Descargue o libro - Consello da Cultura Galega

1. Paralelo das linguas castelá e francesa
92
Benito Feixoo
O rapto da mente é o voo da pluma: “Impetus ille sacer, qui
vatum pectora nutrit”, dixo Ovidio [“Aquel pulo sagro que nutre
o peito dos poetas”]. Nos poetas franceses vese que por afectaren
ser moi regulares nos seus pensamentos, deixan as súas
composicións moi esmaceladas. Córtanlles ás musas as ás ou co
peso do xuízo abaten ó chan as súas plumas (agás de que
tamén a cadencia das súas rimas é desaxeitada). Pero a crítica
da poesía farase á mantenta noutro tomo.
COROLARIO
33
Xa que incidentalmente se dixo máis arriba que o idioma
lusitano e o galego son un mesmo, para confirmación da
nosa proposición e para satisfacermos a curiosidade dos que
se interesaren na verdade dela, expoñeremos aquí brevemente
a causa máis verosímil desta identidade.
34
É constante nas Historias que o ano catrocentos e pouco
máis antes da nosa redención foi España anegada da violenta
irrupción de godos, vándalos, suevos, alanos e selingos, nacións
setentrionais. Que destes, os suevos, baixo a conducción do seu
rei Hermenerico, se apoderaron de Galicia, onde reinaron gloriosamente
por máis de cento e setenta anos, ata que os desposuíu
daquel florecentísimo reino Leovixildo, rei dos godos. É
así mesmo certo que os suevos non só dominaron Galicia, mais
tamén a maior parte de Portugal. Manuel de Faría, no Epítome
das Historias Portuguesas (parte 2, capítulo 3) 2 , con frei Ber-
2. Manuel de Faría e Sousa (1590-1649), erudito portugués que viviu en
España durante o período filipino, en que os Austrias españois cinxían a
coroa de Portugal, a súa vasta obra constitúe un dos mellores exemplos de
bilingüismo literario luso-castelán. Un dos principais productos do seu labor
é o Epítome de las historias portuguesas (1628), monumental enciclopedia do
saber histórico sobre o país veciño. Véxase tamén texto 3, § 474 e ss.
Benito Feixoo
1. Paralelo das linguas castelá e francesa
nardo de Brito 3 e outros autores da súa nación, quere que
non só fosen os suevos donos da maior parte de Portugal,
pero tamén de canto tivo o nome de Lusitania, en tanto grao
que, perdida esta denominación, tomou aquel reino o nome
de Suevia. En fin, tampouco hai dúbida de que no tempo
que entraron os suevos en Galicia e Portugal se falaba nos
dous reinos, coma en todos os demais de España, a lingua
romana, extinguida de todo, ou case de todo, a antiga española
—por máis que contra as probas concluíntes, deducidas
de moitos autores antigos, que alegan Aldrete 4 e outros
escritores españois, pretenda o contrario o mestre frei Francisco
de Vivar no seu Comentario a Marco Máximo no ano
de Cristo 516 5 .
35
Sentados estes supostos, xa temos a man a causa que
procuramos da identidade do idioma portugués e galego:
estando as dúas nacións separadas de todas as demais provincias
e baixo a dominación duns mesmos reis naquel tempo
precisamente cando, corrompéndose pouco a pouco a
lingua romana en España pola mestura das nacións setentrio-
3. Frei Bernardo de Brito (1568-1617), cronista da orde benedictina en Portugal
e posteriormente Cronista Maior do Reino, considérase o fundador da historiografía
alcobacense. É o responsable da primeira e segunda partes da magna
compilación aparecida so o título de Monarquía Lusitana, inzada de elementos
fabulosos, haxiográficos ou heroicos, ó servicio dunha deliberada glorificación
do pasado portugués, a cal constitúe un dos elementos máis sobranceiros da
literatura autonomista baixo dominio filipino en Portugal.
4. Bernardo de Aldrete (1565-1645), erudito andaluz, que salienta pola
súa dedicación á arqueoloxía e á lingüística; a súa obra capital é Del origen y
principio de la lengua castellana (1606), en que o autor defende a orixe latina
do castelán, contra as teorías crecentemente en voga durante o século
XVII que postulaban o carácter aborixe e primitivo deste.
5. Marco Máximo é o suposto autor dun falso cronicón urdido a primeiros
do século XVII por Jerónimo Román de la Higuera, en que se fabula
sobre a historia peninsular entre aproximadamente 431 ata 575. As falsificacións
históricas, tan burdas como populares na España dos séculos XVII e
XVIII, foron un dos albos preferidos da atinada crítica de M. Sarmiento.
93