Descargue o libro - Consello da Cultura Galega

9.1. O deleite de ler no libro da natureza
códice non se atopa gralla ningunha, nin no texto, nin no
seu senso, nin na impresión.
O título do volume é Historia universal, en vivo, das propiedades
de todas as cousas creadas, e vén con láminas e figuras
perfectísimas que nin pintadas poderán ser mellores.
Notei que non ten licencia ningunha nin do Consello, nin do
Vicario, nin de ningunha Comunidade, e conseguinte a isto
tampouco non ten aprobación ou censura de Mestre, Doutor
ou Bacharel. Ocórreseme que se cadra será porque é libro
moi anterior á invención desas trapalladas de libros. Polo
mesmo, tampouco non ten taxa, pois para a miña idea non
hai prezo no mundo que lle poida corresponder. O limiar é
moi conciso e a obra ela mesma dedícase ó seu autor, ó revés
dos autores de pane lucrando que dirixen e dedican as
súas obras ou os seus soños, para matar a fame que os obrigou
a tomar a pena (por todos os visos venal) ou para adular
ó mecenas achegadizo e asemade pór de manifesto que iso
de tirar libros é o oficio máis doado que hai no mundo.
Ben sabe Vosa Excelencia que son afeccionado a ler
un libro cando é moi vello e de autor antiquísimo e que, ó
mesmo tempo, tamén teño gusto de ver un libro recén saído
do prelo cando é de autor de superior xerarquía. ¿Canto
non dera eu por ollar, cando menos polo forro, os volumes
que se desenterraron en Herculano? ¿Canto non dera por ler
os máis selectos libros que actualmente se imprimen en
Roma, París, Florencia, Londres, Amsterdam, etc.? Secomasí,
aquela arelada ledicia non chega á ledicia que experimento
fóra da miña cela de ollar e follear o dito códice, cando
menos pola ramada, polas follas e pola cortiza. ¡Cousa prodixiosa!
Só con ler algo nel xunto os dous gozos de ler e de
rexistrar o máis antigo que se leva escrito no mundo, e o
máis escolleito que se está a imprimir e reimprimir actualmente
en todo o orbe.
Abonda, Excelentísimo Señor, de alegoría. Quero dicir
que vivo feliz fóra da miña cela, nesta vila, vendo os barcos e
infindos obxectos que Deus creou, e que son materia dunha
346
Martín Sarmiento Martín Sarmiento
9.1. O deleite de ler no libro da natureza
universalísima Historia Natural, que é o códice propio. E, aínda
que non son quen a comprendelos, rebórdame o deleite e
o contentamento só con velos, admiralos e facer sobre eles
algunha que outra lixeira observación. Todo canto vía, lía, ou
tiña nos meus andeis figúraseme nada, comparado co que
aquí contemplo dunha soa ollada ou cun só paseo.
347