Descargue o libro - Consello da Cultura Galega

More documents

Recommendations

Info

7. Elementos etimolóxicos 278 Martín Sarmiento libros, que cada día é máis heteroxénea. [21] Tamén teño observado que as linguas que só se falan e non se escriben son máis copiosas de voces da lingua que as linguas que se escriben. Falo de voces da lingua, non das voces de achego e totalmente estrañas. Estou abraiado da abundancia das voces galegas puras que oín e recollín en Galicia, que acaso non será a décima parte. Disque en Galicia semella que dun lugar a outro hai lingua diferente, eu andei por Galicia e non atopei esa multitude de linguas. Estes ou os outros termos soltos que se falan aquí e non acolá é certo que os hai, pero sen saír do galego en xeral. E isto sucederá en todo país cunha lingua que se fala e non se escribe. 22 Esta variedade é moi pertinente para probar a fecundidade da lingua galega. A Duarte Nunes, que veu botar fanfurriñadas coa súa lingua portuguesa de que tiña moitos derivados dunha voz, engadinlle eu seis máis que ten a lingua galega. Por enredar, púxenme a recoller todas as voces galegas que oín en Galicia para significar un home pailán e camastrón, xuntei cen e téñoas colocadas por orde alfabética4 . Non tería tantas se a lingua galega se escribise, pois xa se terían perdido as máis delas. Pola mesma razón de que a lingua portuguesa se escribe, está moi minguada de raíces propias, aínda que Bluteau quixo impoñer que era moi abundante con dez tomos en folio. [23] Se a ese Vocabulario portugués se lle separan as raíces e voces tomadas na súa orixe da lingua galega, as voces mouriscas, africanas, brasileiras e orientais, e as de lugares xeográficos e as voces puramente facultativas, todas as cales nunca foron portuguesas, pararán os dez tomos nun esqueleto que cause mágoa. O ano de 1674 imprimiu o padre Bento Pereyra a súa Prosodia ou Vocabulario da lingua portuguesa, o cal aínda non chega a corenta pregos. E despois de tantos tomos, se se lle retiran as 4. Véxase máis adiante, § 456 e ss. Martín Sarmiento 7. Elementos etimolóxicos etimoloxías de Covarrubias, é nada o que resta da orixe das voces portuguesas 5 . 24 Ós Elementos etimolóxicos, que servirán para reducir á lingua latina as voces puras dos seus dous dialectos, castelán e galego, espero, querendo Deus, que seguirá un Onomástico, no cal, á sombra da lingua galega, poñerei diferentes etimoloxías das voces puras do seu subdialecto portugués. En colocando eu unha voz na súa raíz latina, non teño mentes de pasar de aí nin subir máis arriba, aínda que me sería máis doado ca chegar ata o latín pola abundancia que hai de libros para iso. Non penso pois en etimoloxías de voces latinas, mais das voces castelás e galegas puras. Por incidencia será preciso que toque algo da grega cando o meu asunto for o tecer unha serie cronolóxica da voz ata hoxe, segundo o que puider acadar coa miña curta literatura e a ignorancia que confeso ter das linguas vivas e mortas. LIBRO I. DAS CONSOANTES 225 Teorema 3º: B de F trebo de trifolium acibo, de aquifolium bebra, de bifera seixebra, de saxifraga [...] [7.2] 228 Teorema 6º: CH de CL chamar, de clamare chouza, de clausa choir, de claudere chave, de clavis choca, de cloca chavella, de clavicula 5. Sebastián de Covarrubias (1539-1612), é autor dun célebre Tesoro de la lengua castellana o española (1611), primeiro diccionario español con pretensións etimolóxicas. No catálogo da súa biblioteca, Sarmiento anota: “Covarrubias, Sebastián. Thesoro de la Lengua Castellana, añadido por el P. Remigio. E ó comezo, Origen [de la lengua castellana], de Aldrete. Madrid, 1674”. 279
7. Elementos etimolóxicos 229 Teorema 7º: CH de FL Chaves, de Flavias (cidade) chamizo, de flamma chorido, de florido [sic] chouteira, de flauta cheirar, de flagrare 230 Teorema 8º: CH de PL chumbo, de plumbo chorar, de plorare chover, de plovere chantage, de plantagine cheo, de pleno chagas, de plagas [...] 248 Teorema 26º: LL de TL vella, de vetula silla, de situla rollo, de rotulo [...] 250 Teorema 28º: LL de CL orella, de auricula abella, de apicula ovella, de ovicula navalla, de novacula ollos, de oculos malla, de macula [...] 280 LIBRO II. DAS VOCAIS 305 OU de AU ouro, de aurum touro, de taurus mouro, de maurus cousa, de causa lourel, de laurel [sic] [...] Martín Sarmiento LIBRO III. DAS LETRAS PERDIDAS 320 Teorema 8ª: A consoante L entre dúas vocais paa ou pâ, de pala pia, de pila Payo, de Pelagio Vaya, de Eulalia Cobre, de Coluber mao, de malo Giao, de Juliano Grixóa, de Ecclesiola Sô, de Solo 321 Teorema 9º: A consoante N entre dúas vocais mao, de mano lagoa, de lacuna lua, de luna laa ou lâ, de lana féo, de foenum boo ou bô, de bonum Martín Sarmiento 7. Elementos etimolóxicos LIBRO IV. DAS LETRAS ENGADIDAS 341 Dos patronímicos: Z engádese ó nome do pai para o fillo. Álvarez de Álvaro; Antunez de Antonio; Bieitez de Benito; Diaz de Didaco; Dieguez de Diego; Domínguez de Domingo; Eitaz de Eita; Froilaz de Fruela; Florez de Floro; Estevez de Esteban; Gosendiz de Gudesindo; Gonzalez de Gundisalvo; Gutierrez de Gutierre; Fernández de Fernando; Yáñez de Joan; Gomez de Gomesano; Ibañez de Juan; Muñoz de Munio; Nuñez de Nonio; Ossorez de Ossorio; Perez ou Petriz de Pedro; Rodriguez de Rodrigo; Ordoñez de Ordonio; Bermudez de Bermudo; Ramirez de Ramiro; Sanchez de Sancho; Garcez de Garcia; Lopez de Lope; Martinez de Martin; Bernaldez de Bernardo; Abraldez de Abelardo; Miguez de Miguel; Fagundez de Facundo; Giraldez de Giraldo; Pepiz de Pepe; Gelmirez de Gelmir; Pelaez de Pelayo; Ovequiz de Oveco; Raimondez de Raymundo; Vazquez de Vasco; Suarez de Suero; Sabariz de Sabarico; Salvadorez, Iñiguez. [7.3] [REFLEXIÓNS PEDAGÓXICAS] 344 O dito vulgar “o rato que non ten máis que un buraco, logo o collen”, poderá aplicarse ós semiliteratos rateiros que non tendo máis que un libro morriñoso, encetado dos ratos e labrado pola couza, se entremeten nas conversas de eruditos a manifestar a súa propia ineptitude e a censurar os estudios alleos. Por esta caste de xente díxose: líbreme Deus de home dun libro, dun preito e dun oficio. Dun preito porque é insufrible oílo falar soamente del, coma se fose un tolo coa súa teima. Dun libro porque, sacándoo dese libro e de acompañalo coa Gazeta, Mercurio e almanaques, rematou toda a súa erudición. [345] Eu engadín de experiencia: e líbreme Deus dun home dun só oficio, gremio, confraría, partido, gavela e 281
Page 1 and 2:
SOBRE A LINGUA GALEGA ANTOLOXÍA
Page 3 and 4:
LIMIAR MARTÍN SARMIENTO, ENCICLOPE
Page 5 and 6:
Limiar ó que amolaban as servidume
Page 7 and 8:
Limiar galego, e da súa percepció
Page 9 and 10:
Para Carlos Casares, un pouco por t
Page 11 and 12:
Antigüidade e nobreza, pureza e ha
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
ANEXO CRONOLOXÍA DA OBRA FILOLÓXI
Page 39 and 40:
BIBLIOGRAFÍA ACTIVA 1 1. BIBLIOGRA
Page 41 and 42:
Bibliografía activa Madrid, Univer
Page 43 and 44:
[1] BENITO J. FEIXOO: [O GALEGO, LI
Page 45 and 46:
1. Paralelo das linguas castelá e
Page 47 and 48:
[2] MARTÍN SARMIENTO: [DEFENSA DA
Page 49 and 50:
[3] MEMORIAS PARA A HISTORIA DA POE
Page 51 and 52:
3. Memorias para a historia da poes
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
4. Carta sobre a orixe e formación
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
5. Onomástico etimolóxico da ling
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88: 5. Onomástico etimolóxico da ling
Page 129 and 130: 6. Orixe da voz galega mixiriqueiro
Page 135 and 136: 7. Elementos etimolóxicos 272 Mart
Page 137: 7. Elementos etimolóxicos 276 Mart
Page 147 and 148: 7. Elementos etimolóxicos 385 BIS
Page 149 and 150: 7. Elementos etimolóxicos 413 300
Page 155 and 156: 7. Elementos etimolóxicos 462 Non
Page 157 and 158: 8. Discurso apoloxético 316 Martí
Page 159 and 160: 8. Discurso apoloxético de sentido
Page 165 and 166: 8. Discurso apoloxético [8.8] [Ó
Page 167 and 168: 8. Discurso apoloxético 336 [8.10]
Page 173 and 174: Selección, introducción, edición
Page 175 and 176: [9.1] [O DELEITE DE LER NO LIBRO DA
Page 177 and 178: 9.2. Carta a Francisco Xabier [9. 2
Page 179 and 180: 9.3. Carta a Campomanes 352 Martín
Page 181 and 182: 9.4. Carta a Sarmiento A súa sobri
Page 183 and 184: II [PRÓLOGO DE JUAN SOBREIRA A DOU
Page 185 and 186: Apéndice III. Catálogo dos escrit
Page 187 and 188: Apéndice III. Catálogo dos escrit
Page 189 and 190:
Apéndice III. Catálogo dos escrit
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Noticia bibliográfica AS COPIAS DE
Page 199 and 200:
Noticia bibliográfica vedra e Cuad
Page 201 and 202:
Noticia bibliográfica Sarmiento, F
Page 203 and 204:
ÍNDICES
Page 205 and 206:
Índice de autores e personaxes cit
Page 207 and 208:
Alcorán 7(16) Amalthea Onomastica
Page 209 and 210:
ÍNDICE DE PALABRAS COMENTADAS POLO
Page 211 and 212:
Índice temático escrita medieval
Page 213 and 214:
Índice xeral 11. A reivindicación
show all

Descargue o libro - Consello da Cultura Galega

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?