Descargue o libro - Consello da Cultura Galega

5. Onomástico etimolóxico da lingua galega
256
Martín Sarmiento
formarei cando se ofreza ocasión 58 . [721] Sétima: sempre que
cara á raia de Portugal e Galicia se use algunha voz que non
sexa galega, esa pegouse de Portugal á raia de Galicia, non ó
interior, v. g.: alfaiate (xastre), alfajeme (cirurxián), almocreve
(arrieiro), etc. Esas voces cheiran a Mahoma e son das que
en Portugal quedaron dos mouros.
722
Sempre que concorran dous instrumentos góticos antigos,
un galego e outro portugués, debe apreciar o galego e
mirar con desconfianza o portugués e facer exacta crítica del;
co conto de que teñen rei á parte e que están na teima fata
de non quereren ser cadetes dos galegos, valéronse de mil
ficcións para sostelo e negaron feitos constantes.
[...]
726
Advertido destas claves, Alethophilo poderá rebater mil
imposturas portuguesas contra Castela e contra Galicia. Informado
xa e instruído de todo o dito, e sendo dono de tan certos
e fixos materiais, poderá tomar xa a pena para escribir
algo segundo a súa elección. Pero nada disto lle impedirá ter
outras diversións literarias distintas. Tendo a súa largacía
quinta na mariña, poderá entreterse en algo de Matemática,
Física Experimental, Historia Natural e Botánica, sen omitir a
lectura diaria da Biblia e outros libros sagrados. Para todo hai
selectos libros. E se parase nas súas mans copia de doce pregos
que escribín para formar unha selecta, numerosa e universal
biblioteca, neles achará a crítica dos que poderá
escoller e mercar59 .
58. Efectivamente, Sarmiento escribiu en 1759 un texto intitulado Orixe
da voz galega ‘mixiriqueiro’, que está extractado a seguir a este na presente
antoloxía.
59. Refírese ó seu escrito de 1749, Catálogo de libros para unha librería
curiosa.
Martín Sarmiento 5. Onomástico etimolóxico da lingua galega
727
O Reino de Galicia non só padece das insolentes imposturas
de portugueses, pero tamén doutros que non o son, nin
son galegos. Sobre a andrómena do Meco, que naceu en país
de mouros e fatuamente quixo trasplantarse a Galicia, ó modo
das andrómenas das mouras encantadas, escribín seis pregos e
outro sobre o chasco na Cruz de Ferro 60 . Debe Alethophilo
recoller esas e outras fábulas e aldraxes contra Galicia e os
galegos e expoñelas á vergoña para darlles o castigo de que
son merecentes. [...]
M. Sarmiento, Onomástico etimológico de la lengua gallega.
Madrid, 1758.
60. Refírese ó seu escrito Confirmación de que a orixe da fábula do Meco
e do Chasco naceu fóra de Galicia, de 1757.
257