lúa
darlle bicos ao mar.
Lévalle no teu peteiro,
Gavotiña voa, voa,
lévalle no teu peteiro
unha cartiña de amor-e
pra o meu amor rianxeiro. [2BIS]
Gavotiña voa, voa
lévalle no teu peteiro.
Retrouso

Vente ventiño mareiro,
vente ventiño do mar,
vente ventiño mareiro,
anque me leves a gorra
tamén sei andar en pelo. [2BIS]
Vente ventiño do mar,
vente ventiño mareiro.
Retrouso
Fun a Padrón pola ría,
collín a dorna en Rianxo,
fun a Padrón pola ría,
da terra de Castelao
á de Cela e Rosalía. [2BIS]
Collín a dorna en Rianxo,
fun a Padrón pola ría.
Retrouso
A Roda
35

36
FOLIADA DO CELTA
Popular
Díxolle o sobriño ao tío
ao entrar en Balaídos,
díxolle o sobriño ao tío:
Se gañamos o domingo
fágote socio de «río». [2BIS]
Ao entrar en Balaídos,
díxolle o sobriño ao tío.
Sempre andas decindo
pró ano que vén
e chega outro ano
e pasa tamén. [2BIS]
Sempre andas decindo
pró ano que vén.
Dixéronlle ao presidente
os de tribuna cuberta,
dixéronlle ao presidente:
Prá temporada que vén
temos que cambiar de xente. [2BIS]
Os de tribuna cuberta
dixéronlle ao presidente.
Retrouso
Foron os de marcador-e
os que máis se cabrearon,
foron os de marcador-e

que pedían a cabeza
do señor entrenador-e. [2BIS]
Os que máis se cabrearon
foron os de marcador-e.
Retrouso
Son os que nunca protestan
os de gol e xeneral-e,
son os que nunca protestan,
como están tan separados
nunca se enteran da festa. [2BIS]
Os de gol e xeneral-e
son os que nunca protestan.
Retrouso
Son os que forman o lío,
os que tiran almohadillas,
son os que forman o lío,
os que tiran almohadillas,
son os de grada de río. [2BIS]
Os que tiran almohadillas
son os que forman o lío.
Retrouso [BIS]
A Roda
37

38
CARMIÑA, CARMELA
(Popular)
Ao son da miña gaitiña
as nenas hei de levar-e,
as tontiñas sonche elas
que se deixan enganar-e.
Has bailar comigo Carmiña, Carmela,
con zapato baixo e media de seda,
con media de seda e media calada,
has bailar Carmiña miña namorada.
Os zapatos piden medias,
as medias piden zapatos
e as rapaciñas de agora
piden rapaciños guapos.
Retrouso
Aí che vai meu corazón
se o queres matar ben podes,
pero coma ti vas dentro
tamén se ti o matas morres.
Retrouso
A Roda

A VOLTA DA FESTA
Popular
Vente vindo, vente vindo
que eu tamén me vou andando,
fixen a cama na folla,
o vento vaima levando. [BIS]
Ailalelo ailalalo
Toleaches pola peneira
toleaches por peneirar.
Toleaches por ter amores
toleaches por te casar. [2BIS]
Toleaches pola peneira,
toleaches por peneirar.
O paxaro cando chove
mete o rabo na silveira,
así fan as boas mozas
cando non hai quen as queira. [BIS]
Ailalelo ailalalo
Retrouso
Catro puntas ten Paredes,
catro puntas o meu pano,
o que ten a muller fea
ten bacallau todo o ano. [BIS]
Ailalelo ailalalo
Retrouso
A Roda
39

40
POUSA, POUSA
Popular
(Fun á taberna do meu compadre,
fun polo vento e vin polo aire:) [BIS]
(e como é cousa de encantamento
fun polo aire e vin polo vento.) [BIS]
(E pousa, pousa, pousa
e non me toques naquela cousa
e pousa, pousa axiña
e non me toques naquela cousiña.) [BIS]
(Murmuraban as miñas veciñas
que eu andaba co crego nas viñas:) [BIS]
(eso é verdá, eu non o nego,
que eu andiven a loitas co crego.) [BIS]
Retrouso
(Cando me case xa teño un galo,
xa miña nai non me ten que dalo;) [BIS]
(cando me case xa teño un polo,
xa miña nai non me ten que dar todo.) [BIS]
Retrouso
--------
Retrouso
A Roda

O TESTAMENTO DO GATO
Popular
Estaba o señor gato
nunha meseta sentado,
chegoulle a gran noticia
que había de ser casado
cunha gata montañesa
que tiña os seus cen ducados.
O gato con tanta risa,
caeu do tellado abaixo,
rompera sete costelas
e a puntixiña do rabo.
Mandaron chamar ao cura
e xuntamente ao escribano,
pra facer o testamento
do moito que había roubado:
cen varas de longaínzas,
outras tantas de pescado,
trinta quilos de touciño
e o testamento cerrado
e despois cando me enterren,
non me enterren en sagrado,
entérrenme naquel campiño
e o testamento cerrado.
Florencio “o Cego dos Vilares”
41

42
MARIÑADA DE RIANXO
Popular
Ai Sálvora, ai San Vicente! [2BIS]
as mozas bonitas, hainas en Mourente.
Ai Sálvora, ai San Vicente!
as mozas bonitas, hainas en Mourente.
Ai Pepiño, adiós,
ai Pepiño, adiós,
ai Pepiño por Deus non te vaias,
quédate con nós,
quédate con nós,
non te vaias afogar na praia
como nos pasou a nós.
Ai Sálvora, ai San Vicente!
Ai Sálvora, adiós Mourente!
Ai Sálvora, boca da ría!
para boas mozas en Vilagarcía!
Ai Sálvora, boca da ría!
para boas mozas en Vilagarcía!
Retrouso
Ai Sálvora, vento norteiro!
Ai Sálvora, meu compañeiro!
Ai Sálvora, vento ventiño!
xa están as rapazas na punta de Aguiño.
Ai Sálvora, vento ventiño!
xa están as rapazas na punta de Aguiño.
Retrouso

O GATO
Popular
Xuntáronse catro un día,
os mellores deste barrio
mataron un gato a tiros
e o meteron nun saco.
(Vai o gato metido nun saco,
vai o gato prá terra da laxe;
vai o gato metido nun saco,
ai gatiño, xa non volve máis.) [BIS]
Que mal lles parecería
a calquera deses catro,
que os meteran nun saco
como fixeron co gato.
Retrouso
Aquel gato era un artista,
traballaba na ribeira,
agora é un bañista
na praia da Castiñeira.
Retrouso
A Roda
43

44
DESFEITA GALEGA
Popular
Que ben fixeron teus pais
en facerte costureira,
cando chove non te mollas, [BIS]
cando vai sol non te queimas.
Teño unha morena alá en Viascón,
teño outra na Pobra e outra en Marcón,
e outra en Marcón, e outra en Marcón,
teño unha morena alá en Viascón.
Que é moi malo de lavare-e
non te cases cun ferreiro,
que é moi malo de lavare-e,
cásate cun mariñeiro
que vén lavado do mare-e. [BIS]
Ai lalelo ai lalaloo
Inda que son da mariña, son mariñán-e,
o fungueiro do carro, lévoo na man-e,
lévoo na man morena,
lévoo na man-e,
inda que son da mariña, son mariñán-e.
Co aro dunha peneira
miña nai deume unha tunda,
co aro dunha peneira.
Teña vergüenza mi madre
que vén a xente da feira. [BIS]
Ailalelo ailalaoo

Retrouso
Chamáchesme pouca roupa, [BIS]
se tes moita teu proveito,
menos teño que tirar-e
de noite cando me deito. [BIS]
Ailaleloo ailalalo
Retrouso
Miña nai matou un merlo [BIS]
e meu pai unha paxara.
Alegría meu irmán-e
que esta noite hai paxarada-a. [BIS]
Ailalelo ailalaloo
Retrouso
Cantadeiras do Berbés
A Roda
45

46
TROULADA DAS RÍAS BAIXAS
Popular
(Aparta, loureiro verde,
deixa clarexar a lúa,) [BIS]
(se non vexo os meus amores
non vexo cousa ningunha.) [BIS]
Ei veñen, ei veñen, ei veñen, ei van,
sardiñas fresquiñas de pola mañán,
de pola mañá, de pola mañán,
ei veñen, ei veñen, ei veñen, ei van.
(Prende salgueiriño, prende,
beira da fonte pequena,) [BIS]
(tamén meus ollos prenderon
no corazón dunha nena.) [BIS]
Retrouso
(Canta ti, cantarei eu,
iremos os dous cantando.) [BIS]
(Cante quen tivese amores,
porque os meus vanse acabando.) [BIS]
Retrouso
A Roda

NA BEIRA DO MAR
Popular
Ollos verdes son traidores, [BIS]
azuis son mentireiros,
(os negros e acastañados
son firmes e verdadeiros.) [BIS]
Na beira, na beira, na beira do mar
hai unha lanchiña, pra ir a navegar,
pra ir a navegar, [BIS]
na beira, na beira, na beira do mar.
Cinco sentidos che temos, [BIS]
os cinco che precisamos,
(pero os cinco che perdemos
ai, cando nos namoramos.) [BIS]
Retrouso
Cando paso pola porta [BIS]
collo pan e vou comendo
(pra que non digan teus pais
que de verte me manteño.) [BIS]
Retrouso
Cando eu quixen non quixeches [BIS]
recibir os meus amores
(e agora queiras non queiras
xa che teño outros mellores.) [BIS]
Retrouso
Ana Kiro
47

48
O MELRO
Popular-Os Areeiras
Ían polo prado abaixo
o melro e mais a melra,
ían polo prado abaixo,
o melro como era pillo
meteu a melra debaixo. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
Ían polo campo arriba
o melro e mais a melra,
ían polo campo arriba,
o melro como era pillo
botoulle a pata por riba. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
Casamenteiro das vellas
San Antonio de Catoira,
casamenteiro das vellas
por que non casas as novas?
Que mal che fixeron elas? [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
Aí vos vai a derradeira,
aí vos vai a despedida,
aí vos vai a derradeira,
acabouse o chiculate,
rompeu a chiculateira. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
Treixadura

XOTA DE VILAR
Popular
(Ai, o cura de Vilar
está berrando na horta) [BIS]
que lle levan a criada
polo furado da porta,
lalalaila, la, la...
(Por te ver vengo de noche,
querida del alma mía,) [BIS]
por te ver vengo de noche
porque no puedo de día,
lalalaila, la, la...
(Por esa que entrou no baile,
por esa que entrou agora,) [BIS]
por esa que entrou no baile
tocarei a noite toda,
lalalaila, la, la...
(Esta es la jotita madre,
este es el dulce meneo,) [BIS]
esto es lo que bailan más
las damas en el paseo,
lalalaila, la, la...
Xistra de Coruxo
49

50
TERRA DE MONTES
Tradicional
Viva Barro, viva Barro,
viva Barriño de Arén-e
viva Barro, viva Barro,
viva Meilide tamén-e.
Moreniña por morena
téñoche o ollo botado,
has de ser miña muller-e
ou non hei de ser casado. [BIS]
Ai lalelo ai lala la
Miña monteira garrida,
miña monteira garrida,
moito me tes encuberto
alá por Soutelo arriba. [BIS]
Ai lalelo ai lala la
Os solteiros valen ouro,
os casados valen prata,
os viúvos calderilla
e os vellos folla de lata. [BIS]
Ai lalelo ai lala la
Treixadura

FISTERRA
Popular
Fisterra vai na proa,
Camariñas vai no mar-e,
Santa Uxía de Ribeira,
Póboa do Caramiñal-e.
Eu tamén choro,
eu tamén choro,
cando non me alumean, meu ben,
eses teus ollos, [2BIS]
cando non me alumean, meu ben,
eu tamén choro.
Se queres que brille a lúa
pecha os ollos meu amor-e,
que mentres os tes abertos
a lúa pensa que hai sol-e.
Retrouso
Para sardiñas Aguiño,
para bolos Castiñeiras,
para rapazas bonitas
Santa Uxía de Ribeira.
Retrouso
Treixadura
51

52
FOLIADA DE SARELA
Popular
(Funme deitar a durmir-e
ao pé da i-auga que corre,) [BIS]
(a i-auga foime dicindo
quen ten amores non dorme.) [BIS]
(Quen ten amores non dorme
quen non os ten adormece,
quen os ten lonxanos chora,
quen os ten preto padece.) [BIS]
(Teño carta no correo
e non sei que me traerá,) [BIS]
(se me traerá o consolo
ou me desconsolará.) [BIS]
Retrouso
(O que nunca estivo lonxe
non sabe o que é padecer-e,)[BIS]
(de lonxe as penas aumentan
para quen sabe querer-e.)[BIS]
Retrouso
Treixadura

FOLIADA DE ANLLÓNS
F. del Río
(Indo para feira de Anllóns
todo el é mal camiño,) [BIS CORO]
que está a neta do demo
metida nun furadiño. [BIS CORO]
Aialelo aialalo
(Váleme valerosa, vale, váleme,
váleme valerosa Virxe do Carme.) [BIS]
(Por moito que digas, digas,
miña cuñadiña nova,) [BIS CORO]
por moito que digas, digas,
túa nai é miña sogra. [BIS CORO]
Aialelo aialalo
Retrouso
(Viva Langueirón e Tallo,
Tella, Anllóns e Soesto,) [BIS CORO]
eu tamén digo que viva
San Pedro de Corcoesto. [BIS CORO]
Aialelo aialalo
Retrouso
Coral de Bergantiños
53

54
MIÑAS CUNCHAS
Popular-M. Iglesias
De cor anacarado
miñas cunchas, miñas cunchas
de cor anacarado,
soade ben pra que chegue
o meu amor de contado.
Ai la lelo, ai la lelo,
ai la lelo, ai la lala.
Eu soio quero que ti me deixes
cunchas pra repinicar
e que nos días de festa
saian todos a bailar.
Pequeniña e tan lixeira,
teño unha dorna fermosa
pequeniña e tan lixeira
que dá xenio cando vén
ateigada de vieira.
Ai la lelo, ai la lelo,
ai la lelo, ai la lala.
Retrouso
Vas o marisco a buscar-e,
Mariñeiro que na dorna
vas o marisco a buscar-e,
pídelle á Virxe te salve

dalgún perigo do mar-e.
Ai la lelo, ai la lelo,
ai la lelo, ai la lala.
Retrouso
AGUANTA CORAZÓN!
Popular
Treixadura
(Corazón no es hora de llorar,
aguanta tu penar muy dentro de mi pecho,
tu dolor, también es mi dolor,
aguanta corazón
no seas tan necio.) [BIS]
(Ai corazón,
me lastima tu latir,
corazón por que te empeñas
en hacerme sufrir.) [BIS]
(Corazón no es hora de llorar,
aguanta tu penar muy dentro de mi alma,
tu dolor, también es mi dolor,
aguanta corazón
mantente en calma.) [BIS]
Retrouso
Cantadeiras do Berbés
55

56
CHULA DA GUÍA
Popular
Nosa señora da Guía [BIS]
guía os homes do mar-e. [BIS]
Veña ver a barca a vela [BIS]
que se vai deitar no mar-e. [BIS]
Nosa señora vai dentro [BIS]
e os anxiños a remar-e. [BIS]
Nosa señora da Guía [BIS]
a guía dos mariñeiros, [BIS]
guíeme a miña cuadrilla [BIS]
toda de mozos solteiros. [BIS]
Teño máis de mil amigos [BIS]
aquí non me sinto só, [BIS]
cantarei ao desafío [BIS]
ninguén teña de min dor. [BIS]
En Ourense as gueivotas [BIS]
non saben o que é voar-e. [BIS]
Os mariñeiros traballan [BIS]
no mar-e da liberdade, [BIS]
outros pesqueiros rebentan [BIS]
pra os señores engordar-e. [BIS]
Hai un caravel vermello [BIS]
no fusil do militar-e. [BIS]

Quen non viu cantar un vello [BIS]
non sabe o que é cantar-e. [BIS]
Treixadura
Bibiano
EU DE MARÍN AUSENTEIME
Popular
Eu de Marín ausenteime,
moi lonxe fun a vivir,
(pasei a vida chorando
e sospirando, Marín, por ti.) [BIS]
Eu non sei cantar
eu non sei rir
(sen os airiños da ría
eu non sei cantar,
eu non sei vivir.) [BIS]
A Marín non volverei
pola miña mala sorte
(e hame de chegar a morte
mentres por ti, Marín suspirei.) [BIS]
Retrouso
Coral Casablanca
57

58
PANDEIRETADA
Popular
Miña nai quero casar-e,
miña nai non teño roupa.
Casa miña filla casa
que unha perna tapa a outra.
Ai la lá la ai la lá la [3BIS]
Esta noite hei de ir aló,
terás as pernas lavadas
que me hei de meter antrelas
anque sexa a puñaladas.
Ai la lá la ...
Esta noite hei de ir aló,
meniña, non teñas medo;
como son home de paz,
non poñas o tarabelo.
Ai la lá la ...
Heiche pedir unha cousa
e non ha de ser a vida,
da cintura para baixo
da rodilla para riba.
Ai la lá la ...

Aquela que vai alí-e,
a do andar miudiño,
quen me dera ir con ela
para lle ensinar o camiño.
Ai la lá la ...
Aquela que ven alí-e
parece miña cuñada,
apretada da cintura,
coloradiña da cara.
Ai la lá la ...
Xa vou dar a despedida,
xa vou dar a derredeira,
acabouse o chiculate
rompeuse a chiculateira.
Ai la lá la ...
Pablo Quintana
59

60
SE CHOVE
Popular
(Aí vén o vento do mar-e
aí vén o vento mareiro,
aí vén o meu queridiño
vestido de mariñeiro...) [BIS]
(Se chove, deixa chover-e,
se orballa deixa orballar-e,
por máis que chova e vente
de ti non me hei de apartar-e) [BIS]
(Pasei pola ponte abaixo
vin saltar unha sardiña,
mariñeiros ide ao mar-e
e botádelle a traíña.) [BIS]
Retrouso
(Indo polo mar abaixo
perdín a miña navalla,
rema mariñeiro rema
que alá no mar me quedaba.) [BIS]
Retrouso
(O que navega de noite
ha tropezar nos penedos,
eu que ando polo día
tropezo nos teus enredos.) [BIS]
Treixadura

MIÑAS COUSAS
Popular - G. Enríquez
Ai la lá, ai la lá,
ai la lá, lará lalá lalá lalá.
(Teño unha galiña branca
que me veu de Redondela,) [BIS]
da miña comadre o galo [BIS]
non me veña dar con ela.
Ai la lá, ai la lá...
(Veño de ver o meu liño
que me dá pola cintura,) [BIS]
non sei se é liño, se é herba, [BIS]
bagaña non ten ningunha.
Ai la lá, ai la lá...
(Unha pera, dúas peras
non tiña máis a pereira,) [BIS]
unha será para o xastre, [BIS]
outra para a costureira.
Ai la lá, ai la lá....
Treixadura
61

62
EN PÉ
Ramón Cabanillas
Irmáns, en pé, sereos,
a limpa frente erguida,
envoltos na brancura
da luz que cae de enriba.
O corazón aberto
a toda verba amiga,
e nunha man a fouce
e noutra man a oliva.
Arredor da bandeira azul e branca,
arredor da bandeira da Galiza,
cantemos o dereito á libre e nova vida! [BIS]
Validos de traidores
a noite da Frouxeira
á Patria escravizaron unhos reises,
unhos reises de Castela.
Comestas polo tempo
xa afloxan as cadeas...
irmáns asoballados
de xentes estranxeiras.
Ergámos a bandeira azul e branca
e ao pé da enseña da nazón galega,
cantemos o dereito a libertar a terra. [BIS]

Irmáns no amor a Suevia
de lexendaria historia,
en pé, en pé dispostos
a non morrer sen loita.
O día do Medulio
con sangue quente e roxa
mercamos, mercamos o dereito
á libre, honrada, chouza.
Xa está ao vento a bandeira azul e branca
e ao pé da enseña da nazón galega,
(berremos alto e forte:
a nosa terra é nosa.) [BIS]
QUEN TEÑA VIÑO
Popular
Juan Pardo
(Quen teña viño, quen teña viño,
quen teña viño que me dea un pouquiño,
quen non o teña, quen non o teña,
que vaia rápido coller unha botella.) [BIS]
(Agua que no has de beber dejalá,
agua que no has de beber dejalá,
agua que no has de beber
dejalá correr, dejalá correr.) [BIS]
Quempallou
63

64
O RODABALLO
Popular
(Nunha lancha de Marín,
coa proa de Carballo,) [BIS]
catro rapaces da Póboa, ai! ui ai ai, ui ai ai,
roubaron un rodaballo,
catro rapaces da Póboa
roubaron un rodaballo.
(Mala chispa te coma,
mala chispa te dé,
mala chispa te trague, ai ai é.) [BIS]
(O patrón que a mandaba
tamén era de Marín) [BIS]
e díxolle o rodaballo, ui ai ai, ui ai ai,
moito miras para min,
e díxolle o rodaballo,
moito miras para min.
Retrouso
(Foron a vendelo á lonxa,
e con moito disimulo) [BIS]
e quen llo foi mercar-e, ui ai ai, ui ai ai,
a filla do cachirulo
e quen llo foi a mercar-e,
a filla do cachirulo.
Retrouso

(Eiquí se acaba a historia,
diste peixe rodaballo) [BIS]
que por non haber aceite, ui ai ai, ui ai ai,
houbo que comelo asado,
que por non haber aceite
houbo que comelo asado.
Retrouso
VALSE MARIÑEIRO
Popular
Xocaloma
Alá no medio do mar
sospiraba unha balea,
decíalle ao pescador
quen ten amores ten penas, [BIS]
decíalle ao pescador.
Caloteira vogando vou,
onde me espera o meu amor.
Eu polo mar ti tamén,
os dous andamos perdidos,
ti no mar do meu pesar
eu no mar dos teus sentidos, [BIS]
ti no mar do meu pesar.
Retrouso
Grupo Camariñas
65

66
O VERDEGAIO
Popular
As penas do Verdegaio
son verdes e amarelas,
non me toques senón caio,
non me rompas as canelas.
A do Verdegaio, o do ras-tras-tras,
quero o meu amor, quero o meu rapaz,
a do Verdegaio, o do rus-trus-trus,
quero o meu amor, quero o meu Xesús.
Vai tu, vai tu, vai ela,
vai tu prá casa dela,
vai tu, vai tu, vai ela,
vai tu prá casa dela.
(É do meu gosto,
é da miña opiniao,
é da madeira máis fina
da raíz do coraçao.) [BIS]
Anubía i anubía
i aunque anubía non chove,
o meu amor está malo,
aunque está malo non morre.
Oh señora Ana, señora María,
o seu galo canta e o meu asubía.
Oh señora Ana, o seu galo ve
unha latadiña na cara do meu.

Retrouso
Meu caño, meu cañotiño
todos te chaman pequeno,
a min me pareces grande
co cariño que che teño.
A do Verdegaio, o do ras-tras-tras,
quero o meu amor, quero o meu rapaz,
A do Verdegaio, o do rus-trus-trus,
quero o meu amor, quero o meu Xesús.
Retrouso
Cantadeiras do Berbés
67

68
PANDEIRETADA DE OUTES
M. Alegre e X. L. Rivas Cruz
Eu caseime no Araño,
coa filla dun arañón-e;
ela bonita non é,
pobre si, honrada non-e.
Ailalelo ailalelo
Ailalelo ailalalo-o
Heime de casar hogano,
anque seña co raposo,
heille de afeitar o rabo
pra que sexa vanidoso.
Ailalelo...
Sei tocar-e e sei bailar-e,
tamén sei facer o tonto,
como son fillo dun probe,
teño que saber de todo!
Ailalelo...
O raposo vai ao monte,
pola rodeira do carro,
leva os ollos na cabeza
e o cu debaixo do rabo.
Ailalelo...
--------

Verbo xido, miña purria,
que intervás por areona,
héiche de valdrir os zuros
e rosmarche na morrona.
Ailalelo...
Son de Lugo, son de Lugo,
e non o podo negar-e;
miraime prá miña cara,
o leite que podo dar-e!
Ailalelo...
Os amores dunha vella
son amores dunha santa,
desque se deita na cama
toda a noite o cu lle canta!
Ailalelo...
Miña nai como era probe
fixo as papas nunha ola,
eu como son fillo dela
o que é rico que se foda!
Ailalelo...
Fuxan os Ventos
69

70
O GALO
Popular
O galo cando canta é día, é día, é día,
o galo cando canta é día,
imos de varanda, imos todo o día.
E como somos tan gandules,
gandules, gandules,
e como somos tan gandules
imos de varanda de sábado a lunes.
E como somos da ribeira,
ribeira, ribeira,
e como somos da ribeira
imos de varanda a semana enteira.
E como somos da orquestra,
da orquestra, da orquestra,
e como somos da orquestra
imos de varanda de festa en festa.
E como somos os gaiteiros,
gaiteiros, gaiteiros,
e como somos os gaiteiros
imos de varanda todo o ano enteiro.
E como somos os gaiteiros,
gaiteiros, gaiteiros,
e como somos os gaiteiros
para ir de varanda somos os primeiros.
Os Terribles de Arousa

SEMENTEIRA
L. Álvarez - X. L. Rivas
(Sementar, sementarei, loguiño de crarear
en canto no pobo medre
un meniño, un vello e un cantar.) [BIS]
Un meniño rebuldeiro
que fale na lingua nai,
que suba aos pexegueiros
á froita verde roubar.
Retrouso
Un vello que dé consellos,
un rostro de fume e pan,
que conte contos aos nenos
do cuco e do paspallán.
Retrouso
Un cantar de redención,
un vello e novo cantar,
que troque a desolación
nun limpo e claro alborear.
Retrouso
Logo deixaime morrer
entre dous regos queimados
cando veñan os solpores
dos homes esfamiados.
Retrouso [BIS]
Fuxan os Ventos
71

72
VELAÍ VAI
Popular
Velaí vai e velaí vai
a rapaza polo río
sen comer e sen beber
toda cheíña de frío, [BIS]
toda chea de dolor
velaí vai e velaí vai,
polo río xa pasou.
Viñeches ás nove e media
quedaches de vir ás nove,
viñeches ás nove e media,
ti non sabes que é pecado
enganar unha morena, [BIS]
ailalelo, ailalalo.
Eu teño un canciño criado abofé
que baila a muiñeira
na punta do pé, [BIS]
dá un pincho patrás
e toca a muiñeira do chascarraschás.
Á vista de tanta xente
chamáchesme moreniña,
á vista de tanta xente
e agora vaime quedar-e
moreniña para sempre,
moreniña para sempre,
ailalelo, ailalalo.

Xa me dixo teu pai
que te chame a bailar
e no medio do baile
que te deixe quedar, [BIS]
xa me dixo teu pai
que te chame a bailar.
O PARAUGAS DO GHOSÉ
Popular
O paraugas do Ghosé
é un paraugas moi malo
si le caen cuatro gotas...
ya se le humedece el palo.
Y por eso una mulata,
por muy mojada que esté,
non se pondría debajo...
do paraugas do Ghosé.
(E o que é meu é meu e é meu
e o que é meu é meu e é teu,
que non quero que andes dicindo
que tumba que dálle,
que tal que sei eu.) [BIS]
[REPETIR TODO]
Charanga do Cuco de Velle
73

74
FOLIADA DE CARRIL
Popular
(En Carril casou meu pai,
ai, en Carril quero casar:) [BIS]
moito me gustan as mozas [BIS]
que son da beira do mar. [BIS]
Ai la le lo ai la la la
Se vas a Carril, ao mesmo chegar,
verás Cortegada deitada no mar;
deitada no mar ollando por ela
van os mariñeiros [BIS]
nos botes de vela.
(Nosa Señora da Guía
ai, da Guía de mariñeiros,) [BIS]
guía da miña cuadrilla [BIS]
toda de mozos solteiros. [BIS]
Ai la le lo ai la la la
Retrouso
(Teño un amor mariñeiro,
ai, bonito coma unha rosa,) [BIS]
teño medo que mo quite [BIS]
algunha nena envexosa. [BIS]
Ail la le lo ai la la la
Retrouso
Os Rosales

FADINHO DA TIA MARI BENTA
Popular
(Não olhes p'ra mim não olhes
que eu não sou o teu amor,) [BIS]
(eu não sou como a figueira
que dá frutos sen ter flor.) [BIS]
(Ó comadre Maria Benta
seu garoto está melhor,
o mal não é táo forte
que o faça estar pior.) [BIS]
(Ós olhos azuis claros
contrários ao meu viver,) [BIS]
(que gosto tens tu amor
en me ver aparecer.) [BIS]
Retrouso
(Tenho dentro do meu peito,
chegadinho ao coração,) [BIS]
(duas palavras que dizem
amar sim deixar-te não.) [BIS]
Retrouso
(As ondas do teu cabelo
são loiras e perfumadas) [BIS]
(são redes a que se prendem
as almas apaixonadas.) [BIS]
Retrouso
Malvela
75

76
FOLIADA MARIÑEIRA
Popular
Para ser bo mariñeiro [BIS]
tres condicións hai que ter-e:
coñecer o mar e os barcos
e non ter medo a morrer-e. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
Eu son mariñeiro
da beira do mar,
teño unha lanchiña
para navegar, [2BIS]
eu son mariñeiro
da beira do mar.
Arrimadiña a unha pena [BIS]
púxenme a considerar-e
os traballiños que pasa
o mariñeiro no mar-e. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
Retrouso
Fun dende Vigo a Moaña [BIS]
remando nunha lanchiña,
vin pasar o berberecho
detrás da berberechiña. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
Retrouso

Dous amores no meu peito [BIS]
viven para o meu pensar-e:
o da mociña que quero
e o do traballo no mar-e. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
Retrouso
A vida de mariñeiro [BIS]
é triste a máis non poder-e:
en busca do peixe sae
sen saber se ha de volver-e. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
Retrouso [BIS]
Pallamallada
77

78
O PIRIMPIMPIM
Popular
Teño dentro do meu peito,
unha laranxa partida
para darlle ao meu amor,
o pirim pirim pim pim,
para darlle a miña vida.
(Pirimpimpim,
pim pim pim pim
Manolo vira pra ca,
María vira pra aquí.) [BIS]
De Portugal me mandaron
tres peras nun ramalliño
quen me dera a min saber-e,
o pirim pirim pim pim,
quen me ten tanto cariño.
Retrouso
Do outro lado do río,
do outro lado, meu ben-e
do outro lado do río,
o pirim pirim pim pim
teño a quen lle quero ben-e.
Retrouso

Ao entrar en Sanguiñeda,
hai un lexo de letreiro
que sempre está a dicir,
o pirim pirim pim pim
Portugal meu compañeiro.
Retrouso
(Rebola o pai,
rebola a nai,
rebola a filla,
e eu como son da familia
tamén quero rebolar.) [BIS]
Retrouso
Malvela 79

80
A ROSIÑA DO PELO
Popular
Ai, se queres eiquí, eiquí [BIS]
ai, se queres alá, alá
ai, se queres na carballeira,
ai, na carballeira será. [BIS]
Ai elelo ai elelalo
Ai, Rosiña, Rosiña do pelo,
ven comigo mallar o centeo,
o centeo e mais a cebada
ai, Rosiña miña namorada.
Ai, séntate aquí; xa me sento, [BIS]
ai, déitate aquí; xa me deito,
ai, nós que levamos a sona,
ai, levaremos o proveito. [BIS]
Ai elelo ai elelalo
Retrouso
Ai, vai calando, vai calando, [BIS]
ai, cara de cañoto seco,
ai, vai calando, vai calando,
ai, que eu contigo non me meto. [BIS]
Ai elelo ai elelalo
Retrouso

Ai, que eu contigo non me meto, [BIS]
ai, non me quería meter-e,
ai, un raio de deus te parta,
ai, se me volves respoder-e. [BIS]
Ai elelo ai elelalo
Retrouso [BIS]
EU CHE DAREI
Suso Vaamonde
Popular
(Unha mañá moi cediño
collín o cabalo e fun pasear,
tiven que pasar a ría de Vilagarcía
que é porto de mar.) [BIS]
Eu che darei,
che darei miña xoia,
che darei unha cousa,
unha cousa que sabe moi ben:
café.
(Antes por unha peseta
viña unha merluza medio regular,
agora non vén un melgacho
daqueles que antes tiraban ao mar.) [BIS]
Retrouso
Grupo Camariñas
81

82
SAN SADURNIÑO
Popular
Eu fun á feira de San Sadurniño,
enchinme de viño, de rir e troular:
bailei a muiñeira, brinquei coas nenas
e cun pé de pino din paus a mallar.
(Ai la larala ai la larala,
ai lalarala laralá laralá) [BIS]
Desfíxenlle o baile, rompinlle o pandeiro
e os mozos do Outeiro viñéronse a min;
e tonto non fixen no campo enseguida
da miña mauciña dous palmos lles din.
Ai la lara lá…
Loitei un anaco con tres de Liñares
tumbeinos aos pares sen nada nas mans;
cun puñetazo dos meus cotromeiros
chimpeilles os queixeiros a tres de Bardaos.
Ai la lara lá…
Sentín o aturuxo no medio da ponte
que ata o meu monte sentín que estrombou;
deixeime de andar e apreto a mauciña
pois cara a min viña quen aturuxou.
Ai la lara lá…

E vin unhos homes no monte correndo
cos paus levantados como unhos ladrós;
despois de mallarme xunto a un pasadoiro
puxéronme en coiros o medo me entrou.
Ai la lara lá…
Non volvo á feira de San Sadurniño,
nin bebo mais viño nin volvo a troular,
nin bailo a muiñeira nin brinco coas nenas,
nin co meu pauciño dou paus pra mallar.
(Ai la larala ai la larala,
ai lalarala laralá laralá) [BIS]
Se vas á festa de Velle virás aburrido,
comerás castañas asadas e leite fervido,
e ron, e ron, e ron, e ron, e ron, e ron, e ron,
e ron, e ron, e ron,
e róncalle o corazón,
e róncalle o corazón,
e róncalle o corazón.
Charanga do Cuco de Velle
83

84
FESTA NO MUÍÑO
[CORO]
Popular
Eu non sei, eu non sei,…
Eu non sei que ten a morena,
eu non sei que a morena ten,
que todos lle queremos ben,
eu non sei que a morena ten.
Non sei que ten a morena,
non sei que a morena ten,
non sei que ten a morena,
que todos lle queren ben, [2BIS]
non sei que ten a morena,
non sei que a morena ten.
[CORO]
(Fun ao muíño con Paula, [BIS]
fun ao muíño con ela,
ela durmiu nos meus brazos,
eu durmín nos brazos dela. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo) [BIS]
Heicho de dar se mo dás queridiño,
heicho de dar se mo dás xa verás,
heicho de dar con dúas cunchiñas
para que lle toques o chascarraschás, [BIS]
heicho de dar se mo dás xa verás.

Heiche de dar o boi branco
e mais a vaca marela,
e mais a filla máis nova
para que te deites con ela. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
E no medio e no medio da ría,
ao compás ao compás do cantar-e,
o ventiño que viña de lonxe
íalle á ventana a petar-e. [BIS]
Ai lalelo ai lalelo ai lalalo
Coitadiño do que chora,
coitadiño, coitadiño,
cando as penas son grandes
non se poden botar fóra. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
E no medio e no medio da ría,
ao compás, ao compás do cantar-e,
o ventiño que viña de lonxe
íalle á ventana a petar-e. [BIS]
Ai lalelo ai lalelo ai lalalo
A Roda
85

86
RUADA DE CHAMOSA
Popular
E asubían na Areosa: [BIS]
(son os mozos de Castrelo
que van á rúa Chamosa.) [BIS CORO]
Inda habés vir aquí hoxe
rabadeiras e quintelas,
(tamén quedaron de vir-e
da Graña de Cabanelas.) [BIS CORO]
[CORO]
Ti que tes María? Ti que demo tes?
Gastáches os cartos e agora non os tes,
e agora nos tes, e agora non os tes.
Ti que tes María? Ti que demo tes?
[MULLERES]
Se soubera Manoliño
que ti viñas á ruada
(cunha vasoira de pallas,
barreríache a xiada.) [BIS CORO]
[HOMES]
Viva quen agora chega!
E quen agora chegou-e!
Estaba para min moi lonxe
e agora xa non me vou-e. [BIS CORO]

[CORO]
Rompéronlle a saia
na casa quedou,
polo mor da saia
tundas que levou [BIS]
e as que a de levar,
rompéronlle a saia
na beira do mar.
[HOMES]
Sei tocar a pandeireta
e mais a pandeiretiña,
(e mais o pano de seda
que me dou miña madriña.) [BIS CORO]
[MULLERES]
Cantade todos a unha [BIS]
(que o cantar-e e o bailar-e
non é deshonra ningunha.) [BIS CORO]
[CORO]
Arriba Casilda! Que queres Manuel?
Castañas asadas
e viño con mel. [2BIS]
Arriba Casilda! Que queres Manuel?
[MULLERES]
Neste lugar non hai homes,
aturuxan as mulleres,
e os poucos homes que hai
son para rabos de culleres. [BIS CORO]
87

88
[HOMES]
E as mociñas que eiquí estan-e
todas ten as pernas tortas,
(unhas serven para beacas
e outras para trancar as portas.) [BIS CORO]
[CORO]
Aí vai Antoniño deixalo pasar
que vai ver as nenas
do outro lugar [2BIS]
e o diaño da vella non quere apartar.
A Quenlla

O MAGOSTO
Popular
Rosiña Rosa Roseira,
Rosiña namoredeira
venche o ventiño de lonxe,
ai lalá lalalá lalalá,
(lévache a folliña toda
ai lalá lalalá lalalá,) [BIS]
ai lalelo ailalá lalalá lalalá lalalá. [BIS]
(O San Martiño de Ourense
bota as castañas abaixo,) [BIS]
(bótame das máis grandiñas
que ás pequenas non me baixo.) [BIS]
Retrouso
(Non chas quero, non chas quero
castañas do teu magosto,) [BIS]
(non chas quero, non chas quero,
que me cheiran ao chamosco.) [BIS]
Retrouso
(Detrás dun toxo pequeno
déchesme un bico Rosiña,) [BIS]
(puxécheslle tanto xeito
para que o toxo non nos vira.) [BIS]
Retrouso
A Charanga do Cuco de Velle
89

90
A RAÍZ DO TOXO VERDE
Popular
A raíz do toxo verde [BIS]
é moi mala de arrincar-e,
(os amoriños primeiros [BIS]
son moi malos de olvidar-e.) [BIS]
Ai lála la lá ai lála la lá
Ai lalalalái lalalalái lalalalá
Sei dun niño de carrizo [BIS]
na cabeza dun repolo,
(deron as mozas con el, [BIS]
lavaron cañoto e todo.) [BIS]
Retrouso
Unha vella díxolle a outra [BIS]
polo burato da porta:
(Ti goberna a túa vida [BIS]
que a miña nada che importa.) [BIS]
Retrouso
A miña muller morreume [BIS]
e enterreina no palleiro,
(deixeille un brazo de fóra [BIS]
para que tocara o pandeiro.) [BIS]
Retrouso

Miña nai e mais a túa [BIS]
quedan no río berrando
(por culpa dunha galiña [BIS]
que ten amores co galo.) [BIS]
Retrouso
Nena que vendes as peras, [BIS]
cantas che mandaron dar-e.
(Para ti meu queridiño [BIS]
non mas mandaron contar-e.) [BIS]
Retrouso
Esta noite e mais a outra [BIS]
e mais a outra pasada
(abalei unha Pereira [BIS]
que nunca fora abalada.) [BIS]
A Roda
91

92
SE TE CASAS EN OURENSE
Popular
(Se te casas en Ourense
pídelle a proba primeiro) [BIS]
(da cacheiriña do porco
e o bon viño do Ribeiro.) [BIS]
Se vas ao Ribeiro ao Ribeiro de Avia,
se vas ao Ribeiro vai por Ribadavia,
vai por Ribadavia, vai por Ventosela
que hai unha morena que dá xenio vela
que dá xenio vela, dá noxo mirala,
se vas ao Ribeiro vai por Ribadavia.
(Agora xa non se leva
pedirlles as fillas aos pais;) [BIS]
(entrar pola porta adentro:
Meu sogro, que tal lle vai?) [BIS]
Retrouso
(Eu caseime no Ribeiro
pola fama do bo viño) [BIS]
(e o lacazán do meu sogro
soio tiña un pipotiño.) [BIS]
Retrouso
A Roda

A VENDIMA
Popular
(Este cantar da vendima
éche un cantar vendimeiro,) [BIS CORO]
(este cantar da vendima
trouxérono do Ribeiro.) [BIS CORO]
(Ai la lá lalá
Ai la lá lalá
Ai la lá lalalá
La la lá lala) [BIS]
(Vendima vendimadoira,
na vendima do meu pai-e,)[BIS CORO]
(que o viño vai na cabaza
e o pan na cestiña vai-e.)[BIS CORO]
Ai la…
(Vendima vendimadoira,
na vendima do meu pai-e,)[BIS CORO]
(heiche de comer as uvas
que outra cousa non cha hai-ee.)[BIS CORO]
Ai la…
(Este cantar da vendima
éche un cantar moi meiguiño,) [BIS CORO]
(este cantar e da terra
onde se fai o bo viño.) [BIS CORO]
Ai la…
A Roda
93

94
OS MARIÑEIROS
Popular
Ai veñen os mariñeiros [BIS CORO]
cantando nas súas dorniñas, [BIS CORO]
veñen de moi lonxe todos
de pescar moitas sardiñas, ai…
Os meus amores, ai…
Os meus amores.
Non quero que saias máis
de noite para ir pescar
que pode arreciar o vento
a piques de naufragar.
Cala, cala miña meiga,
témonos que aproveitar,
xa sabes que non hai sempre
boa colleita no mar.
Co diñeiro que ti gañes [BIS CORO]
adornarei a casiña [BIS CORO]
e poderás recoller-e
os enseres e a dorniña, ai…
Os meus amores, ai…
Os meus amores.
Retrouso
Voga, voga compañeiro [BIS CORO]
que che hei de ir a esperar-e [BIS CORO]
para recollerche a pesca

e levala a subastar-e, ai…
Os meus amores, ai…
Os meus amores.
Retrouso
SEÑOR CURA
Popular
A Roda
Señor cura, cura, cura,
onde vai súa sobriña
que lle quero preguntar-e
como se asan as sardiñas.
(Póñense no lume, bótaselles sal
e cun abano veña a abanexar.) [BIS]
Abanexa, abanexa, abanexa,
abanexa, abanexa,
abanexa, abanexa, abanexa,
abanexa sardiña do mar.
(Ven, ven, ven, xarro do viño
ven, ven, rica empanada
ven, ven, muller honrada
ven, ven e achégate a min.) [BIS]
Señor cura, cura, cura,
onde vai súa sobriña...
Retrouso
A Roda
95

96
AI MARUXIÑA
Popular
Eu querer, quéroche ben
e téñoche admiración,
pero casarme contigo
non mo pide o corazón. [2BIS]
Eu querer, quéroche ben,
eu téñoche admiración.
Ai, Maruxiña,
eu ben cho dicía
que o andar de noite
é unha tolería. [2BIS]
Ai, Maruxiña,
eu ben cho dicía.
Retrouso
Ai, Maruxiña,
non é nada malo
darlle un biquiño
a un namorado. [2BIS]
Ai, Maruxiña,
non é nada malo.
Retrouso
Ai, Maruxiña,
detrás dun valado
dáme un biquiño

que non é pecado. [2BIS]
Ai, Maruxiña,
detrás dun valado.
Retrouso
Ai, Maruxiña,
detrás dun codeso
dáme un biquiño
que eu ben cho merezo. [2BIS]
Ai, Maruxiña,
detrás dun codeso.
Retrouso
Malvela
97

98
FOLIADA DE PONTEVEDRA
Popular
Ten as súas rías costeiras,
ai areas de Pontevedra,
ten as súas rías costeiras,
onde todas as mulleres
son bonitas e feiticeiras. [BIS]
Ailalelo ai elelalo
Somos do Lérez
terra da gaita,
moito me gusta meniña,
moito me encanta.
Somos do Lérez,
de Pontevedra,
vente comigo meniña,
vente pra ela.
Ten a praia o baradeiro,
a escuma que o mar salpica,
ten a praia o baradeiro,
onde todas as rapazas
agardan os seus mariñeiros. [BIS]
Aailalelo ailalalo
Retrouso
E nos montes de Pontevedra
ai o vento que avala os pinos,
e nos montes de Pontevedra,

leva pra os que están lonxe
arumes da nosa terra. [BIS]
Ailalelo ailalalo
Retrouso
A REGUEIFA
Popular
Os Alegres
A regueifa está na mesa [BIS]
e no medio ten un ovo
para cortar a regueifa
veñan as de Portonovo. [BIS]
Ailalelo ai lalá laaa
Se mo vedes por aí [BIS]
ao borracho do meu home
fai o favor de decirlle
que hoxe na casa non dorme. [BIS]
Ailalelo ai lalá laaa
Unha vella e ben vella, [BIS]
vella da cabeza branca,
botou un peido na cama
fixo levantar a manta. [BIS]
Ailalelo ai lalá laaa
Alá vai a despedida, [BIS]
despedida dunha rosa
como me vou despedir-e
dunha cara tan fermosa. [BIS]
Ailalelo ai lalá laaa
99

100
PARA ONDE VAS MARÍA
Popular
Ai, que me chouchan os dentes!
Ai, que me comen as pulgas,
ai, que me chouchan os dentes!
(Rapaza, na túa cama,
na túa cama tes
unhas pulgas doentes.) [BIS]
Para onde vas María? [BIS]
Veño da verdura,
que ricos repolos ten o señor cura!
ten o señor cura [BIS]
por baixo da saia.
Para onde vas María, veño da ensalada.
Ten ganas de se casar-e
a que casa cun viudo,
ten ganas de se casar-e
(fol que xa foi sacudido,
miña queridiña,
fariña non dá-e.)[BIS]
Retrouso
Que vai á festa e non baila
a vella do pelo branco,
que vai á festa e non baila,
(se ve tocar o ghaiteiro,
Farruco Garrido,
só mira pra gaita!) [BIS]

Retrouso
E veu cheo de fariña
o meu home foi ao muíño,
e veu cheo de fariña:
(el muiñeiro non é,
que diaño de home teño?,
a quen se me arrima?) [BIS]
Retrouso
O ANDAR MIUDIÑO
Fuxan os Ventos
Popular
(Éche un andar miudiño,
miudiño, miudiño,
miudiño, miudiño,
o que eu traio.) [BIS]
(Eu traio, unha borracheira
de viño, que auga non bebo, mira,
mira Maruxiña, mira,
mira como veño.) [BIS]
A Roda
101

102
O VIRA VIRA
Popular
Veño da terra do ouro,
veño da terra dourada,
veño da terra dos homes,
pero non veño casada. [BIS]
Ailalelo, ailalalo
Adiós, rapaciña, adiós,
eu para ti xa non era,
anque máis altos navíos
navegan con menos vela. [BIS]
Ailalelo, ailalalo
E vira e vira,
senón viro eu;
teu pai é meu sogro,
teu amor son eu. [2BIS]
E vira e vira, senón viro eu.
Eu caseime por un ano
por saber que vida era;
agora o ano acabouse,
solteiriña quen me dera! [BIS]
Ailalelo, ailalalo
Dices que te vas, te vas;
xa te podes ir indo;

se te foras hai un ano,
xa me tiñas esquecido. [BIS]
Ailalelo, ailalalo
Retrouso
A SANTA LILAINA
Fuxan os Ventos
Popular
(Sempre me andas preguntando
de que romería veño,
veño de Santa Lilaina
de Santa Lilaina veño.) [BIS]
(Heiche de tocar as cunchas
miña carrapucheiriña,
heiche de tocar as cunchas
naquela carballeiriña.) [BIS]
(O cura ten un paxaro,
non sei que paxaro é,
alá pola media noite
pónse o paxaro de pé.) [BIS]
(Non me toques na barrigha
que me doi que me atormenta
un pouquiño máis abaixo
na caixa da farramenta.) [BIS]
Pallamallada
103

104
OS DE MARÍN
Popular - P. Romo
(Nosa Señora do Carme
que nos dea o vento en popa,) [BIS]
que somos os de Marín
e temos a vela rota.
E temos a vela rota
e non nos quedan estrobos
(porque de tanto remar-e
foron rompéndose todos.) [BIS]
Polo mar abaixo
vai unha troita de pé,
corre que te corre,
quen a puidera coller, [BIS]
quen a puidera pillar.
Polo mar abaixo
vai unha troita de pé.
(Que vida máis escraviña
a vida dos mariñeiros,) [BIS]
(veñen cansados do mar-e
e mollados dos salseiros.) [BIS]
Retrouso
Os Tamara

FOLIADA DE SANTIAGO
Popular
(Se vas polas Praterías
a rezar á Corticela) [BIS]
(tomarás auga bendita
dos cabaliños de pedra.) [BIS]
Polo Sar abaixo vai unha troita de pé,
corre que te corre quen a puidera coller,
quen a puidera coller, quen a puidera pillar,
a cabalo dela ir á beiriña do mar.
(Hai un carreiro de estrelas
que vai ao longo do ceo,) [BIS]
(é o que me leva a Santiago
a ganar o xubileo.) [BIS]
Retrouso
(Benditos os santiagueses
que souberon darse maña) [BIS]
(para gardar no Libredón
ao Santo Patrón de España.) [BIS]
Retrouso
Os Areeiras
105

106
MUIÑADA
Popular
Era unha noite de chuvia e de frío
a que eu pasei, no muíño do río.
Toda contenta empecei a cantar,
pra non ter medo e a noite pasar.
Dum, dum, petan á porta,
saio a correr:
é Marquexiño que viña moer!
Viña cun conto, levado do demo,
cousas que as mozas,
moitas non queremos.
O pillo decía: eu quero moer,
no muíño do río, hoxe ten que ser!
No meu muíño non moe ninguén,
todos o queren porque moe ben!
Que moe ben, dirano os tolos,
pro, polo visto, non moe para todos!
E se ti queres, pra min moerá
e se non queres, xa che pesará!
E, se me pesa, hei de pousar
pero, por ti, non hei de chamar!
Pero Marquixe, como é «caradura»
foise achegando e colleume a cintura.
Eu teño xenio, logo me enfadei,
co aliviadoiro, no lombo lle dei!

Boteino fóra e cerreille a porta
porque pensei que lle daba unha volta.
Pobre Marquixe, que mal lle saleu,
que levou na chepa e mais non moeu!
Fuxan os Ventos
PANDEIRADA DO GROVE
Popular
Pasei un día no Grove, [BIS]
nunca o poderei olvidar-e,
non hai rico nin hai probe [2BIS]
que non saiba pandeirar-e.
Ai la la la la la, ai la la la la la
escomencemos a pandeirada,
escomencemos o baile xa.
O paxaro cando chove [BIS]
mete o rabo na silveira,
así fai a boa moza [2BIS]
cando non ten quen a queira.
Retrouso
Non teño medo aos teus ditos, [BIS]
nin medo dos teus enredos
que ando cunha vacaloura [2BIS]
e catro dentes de allo.
Retrouso
107

108
FALEMOS GALEGO
Popular
Sabedes que está de moda
entre vellos e «yeyeses»
a canción galega nova
que ata cantan os ingleses.
Nós estamos satisfeitos
da nosa fala natal
e rendímoslle homenaxe
no tempo do carnaval,
carnaval.
Xerardo, Vicente, Honorato e Miguel
cantades galego facedes moi ben,
como xa fixeron os da vella ola
falemos galego na rúa e na escola.
Un recordo pracenteiro
para novas amistades
que cantaban en galego
aló polas Baleares.
Non estamos moi de acordo
cos que cantan por aí
a cantiga da beiriña
no galego de Madrid,
de Madrid.
Retrouso

Os Tamara alá moi lonxe
cántanlle ao Santiaguiño
e dinlle aos casteláns
que ten forza o galeguiño.
O galego non é novo
que é máis vello que a requisa,
pois xa o cantaban os cregos
cando inventaron a misa,
a misa.
Retrouso
A Roda
109

110
LÉVAME
Popular
(Lévame, lévame, lévame,
lévame á beira do mar,
nunha noite prateada,
noite dun craro luar.
Quero ver os mariñeiros
cando están a devandar
e o cantar dos mazaricos
que eu tamén quero escoitar.) [LENTO]
(Lévame, lévame, lévame,
lévame á beira do mar,
lévame, meu queridiño
Que eu tamén quero bailar) [BIS]
(Quero bailar,… quero bailar,…
quero bailar,…quero bailar…
Eu quero bailar, eu quero bailar
Eu quero bailar contigo na ría
Eu quero bailar, eu quero bailar
Eu quero bailar en Vilagarcía.) [BIS]
Onde vas, meu queridiño?
Onde vas, meu caravel?
Vou buscar berberechiños
para darlle ao meu querer [BIS]
para darlle ao meu amor.
Onde vas, meu queridiño?
Onde vas meu corazón?

(Lévame, lévame, lévame,
lévame á beira do mar,
lévame, meu queridiño
que eu tamén quero bailar.) [BIS]
Retrouso
RIBEIRANA
Popular
A Roda
Vexo Vigo, vexo Cangas, [BIS]
tamén vexo Redondela,
(vexo a ponte de San Paio
camiño da nosa terra.) [BIS]
Ai la lá lara lai la lá la [3BIS]
Rosiña miña Rosiña, [BIS]
Rosiña miña roseira,
(dáme un caravel Rosiña
da túa caraveleira.) [BIS]
Retrouso
Para Vigo vou chorando, [BIS]
para Santiago rindo
(que me quedan os amores
na miña cama durmindo.) [BIS]
Retrouso
Os Rosales
111

112
VIVA O AMOR
D. R. - X. L. Blanco
Agora que vivo tan namorado
xa todo me parece máis bonito,
pois teño o corazón roubado
e son tan feliz coma un rapaciño.
Que importa que ela sexa un pouco fea
ou teña no nariz unha berruga…
Se estou tolo, que carai!
Non me importa o que dirán,
será dela o meu cariño e nada máis.
Namoreime, si señor
e vivo con emoción,
non hai nada como vivir con amor.
Cando bailei con ela pola festa
a xente non nos quitaba os olliños
e foi según dixeron malas linguas
porque ela ten bigote nos fuciños.
Que importa que sexa trenca das pernas
ou sexa un pouco chosca dun ollo…
Retrouso
O día que poida levala á feira
xuntos sacaremos un retratiño
e se a máquina aguanta de nós

despois enmarcareino nun cadriño.
Que importa que se rían os amigos
pois eles do amor non saben nada…
Retrouso
JOTA DE RONDADORES
Popular
Castaña
(Se queres que vaia e veña,
meniña, ao teu lughar-e,) [BIS]
(has de prender a cadela,
que non fai senón ladrar-e.) [BIS]
Trailalala, trailalala,...
(A túa porta, meniña
paseina pedra por pedra;) [BIS]
(aluméame, Manueliña,
na ventana cunha vela.) [BIS]
Trailalala, trailalala,...
(Pasei pola túa porta,
escorreghei, caín na lama;) [BIS]
(veño aghora de dormir-e,
nena, contigho na cama.) [BIS]
Trailalala, trailalala,...
Xistra de Coruxo
113

114
ÁRDELLE O EIXE
Popular
Ai se queres que o carro cante,
ai móllalle o eixe no río
e despois do eixe mollado,
ai canta coma un asubío. [BIS]
Ai elelo ai elelalo
Árdelle o eixe, árdelle o carro,
árdelle o eixe, hai que mollalo,
hai que mollalo, hai que mollalo,
árdelle o eixe, árdelle o carro.
Árdelle o eixe, árdelle a buxa,
móllao no río para que non fuxa,
para que non fuxa, para que non fuxa,
árdelle o eixe, árdelle a buxa.
Ai para cuñas pau de toxo,
ai para eixe do carballo,
ai para contentar as nenas,
ai a cabezalla do carro. [BIS]
Ai elelo ai elelalo
Retrouso
Ai o río cando vai cheo,
ai leva carballos e follas
e tamén podía levar-e,
ai as linguas murmuradoras. [BIS]
Ai elelo ai elelalo
Retrouso
A Roda

LABREGOS
M. María
Toda a miña xente de labregos foi
xunguidos a terra con xugo de boi. [BIS]
Meu pai é labrego, tamén meus avós,
pasáronse a vida tripando terrós. [BIS]
Meu pai é labrego, labrego naceu
e labra nos eidos traballando a treu. [BIS]
Meu pai é labrego, labrego naceu,
meu pai é labrego sen terra de seu. [BIS]
Meu pai é labrego, labreguiño eu son,
pasarei a vida xunguido ao terrón. [BIS]
Toda a miña xente de labregos foi
xunguidos á terra con xugo de boi. [BIS]
Meu pai é labrego, labreguiño eu son,
pasarei a vida xunguido ao terrón. [BIS]
Fuxan os Ventos
115

116
FOLIADA DE NADELA
Popular
Zapatos de chiculate
tenos a miña cadela
pra levar as ovelliñas
ás feiriñas de Nadela. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
Aló vén o gaiteiro
por detrás do pinar,
ata os pinos lle axudan
á gaitiña a tocar, [2BIS]
aló vén o gaiteiro
por detrás do pinar.
Indo eu pra non sei onde,
vendo eu a non sei quen-e,
na porta de xa me entendes...
non me poido acordar ben-e. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
Retrouso
Andivecheste alabando
polos muíños moendo,
que te casabas comigo
e iso era en eu querendo. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
Retrouso

A rula vaise queixando,
que lle levaron o niño,
quen cho mandou facer rula
tanto á beira do camiño? [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
Retrouso
Algún día ben pensaches
do meu corazón ter froles,
agora vai aos codesos
que chos hai nos arredores. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
Retrouso
Fuxan os Ventos
117

118
CANTIGA DE LAÍÑO
Popular
(Elas eran de Laíño,
elas de Laiño son-e,)[BIS]
(collen o xunco na braña
van vendelo a Padrón-e.)[BIS]
Ai elelo ai elelo
Ai elelo ai elalo
(Como chove miudiño,
como miudiño chove) [BIS]
(pola banda de Laíño,
pola banda de Lestrobe.) [BIS]
Ai elelo ai elelo
Ai elelo ai elalo
(Pasei pola túa porta
pedín auga e non ma deches.) [BIS]
(Válgame, Deus, queridiña,
que soberba te fixeches!) [BIS]
Ai elelo ai elelo
Ai elelo ai elalo
(Sempre estás voume que voume,
xa te puideches ter ido,) [BIS]
(se te foras hai un ano
xa me tiñas esquecido.) [BIS]
Ai elelo ai elelo
Ai elelo ai elalo
A Roda

VILAGARCÍA
Popular
(Vilagarcía de Arousa
ben te podes alabar-e,) [BIS CORO]
(Santiago con ser Santiago
non ten portiño de mar-e.)[BIS]
Pin pin veño de Marín,
pin pin vou para Bueu,
pin pin non te cases nena,
pin pin que che quero eu, [2BIS]
pin pin veño de Marín,
pin pin vou para Bueu.
(Fuches a Vilagarcía,
fuches e non viches nada,) [BIS CORO]
(non viches bailar o sol-e
nunha mazá colorada.) [BIS]
Retrouso
(Os sonos de quen nasceron
nas beiras da túa ría) [BIS CORO]
(e o bico que deixa a escuma
nas praias Vilagarcía.) [BIS]
Retrouso
Xocaloma
119

120
A TARDIÑA NA VIÚVA
Popular
Ora que estamos chegando
botarémoslle unha canta [BIS]
para que digan as mozas
son de Boiro os que cantan. [BIS]
O Viño branco é meu primo
e o tinto meu parente,
non hai sitio no meu corpo
onde meu primo non entre.
Era o viño miña nai, era o viño,
era a cousa que eu máis desexaba,
só por morte miña nai, só por morte,
só por morte ao meu primo deixaba.
Miña curmá a augardente
pelexábase co leite,
meu albariño dourado,
meu compañeiro de sempre.
Retrouso
Condado bo guerrilleiro
contra a tristura tirana,
o meu amor do ribeiro
queimando as penas da ialma.
Retrouso
A Roda

FOLIADA DE CARRAMALES
Popular
(Aldea de Carramales,
aldea que todo ten-e,)[BIS]
boas mazás, boas peras
e boas mozas tamén-e. [BIS]
Ai lalelo ai lalála
Dáme Carmela un bico pequeno.
Non cho dou queridiño téñoche medo,
téñoche medo, téñoche medo.
Se non mo dás Carmela, xa non te quero.
(Carmela pegou un chimpo
na carballeira de baixo) [BIS]
porque lle picaba un toxo
que levaba no refaixo. [BIS]
Ai lalelo ai lalála
Retrouso
(Marín ten bos mariñeiros,
tamén os ten Estribela) [BIS]
e pra encantiños dos homes
as mozas de Pontevedra. [BIS]
Ai lalelo ai lalála
Retrouso
A Roda
121

122
O CANECO
Popular
Miña nai a min berroume
por botar un ferrancholo,
se o botei feixen ben
tamén o botou Manolo.
Tamén o botou Manolo, tamén
[o botou Manolo.
Miña nai a min berroume
por botar un ferrancholo.
E súmballe o caneco e o caneco sumba
e súmballe o caneco e o caneco
[sumba, sumba.
E súmballe o caneco e o caneco sumba
e súmballe o caneco e o caneco
[sumba, sumba.
Vindo dos polbos da illa
parei no medio do mar-e,
agora dime rapaza
cantos polbos che hei botar-e,
cantos polbos che hei botar, cantos
[polbos che hei botar-e.
Vindo dos polbos da illa
parei no medio do mar.
Retrouso

Boteiche un polbo na saia
túa nai ben me mirou-e,
agora vaite queixar-e
ao cono que te botou-e.
Ao cono que te botou, ao cono
[que te botou.
Boteiche un polbo na saia
túa nai ben me mirou.
Retrouso
Muxicas
123

124
MIÑA NAI
Popular
Miña mai por me casar-e
ofreceume canto tiña,
(e agora que me casei
pagoume cunha galiña.) [BIS]
Miña mai por me casar-e
ofreceume unha becerra,
(e agora que me casei
díxome que lle morrera.) [BIS]
Miña mai por me casar-e
ofreceume tres ovellas,
(unha manca, outra torta,
outra cega e sen orellas.) [BIS]
Miña mai por me casar-e
ofreceume un año tolo
(e agora que me casei
dixo que o comera o lobo.) [BIS]
Miña mai por me casar-e
ofreceume bois e vacas
(e agora que me casei
deume unha cunca de papas.) [BIS]
Miña mai por me casar-e
e meu pai por me dar o dote
(armaron unha regueifa,
rompéronlle os pés ao pote.) [BIS]

Teño penas é alegrías,
teño dous males a un tempo,
(cando a pena me mata,
a alegría dáme alento.) [BIS]
FOLIADA DE ASÉN
Fuxan os Ventos
Gaiteiro O Pedrouso - Popular
Ai teño unha moza en Asén,
ai outra no Castiñeiriño,
ai quérolle máis á de Asén
ai porque dorme no muíño. [BIS]
Ai la lelo ai la la lá la
Ai unha vella nunha fonte,
ai por unha berza bebía,
ai a berza estaba rachada,
ai toda a augha lle vertía. [BIS]
Ai la lelo ai la la lá la
Ai se queres eiquí, eiquí,
ai se queres alá, alá-e,
ai se queres na túa porta,
ai na túa porta será-e. [BIS]
Ai la lelo ai la la lá la
Durindaina
125

126
JOTA DE FONTENLA
Popular
A lúa vai en culuna,
meu amor, vámola ver-e,
ai meu amor, vámola ver-e.
Non hai sol que cheghe á lúa,
nin ela sabe querer-e,
ai nin ela sabe querer-e.
Ai, Ricardo come o caldo.
Non o quero, mamá, que me escaldo.
Ai, Ricardo bebe o viño.
Non o quero, mamá, que é pouquiño.
Ai cun anaco dun petillo [BIS]
e unha copa de aughardente
e un abrazo dunha mociña,
ai xa marcha un home quente. [BIS]
Ai lalelo ai lalele lalo
Ai as rapazas deste pueblo, [BIS]
ai todas moi bonitas son.
Ai quen mas dera ver no campo,
ai a tirar polo leghón. [BIS]
Ai lalelo ai lalele lalo
Ai miña nai mandoume á herba. [BIS]
Ai váiase á merda o fouciño!
Ai ben me podía mandar-e
a furar a pipa do viño. [BIS]
Ai lalelo ai lalele lalo

Ai como te pille na eira, [BIS]
ai como te pillei máis veces,
ai heiche de meter no corpo
unha herba pra nove meses. [BIS]
Ai lalelo ai lalele lalo
Ai o paxaro de María [BIS]
foime ás uvas ao meu bacelo.
Todos os paxaros teñen plumas,
ai o de María ten pelo. [BIS]
Ai lalelo ai lalele lalo
Xistra de Coruxo
127

128
A MIÑA BURRIÑA
Popular
A miña burriña cando vai pra o muíño
toda enfariñada cheíña de frío,
cheíña de frío e máis de xeada,
a miña burriña, sempre vai cargada.
Eu caseime por un ano,
por saber que vida era,
(o ano vaise acabando,
solteiriña, quen me dera!) [BIS]
Retrouso
Anque vou pró fiadeiro
non vou por fiar na roca,
(vou para tocar o pandeiro,
que esta noite a min me toca.) [BIS]
Retrouso
Esta noite hei de ir a verte,
meniña non teñas medo,
(déixame a porta trancada
cunha palla de centeo.) [BIS]
Retrouso
Esta noite e mais a outra
e mais a outra pasada
(abalei unha Pereira,
que-e nunca foi abalada.) [BIS]

Retrouso
Esta noite hai unha fía
e tamén unha espadela,
(bóteme o caldo mi madre
que eu tamén quero ir a ela.) [BIS]
Retrouso
O PANDEIRO DE MARICA
Popular
(Marica non ten pandeiro
e non vai á romería;) [BIS]
(mercar, mercar, mercarallo,
mercarallo a súa tía.) [BIS]
(Marica xa ten pandeiro
e xa vai á romería,) [BIS]
(como non sabe tocalo
tocarallo a súa tía.) [BIS]
(Como non sabe tocalo
Marica vende o pandeiro;) [BIS]
(mercar, mercar, mercarallo
o que pague máis diñeiro) [BIS]
(O pandeiro de Marica
foino mercar un moinante,) [BIS]
(tocar, tocar, tocarallo,
tocarallo ata que aguante.) [BIS]
Charanga de Mozos e Vellos
129

130
TERRA DE MARAGATOS
Popular
(Funme casar á montaña,
que é terra de maragatos,
déronme unha muller vella
toda rillada dos ratos.) [BIS]
(Eu caseime cunha vella
porque tiña o coiro duro
e os condenados dos ratos
furáronchelle o bandullo.) [BIS]
(Unha vella fixo papas
e o pote botoullas fóra,
hai un ano que foi iso
e aínda hoxe a vella chora.) [BIS]
(Agora xa non se usa
matar as pulgas coa uña,
métense nunha burata
e dáselle cunha cuña.) [BIS]
(Eu caseime cunha vella
por causa da fillarada
e vai o demo da vella
trouxo dez nunha niñada.) [BIS]
Charanga de Mozos e Vellos

A GALIÑA E OS PITIÑOS
Popular
O ghalo canta, a ghaliña chora
polos pitiños que dormen fóra
(Banana eó! Banana eó!
Banana eó! Eó! Banana eó!) [BIS]
Pelotas é un estado
é un estado que hai no Brasil,
(meu tío que é brasileiro
baila en pelotas no mes de abril.) [BIS]
Retrouso
Banana non ten caroso,
non ten caroso, non ten, non ten,
(tamén a carne sen óso
non ten caroso e mais sabe ben.) [BIS]
Retrouso
Estaban dous namorados
moi arrimados no bananal,
(o moso que era traveso
foise arrimando sen faser mal.) [BIS]
(O ghalo canta, a ghaliña chora
polos pitiños que dormen fóra.) [BIS]
A Requinta da Laxeira
131

132
A VASOIRA
Popular
O patrón mandoume embora [BIS]
e non foi por cousa mala,
foi por lle mollar a pluma [BIS]
no tinteiro da criada.
(Miña vasoira, vasoira miña,
hai moito tempo que non barres a cociña,) [BIS]
barre, barre, miña vasoiriña,
barre, barre, vasoiriña miña,
na cama, na cama, na cama fai calor,
na cama, na cama, na cama está mellor.
O patrón cando vai fóra [BIS]
déixalle dito á criada:
Veña tarde veña cedo [BIS]
déitate na miña cama.
Retrouso
Pretendinte e non quixeches, [BIS]
heite volver pretender-e,
ningunha lebre se escapa [BIS]
se o galgo sabe, sabe correr-e.
Retrouso

Se me dás o chuchamelo [BIS]
que tes debaixo da saia
dareiche o San Antoniño [BIS]
todo cheíño de barba.
Retrouso
Na cama, na cama,…
ALALÁ DE PADRÓN
Popular
Luada
Teño unha moza en Padrón
que tamén é pimenteira,
cando vou vela de noite,
ai la lai la lai la lá,
ládrame o can dende a eira.
Chegaron as pimenteiras,
hai alegría na praza,
vou ver se chegou con elas,
ai la lai la lai la lá,
tamén a miña rapaza.
Heiche de roubar un bico,
mira que cho hei de roubar
a carón da túa porta,
ai la lai la lai la lá,
sen que me vexa teu pai-e.
A Roda
133

134
FOLIADA DO RUEIRO
Popular
Santiago de Compostela
moi mollado tes que estar,
Santiago de Compostela,
por un lado tes o Sar
polo outro o Sarela. [BIS]
Aielelo aielalo
(Fun polo Rueiro, fun por Figueiriñas,
fun e no camiño unha moza atopei,
non sei se era fada ou unha meiga sería,
pois daquela moza eu me namorei.) [BIS]
Dende o Lermo ata o Rueiro
serpentea maino o río,
dende o Lermo ata o Rueiro
tamén vou serpenteando
tras dun amor verdadeiro. [BIS]
Aielelo aielalo.
Retrouso
Nunha noite de trebón
pasei a ponte do Carme,
nunha noite de trebón
e tan cheo o río ía
que me mollei os calzóns. [BIS]
Aielelo aielalo.
Retrouso
Luada

OS CAPADORES
Popular - R. Cinza-M. Sanjurjo
Pra capar un xato disque non fai falla
ter bacharelato.
I es que eses no tienen el títalo
que o títalo témolo nós,
(que andamos polas aldeas
chifla que chifla,
Ave María, válgame Dios.) [BIS]
O outro día capando un carneiro
fodéronlle un ollo ao meu compañeiro.
Retrouso
A noite pasada na casa de Xoán
caparon a ghata no sitio do can.
Retrouso
Aínda hoxe foron outros catro
e mataron a vaca que estaba de parto.
Retrouso
Outra noite capando una porca
quedoulles tan tesa que a deixaron morta.
Retrouso
Saraibas
135

136
O VIVIR EN VIGO
Popular
O vivir en Vigo que bonito é!
andar en parranda e durmir de pé,
e durmir de pé e durmir de pé,
o vivir en Vigo que bonito é!
(Bebín un viño albariño
por ver se me consolaba,) [BIS]
(e o viño como era novo, e o viño…
e o viño como era novo
ao ilo beber choraba.) [BIS]
Retrouso
(Teño unha vaca marela,
e un galo cantareiro,) [BIS]
(e unha galiña con pitos, e unha ga…
e unha galiña con pitos
e un bo viño do Ribeiro.) [BIS]
Retrouso
(Unha meniña choraba,
arriñadiña a un palleiro,) [BIS]
(Tiña a gaitiña na man-e, tiña a gai…
tiña a gaitiña na man-e
e faltáballe o gaiteiro.) [BIS]
Retrouso

(O río cando vai cheo
leva carballos e follas,) [BIS]
(tamén podía levar-e, tamén po…
tamén podía levar-e
as linguas murmuradoras.) [BIS]
Retrouso
Colectivo Trebón/Suso Vaamonde
MUIÑEIRA DO SANTO AMARO
Tradicional
(Señor cura, señor cura, [BIS]
a doutrina non lla sei,
pídame unhas cantiguiñas [BIS]
que eu llas repinicarei.) [BIS]
(Moza bonita no mundo [BIS]
non debera de nacer,
porque fai como a mazá [BIS]
todos a queren comer.) [BIS]
(Ser solteiro é boa cousa [BIS]
e ser casado tamén,
deixarei pra cando morra [BIS]
pensar no que me convén.) [BIS]
(Por dicir: Viva San Roque! [BIS]
prenderon o meu irmán,
agora que o soltaron: [BIS]
Viva San Roque e o can!) [BIS]
Treixadura
137

138
O ARADIÑO
M. María/A. Campelo
Labrado da miña mau
fixen coa miña navalla
un aradiño de pau. [2BIS]
Leva temón e chavella
e unha rella furadora
feita cunha lata vella. [2BIS]
Ten orelleira, rabela
tan luída e rematada
que namora mirar pra ela. [2BIS]
O meu arado é tan feito
que pode incluso esfender
labradíos a barbeito. [2BIS]
Teño xa que darlle estreno
ao meu arado arador,
ao meu arado pequeno. [2BIS]
E non sei onde hei de ir
buscar os bois que preciso,
buscar os bois pra xunguir. [2BIS]
Labrado da miña mau
fixen coa miña navalla
un aradiño de pau. [2BIS]
Fuxan os Ventos

OS VELLOS
Popular
(Un vello e mais unha vella
ai fixeron unha trasnada,) [BIS]
(empezaron a brincar-e
ai e quedaron na estacada.) [BIS]
Os vellos non valen para certos traballos,
o demo os atenta a meterse en fregados,
meterse en fregados mellor lle sería
cun prato de papas quentar a barriga.
(Dúas vellas garuleiras
ai andaban buscando home) [BIS]
(e dicíalle unha á outra,
ai xa escampará se non chove.) [BIS]
Retrouso
(Miña sogra ao peneirar-e
ai todo o corpo sarandea,) [BIS]
(rabea por ter un home,
ai está caendo de vella.) [BIS]
Retrouso
(Eu caseime cunha vella
ai seique o demo me atentou-e,) [BIS]
(alá pola media noite
ai na cama se esfurricou-e.) [BIS]
Retrouso
A Roda
139

140
VAITE LAVAR
Popular
Estudié para ladrón
y conseguí la carrera;
el primer robo que hice
fueron tus ojos morena. [2BIS CORO]
Estudié para ladrón
y conseguí la carrera.
Vaite lavar porcona, vaite lavar,
se non che chega o río tírate ao mar,
tírate ao mar porcona, tírate ao mar,
vaite lavar porcona, vaite lavar.
El ladrón piensa en el robo,
el asesino en la muerte,
el preso en la libertad
y yo morena en quererte. [2BIS CORO]
El ladrón piensa en el robo,
el asesino en la muerte.
Retrouso
He visto unos ojos negros
en una cara morena
que si no son para mi
que se los coma la tierra. [2BIS CORO]
He visto unos ojos negros
en una cara morena.
Retrouso

A muller do ferreiriño
non hai muller coma ela,
de día malla no ferro
de noite o Ferreiro nela. [2BIS CORO]
A muller do ferreiriño
non hai muller coma ela.
Retrouso
Charanga de Mozos e Vellos
141

142
OS BISTÉQUELES
Popular
E o home ten… e o home ten
un pausiño regordiño e redondiño
co que bate na muller.
E a muller… e a muller
ten unha raxa
que xuntos os dous na casa
danse gusto canto quer.
(Que ricos son los bistéqueles
fritidos con las patácalas,
carrallo como te atrácalas,
aspérame que voy con tu.) [BIS]
Die pieuguiño, die pieugallo
Santo Antonio do machado
feito de pau de sanguiño
dáme forzas no carallo
coma o porco no fuciño.
Retrouso
E o home ten…
Retrouso
A Roda

FOLIADA DE BARROSO
Popular
Con piñeiros arredor-e
teño unha casa no monte,
con piñeiros arredor-e
(e unha ponte e un salgueiro,
miña nena, onde canta o reiseñor-e.)[BIS]
Aquel paxariño era bonitiño,
viña da ribeira da beira do Miño.
E como lle chaman?
Chámanlle Pepiño.
Que bonito nome ten o paxariño!
(Paxariños que alegres cantades
entre as follas dos loureiros
e subides polos amieiros
a buscar a raíña do sol.) [BIS]
Non sexas tan presumida
se queres casar Rosiña,
non sexas tan presumida
(non te deixes engañar-e,
miña nena, se queres ser pretendida.) [BIS]
Retrouso
A Roda
143

144
O INCENDIO DA PORTA DO SOL
Popular
Cando foi do incendio
que houbo na Porta do Sol
ardeu a reloxería
e o quiosco do maricón,
(ardéronlle as bananas, recoño,
as mazás e os melocotóns.) [BIS]
Quen se alegrou moito disto
foi a prima chopeteira
que para mirar o incendio
asubiuse a una escaleira,
(para mirar como ardía, recoño,
o quiosco na parte traseira.) [BIS]
Chegaron os bombeiros,
levaron un sofocón,
escomezaron a busca
soio atoparon limóns
(e Maximino dicía, recoño,
esta foi a miña perdición.) [BIS]
Cando chegaron alí
xa estaba todo apagado
e as tetillas andaban
por enriba do tellado
(e Maximino dicía, recoño,
este incendio foi intencionado.) [BIS]

Maximino apurado
parecía don Tomás,
a xente lle preguntaba:
Ti onde carallo vas?
(Vou mirar o quiosco, recoño,
que me ardeu pola parte de atrás.) [BIS]
Cantadeiras do Berbés
SAN FINS DO CASTRO
Popular
(Pensa miña nai que estou, ui ai ai
pescando na Carballeria,) [BIS]
(e estou no San Fins do Castro, ui ai ai
bailando unha muiñeira.) [BIS]
(A miña nai porque puido, ui ai ai
fixo unha casa na illa,) [BIS]
(para ver os de Neaño, ui ai ai
como pescan a sardiña.) [BIS]
(O cura de Corme é xastre, ui ai ai
malpicano é mariñeiro,) [BIS]
(o de Pazos labrador, ui ai ai
e o de Cesullas gaiteiro.) [BIS]
(A miña nai porque puido, ui ai ai
fixo unha casa na illa,) [BIS]
(para ver os de Neaño, ui ai ai
como pescan a sardiña.) [BIS]
Treixadura
145

146
FOLIADA DE PORTONOVO
Popular
(Eu pasei o Portonovo
nunha lanchina motora,) [BIS]
(fun solteiro e vin casado, meu ben,
máis valera que non fora.) [BIS]
(Rapaciña se vas
á beiriña do mar
non te fies do vento mareiro
que a lanchiña que vai
pola ría a pescar
co ventiño pode naufragar.) [BIS]
(O crego vendeu a burra
por non lle dar a cebada,) [BIS]
(agora vai aos enterros, meu ben,
dacabalo da criada.) [BIS]
Retrouso
(Se queres que brille a lúa
pecha os ollos meu amor-e) [BIS]
(pois mentres os tes abertos, meu ben,
a lúa pensa que hai sol-e.)[BIS]
Retrouso
A Roda

DÁME LUME SARA
Popular
Dáme lume Sara polo vertedeiro,
dáme lume Sara que son mariñeiro.
Se eres mariñeiro non me importa nada
as mociñas novas déitanse na cama.
As rapaciñas da Ghuarda
sonche de moito palique,
elas botan o anzuelo
quen queira picar que pique. [BIS]
Ai lalelo ai lalá lo
Retrouso
Non te cases queridiña
co mariñeiro do mar-e,
arma a vela e arma a vela
e vai cara ao seu lughar-e. [BIS]
Ai lalelo ai lalá lo
Retrouso
El mariñeiro al domingo
buen zapato y buena media,
el lunes por la mañana
descalcito por la arena. [BIS]
Ai lalelo ai lalá lo
Retrouso
Xistra de Coruxo
147

148
FOLIADA DE CORME
Popular
Saín de Corme con día,
anoiteceume en Carballo.
Ás fillas da miña nora
que lle quiten o meigallo.
Ailalelo, ai lalálo
Por ir de noite caín na lama
por unha nena que namoraba,
foi pola noite, se vou de día
tapeleaba mais non caía.
Retrouso
Veño da Virxe da Barca,
vou para a Virxe do Monte,
barqueiriño de Muxía
pásame antes que sexa noite.
Ailalelo, ai lalálo
Retrouso
Santo Cristo de Fisterre,
santo da barba dourada,
deixa pasar as parellas
que van para Touriñana.
Ai lalelo, ai lalalo.
Retrouso

E pasarei Ortegal-e
e chegarei ata Bares,
por ti meu amor querido
cruzarei todos os mares.
Ailalelo, ai lalálo
Semente Nova
CATRO VELLOS MARIÑEIROS
Popular/J. Travieso
Catro vellos mariñeiros, [BIS]
todos metidos nun bote.
(Boga, boga, mariñeiro, imos pra Viveiro,
xa se ve San Roque.) [BIS]
Ailalelo ...
Os mariñeiros traballan [BIS]
de noite coa luz da lúa.
(Dá gusto velos chegar-e
pola mañá cedo
cheirando a frescura.) [BIS]
Ailalelo ...
Levo sardiña e bocarte, [BIS]
vendo xurelo pequeno.
(Rapaciña de Viveiro
ven buscar o lote
do teu mariñeiro.) [BIS]
Ailalelo ..
A Roda
149

150
CANTAR DE ARRIEIRO
Popular
O cantar do arrieiro
é un cantar moi baixiño,
cántano en Ribadavia,
resoa no Carballiño.
Xa me compraban a ghaita
e eu non a quixen vender
porque a miña ghaitiña
é da miña muller; [2BIS]
xa me compraban a ghaita
e eu non a quixen vender.
Non te cases co arrieiro
que leva a vida penada,
nin oe misa no domingo,
nin dorme sono na cama.
No me la vendas marido,
no me la vendas por Dios
porque a túa ghaitiña
la tocamos los dos; [2BIS]
no me la vendas marido,
no me la vendas por Dios.
Lévame no carro, leva,
arrieiriño das uvas,
lévame no carro, leva,
comerei das máis maduras.
Mas me valiera morena,
mas me valiera tener
a tu madre por suegra

y a ti por mujer; [2BIS]
mas me valiera morena,
mas me valiera tener.
Ardentía
O SANCRISTÁN DE COIMBRA
Popular
(O sancristán de Coimbra
facíame mil diabluras:) [BIS]
(mollaba o pan en aceite,
deixaba os santos a escuras.) [BIS]
(E bate fado, e bate ben,
ti eres a causa do meu desdén.) [BIS]
(Eu quixera ser merliño
e ter o pico encarnado) [BIS]
(para facer o meu niño
no teu cabelo dourado.) [BIS]
Retrouso
(O mar tamén ten amores,
o mar tamén ten mulleres,) [BIS]
(está casado coa area,
dálle bicos cantos quere.) [BIS]
Retrouso [BIS]
Luada
151

152
CANTINELA DO PIEPE
Popular
O meu fillo Piepe como é tan agudo
tomaba as medidas por un garabullo.
Ai chingala, chingala, chingala,
ai chingala, chingala, cha. [BIS]
Ten moita alegría, ten moita fachenda,
o meu fillo Piepe vai coser á tenda.
Retrouso
Ao señor abade fíxolle un calzón,
no medio do cu pegoulle un botón.
Retrouso
Ao señor abade fíxolle a levita,
no medio do colo mangoulle unha cinta.
Retrouso
O meu fillo Piepe como era tan listo
saiu retratado na caixa dos mistos.
Retrouso
A Roda

A RIANXEIRA
X. Frieiro
A Virxe de Guadalupe
cando vai pola ribeira, [BIS]
descalciña pola area,
parece unha rianxeira. [BIS]
Ondiñas veñen, ondiñas veñen,
ondiñas veñen e van.
Non te embarques rianxeira,
que te vas a marear.
A Virxe de Guadalupe
cando vai para Rianxo,
a barquiña que a trouxo
era de pau de laranxo.
Retrouso
A Virxe de Guadalupe
quen a puxo moreniña? [BIS]
Foi un raíño de sol
que entrou pola ventaniña.
Retrouso
Orquesta Compostela 153

154
FOLIADA DE AMOEIRO
Popular
Alá vai o gaiteiro
por detrás do pinar,
vai tocando unha gaita
xá podedes bailar. [2BIS]
Alá vai o gaiteiro
Alá vai alá vai.
Ai mozas do Chan de Amoeiro,
ai cantai alto, cantai alto,
ai mozas do Chan de Amoeiro,
ai que vos sinta o meu querer-e,
ai cando vai pró fiadeiro. [BIS]
Ai lalelo, ai lalalo
Retrouso
Ai caben nunha saquetiña,
ai teño un saco de cantios,
ai caben nuhha saquetiña
Ai non me esteas enfadando,
ai que desato a baraciña. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
Retrouso
Ai bebe na fonte de prata,
ai paxariño pico de ouro,
ai bebe na fonte de prata,

Ai coitadiña da neniña,
ai que por amores se mata. [BIS]
Ailalelo ai lalalo
Retrouso
Coral de Ruada
FOLIADA DA PEROXA
Popular
Festa do San Amariño,
festa, festiña de Oira,
festa do San Amariño,
naquel campo tan fermoso
ata baila o río Miño, [BIS]
ai la le lo, ai la la la.
Que é un santo milagreiro,
vamos ao San Amariño,
que é un santo milagreiro;
non faltará boa vitela
e bo viño do Ribeiro, [BIS]
al la le lo, ai la la la.
Vamos se se nos antoxa,
vamos ao San Amariño,
vamos se se nos antoxa,
mais pra festa e boas mozas
non vos hai como A Peroxa, [BIS]
ai la le lo, ai la la la.
Coral de Ruada
155

156
JOTA DE MALPICA
Popular
O que anda por Pontella
trata de roubar ao rico,
á señora Rufaela
e mais ao señor Xacinto.
E Avaristo do Monte
e o Cabazo do Ramas,
(o que tal de xente rouba
vai pola caixa das almas.) [BIS]
Ai lalá laralá …
Anduvécheste alavando
que teu pai era moi rico,
a riqueza do teu pai-e
leva o corvo no pico.
Din que Pontella é rico,
mentiu ben quen o dixo
(que aínda o día de San Blas-e
festexaron en Santiso.) [BIS]
Ai lalá laralá …
Voume por aquí abaixo
como quen non quere a cousa,
voulle dicir a meu pai-e
que tén as vacas na chousa.

Tate aquí Pepe e non marches,
que imos facer o guisado
(con grilos da borralleira,
caracoles do valado.) [BIS]
Ai lalá laralá…
Dicen que la pena mata,
yo no sé si será cierto,
que si la pena matara
a mi me tenía muerto.
Arrimeime a un pino verde
por ver se me consolaba,
(o pino como era verde
en vez de cantar choraba.) [BIS]
Ai lalá laralá…
O Fiadeiro
157

158
AI RIANXO
Popular
Ai Rianxo, Rianxo páxaro pinto,
a ganancia do peixe xa se vai indo;
xa se vai indo Rianxo, xa se marchou
ai Rianxo Rianxo, quen a levou?
Polo muelle de Tanxil
vin saltar unha cabala;
mariñeiros de Rianxo
vinde largar a secada. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
Retrouso
Polo día ando ao xeito,
ao bou e mais a rapeta,
como son bo mariñeiro
pola noite na taberna. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
Retrouso
Para ser bo mariñeiro
hai que nacer en Rianxo
e comer o pan de broa
para ter o peito ancho. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
Retrouso

Teño un amor en Rianxo,
outro en Vilagarcía
para ver aos meus amores
teño que cruzar a ría. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
Retrouso
O Fiadeiro
159

160
ROMANCE DA SOLTEIRIÑA
Popular
Déixeime ir, mi madre, beilar ao turreiro,
que quero casar-e cun zapateiro.
Zapateiro non, porque malla a sola,
toma un arrieiro, farás mellor voda.
Arrieiro non, porque vai e vén,
quero un barbeiriño que me afeite ben.
Barbeiriño non, porque fai a barba,
toma un alfaiate que che corte a saia.
Alfaiate non, que é moi cubizoso,
quero un estudante que é máis amoroso.
Estudante non, que é moi cumiñán,
toma un sembrador que che sembre o pan.
Sembrador non quero, que ten moita vida,
quero un ferrador ao uso da vila.
Ferrador non queiras porque ferra a besta,
toma un cesteiriño que che leve a cesta.
Cesteiriño non, sempre está petando,
quero un frade lego dos de San Bernardo.
Pablo Quintana

FOLIADA DE ENTRIMO
Popular
Viva a gaita e o gaiteiro,
vivan as nosas aldeas,
viva a gaita e o gaiteiro,
vivan as mozas galegas,
viva o viño do Ribeiro. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
Ai Maruxiña non vaias á herva
que vén o vento mareiro e toda cha leva,
toda cha leva, lévacha toda,
ai Maruxiña, Maruxa, non sexas tola.
Porque ela cantaba ben-e,
eu caseime cunha nena,
porque ela cantaba ben-e,
agora morro de fame
que o cantar non me manten-e. [BIS]
Ai lalelo ai lalalo
Retrouso
Viva a nosa honrada terra,
viva Galiza irmandiña,
viva a nosa honrada terra,
viva a Cruña, viva Lugo,
viva Ourense e Pontevedra. [BIS]
Ailalelo ailalalo
Retrouso
Coral de Ruada
161

162
HIMNO GALEGO
Eduardo Pondal
Que din os rumorosos
na costa verdescente,
ao raio transparente
do prácido luar?
Que din as altas copas
de escuro arume arpado
co seu ben compasado
monótono fungar?
Do teu verdor cinguido
e de benignos astros
confín dos verdes castros
e valeroso chan,
non des a esquecemento
da inxuria o rudo encono;
desperta do teu sono
fogar de Breogán.
Os bos e xenerosos
a nosa voz entenden
e con arroubo atenden
o noso ronco son,
mais soio os iñorantes
e féridos e duros,
imbéciles e escuros
non nos entenden, non.

Os tempos son chegados
dos bardos das edades
que as vosas vaguedades
cumprido fin terán;
pois, onde quer, xigante
a nosa voz pregoa
a redenzón da boa
Nazón de Breogán.
163

ÍNDICE
Prólogo............................................ 5
Introdución..................................... 9
A Carolina........................................ 32
A filla................................................ 17
A galiña e os pitiños........................ 131
A miña burriña................................ 128
A raíz do toxo verde....................... 90
A regueifa........................................ 99
A Rianxeira...................................... 153
A Rosiña do pelo............................. 80
A rumboia........................................ 30
A Santa Lilaina................................. 103
A tardiña na viúva........................... 120
A vasoira.......................................... 132
A vendima....................................... 93
A volta da festa............................... 39
Aguanta corazón!........................... 55
Ai Maruxiña..................................... 96
Ai Rianxo............................................ 158
Alalá de Padrón............................... 133
Amor rianxeiro................................ 34
Apagha o candil.............................. 23
Árdelle o eixe.................................. 114
Camariñas........................................ 27
Cantar de arrieiro............................ 150
Cantiga de Laíño............................. 118

Cantiga de Montefurado................ 26
Cantiga de Pontevedra.................. 18
Cantinela da Fonsagrada............... 28
Cantinela do Piepe......................... 152
Carmiña, Carmela........................... 38
Catro vellos mariñeiros.................. 149
Chula da Guía.................................. 56
Dáme lume Sara............................. 147
Desfeita galega.............................. 44
En pé............................................... 62
Eu che darei.................................... 81
Eu chorar chorei............................ 19
Eu de Marín ausenteime................ 57
Fadinho da tia Mari Benta............. 75
Falemos galego.............................. 108
Festa no muíño............................... 84
Fisterra............................................ 51
Foliada da Peroxa.............................. 155
Foliada de Amoeiro........................... 154
Foliada de Anllóns.......................... 53
Foliada de Asén.............................. 125
Foliada de Barroso......................... 143
Foliada de Betanzos....................... 29
Foliada de Carramales.................... 121
Foliada de Carril.............................. 74
Foliada de Corme........................... 148
Foliada de Entrimo......................... 161
Foliada de Nadela........................... 116
Foliada de Olás............................... 24
Foliada de Pontevedra................... 98
Foliada de Portonovo.................... 146
Foliada de Santiago........................ 105
Foliada de Sarela............................ 52
Foliada do Celta.............................. 36
Foliada do rueiro............................ 134

Foliada mariñeira............................ 76
Himno galego................................. 162
Jota de Fontenla............................. 126
Jota de Malpica.................................... 156
Jota de rondadores......................... 113
Labregos........................................... 115
Lévame............................................. 110
Marica............................................... 22
Mariñada de Rianxo........................ 42
Miña nai............................................ 124
Miñas cousas................................... 61
Miñas cunchas................................. 54
Muiñada........................................... 106
Muiñeira do Santo Amaro............... 137
Na beira do mar............................... 47
O andar miudiño.............................. 101
O aradiño.......................................... 138
O caneco.......................................... 122
O gaiteiro......................................... 20
O galo............................................... 70
O gato............................................... 43
O incendio da Porta do Sol............. 144
O magosto....................................... 89
O melro............................................ 48
O pandeiro de Marica..................... 129
O paraugas do Ghosé..................... 73
O pirimpimpim................................ 78
O rodaballo.................................... 64
O sancristán de Coimbra................ 151
O testamento do gato.................... 41
O verdegaio.................................... 66
O vira vira........................................ 102
O vivir en Vigo................................. 136
Os bistéqueles................................ 142
Os capadores.................................. 135

Os de Marín..................................... 104
Os mariñeiros.................................. 94
Os vellos.......................................... 139
Pandeirada de Tella......................... 15
Pandeirada do Grove...................... 107
Pandeiretada.................................. 58
Pandeiretada de Outes.................. 68
Para onde vas María....................... 100
Pousa, pousa.................................. 40
Quen teña viño............................... 63
Ribeirana........................................ 111
Romance da solteiriña.................... 160
Ruada de Chamosa......................... 86
San Benitiño................................... 16
San Fins do Castro.......................... 145
San Sadurniño................................ 82
Se chove......................................... 60
Sementeira..................................... 71
Señor cura...................................... 95
Si te casas en Ourense................... 92
Terra de maragatos........................ 130
Terra de Montes............................. 50
Troulada das Rías Baixas................ 46
Vaite lavar....................................... 140
Valse mariñeiro............................... 65
Velai vai........................................... 72
Vilagarcía........................................ 119
Viva o amor..................................... 112
Xota de Vilar................................... 49

Este libro rematouse o
día 2 de febreiro de 2012,
día da Candeloria e
véspera do San Brais