Descargue o libro - Consello da Cultura Galega

More documents

Recommendations

Info

O fin principalísimo destes papeis é espertar os galegos do letargo en que viviron ata aquí tocante á súa lingua. Escribo polo meu gusto e para a miña instrucción, e para exercitarme na demanda da antigüidade, nobreza e pureza da lingua que mamei. Martín Sarmiento Resulta a partes iguais ocioso e inescusable comezar esta introducción sinalando a relevancia de Martín Sarmiento (1695-1772) como lingüista adiantado á súa época, e ó tempo como precusor tanto dos estudios sobre o idioma galego canto da reivindicación deste como lingua propia de Galicia. Claro está que despois de estudios como os de Fernando Lázaro Carreter e especificamente de José Luis Pensado e máis recentemente Antón Santamarina1 , o lector ten dereito a preguntarse cal é o senso de volver ocuparse dun personaxe e dun tema tanto e tan ben pescudados. O responsable desta antoloxía e autor das presentes liñas atopou que as ideas de Sarmiento sobre o galego eran merecentes dunha nova consideración, aínda a risco de caer en certa reiteración ó retomar en moitos aspectos estudios precedentes. 1. Véxase Lázaro Carreter 1947 e 1985; Pensado 1960, 1991, 1995 (entre outros), Santamarina 1997.
Antigüidade e nobreza, pureza e harmonía da lingua galega 24 Henrique Monteagudo Tres razóns foron as que nos moveron principalmente ó devandito. Primeiramente, porque aínda que moitas facetas da cuestión foron correctamente abordadas e extensamente exploradas polos devanditos e por outros estudiosos, coidamos que está por presentar a liña evolutiva do pensamento de Sarmiento sobre o galego, tarefa que a fragmentariedade, recursividade e en definitiva asistematicidade dos seus escritos 2 fan complexa, pero non imposible, cando menos nos trazos xerais. En segundo lugar, porque xulgamos que non se ten afondado de abondo no esclarecemento dos presupostos de fondo en que se estea a súa visión da lingua 3 , para o cal resultan de relevo particular o precedente de Feixoo e algúns textos da súa etapa ‘pre-galeguista’ (antes de 1745) ou desta mesma etapa pero non directamente relacionados co galego, precedentes escasamente considerados ata agora, coma a Demonstracion crítico-apoloxética e as Memorias para a historia da poesía. En terceiro e último lugar, porque, ben que se ten realizado un esforzo notable 4 , estimamos que aínda se pode afondar no encadramento da obra e ideas de Sarmiento no seu marco histórico-lingüístico, operación que resulta de importancia capital para a súa comprensión e avaliación. En realidade, malia achegas importantes 5 , carecemos mesmo da biografía documentada e detallada de que o autor é merecente. 1. O GALEGO NA CONSCIENCIA LINGÜÍSTICA ESPAÑOLA DO SÉCULO XVIII. DE FEIXOO A SARMIENTO [TEXTOS 1 E 2] As escasas referencias ó idioma galego de certa relevancia que demos colixido en textos españois da segunda metade do século XVII son indicativas da derogación (así no 2. Véxase Pensado 1972. 3. Malia a fundamental achega de Allegue 1993. 4. Pensamos sobre todo en Pensado 1989, Mariño 1993 e Freixeiro & Tato 1996. 5. Como López Peláez 1895, Pensado 1974 e Filgueira 1994. Henrique Monteagudo Antigüidade e nobreza, pureza e harmonía da lingua galega aspecto social coma no lingüístico) que aquel estaba padecendo no imaxinario dos sectores cultivados da época. Por acaso, o aragonés Maestro Joseph de Casanova, notario apostólico en Madrid, na Primera parte del arte de escribir (1650), despois de referirse ó seseo e ceceo dos andaluces, di: “Y a este andar, aunque por diferentes caminos, los de Castilla la Vieja, Montañeses y Gallegos usan de otra infinidad de vocablos con tan mal sonido que nos mueve a risa”. O falar dos galegos (non sabemos se na lingua propia ou na do Estado) preséntase como dialectal, equiparable a determinadas variedades do castelán, e ademais como un falar ridículo. Un pouco máis matizada e menos cargada de prexuízos é a opinión verquida nunha Práctica de ortografia para los idiomas castellano y valenciano (Valencia, 1732), na que de todos os xeitos o galego (igual ca o aragonés) aparece como un máis entre outros dialectos do castelán: Los del reino de Toledo son los que hablan la lengua con más primor y pulcritud en su pronunciación; los de Castilla la Vieja, con mucha escoria de los viejos vocablos de la antigua española; los Gallegos, con mezcla de palabras y pronunciación portuguesa. Nunha liña similar se move o prólogo do Diccionario de autoridades da Real Academia Española, onde se presupón que Galicia e Asturias, a pesar das súas “diversas pronunciaciones” son “provincias donde es comun la lengua [castellana]”, exactamente igual ca Extremadura ou Andalucía 6 . Só un galego como o padre Álvarez Sotelo, autor contra finais do século XVII dunha inédita Historia general de Galicia, recoñece implicitamente a existencia dunha lingua galega como distinta á castelá, ó asegurar que aquela, “no se halla pura sinó entre plebeyos que nunca salieron del ámbito de su aldea ni leyeron libros españoles, porque los nobles hablan la castellana como predominante en España y los que salieron 6. Para esta e as anteriores citas, véxase Alonso 1979, pp. 56 e 99. 25
Page 1 and 2: SOBRE A LINGUA GALEGA ANTOLOXÍA
Page 3 and 4: LIMIAR MARTÍN SARMIENTO, ENCICLOPE
Page 5 and 6: Limiar ó que amolaban as servidume
Page 7 and 8: Limiar galego, e da súa percepció
Page 9: Para Carlos Casares, un pouco por t
Page 13 and 14: Antigüidade e nobreza, pureza e ha
Page 37 and 38: ANEXO CRONOLOXÍA DA OBRA FILOLÓXI
Page 39 and 40: BIBLIOGRAFÍA ACTIVA 1 1. BIBLIOGRA
Page 41 and 42: Bibliografía activa Madrid, Univer
Page 43 and 44: [1] BENITO J. FEIXOO: [O GALEGO, LI
Page 45 and 46: 1. Paralelo das linguas castelá e
Page 47 and 48: [2] MARTÍN SARMIENTO: [DEFENSA DA
Page 49 and 50: [3] MEMORIAS PARA A HISTORIA DA POE
Page 51 and 52: 3. Memorias para a historia da poes
Page 61 and 62:
3. Memorias para a historia da poes
Page 63 and 64:
3. Memorias para a historia da poes
Page 65 and 66:
4. Carta sobre a orixe e formación
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
5. Onomástico etimolóxico da ling
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
6. Orixe da voz galega mixiriqueiro
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
7. Elementos etimolóxicos 272 Mart
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
7. Elementos etimolóxicos 229 Teor
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
7. Elementos etimolóxicos 385 BIS
Page 149 and 150:
7. Elementos etimolóxicos 413 300
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
7. Elementos etimolóxicos 462 Non
Page 157 and 158:
8. Discurso apoloxético 316 Martí
Page 159 and 160:
8. Discurso apoloxético de sentido
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
8. Discurso apoloxético [8.8] [Ó
Page 167 and 168:
8. Discurso apoloxético 336 [8.10]
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
Selección, introducción, edición
Page 175 and 176:
[9.1] [O DELEITE DE LER NO LIBRO DA
Page 177 and 178:
9.2. Carta a Francisco Xabier [9. 2
Page 179 and 180:
9.3. Carta a Campomanes 352 Martín
Page 181 and 182:
9.4. Carta a Sarmiento A súa sobri
Page 183 and 184:
II [PRÓLOGO DE JUAN SOBREIRA A DOU
Page 185 and 186:
Apéndice III. Catálogo dos escrit
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
Noticia bibliográfica AS COPIAS DE
Page 199 and 200:
Noticia bibliográfica vedra e Cuad
Page 201 and 202:
Noticia bibliográfica Sarmiento, F
Page 203 and 204:
ÍNDICES
Page 205 and 206:
Índice de autores e personaxes cit
Page 207 and 208:
Alcorán 7(16) Amalthea Onomastica
Page 209 and 210:
ÍNDICE DE PALABRAS COMENTADAS POLO
Page 211 and 212:
Índice temático escrita medieval
Page 213 and 214:
Índice xeral 11. A reivindicación
show all

Descargue o libro - Consello da Cultura Galega

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?