comisión de usuarios - SAI - Universidade da Coruña

MEMORIA 2007
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
Vicerreitoría de Investigación
UNIVERSIDADE DA CORUÑA
1

CONTIDO
INTRODUCIÓN ................................................................................................................................. 3
EVOLUCIÓN XERAL .......................................................................................................................... 4
NOVO EQUIPAMENTO .................................................................................................................... 8
UNIDADE DE ANÁLISE ESTRUTURAL ............................................................................................... 9
UNIDADE DE BIOLOXÍA MOLECULAR ............................................................................................ 13
UNIDADE DE ESPECTROMETRÍA DE PLASMA‐MASAS ................................................................... 17
UNIDADE DE ESPECTROSCOPIA MOLECULAR ............................................................................... 22
UNIDADE DE MICROSCOPIA .......................................................................................................... 26
UNIDADE DE TÉCNICAS CROMATOGRÁFICAS ............................................................................... 30
UNIDADE DE TÉCNICAS INSTRUMENTAIS DE ANÁLISE ................................................................. 35
COMPROMISO COA CALIDADE ..................................................................................................... 39
VISITAS, ESTADÍAS E USO DE EQUIPAMENTO NOS SAI ................................................................. 41
SERVIZO DE MANTEMENTO DE EQUIPAMENTO CIENTÍFICO ........................................................ 43
COMISIÓN TÉCNICA ...................................................................................................................... 44
COMISIÓN DE USUARIOS .............................................................................................................. 45
PERSOAL ........................................................................................................................................ 46
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
2

INTRODUCIÓN
Continuando co labor de apoio tanto ás unidades de investigación da UDC como a usuarios
externos, durante o ano 2007 os Servizos de Apoio á Investigación (SAI) trataron de mellorar o
seu sistema de xestión. Para iso, este foi certificado baixo a norma UNE‐EN‐ISO 9001:2000. O
alcance da certificación refírese a ANÁLISES FÍSICO‐QUÍMICAS E BIOLÓXICAS MEDIANTE
ESPECTROMETRÍA DE MASAS, COMBUSTIÓN, CROMATOGRAFÍA, MICROSCOPIA, RESONANCIA
MAGNÉTICA NUCLEAR, INFRAVERMELLO, RAIOS X E SECUENCIACIÓN. Ademais, un dos nosos
laboratorios, a Unidade de Técnicas Cromatográficas, comezou o proceso de acreditación para a
determinación de dioxinas e dibenzofuranos en diferentes matrices alimentarias segundo a
norma ISO/IEC 17025:2005.
Identificando as necesidades dos nosos usuarios, e seguindo coa política de posta a punto de
novas técnicas, adquiriuse novo equipamento científico co que pretendemos aumentar as
posibilidades analíticas dos servizos. Este é o novo equipamento instalado durante o ano 2007:
‐ Sistema combinado de espectrómetros de masas con fonte de plasma de axuste
inducido (IPCMS) de alta resolución e cuadripolar con cela de colisión‐reacción. Ambos
foron instalados na Unidade de Espectrometría de Plasma‐Masas.
‐ Espectropolarímetro de medidas de dicroísmo circular (CD) e dispersión óptica rotatoria
(ORD) que se instalará durante este ano na Unidade de Espectroscopia Molecular.
‐ Nanofonte de electrospray e APCI para espectrómetro de masas Q‐START‐ELITE, que se
instalou na Unidade de Espectroscopia Molecular.
‐ Equipamento para preparación de mostras que se instalou nas unidades de Técnicas
Instrumentais de Análise e Microscopia. Este inclúe analizador multiparamétrico de
augas, sistema de adelgazamento de mostras para microscopia electrónica e unidade de
crioultramicrotomía.
‐ Equipos para a Unidade de Técnicas Instrumentais de Análise que inclúen: equipo
automático de valoración en liña de pH, condutividade, carbonatos, bicarbonatos,
alcalinidade, dureza, oxidabilidade ao permanganato e DQO. Equipo automatizado de
fluxo continuo para análise de cianuros, fenois totais, nitróxeno total, fósforo total e
deterxentes. Cromatógrafo iónico con ultrafiltración e dilución automática en liña.
Tamén, desde finais do ano 2006, os SAI estamos a xestionar o servizo de mantemento científico
(http://www.udc.es/equipamentocientifico/ga/index.html), que permite a reparación, sen custo
de man de obra, de todo o equipamento dos grupos de investigación, departamentos ou centros
da UDC.
Con todas estas novidades, continuamos co noso compromiso de desenvolver solucións
baseadas nos nosos usuarios e nas súas necesidades específicas. Atopará a nosa oferta analítica
na páxina web www.sai.udc.es .
Jaime Rodríguez González
Director dos Servizos de Apoio á Investigación (SAI)
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
3

EVOLUCIÓN
XXERAL
40.000
35.000
30.000
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0
19999
2000 20011
2002 2003 2004 2005 22006
2007
O incremennto
en
relación aao
ano
2006 foi doo
56%.
SSobre
cada mmostra
pódensee
facer
varias
determinaacións:
60.156 no 2007.
Mosttras
2007
segundo o tipo de usuaario
2%
Evoluciónn
do rexistro de mostras
660.000
550.000
440.000
330.000
220.000
110.000
78%
20%
USUARIO TIPO A USSUARIO
TIPO B
(UDC)
(Seector
público)
Servizos de Apoio á Innvestigación
Vicerreitooría
de Investtigación‐Univeersidade
da Cooruña
0
Evoluc ción de deteerminacións
19999
2000 2001 2002 2003 22004
2005 20006
2007
Determinaacións
2007
segundo s o tiipo
de usuarrio
4%
79%
17%
USUAARIO
TIPO C
(Sectoor
privado)
O incremmento
en
relación ao ano
2006 foi do 51%.
No 20077
rexistrárronse
38.343 mmostras.
Anos
An nos
4

EVOLUCIÓN XERAL
ANO N.º MOSTRAS N.º DETERMINACIÓNS UAE 1
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
UBM 2
2003 UM
UEPM 3
1994‐2003 UTIA
UEM 4 UM 5 UTC 6
1994 ‐ 3.681
2.933 77 671
1995 ‐ 3.923 2.994 130 799
1996 ‐ 8.633 805 5.169 183 2.476
1997 ‐ 9.915 1.086 5.835 411 2.583
1998 ‐ 13.367 948 8.799 937 2.683
1999 11.629 14.829 1.340 8.885 1.126 3.478
2000 11.900 17.309 2.500 8.271 1.355 5.183
2001 12.089 23.000 3.791 6.661 2.926 9.622
2002 15.078 26.033 2.989 5.882 2.914 2.946 11.302
2003 15.860 27.054 2.058 6.293 3.588 3.783 11.332
2004 19.215 26.947 1629 4.431 4.469 5871 1.969 3.361 5217
2005 19.951 34.250 2693 4.054 6.052 7604 2.003 3.975 7869
2006 25.323 38.527 2.267 5.683 4.765 10.949 918 4.841 9.104
2007 38.343 60.156 3.706 18.799 6.517 11.340 1.213 6.190 12.391
1 UAE (Unidade de Análise Estrutural)
2 UBM (Unidade de Bioloxía Molecular)
3 UEPM (Unidade de Espectrometría de Plasma‐Masas)
50.000
40.000
30.000
20.000
10.000
0
22.152
3.161
4 UEM (Unidade de Espectroscopia Molecular)
5 UM (Unidade de Microscopia)
Evolución de determinacións segundo o tipo de usuario
Na actualidade,
o 78% das
mostras que
entran no
servizo son de
investigadores
da propia
Universidade.
24.721
29.404
6.475 6.160
UTIA 7
6 UTC (Unidade de Técnicas Cromatográficas)
7 UTIA (Unidade de Técnicas Instrumentais de Análise)
47.423
10.008
1.634 3.054 2.963 2.725
2004 2005 2006 2007
USUARIO TIPO A USUARIO TIPO B USUARIO TIPO C
(UDC) (Sector público) (Sector privado)
35.000
30.000
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0
Evolución de mostras segundo o tipo de usuario
13.520
15.996
5.135 3.251
560 704
17.996
6.245
Na actualidade,
o 79% das
determinacións
faise para
persoal
investigador da
propia UDC.
Anos
29.899
7.743
1.082 701
2004 2005 2006 2007
USUARIO TIPO A USUARIO TIPO B USUARIO TIPO C
(UDC) (Sector Público) (Sector Privado)
Anos
5

EVOLUCIÓN
XXERAL
4400.000,00
€
3350.000,00
€
3300.000,00
€
2250.000,00
€
2200.000,00
€
1150.000,00
€
1100.000,00
€
50.000,00 €
0,00 €
2000.000,00
€
1775.000,00
€
1550.000,00
€
1225.000,00
€
1000.000,00
€
775.000,00
€
550.000,00
€
225.000,00
€
0,00 €
Evolucción
da factuuración
176.093,622
€
2004
84.569,50 €
59.954,62 €
31.569,550
€
2004
USUARIO TIPO
A
(UDC)
Usuario C
29%
284.011,40 €
2005
Servizos de Apoio á Innvestigación
Vicerreitooría
de Investtigación‐Univeersidade
da Cooruña
2006
Evvolución
da ffacturación
segundo s o tiipo
de usuarrio
128.150,01
€
299.345,82 €
91.852,27
€
64.009,12 €
2005
2007
USUARIO TIPO T B
(Sector público)
Facturación
2007
segundo o tipo de us suario
363.193,30 €
123.204,88 €
115.728,822
€
60.4122,12
€ 622.860,90
€
2006
AAnos
Usuario A
54%
104.206,75
€
USUARIOO
TIPO C
(Sector pprivado)
Usuario B
17%
O i
en
ao
foi
ncremento
relación
ano 2006
do 21%.
196.125,65 €
2007
Anos s
6

EVOLUCIÓNN
XERALL
Ciencias
da Navegación e dda
Terra
Bioloxía Animal, Bioloxía Vexetal e Ecoloxía
Química Fundaamental
BBioloxía
Celular e Molecular
Instituto Universsitario
de Ciencias da
Saúde
Química AAnalítica
Centro de Investtigacións
Tecnolóxiccas
(CIT)
Química Fí ísica e Enxeñaría Quuímica
I
Enxeñaría Induustrial
II
Instituto Univer rsitario de Medio Ammbiente
Instituto
Universitario de XXeoloxía
Métodos Matemá áticos e de Representación
Laboratorio de Radioactividade Ammbiental
Edafoloxía
e Química Agrrícola
Bioquímica
e Bioloxía Molecular
C. dos Materiais e Enxeñaría Metalúrxica
Tecnolooxía
do Medio Ambiiente
Facturación
por departamenntos
e outros
centros
CITEEC
Física
Xenética
Química Inorgáánica
Ecooloxía
Química Orgáánica
Fisioloxía Vexetal
Zoooloxía
Química Analítica
Enxeñaría Quíímica
Estratiggrafía
Microbiooloxía
Física Apliicada
Enxeñaría Mecáánica
Química FFísica
Botáánica
Paleontooloxía
Servvizos
de Apoioo
á Investigaciión
Vicerreitoría
de Innvestigación‐UUniversidade
dda
Coruña
0 5.0000
10.000 15.000
20.000 25.0000
30.000 35.000 40.000 45.000 500.000
Faccturación
poor
áreas
0 5.000010.000
15.000 0 20.000 25.000 30.000 35.000 40.000 45.000 50.000
5
7

NOVO EQUIPAMENTO
EQUIPAMENTO IMPORTE FINANCIAMENTO
Sistema combinado de espectrómetros de masas con
fonte de plasma, axuste inducido (ICP‐MS) de alta
resolución e/ou cuadripolar con cela de
colisión/reacción
(Instalado en 2008)
Espectropolarímetro de medidas de dicroísmo circular
(CD) e dispersión óptica rotatoria (ORD)
(Instalado en 2008)
Nanofonte de electrospray e APCI para espectrómetro
de masas Q‐START‐ELITE
Equipamento para preparación de mostras para
microscopia electrónica e análise de augas, inclúe:
analizador multiparamétrico de augas, sistema de
adelgazamento de mostras para microscopia
electrónica e unidade de crioultramicrotomía
(Instalado en 2008)
Equipo automático de valoración para análises en liña
de pH, condutividade, carbonatos, bicarbonatos,
alcalinidade, dureza, oxabilidade ao permanganato e
DQO
Equipo automatizado de fluxo continuo para análise de
cianuros, fenois totais, nitróxeno total, fósforo total e
deterxentes
Cromatógrafo iónico con ultrafiltración e dilución
automática en liña, dotado con dúas columnas para
separación de anións
Equipo de ultrafiltración fóra de liña (off‐line).
(Instalación en 2008)
Cromatógrafo de alta resolución (HPLC) para ser
encaixado a un ICP‐MS
(Instalado en 2008)
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
499.800,00.‐€
199.500,00.‐€
29.000,00.‐€
Toma mostras automático MAS200R para TC/EA‐IRMS 12.000,00.‐€
Ministerio de
Educación e Ciencia
(MEC)
Ministerio de
Educación e Ciencia
(MEC)
Universidade da
Coruña (UDC)
262.500,00.‐€ Xunta de Galicia
179.800,00.‐€ Xunta de Galicia
39.995,00.‐€ Xunta de Galicia
Servizos de Apoio á
Investigación (SAI)
8

UNNIDADE
DDE
ANÁLISE
ESTRRUTURAL
L
DETERMINACIÓÓNS
2007
FFACTURACIÓNN
2007
DRX Mo onocristal
17 7%
DRX Po
DRX Moonocristal
FRX
BET
Granuloometría
Preparaación
de mosttras
TOTAL
DRX Po
DRX Moonocristal
FRX
BET
Granuloometría
Preparaación
de mosttras
TOTAL
Granulometría
20% %
BET
9%
FRX
10%
DDRX
Monocristal
3%
FRX
14%
Técnica
Técnica
Determiinacións
200 07 por técnicca
DRX Po
26% %
Servvizos
de Apoioo
á Investigaciión
Vicerreitoría
de Innvestigación‐UUniversidade
dda
Coruña
Factuuración
20077
por técnicaa
Usuario U A UUsuario
B Usuario
C Su ubtotal
551
98
259
139
561
915
2.523
Usuario U A UUsuario
B Usuario
C Su ubtotal
9.537,27
6.545,46
479,89
1.341,78
1.041,53
144,46
19.090,39
DRX Po
18%
BET
226%
100
‐
1
‐
‐
2
103
696,46
‐
17,50
‐
‐
7,68
721,64 119.118,13
38.930,16
3
Prep. mostraas
40%
Granuloometría
77%
Prep. mosstras
10%
5
‐
118
208
189
560
1.080
‐ 10.233,73 1
‐
4.944,10
8.695,00 10.036,78 1
1.801,32
3.677,71
656
98
378
347
750
1.477
3.706
6.545,46
5.441,49
2.842,85
3.829,85
9

UNIDADE
DE AANÁLISEE
ESTRUTTURAL
DETERMINACIÓNS
DETERMINACIÓNS
11.600
11.200
800
400
0
3.000
2.500
2.000
1.500
1.000
500
0
FRRX
EEvolución
daas
determinaacións
segun ndo o tipo dee
usuario
UUSUARIO
TIPO A
Ussuario
A
49%
Evolucióón
das determminacións
se egundo a téccnica
2004
1.374
19
236
2004
20005
1.9113
751
299
20005
Facturación
2007
segundo o tipo de us suario
Servizos de Apoio á Innvestigación
Vicerreitooría
de Investtigación‐Univeersidade
da Cooruña
Anos
Anos
USUARIO TIPOO
B
Preparación de mostras
2006
588
0
2006
DRX Po
1.679
Usuarrio
B
2 %
2007
20007
USUARIO TTIPO
C
Usuario C
49%
Granulometría
BET
DRX Monocristal
2.523
1.080
103
10

UNIDADE DE ANÁLISE ESTRUTURAL
Durante o ano 2007 o número de mostras destinadas a esta unidade incrementou un 70% con
respecto ao ano anterior. Sobre estas mostras, realizáronse un total de 3.706 determinacións, o
que supón fronte ás 2.267 que se realizaron no 2006 un incremento do 63%.
Por outra banda, desde primeiros de setembro a unidade conta unicamente cun difractómetro
de monocristal X8 APEXII, debido a unha avaría no outro difractómetro. Este contratempo fai
que os tempos de espera para análises de monocristal se vexan incrementados notablemente. A
pesar disto, observouse que o número de monocristais analizados durante este ano foi un 48%
máis elevado que o ano anterior.
No que respecta a outras técnicas, tamén se observa unha suba xeneralizada no número de
determinacións como consecuencia do maior número de entradas de mostra. Destacan en
particular dúas técnicas: fluorescencia de raios X, que pasou de 155 determinacións para esta
técnica durante o ano 2006 a 378 (un incremento do 144%) e granulometría láser, coa que se
fixeron neste ano 750 determinacións fronte ás 262 que figuran nos rexistros do ano anterior.
Isto supón unha porcentaxe de crecemento dun 186%.
Por outra banda, para a técnica de Determinación de Superficie Específica (BET) o incremento
aínda que non foi tan significativo é considerable, pois fixéronse 202 determinacións no ano
2006 e 347 no ano 2007 (72% de incremento).
4.500
3.750
3.000
2.250
1.500
750
0
805
1.086
948
1.340
3.791
2.500
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
Evolución do n.º de determinacións
2.989
2.058
1.629
2.693
2.267
3.706
1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
11

UNIDADE DE ANÁLISE ESTRUTURAL
EQUIPAMENTO
• Difractómetro de raios X de po SIEMENS D5000
• Difractómetro de raios X de po D4 ENDEAVOR BRUKER‐NONIUS
• Espectrómetro de fluorescencia de raios X secuencial BRUKER S4 PIONEER
• Difractómetro de raios X de monocristal SIEMENS SMART CCD 1K
• Difractómetro de raios X de monocristal X8 APEX II BRUKER‐NONIUS
• Granulómetro láser BECKMAN COULTER LS‐200
• Sistema automático de medida de superficie específica e de distribución do tamaño do
poro THERMO FINNIGAN SORPTOMATIC 1990
PARTICIPACIÓN EN EXERCICIOS INTERLABORATORIO
PROGRAMA DE CONTRASTACIÓN INTERLAB
Mostras de cuarzo por FRX (organizado polo Departamento de Calidade de ERIMSA)
CONVENIOS EN QUE PARTICIPA A UNIDADE
Acordo de colaboración entre a UDC e a Asociación Española de Normalización y Certificación
(AENOR) para a realización do ensaio de superficie específica utilizando a metodoloxía
Brunauer‐Emmett‐Teller (BET)
ASISTENCIA A ACTIVIDADES DE FORMACIÓN
Nome do curso Asistentes
“Curso de Diffrac Plus (Difracción de Rayos X)”. Tarragona. Bruker Biosciences
Española, SA
“Curso de formación para supervisores de instalaciones radiactivas – Campo de
aplicación : Control de procesos y técnicas analíticas” (36 h). Universidade de
Santiago de Compostela
“Simposio : Aplicaciones de la difracción de rayos X a la Biología”. Rede de
Infraestruturas de Apoio á Investigación e ao Desenvolvemento Tecnolóxico
(RIAIDT) da Universidade de Santiago de Compostela
“Curso de FRX con SPECTRA Plus ” (24 h). Cádiz. Bruker Biosciences Española, SA 2
“Curso de novas tecnoloxías aplicadas á comunicación” (21 h). Servizo de
Normalización Lingüística da UDC ‐ Secretaría Xeral de Política Lingüística da Xunta
de Galicia
“Curso de linguaxe administrativa galega, nivel medio” (75 h). Convenio UDC ‐
Secretaría Xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia
“Curso de linguaxe administrativa galega, nivel superior” (75 h). Convenio UDC ‐
Secretaría Xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia
PERSOAL ASIGNADO Á UNIDADE
Ana Isabel Balana Gracia Técnica superior de laboratorio (laboral temporal–grupo I)
Juan A. Castro Amado Técnico especialista de laboratorio (laboral interino–grupo III)
Alba Seijo Fernández Técnica especialista de laboratorio (laboral interina–grupo III)
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
1
1
1
1
1
1
12

UNNIDADE
DDE
BIOLOOXÍA
MOOLECULAR
DETTERMINACIÓNNS
2007
FAACTURACIÓN
2007
Secuenciiación
ADN
PCR
PCR cuanntitativa
Extraccióón
ADN
Extraccióón
ARN
Cuantif. eespectrofotommetría
Bioanalizzador
TTOTAL
Secuenciaación
ADN
70 0.906,59
PCR
‐
PCR cuanntitativa
7.528,50 7
Extraccióón
ADN
‐
Extraccióón
ARN
‐
Cuantif. eespectrofotommetría
419,07
Bioanalizador
97,68
TTOTAL
78 8.951,84
Secuenciación
ADN
81%
(1)
Extracción AADN,
extracción AARN,
cuantificació ón por espectrofotometría
e bioanalizador
Secuenciación
S
ADN
90%
Técnica
Técnica
Determinacións
20007
por técnica
Facturración
2007 ppor
técnica
(1)
Extracción AADN,
extracción AARN,
cuantificació ón por espectrofootometría
e bioanalizador
Servvizos
de Apoioo
á Investigaciión
Vicerreitoría
de Innvestigación‐UUniversidade
dda
Coruña
Usu uario A Usuuario
B Ussuario
C Subtotal S
15.187
‐
1.026
‐
‐
2.154
88
18.455
‐
‐
16
‐
‐
328
‐
344
Usu uario A Usuuario
B Ussuario
C Subtotal S
‐
‐
60,32
‐
‐
59,66
‐
119,98
PCR
0%
PCR cuantitativa
5%
Outras (
14%
(1)
PPCR
0%
PCRR
cuantitativa
9%
Outra
1% %
s (1)
‐
‐
‐
‐
‐
‐
‐
‐
‐
‐
‐
‐
‐
‐
‐
‐
15.187
‐
1.042
‐
‐
2.482
88
18.799
70.906,59
‐
7.588,82
‐
‐
478,73
97,68
79.071,82
13

UNIDADE
DE BIOLOXÍAA
MOLECCULAR
DETERMINACIÓNS
DETERMINACIÓNS
166.000
122.000
88.000
44.000
0
220.000
116.000
112.000
8.000
4.000
0
PCRR
cuantitativa
EEvolución
daas
determinaacións
segun ndo o tipo dee
usuario
USSUARIO
TIPO A
Usuaario
A
99,885%
Evolucióón
das determminacións
se egundo a téccnica
2004
(1)
Extracción ADN,
extracción ARN,
cuantificación por espectrofotoometría
e bioanalizador
0
4.386
45
2004
20005
3.9551
1033
Servizos de Apoio á Innvestigación
Vicerreitooría
de Investtigación‐Univeersidade
da Cooruña
0
20005
Anos
Anos s
USUARIO TIPOO
B
5.391
Factuuración
2007 7
segundo o tipo de usuario
Secuennciación
ADN
2006
292
0
2006
Usuario
B
0, 15%
Outras
( 1)
22007
18. 455
0
3444
20007
USUARIO TTIPO
C
Usuario C
0,00%
PCR
14

UNIDADE DE BIOLOXÍA MOLECULAR
Esta unidade realizou 18.799 determinacións durante o ano 2007, o cal supón un aumento do
231% en relación ao ano 2006 (5.683 determinacións). A análise do devandito crecemento en
termos de tipos de usuarios mostra que esta unidade traballa basicamente para usuarios tipo A
(98% das determinacións), aínda que cabe destacar que se mantén a diversificación de áreas
entre os grupos de investigación que lle solicitan análise á devandita unidade (Xenética,
Bioquímica, Fisioloxía Vexetal, Ecoloxía, Bioloxía Vexetal, Instituto Universitario de Ciencias da
Saúde) e que aumentou o número de usuarios dentro dalgunhas áreas. Canto ás análises
realizadas para usuarios tipo B, estas continúan a ser puntuais mais tenden a se manter e
aumentaron nun 18% durante o ano 2007.
Os servizos ofertados por esta unidade están principalmente orientados á investigación, polo
que o aumento ou descenso do número de determinacións das diferentes técnicas depende en
gran medida da existencia de tese de licenciatura e teses de doutoramento, así como da
concesión de proxectos de investigación que inclúan técnicas de bioloxía molecular.
O aumento do número de determinacións durante o ano 2007 debeuse fundamentalmente ás
análises efectuadas ao grupo de investigación cardiovascular do Instituto Universitario de
Ciencias da Saúde para o que se realizaron 7.136 determinacións, o cal supón un 38% das
análises. Doutra banda, os servizos de secuenciación de ADN, análise de fragmentos de ADN e
cuantificación de ADN experimentaron un aumento notable en canto a número de
determinacións.
Os servizos de secuenciación e análises de fragmentos experimentaron un incremento do 162 e
147%, respectivamente. En ambos os casos, o aumento de determinacións débese,
principalmente, á concesión de novos proxectos de investigación aos usuarios habituais, así
como ás análises realizadas a novos usuarios de tipo A. O servizo de cuantificación de ADN é o
que experimentou un crecemento máis significativo durante o 2007, xa que o número de
determinacións viuse incrementado nun 450%. Cremos que unha das razóns principais deste
aumento é a adquisición do espectrofotómetro NanoDrop.
Pola contra, o servizo de PCR cuantitativa en tempo real experimentou un descenso do 43% no
número de determinacións con respecto ao 2006, debido principalmente á finalización de
proxectos de investigación e/ou teses de doutoramento.
No que respecta ao resto de servizos ofertados tende a manterse o número de determinacións
realizadas en relación a outros anos.
20.000
16.000
12.000
8.000
4.000
0
Evolución do n.º de determinacións
232 575 1.020 1.101 966 1.602 2.017
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
4.431
4.054
18.799
5.683
1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
15

UNIDADE DE BIOLOXÍA MOLECULAR
EQUIPAMENTO
• Sistema de análise xenética CEQ 8000 BECKMAN COULTER (8 capilares)
• Analizador xenético 3130xl APPLIED BIOSYSTEMS (16 capilares)
• Dous equipos de PCR cuantitativa en tempo real iCyclerTM iQ BIO‐RAD
• Sistema robotizado para preparación de mostra Genesis RSP 150 TECAN
• Sistema de análise de ADN, ARN e proteínas Bioanalyzer 2100 AGILENT TECHNOLOGIES
• Espectrofotómetro GENios TECAN
• Sistema de impresión de microarrays de ADN MicroGrid Compact BIOROBOTICS
• Estación de hibridación de microarrays de ADN Hyb4 GENOMICS SOLUTIONS
• Escáner de microarrays de ADN GenePix 4000B AXON INSTRUMENTS
• Termocicladores GeneAmp PCR System 2700 e 9700 APPLIED BIOSYSTEMS
• Dous termocicladores MyCycler BIO‐RAD
• Termociclador TC‐412 TECHNE
• Termociclador TGradient 96 BIOMETA
ASISTENCIA A ACTIVIDADES DE FORMACIÓN
Nome do curso Asistentes
“Curso de formación para supervisores de instalaciones radiactivas – Campo de
aplicación: Control de procesos y técnicas analíticas” (36 h). Universidade de
Santiago de Compostela
“Curso de linguaxe administrativa galega, nivel superior” (75 h). Convenio UDC ‐
Secretaría Xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia
“Curso : Técnicas básicas de Biología Molecular” (24 h). Madrid. Aula Científica, SL 1
PERSOAL ASIGNADO Á UNIDADE
Fernanda Rodríguez Fariña Técnica superior de laboratorio (laboral interina–grupo I)
Raquel Lorenzo Génova Técnica especialista de laboratorio (laboral interina–grupo III)
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
1
2
16

UNNIDADE
DDE
ESPECCTROMETRÍA
DE PLASMAA‐MASASS
DETERMINACIÓÓNS
2007
FFACTURACIÓNN
2007
ICP‐MS
PFQ
Preparaación
de mosttras
ICP‐MS
PFQ
ICP‐MS
66%
Preparaación
de mostras
ICP‐MS
78%
Técnica
Técnica
TOTAL
TOTAL
Determinacións
2007
por técnicaa
Servvizos
de Apoioo
á Investigaciión
Vicerreitoría
de Innvestigación‐UUniversidade
dda
Coruña
Factuuración
20077
por técnicaa
Usuario U A UUsuario
B UUsuario
C Subtotal S
3.357
542
1.315
5.214
Usuario U A UUsuario
B UUsuario
C Subtotal S
28.934,54
636,70
10.891,64
40.462,88
PFFQ
99%
679
‐
83
762
5.464,76
‐
395,63
5.860,39 221.112,60
67.435,87
6
Preparación
de
mostrras
25% %
PFQQ
1%
Preparacióón
de
mostras
21%
276
60
205
541
18.453,62 52.852,92 5
42,80
4.312
602
1.603
6.517
679,50
2.616,18 13.903,45 1
17

UNIDADE
DE ESPECTRROMETRÍÍA
DE PL LASMA‐MMASAS
DETERMINACIÓNS
DETERMINACIÓNS
4.8800
4.0000
3.2200
2.4400
1.6600
8800
0
6.0000
5.0000
4.0000
3.0000
2.0000
1.0000
0
ICPP‐MS
Preparación
de mostraas
2004
EEvolución
daas
determinaacións
segun ndo o tipo dee
usuario
2.977
1.034
458
2004
USSUARIO
TIPO A
Usuaario
A
600%
Evolucióón
das determminacións
se egundo a téccnica
2005
3.696
1.458
898
2005
Factuuración
20077
segundo o tipo de usuario
Servizos de Apoio á Innvestigación
Vicerreitooría
de Investtigación‐Univeersidade
da Cooruña
Anos
Anos
USUARIO TIPO O B
2006
3.762
404
599
2006
Usuario C
31%
2007
5.2214
7762
5441
20007
USUARIO TTIPO
C
Usuario B
9%
PFQ
18

UNIDADE DE ESPECTROMETRÍA DE PLASMA‐MASAS
Durante o 2007 a unidade aumentou nun 37% o número total de determinacións. Isto foi
debido, en gran medida á incorporación dun novo técnico especialista que puido desenvolver a
súa actividade, fundamentalmente, na preparación de mostras e na determinación de
parámetros físico‐químicos. Isto reflíctese nun aumento da preparación de mostra de máis dun
100% con respecto ao 2006.
Se comparamos o número de mostras analizadas no 2007 con respecto ao 2006 podemos ver
que decreceu, porén, o de determinacións aumentou un 37%.
Hai que salientar que o 80% das determinacións que se levan a cabo dentro da unidade
corresponden a usuarios tipo A e que do total de mostras recibidas, o 50% corresponden a
augas.
O número de determinacións por ICP‐MS aumentou un 38% de modo que se chegou a valores
próximos alcanzados no ano 2005.
No 2007 estívose a traballar xunto coa Unidade de Técnicas Instrumentais de Análise na
adquisición de novo equipamento para a determinación de novos parámetros en augas. Con
respecto a isto na unidade puxemos a punto a determinación por colorimetría de tres novos
parámetros, amonio, cor e alcalinidade total.
Tamén en 2007 se puxeron en marcha novos rexistros de utilización de equipos, ao participar
nun exercicio interlaboratorio relacionado co ensaio de metais en pensos e as súas materias
primas.
Como obxectivos de 2008 podemos mencionar a posta en marcha dos dous novos equipos de
ICP‐MS que nos permitirán axilizar o tempo de resposta e desenvolver novos métodos de
especiación de arsénico e cromo, grazas ao axustamento de accesorios como o láser e o HPLC.
7.000
6.000
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
0
3.777
Evolución do n.º de determinacións
3.825 4.708
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
4.469
6.052
4.765
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
6.517
19

UNIDADE DE ESPECTROMETRÍA DE PLASMA‐MASAS
EQUIPAMENTO
• ICP‐MS cuadripolar Plasma Quad‐II S‐Option
• ICP‐MS alta resolución de sector magnético ELEMENT 2
• ICP‐MS cuadripolar Thermo X‐serie 2 *
• ICP‐MS alta resolución Element XR de sector magnético THERMO ELECTRON *
• Sistema de ablación por láser UP 213 NEWWAVE
• Sistema de xeración de hidruros HGX‐100 CETAC
• Voltamperímetro VA 646 METROHM
* recibido no ano 2007, posta en funcionamento no ano 2008
PARTICIPACIÓN EN EXERCICIOS INTERLABORATORIO
PROGRAMA DE CONTRASTACIÓN INTERLAB
Mostras de cuarzo por ICP‐MS (organizado polo Departamento de Calidade de ERIMSA)
NWRI ECOSYSTEM INTERLABORATORY PT PROGRAM
National Laboratory for Environmental testing
(organizado polo NATIONAL WATER RESEARCH INSTITUTE)
Determinación de elementos traza e fósforo total en auga
FAPAS: Programa de avaliación da calidade analítica na análise de alimentos
Determinación de chumbo, cadmio, mercurio e arsénico en fariña de soia
(organizado por Setel, S.L.)
CONVENIOS EN QUE PARTICIPA A UNIDADE
Acordo de colaboración entre a UDC e Seguridad Alimentaria del Noroeste, SL para o proxecto
“estudo da calidade e seguridade das materias primas utilizadas para a alimentación animal en
Galicia: creación dun plan integral de control baseado en criterios APPCC” no marco do
Programa de Recursos Agropecuarios
Convenio de colaboración entre a UDC e Pharma Mar, SA para a realización de análises de
metais en matriz orgánica
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
20

UNIDADE DE ESPECTROMETRÍA DE PLASMA‐MASAS
ASISTENCIA A ACTIVIDADES DE FORMACIÓN
Nome do curso Asistentes
“Seminario de análisis elemental”. Barcelona. Thermo Fisher Scientific 2
“Curso: Liderazgo e dirección de grupo” (20 h). A Coruña. Vicerreitoría de Calidade
e Harmonización Europea da UDC
“Curso: Habilidades sociais de atención ao usuario” (20 h). Centro Universitario
de Formación e Innovación Educativa (CUFIE) e a Vicerreitoría de Calidade e
Harmonización Europea da UDC
“Curso de linguaxe administrativa galega, nivel medio” (75 h). Convenio UDC ‐
Secretaría Xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia
“Curso de linguaxe administrativa galega, nivel superior” (75 h). Convenio UDC ‐
Secretaría Xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia
“Curso de prevención de riesgos laborales” (10 h). A Coruña. FREMAP 1
“Seminario general de laboratorio” (4 h). Santiago de Compostela. Mettler‐
Toledo, SAE
“Curso de implantación de la norma UNE‐EN‐ISO/IEC 17025 en un laboratorio de
ensayo” (20 h). Santiago de Compostela. Asociación de Químicos de Galicia e
Colexio Oficial de Químicos de Galicia
PERSOAL ASIGNADO Á UNIDADE
Alicia M.ª Cantarero Roldán Técnica superior de laboratorio (laboral interina–grupo I)
Montserrat Blanco Fernández Técnica especialista de laboratorio (laboral interina–grupo III)
S. Magali Méndez Rebollo Técnica especialista de laboratorio (laboral interina–grupo III)
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
1
1
1
2
1
1
21

UNIDADE
DE ESPECTRROSCOPIA
MOLECULAR
DETERMMINACIÓNS
22007
FACTTURACIÓN
22007
RMN
9.479
Espectromeetría
de masass
1.337
FT‐IR
351
ATG
8
Preparaciónn
de mostras
4
TTOTAL
11.179 1
RMN
12.8 847,09
‐
‐ 12.84 47,09
Espectromeetría
de masass
1.9 984,62 6993,00
300,00
2.707,62
FT‐IR
154,01 1
330,84
‐ 184,85
ATG
184,58 1
557,78
‐ 242,36
TTOTAL
15.1 170,30 7881,62
300,00
15.981,92
RMN
84%
RMN
80%
Técnica
Técnica
Determinaciións
2007 poor
técnica
Servizos de Apoio á Innvestigación
Vicerreitooría
de Investtigación‐Univeersidade
da Cooruña
(1)
FT‐IR, ATTG
e preparación n de mostras
Facturacción
2007 poor
técnica
Usua ario A Usuarrio
B Usuario
C Subto otal
Usua ario A Usuarrio
B Usuario
C Subto otal
(1)
FT‐IR e ATG G
‐
129
12
6
12
159
Espectrommetría
de
massas
13%
Outras (1)
3%
Espectrrometría
de
mmasas
117%
Outras (1)
3%
‐ 9.479
2 1.468
‐
‐
‐
363
14
16
2 11.340
22

UNNIDADE
DDE
ESPECCTROSCOOPIA
MO OLECULAR
DETERMINACIÓNS
CANTIDADE
10.0 000
8.0 000
6.0 000
4.0 000
2.0 000
12.0000
10.0000
8.00 00
6.00 00
4.00 00
2.00 00
0
0
Usu uario A
95% 9
Evolución
das deeterminacións
segundo a técnica
22004
Evolucióón
das determminacións
se egundo o tippo
de usuarioo
5.5581
1660
130
20004
RMN
USUARIO TIPPO
A
7.434
2005
160 10
2005
FFacturación
2007
segunndo
o tipo de
usuario
Servvizos
de Apoioo
á Investigaciión
Vicerreitoría
de Innvestigación‐UUniversidade
dda
Coruña
Anos
AAnos
USUARIO O TIPO B
20006
243
10.706
0
20006
Esppectrometría
de
masas
2007
USUAARIO
TIPO C
Usuaario
B
55%
159
2
2007
Usuuario
C
0%
Outras
11.179
(1)
23

UNIDADE DE ESPECTROSCOPIA MOLECULAR
Globalmente, a actividade da unidade mostra un lixeiro incremento respecto ao ano 2006 (3%).
No servizo de masas déronse problemas en anos anteriores, aínda que estes foron debidos en
boa medida a avarías e carencias de persoal.
A demanda de RMN diminuíu un 3%, pero, pola contra, debe notarse tamén que a utilización do
autoservizo aumentou aproximadamente un 100% respecto ao ano previo, co cal diminuíron as
mostras remitidas ao servizo. O uso do autoservizo concéntrase fundamentalmente no equipo
AC200; o autoservizo sobre o AV300 implantouse en 2007 e ten unha significación numérica moi
pequena (74 determinacións en todo o ano), aínda que iso non implica necesariamente que esta
opción non sexa relevante para os usuarios.
O servizo de masas creceu notablemente en determinacións respecto ao 2006 (46%). Aínda que
aproximadamente a metade deste crecemento se debe a determinacións GC‐MS para un
proxecto concreto do Departamento de Química Analítica, o resto do aumento correspóndese
cos usuarios habituais da unidade. Xa que a demanda de RMN non reflicte globalmente un
aumento da actividade para devanditos usuarios, o incremento no servizo de masas podería
relacionarse coa posta a punto dos equipos de masas adquiridos a finais do ano 2006.
En espectroscopia de FTIR prodúcese un aumento significativo en determinacións, que pode
achacarse á dispoñibilidade do accesorio ATR instalado tamén a finais de 2006.
12.000
10.000
8.000
6.000
4.000
2.000
0
2.933
5.169
2.994
Evolución do n.º de determinacións
5.835
8.799
8.885
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
8.271
6.661
5.882
6.293
5.871
10.949
7.604
11.340
1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
24

UNIDADE DE ESPECTROSCOPIA MOLECULAR
EQUIPAMENTO
• Espectrómetro Bruker AC 200F equipado con sonda QNP (detección de 1 H ‐ 13 C ‐ 19 F ‐ 31 P) e
robot BRUKER BACS‐60 para a análise automatizada de mostras
• Espectrómetro Bruker Avance 300 MHz. Sonda directa QNP para detección de 1 H ‐ 13 C ‐ 19 F ‐
31
P. Sonda tripla de banda ancha TBI con gradientes en Z, para espectroscopia inversa e 3D,
para os núcleos 1 H a 13 C
• Espectrómetro Bruker Avance 500 MHz. Sonda inversa de banda ancha BBI para núcleos 31 P
a 109 Ag. Criosonda dual para 1 H a 13 C con gradientes no eixe Z, cun factor de aumento da
sensibilidade superior a 3:1 con respecto a sondas equivalentes non crioarrefriadas
• Espectrómetro de masas de triplo cuadripolo VG Quattro con fontes de ionización para EI e
FAB, con posibilidade de realizar experimentos MS‐MS e conexión a cromatógrafo de gases
Fisons GC 8000
• Espectrómetro de masas Thermo TraceMS. Ionización por EI e CI. Robot para introdución
automática de mostras para análise por EI e CI. Conexión a cromatógrafo de gases Trace GC 2000
• Espectrómetro de masas de alta resolución Thermo Finnigan MAT95XP, con ionización por
EI, CI e FAB e conectado a cromatógrafo de gases Thermo Finnigan Trace GC 2000
• Espectrofotómetro de infravermello medio Bruker Vector 22, con accesorio ATR Specac
Golden Gate, e células para líquidos e gases
• Equipo TA SDT 2960 para a realización simultánea, sobre unha mesma mostra, de análise
termogravimétrica (TG) e análise térmica diferencial (ATD). Dispoñibilidade de atmosferas
de N2 e de aire
• Espectrómetro de masas Q‐q‐TOF Q‐Star Elite de AB, encaixado a cromatografía de líquidos,
con fontes de ionización ESI e APCI, equipado con bomba cuaternaria e inxector automático
Agilent serie 1200
• Espectrómetro de masas MALDI‐TOF, Voyager STR‐DE de AB
CONVENIOS EN QUE PARTICIPA A UNIDADE
Convenio de colaboración entre a UDC e a Fundación Juan Canalejo Marítimo de Oza para a
creación dunha plataforma de proteómica
ASISTENCIA A ACTIVIDADES DE FORMACIÓN
Nome do curso Asistentes
“Curso de RMN: Técnicas modernas de RMN. Aplicaciones en el análisis
estructural de moléculas de origen químico” (40 h). Instalacións dos Servizos de 3
Apoio á Investigación. Servicio de RMN da Universitat Autònoma de Barcelona
“Curso: Habilidades sociais de atención ao usuario” (20 h). Centro Universitario
de Formación e Innovación Educativa (CUFIE) e a Vicerreitoría de Calidade e 1
Harmonización Europea da UDC
“Curso de linguaxe administrativa galega, nivel superior” (75 h). Convenio UDC ‐
1
Secretaría Xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia
PERSOAL ASIGNADO Á UNIDADE
Jorge Otero Canabal Técnico superior de laboratorio (laboral fixo–grupo I)
María Gallego Vázquez Técnica especialista de laboratorio (laboral interina–grupo III)
Miriam Rega López Técnica especialista de laboratorio (laboral interina–grupo III)
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
25

UNIDADE
DE MICROSCOPIA
DETERMMINACIÓNS
22007
FACTUURACIÓN
20007
* Facturadoo
no ano 2008
MMEV
5.036,20
MMET
3.758,59
MMicroscopia
ópptica
‐
Preparación
dee
mostras
743,07
Ellaboración
infformes
especiiais
‐
TOOTAL
9.537,86
Microoscopía
óptica
0%
MET
3%
MEV
58%
TTécnica
MEV
MET
Microscopia óptica
Preparación de mostras
TOOTAL
Técnica
MEV
45%
DDeterminacióóns
2007 porr
técnica
Elaboracción
informes esppeciais
2%
Servizos de Apoio á Innvestigación
Vicerreitooría
de Investtigación‐Univeersidade
da Cooruña
Usuar rio A Usuariio
B Usuarioo
C Subtot tal
341
40
Usuari io A Usuario
B Usuarioo
C Subtot tal
Facturacción
2007 poor
técnica
‐
421
802 2772
* 1139
1.2 213
Preparación
mostras
8%
136
‐
‐
136
‐ 1.8911,57
6.927, ,77
‐
‐
‐ 2000,09
943, ,16
‐ 2333,35
233, ,35
‐ * 2.3255,01
11.862, ,87
PPreparación
de
mostras
52%
de
MET
32%
Microscopía
óptica
0%
68 545 5
‐
‐
71 628 6
‐ 3.758, ,59
‐
40
‐
‐
26

UNNIDADE
DDE
MICROSCOPIAA
DETERMINACIÓNS
DETERMINACIÓNS
1.2000
1.0000
80 00
60 00
40 00
20 00
0
2.000
1.600
1.200
800
400
0
Evolución
das deeterminacións
segundo a técnica
Prep. moostras
Micrrosc.
óptica
20004
Evolucióón
das determminacións
se egundo o tippo
de usuarioo
40
1.757
1772
20004
USUARIO TIPO
A
Usuario A
80%
2005
1.520
274
209
2005
FFacturación
22007
segunndo
o tipo de
usuario
Servvizos
de Apoioo
á Investigaciión
Vicerreitoría
de Innvestigación‐UUniversidade
dda
Coruña
MET
Annos
Ano os
USUARIOO
TIPO B
2006
709
119
20066
90
2007
USUARRIO
TIPO C
Usuario
B
0% %
Usuarioo
C
20% %
802
272
2007
MEV
MET
139
27

UNIDADE DE MICROSCOPIA
Nesta unidade o número total de determinacións aumentou aproximadamente un 30%. Así
mesmo, aumentou o número de determinacións para todos os tipos de usuarios debido sobre
todo ao aumento de preparación de mostras.
Os usuarios tipo A mantéñense, os grupos que empregan técnicas de microscopia electrónica
nos seus traballos son bastante constantes. Os usuarios que solicitan máis horas de traballo son
os dos grupos de materiais (Láser, Polímeros e Química Inorgánica).
Por outra banda, aumentou o número de determinación dos usuarios tipo B (usuarios da
Universidade de Oviedo).
Respecto ás técnicas, a máis demandada é a de microscopia electrónica de varrido. Só o grupo
de Química Inorgánica (regularmente) e un grupo de Bioloxía Animal (só un par de sesións)
empregaron Microscopia Electrónica de Transmisión.
É de salientar que se comezou a traballar regularmente co microscopio electrónico de alta
resolución e xa se comezaron a ter resultados, aínda que novamente os únicos usuarios son de
Química Inorgánica.
Ao final do 2007 adquiríronse novos equipos de preparación de mostra, polo que fará falta un
grande esforzo por parte da Unidade e mais por parte dos usuarios para traducir estas novas
adquisicións en horas de traballo.
4.000
3.500
3.000
2.500
2.000
1.500
1.000
500
0
77 130
183
Evolución do n.º de determinacións
937
411
1.126
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
2.926
1.355
2.914
3.588
1.969
2.003
1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
918
1.213
28

UNIDADE DE MICROSCOPIA
EQUIPAMENTO
• Microscopio electrónico de varrido Jeol JSM‐6400 con sistema de microanálise química por
dispersión de enerxía (EDS) e sistema de dixitalización da adquisición de imaxes Oxford
Instruments
• Equipo de pulverización catódico con ouro Bal‐Tec SCD 004
• Unidade de recubrimento de mostras con carbono Bal‐Tec CEA 035
• Sistema de deshidratación en punto crítico de CO2 Bal‐Tec CPD 030
• Microscopio electrónico de transmisión Jeol JEM‐1010, con tensión de aceleración variable
de até 100 kV e cámara CCD para a observación vídeo
• Microscopio electrónico de transmisión de 200 kV de ultra alta resolución JEM‐2010 HT, con
unidade de varrido en TEM‐SEMISTEM e sistema de microanálise química por dispersión de
enerxía (EDS)
• Ultramicrótomo Leica AG Reichert Ultracut E 701704
• Talladora de bloques Leica AG Reichert Ultra‐TRIM 702601
• Construtor de coitelas Reichert KnifeMaker
• Ultracriomicrótomo Power Tome PC Boeckeler Instruments
• Micromanipulador Nikon Narishige IM‐188 e MM‐188
• Sistema de pulido iónico de precisión 691 Gatan
• Cortadora de discos por ultrasóns 601 Gatan
• Pulidora cóncava automat 230V‐50HZ 656 Gatan
• Cortadora de precisión Struers Acutom 5/50
• Micromanipulador Nikon Narishige IM‐188 e MM‐188
• Microscopio de fluorescencia Nikon Microphot‐SA, con cámara fotográfica Nikon FX‐35DX
de 35 mm.
• Microscopio Nikon Optiphot‐2 con cámara fotográfica Nikon FX‐35DX de 35 mm.
• Microscopio invertido Nikon Diaphot
• Microscopio a contraluz Zeiss Jenaval
• Microscopio estereoscópico Zeiss Jenaval Citoval 2
• Microscopio estereoscópico Leica S6D con cámara dixital EC3
ASISTENCIA A ACTIVIDADES DE FORMACIÓN
Nome do curso Asistentes
“Curso de implantación de la norma UNE‐EN‐ISO/IEC 17025 en un laboratorio de
ensayo” (20 h). Santiago de Compostela, Asociación de Químicos de Galicia e 1
Colexio Oficial de Químicos de Galicia
“Curso de linguaxe administrativa galega, nivel medio” (75 h). Convenio UDC ‐
1
Secretaría Xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia
PERSOAL ASIGNADO Á UNIDADE
M.ª Belén López Mosquera Técnica superior de laboratorio (laboral fixa–grupo I)
Ada Castro Couceiro Técnica especialista de laboratorio (laboral interina–grupo III)
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
29

UNIDADE
DE TTÉCNICAAS
CROMMATOGRÁ
ÁFICAS
DETERMMINACIÓNS
22007
FACTUURACIÓN
22007
CCG
355%
CGMS
CG
HPLC
Téécnica
Preparación de mostras
CGMS
CG
HPLC
CGMS
83%
Técnica
DDeterminacións
2007 poor
técnica
Servizos de Apoio á Innvestigación
Vicerreitooría
de Investtigación‐Univeersidade
da Cooruña
Usuario A Usuarioo
B Usuarioo
C Subtota al
858 8
1.7 776
417 4
TOTAL
3.0 059 2.3321
8810
6.1 190
Usuario o A Usuarioo
B Usuarioo
C Subtota al
TOTAAL
9.784, ,05 7.057, ,14 58.714, ,38 75.555, ,57
CGMS
18%
8 2.1144
Facturacción
2007 po or técnica
7.814, ,62 413, ,36 54.479, ,28 62.707, ,26
383, ,99 1.484, ,56 234, ,85 2.103, ,40
1.585, ,44 5.159, ,22 4.000, ,25 10.744, ,91
HPLC
33%
3 2235
1.0 096
86 1188
2.0 050
88 3377
882 8
Preparacióón
de
mostraas
14%
CG
3%
HPLC
14%
10 2.1 162
30

UNNIDADE
DDE
TÉCNICAS
CROOMATOG
GRÁFICAS
DETERMINACIÓNS
DETERMINACIÓNS
3.000
2.500
2.000
1.500
1.000
500
0
3.500
3.000
2.500
2.000
1.500
1.000
500
0
Evolución
das deeterminacións
segundo a técnica
20044
Evolucióón
das determminacións
se egundo o tippo
de usuarioo
2.749
16
596
20044
USUARIO TIPOO
A
Usuario B
9%
Usuario A
13%
2005
1.991
1.016
968
2005
FFacturación
22007
segunndo
o tipo de
usuario
Servvizos
de Apoioo
á Investigaciión
Vicerreitoría
de Innvestigación‐UUniversidade
dda
Coruña
Anos
AAnos
USUARIOO
TIPO B
20006
2.925
1.576
20006
340
Preeparación
de
mostras
USUUARIO
TIPO C
Usuarrio
C
78% %
CG
2007
2007
HPLC
CGMS S
3.059
2.321
810
31

UNIDADE DE TÉCNICAS CROMATOGRÁFICAS
Durante este ano a unidade seguiu a súa tendencia de crecemento dos últimos anos, cun
incremento do 28% no número de determinacións. Con todo, producíronse algúns cambios na
distribución de traballo.
Se se analizan os datos por usuarios vemos que se mantén a carga de traballo para usuarios tipo
A, mesmo cun lixeiro aumento de determinacións (5%) e descenso en número de
determinacións de tipo C (49%), mais sufrindo un grande aumento en usuarios de tipo B (case un
600%). Este feito débese sobre todo aos traballos realizados para as universidades de Santiago e
Vigo e, moi especialmente para a Xunta de Galicia a través do Centro de Investigacións Agrarias
de Mabegondo (CIAM).
Pódese explicar o descenso de usuarios de tipo C debido a que as empresas consultoras
traballan fundamentalmente con proxectos estacionais, de modo que varía a incidencia do
número de análises que nos demandan. Este dato contrasta co aumento de novos usuarios que
realizan os seus controis de materia rutineira coa unidade, o que se ve reflectido na sinatura de
novos convenios.
Se analizamos os datos por técnicas, observamos que tamén se produciu un cambio na
distribución do traballo da unidade. Neste caso cobran menos importancia as determinacións de
CGMS e preparación de mostra (con descensos próximos ao 40% directamente relacionados co
descenso de determinacións tipo C) mentres que se incrementaron de xeito espectacular, un
700%, as determinacións de CG e HPLC (un incremento dun 68%). Como comentario a estes
datos, podemos salientar o seguinte:
‐ Malia o descenso en determinacións CGMS, dentro destas produciuse un aumento de análises de
CG/HRMS (especialmente dioxinas e PCBS) de case un 40% con respecto ao ano anterior.
‐ O aumento producido en determinacións por CG avala a decisión de manter os equipos de
cromatografía de gases axustada a detectores convencionais, xa que prestan un servizo axeitado.
‐ O aumento en determinacións HPLC débese en gran parte á gran demanda do servizo de
HPLC‐MS, que presentou unha ocupación de preto de 200 días laborables no ano.
Conseguiuse, xa que logo, un dos obxectivos da unidade: recuperar o traballo con usuarios tipo B
que se perdera en 2006. O aumento producido en determinacións por CG avala a decisión de
manter os equipos de cromatografía de gases axustada a detectores convencionais, xa que
prestan un servizo moi adecuado.
7.500
6.000
4.500
3.000
1.500
0
2.946
Evolución do n.º de determinacións
3.783
3.361
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
3.975
4.841 6.190
2002 2003 2004 2005 2006 2007
32

UNIDADE DE TÉCNICAS CROMATOGRÁFICAS
EQUIPAMENTO
• Cromatógrafo de líquidos de alta resolución (HPLC) Waters composto por bomba modelo
616, tomador de mostras automático modelo 717, controlador de temperatura TCM,
detector de rede de díodos PDA‐996 e detector de fluorescencia 474
• Sistema de LC/MS composto por un espectrómetro de masas de triplo cuadripolo, API 3200
de Applied Biosystems encaixado a un cromatógrafo de líquidos de alta resolución (HPLC)
Agilent Technologies 1200 SERIES
• Cromatógrafo de gases Thermo Finnigan TRACE GC 2000 equipado con detector de
ionización de chama (FID)
• Cromatógrafo de gases Thermo Finnigan TRACE GC 2000 equipado con sistema de
inxección de grandes volumes (LVOC) e detectores de fotoionización (PID) e captura de
electróns (ECD)
.
• Sistema de GC/MS composto por un espectrómetro de masas de trampa iónica Thermo
Finnigan Polaris Q encaixado a un cromatógrafo de gases Thermo Finnigan TRACE GC 2000
• Sistema de GC/MS composto por un espectrómetro de masas de trampa iónica Thermo
Finnigan Polaris Q encaixado a un cromatógrafo de gases Thermo Finnigan TRACE GC 2000,
con sistemas de introdución de mostra por desorción térmica, Perkin Elmer TURBOMATRIX
ATD e por “purge and trap”, Teledyne Tekmar VELOCITY XPT con tomador de mostras
automático Teledyne Tekmar SOLATEK 72
• Sistema de GC/MS composto por un espectrómetro de masas de sector magnético (alta
resolución) Thermo Finnigan MAT 95 XP encaixado a dous cromatógrafos de gases Thermo
Finnigan TRACE GC 2000
• Sistema de extracción por microondas Millestone MLS ETHOS PLUS 2
• Batería de extracción automatizada BÜCHI Extraction System B‐811
• Batería de extracción automatizada BÜCHI Extraction System B‐811
• Sistema automatizado de purificación de mostras FMS POWER‐PREPTM
• Evaporador rotativo Büchi R‐200 equipado con controlador de baleiro automático Büchi V‐
800
• Sistema de evaporación a baleiro Büchi Syncore Analyst
• Sistema de evaporación con nitróxeno de Techne
• Sistema de liofilización CHRIST BETA 2‐15
PARTICIPACIÓN EN EXERCICIOS INTERLABORATORIO
FAPAS: Programa de avaliación da calidade analítica na análise de alimentos
Determinación de dioxinas e PCB en aceite de fígado de bacallau. (Organizado por Setel, S.L.)
Dioxinas
Organizado por: Norwegian Institute of Public Health (Nasjonalt Folkehelseinstitutt)
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
33

UNIDADE DE TÉCNICAS CROMATOGRÁFICAS
CONVENIOS EN QUE PARTICIPA A UNIDADE
Acordo de colaboración entre a UDC e Seguridad Alimentaria del Noroeste, SL para o proxecto
“estudo da calidade e seguridade das materias primas utilizadas para a alimentación animal en
Galicia: creación dun plan integral de control baseado en criterios APPCC” no marco do
Programa de Recursos Agropecuarios
Acordo de colaboración entre a UDC e Os Irmandiños Sociedade Cooperativa Galega para o
proxecto “Estratexias para a redución do impacto da presenza de micotoxinas na alimentación
de gando vacún de leite” no marco da convocatoria do CDTI (Centro para o Desenvolvemento
Tecnolóxico Industrial) como un PIIC (proxecto de investigación industrial concertada)
ASISTENCIA A ACTIVIDADES DE FORMACIÓN
Nome do curso Asistentes
“Curso: Nuevas metodologías para el análisis de xenobióticos en alimentos” (24
h). Madrid. Programa Analisyc
“Curso: Inglés Consolidación 1 (nivel B2.1 do Consello de Europa)” (30 h). Centro
de Linguas da UDC
“Seminario: Análisis de contaminantes atmosféricos”. Instalacións do Instituto
Universitario de Medio Ambiente da UDC. Sigma Aldrich Química
“Curso de linguaxe administrativa galega, nivel superior” (75 h). Convenio UDC
‐ Secretaría Xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia
“VII Curso de cromatografía de líquidos acoplada a la espectrometría de masas
como herramienta analítica” (20 h). Alcalá de Henares. Fundación General de la
Universidad de Alcalá
“Curso de implantación de la norma UNE‐EN‐ISO/IEC 17025 en un laboratorio
de ensayo” (20 h). Santiago de Compostela, do 27 ao 29 de xuño de 2007.
Asociación de Químicos de Galicia e Colexio Oficial de Químicos de Galicia
PERSOAL ASIGNADO Á UNIDADE
Gerardo Fernández Martínez Técnico superior de laboratorio (laboral interino–grupo I)
Verónica Fdez.‐Villarrenaga Contratada como titulada superior
Consuelo López Bolaño Técnica especialista de laboratorio (laboral fixa–grupo III)
Paula Martínez Tojeiro Técnica especialista de laboratorio (laboral interina–grupo III)
Cristina Montoiro Pereiro Técnica especialista de laboratorio (laboral interina–grupo III)
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
2
1
1
2
2
2
34

UNNIDADE
DDE
TÉCNICAS
INSSTRUMEN
NTAIS DEE
ANÁLISSE
DEETERMINACIÓÓNS
2007
FFACTURACIÓNN
2007
AE
EMRI
EFC
COT
AE
EMRI
EFC
COT
EEMRI
779%
Técnica
Técnica
EMRI
73%
TTOTAL
Servvizos
de Apoioo
á Investigaciión
Vicerreitoría
de Innvestigación‐UUniversidade
dda
Coruña
Usua ario A Usuaario
B Usuuario
C Su ubtotal
491
3.902
843
955
6.191
Usuario
A Usuuario
B Usuuario
C Su ubtotal
2.432,71
22.889,81
11.666,02
13.198,78
455.073,42
3.181,14
3.905,84
TTOTAL
22.718,47
477.963,23
22.906,63
73 3.588,33
Deterrminacións
22007
por téccnica
AE
12%
Factturación
20007
por técnicca
AAE
100%
858
5.201
‐
‐
6.059
‐ 11.240,61
4.421,75 4
‐
COT
8%
COT
5%
EFCC
7% %
EFC
66%
119
‐
22
‐
141
‐ 58.272,20
‐
1.468
9.103
865
955
12.391
6.988,54
3.905,84
35

UNIDADE
DE TTÉCNICAAS
INSTRUMENTA
AIS DE ANÁLISE
DETREMINACIÓNS
DETREMINACIÓNS
10.000
8.000
6.000
4.000
2.000
7.000
6.000
5.000
4.000
3.000
2.000
1.000
0
0
Evolucióón
das determminacións
se egundo a téccnica
2004
EEvolución
daas
determinaacións
segun ndo o tipo dee
usuario
1.715
3.328
174
2004
USUUARIO
TIPO A
Usuario A
31%
Usuarrio
C
4% %
2005
4.216
3.483
170
2005
Factuuración
20077
segundo o tipo de usuario
Servizos de Apoio á Innvestigación
Vicerreitooría
de Investtigación‐Univeersidade
da Cooruña
Anoos
Anos
USUARIO TIPO O B
2006
4.762
4.232
110
2006
22007
USUARIO TIPO C
Usuario B
65%
AE
EMRI
EFC
CCOT
6.191
6.059
141
2007
36

UNIDADE DE TÉCNICAS INSTRUMENTAIS DE ANÁLISE
A Unidade de Técnicas Instrumentais de Análises viu incrementado o número de determinacións
realizadas nun 36% con respecto ao ano 2006. En dúas das catro técnicas que oferta esta unidade
aumentouse considerablemente tanto o número de mostras entrantes como o número de
determinacións. Así mesmo, déuselle servizo a un número maior de usuarios. En concreto, o
servizo máis demandado da unidade é o de análise isotópica, que representa o 74% de
determinacións, seguido de análise elemental (12%) e electroforese capilar e COT (ambas cun 7%).
O servizo de análise isotópica medrou de forma espectacular en número de determinacións
(65%). A cantidade de usuarios que utilizan esta técnica aumentou de 3 a 5 de tipo A e de 14 a
20 de tipo B. Con respecto a 2006, confírmase que este servizo segue cunha tendencia á alza
tanto en número de usuarios como en determinacións.
Desde este ano 2007 ofrécese xa de forma rutineira a análise de 2 H/ 1 H e 18 O/ 16 O en augas, de
modo que se realizaron 360 determinacións fronte ás 64 do ano 2006. Aínda que durante uns
meses se mantivo un dos espectrómetros (MAT253) coa configuración para análise de augas, a
partir do mes de setembro dedicouse por completo á análise de C e N para lle poder dar apoio
ao outro espectrómetro e tentar manter os tempos de resposta ante a gran demanda de análise
de 13 C e 15 N existente.
Participouse por segunda vez nun exercicio de interlaboratorio de análise isotópica encadrado
dentro do “X Exercicio de Intercomparación de Análise Elemental Orgánica”.
Canto a novo equipamento, durante o ano 2007 adquiriuse un tomador de mostras para axustar
ao pirolizador, o que nos permite realizar análise de 2 H/ 1 H e 18 O/ 16 O en mostras sólidas.
A pesar de que aumentou o número de usuarios, o servizo de análise elemental experimentou
un descenso do 34% no número de determinacións realizadas con respecto ao ano 2006. Este
descenso débese a unha importante caída no número de determinacións realizadas para os
usuarios de tipo A (‐63% con respecto ao 2006).
Tamén durante o ano 2007 o laboratorio participou por décimo ano consecutivo nun exercicio
de intercomparación de análise elemental orgánica.
O servizo de electroforese capilar mantívose no que atinxe ao número de determinacións con
respecto ao 2006 e deulles servizo a máis usuarios tipo A, que pasaron de 7 a 12. Tocante ao
servizo de COT, o número de determinacións aumentaron de xeito moi notable; un 126%.
Durante o 2007 participouse en dúas edicións dun exercicio de eficiencia para estas dúas
técnicas analíticas.
Como resumo final, o máis destacado do ano 2007 foi o importante aumento da carga de
traballo da unidade, sobre todo para análise isotópica, que vén confirmar a tendencia de
crecemento de solicitudes observada nos dous anos anteriores.
16.000
12.000
8.000
4.000
0
671 799 2.476
Evolución do n.º de determinacións
2.683
2.583
3.478 5.183
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
5.845
7.477
6.634
5.217
12.391
7.869 9.104
1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007
37

UNIDADE DE TÉCNICAS INSTRUMENTAIS DE ANÁLISE
EQUIPAMENTO
• Analizador elemental Carlo Erba Instruments EA 1108
• Analizador elemental ThermoQuest FlashEA 1112
• Espectrómetro de masas de relacións isotópicas DELTA PLUS Finnigan MAT con sistema de
dupla entrada, encaixado a un analizador Breathbench e a dous analizadores elementais
Flash EA 1112 ThermoQuest, mediante unha interfase Conflo II Finnigan MAT
• Espectrómetro de masas de relacións isotópicas MAT 253 Finnigan MAT con sistema de
dupla entrada, encaixado a un analizador Gasbench II, a un pirolizador TC‐EA ThermoQuest
e a un analizador elemental EA 1108 mediante dúas interfases Conflo III Finnigan MAT
• Analizador capilar de anións WATERS CIA, con fonte de alimentación intercambiable
positiva e negativa (potencial aplicable entre 0 e 30 kV) e detector ultravioleta
• Analizador de carbono orgánico total Shimadzu TOC‐5000A
• Robot dispensador de pos Powdernium MTM 130S de Autodose
PARTICIPACIÓN EN EXERCICIOS INTERLABORATORIO
NWRI ECOSYSTEM INTERLABORATORY PT PROGRAM
National Laboratory for Environmental testing
(Organizado polo NATIONAL WATER RESEARCH INSTITUTE)
Determinación de elementos traza e fósforo total en auga
Exercicio de eficiencia sobre determinación de anións por electroforese capilar (EFC) e carbono
orgánico total (COT)
IX EXERCICIO DE INTERCOMPARACIÓN SOBRE ANÁLISE ELEMENTAL ORGÁNICA
Organizado polo Institut de Ciénces del Mar do Centro Superior de Investigaciones Científicas e
a Universitat de Barcelona: substancia orgánica pura, aceite mineral e cinzas voantes
ASISTENCIA A ACTIVIDADES DE FORMACIÓN
Nome do curso Asistentes
“Curso de formación para supervisores de instalaciones radiactivas – Campo de
aplicación: Control de procesos y técnicas analíticas” (36 h). Universidade de
Santiago de Compostela
“Curso de linguaxe administrativa galega, nivel medio” (75 h). Convenio UDC ‐
Secretaría Xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia
“Curso de linguaxe administrativa galega, nivel superior” (75 h). Convenio UDC ‐
Secretaría Xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia
PERSOAL ASIGNADO Á UNIDADE
María Lema Grille Técnica superior de laboratorio (laboral fixa–grupo I)
José M. Aguiar Paz Técnico especialista de laboratorio (laboral interino–grupo III)
Manuel V. Rivas González Técnico especialista de laboratorio (laboral interino–grupo III)
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
1
1
1
38

COOMPROMMISO
COAA
CALIDAADE
O sistema
de xestión da calidade ddos
Servizos
de Apoioo
á Investiggación
foi auditado a
exteernamente
nno
mes de ddecembro
de
2007. Logrouse
obterr
a Certificaación
ISO 90 001:2000
paraa
as seguinntes
actividdades,
tal e como se amosa a no ccertificado
dda
páxina seguinte:
análises
físico‐ ‐químicas e biolóxicass
mediante espectrommetría
de mmasas,
combustión,
crommatografía,
microscoppia,
resonanncia
magné ética nucleear,
infravermello,
raios
X e
secuuenciación
dde
ADN. Naa
actualidade
estase á espera da aauditoría,
que
efectuar rá ENAC,
paraa
a acreditaación
dos sseguintes
parámetros
que se realizan
na Unnidade
de Técnicas T
Crommatográficaas
dos SAI seegundo
a noorma
UNE‐EN N ISO/IEC 177025:2005.
• Determinación
do equivalentee
tóxico tot tal de policclorodibenzoodioxinas
(P PCDD) e
policlorodibenzofuranos
(PCDFF)
tetra‐octa a substituídos
mediante
dilución isotópica
e HRGCC/HRMS
en (a) vexetaiss,
materias primas e peensos,
(b) een
aceites, graxas g e
manteiggas
e (c) en tecidos animmais.
O coompromiso
coa calidade
fai que xa estea instaurado
un sisstema
de reecolla
de sux xestións,
feliccitacións
e qqueixas
dos nosos usuaarios
e usua arias, polo qque
se invitoou
a todo o persoal
inveestigador
quue
solicita traballos
nos SAI a partic cipar na enquisa
anual dde
satisfacción.
Así mesmo, en calquera mmomento
oss
usuarios poden p facer chegar as ssúas
consideracións
no eenderezo
weeb
http://wwww.sai.udc.
es/gallego/ php/sugerencias.php.
Compa arativa dos rresultados
daas
enquisas de satisfacciión
dos anoss
2006 e 200 07
4,00
3,00
2,00
1,00
0,00
2,68
2,67
2,72
22,77
Númmero
de enquisaas:
42.
Valor
de alarma: 22,75.
Punttos
febles: 1‐2. Puntos fortess:
3‐7.
3,25
3,63
Ano
2007
Servvizos
de Apoioo
á Investigaciión
Vicerreitoría
de Innvestigación‐UUniversidade
dda
Coruña
3,333
3,24
3,23 3,32
Ano 2006
3,18
3,17
2,995
3,11
3,10
3,11
Valores: totalmente
insatisffeito/a:
1, pou uco
satisfeito/a: 22,
satisfeito/a: 3 e moi satisf feito/a: 4.
39

COMPROMISO COA CALIDADE
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
40

VISITAS, ESTADÍAS E USO DE EQUIPAMENTO NOS SAI
Solicitudes de visita aos Servizos de Apoio á Investigación (SAI) durante o ano 2007
Solicitante: Carlos Forján e José María Mariño (ERIMSA). Unidade visitada: Espectrometría de
Plasma‐Masas. Motivo da visita: coñecer os métodos de análise de silicatos en ICP‐MS,
disolución de mostras con microondas …
Solicitante: Soledad Muniategui Lorenzo (Dpto. de Química Analítica da UDC). Unidade visitada:
Espectrometría de Plasma‐Masas. Motivo da visita: complementar os contidos teóricos da
materia “Técnicas instrumentais en análise ambiental” que se lles imparte aos alumnos do
Programa Oficial de Posgrao en Ciencia e Tecnoloxía Ambiental na UDC.
Solicitante: Alexsandro Fiscina de Santana (Dpto. de Ciencias da Navegación e da Terra da UDC).
Unidades visitadas: Análise Estrutural, Bioloxía Molecular, Espectrometría de Plasma‐Masas,
Microscopia e Técnicas Cromatográficas. Motivo da visita: visita cos directores da policía
científica do Estado de Bahia (Brasil) para coñecer as técnicas empregadas nos SAI.
Solicitante: M.ª Ángeles Freire Picos (Dpto. de Bioloxía Celular e Molecular da UDC). Unidade
visitada: Bioloxía Molecular. Motivo da visita: mostrarlles aos alumnos de 5.º de Bioloxía que
están matriculados na materia de Bioloxía Molecular o funcionamento desta unidade.
Solicitante: Daniel Fernández Mosquera (Instituto Universitario de Xeoloxía da UDC). Unidades
visitadas: Análise Estrutural, Espectrometría de Plasma‐Masas, Microscopia, Técnicas
Cromatográficas e Técnicas Instrumentais de Análise. Motivo da visita: complemento ao curso
de doutoramento “Técnicas analíticas avanzadas” do programa “Ciencias da terra e do
medioambiente”.
Solicitante: Jesús Miguel Muñoz Cantero (Unidade Técnica de Calidade da UDC). Unidade
visitada: Técnicas Cromatográficas. Motivo da visita: complemento ao curso “Ferramentas
empregadas na avaliación de titulacións e servizos da UDC”.
Solicitante: Jesús Miguel Muñoz Cantero (Unidade Técnica de Calidade da UDC). Unidade
visitada: Técnicas Cromatográficas. Motivo da visita: complemento ao curso “Os servizos da UDC
ao servizo do alumnado”.
Solicitante: Julián Yáñez Sánchez (Dpto. de Bioloxía Celular e Molecular da UDC). Unidade
visitada: Microscopia. Motivo da visita: que os alumnos de 5.º de Bioloxía que están
matriculados na materia de Técnicas Experimentais en Histoloxía coñezan o equipamento para a
preparación e observación de mostras biolóxicas no microscopio electrónico de transmisión e de
varrido.
Solicitante: Miriam Lorenzo Pesqueira (Materiales del Atlántico, SA). Unidade visitada: Técnicas
Instrumentais de Análise. Motivo da visita: coñecer as instalacións do laboratorio de análise
elemental e o equipamento que se emprega na determinación de COT.
Solicitante: Ana Ínsua Pombo (Dpto. de Bioloxía Celular e Molecular da UDC). Unidade visitada:
Bioloxía Molecular. Motivo da visita: complemento ao curso de doutoramento “Marcadores
moleculares dos xenomas” para que os alumnos coñezan as técnicas de extracción e
cuantificación de ADN, secuenciación, PCR en tempo real, microarrays...
Solicitante: Marta M.ª Sanjuán Pedreira (IES Cruceiro Baleares). Unidades visitadas: todas.
Motivo da visita: achegarlle ao alumnado de 2.º de bacharelato a un centro de investigación.
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
41

VISITAS, ESTADÍAS E USO DE EQUIPAMENTO NOS SAI
Solicitante: Sandra M.ª García‐Garabal Mosquera (Dpto. de Física da UDC). Unidade visitada:
Microscopia. Motivo da visita: complemento ao Máster en Física Aplicada.
Solicitante: Francisco Gutiérrez del Rey (Instituto Universitario de Xeoloxía da UDC). Unidades
visitadas: Espectrometría de Plasma‐Masas e Técnicas Instrumentais de Análise. Motivo da
visita: mostrar as técnicas para analíticas de augas.
Solicitante: Antonio Paz González (Dpto. de Ciencias da Navegación e da Terra da UDC).
Unidades visitadas: Análise Estrutural, Bioloxía Molecular, Espectrometría de Plasma‐Masas e
Técnicas Cromatográficas. Motivo da visita: proporcionar información a futuros usuarios.
Solicitante: Joaquín Fernández Madrid (Dpto. de Construcións Arquitectónicas da UDC).
Unidades visitadas: todas. Motivo da visita: familiarizar o alumnado do programa de
doutoramento “Construción e Patoloxía Arquitectónica” cos servizos de investigación que oferta
a UDC.
Solicitante: Manuel Becerra Fernández (Dpto. de Bioloxía Celular e Molecular da UDC). Unidades
visitadas: Análise Estrutural, Espectroscopia Molecular e Microscopia. Motivo da visita:
complemento á docencia do curso de doutoramento “Técnicas de determinación estrutural de
proteínas e ácidos nucleicos” impartido dentro do programa de doutoramento “Xenética,
Bioquímica e Biotecnoloxía”.
Solicitudes de uso de equipamento dos Servizos de Apoio á Investigación (SAI) durante o ano 2007
Usuario: Alexsandro Fiscina de Santana. Solicitante: Antonio Paz González (Dpto. de Ciencias da
Navegación e da Terra da UDC). Motivo: empregar o equipo API 3200 da Unidade de Técnicas
Cromatográficas para poñer a punto un método para determinación de carbamatos para a súa
tese de doutoramento.
Usuaria: M.ª Victoria González Rodríguez (Dpto. de Química Analítica da UDC). Motivo:
empregar o equipo HPLC‐MS‐MS da Unidade de Técnicas Cromatográficas para desenvolver un
método de determinación e cuantificación de diferentes azo‐colorantes.
Solicitudes de estadía nos Servizos de Apoio á Investigación (SAI) durante o ano 2007
Usuario: Jorge Moreda Piñeiro. Solicitante: Soledad Muniategui Lorenzo (Dpto. de Química
Analítica da UDC). Motivo: participar na posta a punto do encaixamento do HPLC ao ICP‐MS de
alta resolución (Element 2).
Usuario: Alfredo Sanz Medel (Universidad de Oviedo). Motivo: desenvolvemento do
encaixamento do HPLC ao ICP‐MS de alta resolución (Element 2) para levar a cabo a especiación
de titanio.
Usuario: José Benito Quintana Álvarez. Solicitante: Purificación López Mahía (Dpto. de Química
Analítica e Instituto Universitario de Medio Ambiente da UDC ). Motivo: utilización do sistema
LC‐MS/MS API 3200 e desenvolvemento de metodoloxías analíticas para a determinación de
filtros UV en mostras de auga.
Usuaria: Sonia Vilariño. Solicitante: Moisés Canle (Dpto. de Química Física e Enxeñaría Química I
da UDC ). Motivo: utilización do equipo API 3200.
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
42

SERVIZO DE MANTEMENTO DE EQUIPAMENTO CIENTÍFICO
Co obxectivo de lles prestar apoio aos investigadores desta universidade, a Vicerreitoría de
Investigación asinou un contrato coa empresa DESARROLLO Y MANTENIMIENTO DE
ELECTRÓNICA, S.L. (DEYMAN) para o mantemento de equipos e instalacións de carácter
científico e de laboratorio para os campus da Coruña e Ferrol. Este servizo inclúe a man de obra
e desprazamento de reparacións, instalacións, montaxe, conservación e supervisión dos
distintos equipos e instalacións de carácter científico de toda a universidade.
Para facilitar as xestións das solicitudes de reparación, así como a supervisión do traballo da
empresa adxudicataria e a tramitación de custos por compra de pezas, desde o ano 2007 os
Servizos de Apoio á Investigación asumiron a xestión deste servizo e considerárono como unha
oferta máis dentro do seu catálogo (http://www.udc.es/equipamentocientifico/ga/index.html).
Durante o ano 2007, atendéronse un total de 250 avisos de reparación. A distribución por
facultades, institutos ou servizos amósase na seguinte táboa. Compre destacar o aforro que
supuxo para os investigadores da UDC non ter que pagar polas reparacións e, mesmo, nalgúns
casos, poder suprimir os gastos dos contratos de mantemento coas empresas que viñan
prestando este servizo e cuxo custo era asumido polos propios investigadores.
Centro N.º de intervencións
Escola Politécnica Superior 14
Centro de Investigacións Tecnolóxicas 5
Escola Técnica Superior de Enxeñeiros de Camiños, Canais e Portos 3
Facultade de Ciencias Económicas e Empresariais 2
Escola Universitaria de Fisioterapia 1
Facultade de Ciencias da Comunicación 1
Facultade de Ciencias da Educación 2
Facultade de Ciencias 155
Facultade de Dereito 2
Facultade de Filoloxía 1
Facultade de Socioloxía 1
Instituto Universitario de Ciencias da Saúde 1
Instituto Universitario de Medio Ambiente 2
Instituto Universitario de Xeoloxía 3
Servizos de Apoio á Investigación 57
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
TOTAL INTERVENCIÓNS 2007 250
43

COMISIÓN TÉCNICA
A Comisión Técnica dos Servizos de Apoio á Investigación (SAI) é a responsable de adoptar as
medidas que sexan necesarias para o funcionamento adecuado dos servizos, de acordo coa
política que estableza a Vicerreitoría de Investigación e a Comisión de Usuarios, e de asegurar a
coordinación no funcionamento das distintas unidades dos SAI.
Está presidida pola vicerreitora de investigación e, durante o 2007, estivo constituída polo
director do Servizo e polos seguintes membros dos SAI (os responsables de cada unha das
unidades, tres representantes do resto do persoal técnico das unidades e o secretario/a
técnico/a):
Presidenta (vicerreitora de investigación)
Concepción Herrero López
Director do servizo
Jaime Rodríguez González
Secretaria técnica
Blanca Padín Viaño
Representantes do resto do persoal
(01/01/2007‐30/10/2007)
M.ª Monserrat Blanco Fernández
Consuelo López Bolaño
José M.ª Aguiar Paz
Representantes do resto do persoal
(01/11/2007‐31/12/2007)
Ada Castro Couceiro
Consuelo López Bolaño
Paula Martínez Tojeiro
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐Universidade da Coruña
Responsables das unidades
Unidade de Análise Estrutural
Ana Isabel Balana Gracia
Unidade de Bioloxía Molecular
Fernanda Rodríguez Fariña
Unidade de Espectrometría de Plasma‐Masas
Alicia M.ª Cantarero Roldán
Unidade de Espectroscopia Molecular
Jorge Otero Canabal
Unidade de Microscopia
M.ª Belén López Mosquera
Unidade de Técnicas Cromatográficas
Gerardo Fernández Martínez
Unidade de Técnicas Instrumentais de Análise
María Lema Grille
Ademais, nalgunhas reunións contouse coa colaboración de Alberto Núñez Cardezo, como
responsable de calidade dos SAI adscrito á Unidade Técnica de Calidade, dependente da
Vicerreitoría de Calidade e Novas Tecnoloxías.
44

COMISIÓN DE USUARIOS
A participación activa das persoas usuarias da Universidade da Coruña (UDC) no seguimento das
actividades dos Servizos de Apoio á Investigación (SAI, un feito imprescindible para garantir o
seu desenvolvemento adecuado, realizase a través da Comisión de Usuarios.
Esta comisión durante o ano 2007 estivo constituída por:
Presidenta (vicerreitora de investigación)
Concepción Herrero López
Vicepresidente (director dos SAI)
Jaime Rodríguez González
Representantes do persoal dos SAI
Jorge Otero Canabal
Alicia M.ª Cantarero Roldán
José M.ª Aguiar Paz
Representantes dos usuarios por cada unha das unidades
Unidade de Análise
Estrutural
Andrés de Blas Varela
(Química Fundamental)
Unidade de Espectroscopia
Molecular
Carlos Jiménez González
(Química Fundamental)
Unidade de Técnicas
Cromatográficas
José M. López Vilariño
(CIT)
Unidade de Bioloxía
Molecular
Andrés Martínez Lage
(Bioloxía Celular e Molecular)
COMISIÓN
DE
USUARIOS
Unidade de Técnicas
Instrumentais de Análise
Jordi Delgado (CITEEC)
Soledad Muniategui Lorenzo
(Química Analítica)
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐UNIVERSIDADE DA CORUÑA
Unidade de Espectrometría de
Plasma‐Masas
Pilar Rodríguez Barro
(Química Física e E. Química I)
Unidade de
Microscopia
Julián Yánez Sánchez
(Bioloxía Celular e Molecular)
Unidade de
Xeocronoloxía
Daniel Fernández Mosquera
(I.U. de Xeoloxía)
45

PERSOAL
Persoa de contacto Correo electrónico Extensión
Director
Dr. Jaime Rodríguez González dirsxain@udc.es 2656
Secretaría Técnica
Blanca Padín Viaño sxaisec@udc.es 2072
Sonia Martínez Varela sxaiad@udc.es 2620
Unidade de Análise Estrutural
Ana Isabel Balana Gracia sxairx@udc.es 2630
Juan Antonio Castro Amado pmx@udc.es 2088
Alba Seijo Fernández aseijo@udc.es 2088
Unidade de Bioloxía Molecular
Dra. Fernanda Rodríguez Fariña sxaiadn@udc.es 2070
Raquel Lorenzo Génova rlorenzo@udc.es 2070
Unidade de Espectrometría de Plasma‐Masas
Alicia M.ª Cantarero Roldán sxaiicp@udc.es 2089
Montserrat Blanco Fernández mblancof@udc.es 2089
S. Magali Méndez Rebollo mmendez@udc.es 2678
Unidade de Espectroscopia Molecular
Jorge Otero Canabal sxairmn@udc.es 2658 / 2125
María Gallego Vázquez mgallego@udc.es 2658 / 2125
Miriam Rega López mrega@udc.es 2658 / 2125
Esther Rilo Siso erilo@udc.es 2658 / 2125
Unidade de Microscopia
Dra. M.ª Belén López Mosquera sxaimic@udc.es 2087 / 2614
Dra. Ada Castro Couceiro acastro@udc.es 2087 / 2614
Unidade de Técnicas Cromatográficas
Dr. Gerardo Fernández Martínez sxaipa@udc.es 2092 / 2699
Dra. Verónica Fdez. ‐Villarrenaga Martín sxaipa2@udc.es 2092 / 2699
Consuelo López Bolaño chelo@udc.es 2092 / 2699
Paula Martínez Tojeiro pmartinez@udc.es 2092 / 2699
Cristina Montoiro Pereiro cmontoiro@udc.es 2092 / 2699
Unidade de Técnicas Instrumentais de Análise
María Lema Grille sxaiae@udc.es 2074 / 2123
José M.ª Aguiar Paz jmap@udc.es 2074 / 2123
Manuel Vicente Rivas González mrvg@udc.es 2074 / 2123
Servizos de Apoio á Investigación
Vicerreitoría de Investigación‐UNIVERSIDADE DA CORUÑA
46